Alþýðublaðið - 26.01.1969, Blaðsíða 6

6 ALÞYÐUBLAÐIÐ 26. janúar 1969

Maður nýja tímans:
PIERRE
TRUDEAU
ÞEGAR hinn 48 ára gamli
Pjerre EHiott Trudeau sór
embættiseið sinn þann 20. apríl
síðastlið'ínn sem fimmtándi for
sætisráðherra Kanada síðan
sambandsríkið var stofnað árið
1867, var hann þriðji franski
Kanadamaðurinn, fyrsti Mon-
treal-maðurinn og annar yngsti
maðurinn, sem setið hefur í
þvj ábyrgðarmikia embættj.
Eiðtaka Trudeaus var ekki
einasta sögulegur viðburður í
stjórnmálasögu Kanada heldur
og í ótrúlegri Sögu tveggja og
hálfs árs stjómmálaafskipta
Pierre Elliott Trudeau. Trude-
au var nefnilega ekki kjörinn
á þing fyrr en 1965, er hann
var kosinn einn af fulltrúum
Frjálslynda flckk&ins í Mon-
treal í Neðri deild kanadiska
sambandsþingsins. Svo skjótur
hefur frami. hans orðjð!
Trudeau hafði hins vegar
lengi verið kunnur háskóla-
maður og atkvæðamaður um
opinber mál; en þegar hann
sneri sér að virkri þátttöku {
stjórnmálum, gaf hann eftir-
farandj yfirlýsingu: ,,Nú hef ég
Næsta skrefið upp á við var
stigið i aprílmánuði 1967, er
Trudeau var gerður að dóms-
málaráðherna í ríkisstjórn Pear
sons. Sú skipun veitti hcmwn
kærkamið tækifæri til að
hrinda í framkvæmd feenning-
um sínum um að virða bet'i
• niannréttiudin meira. en ejn
„í skyrtu og
með bindi“
„Það er vor
í lofti“
ákveðið að gera eitthvað raun
hæft í þeim málum, sem ég hef
verið að gagnrýna síðustu fimm
tán ár”. Svo einfalt var það!
Og meðal þeirra ,,hluta“, sem
Trudeau hugði-st hetrumbæta,
var ríkisstjóm Frjálslyndra
undir stjóm forsætisráðherrans,
Lester B. Pearson, en Trudeau
hafði einmitt gagnrýnt hana
harðlega í „Cité Libre", —
tímariti, sem hann áttj hlut að
stofnun á árið 1950 og helgað var
þjóðfélags- og stjórnmálum. Og
Trudeau bætti við: „Komist ég
á þing, geta svo aðrir tekið
við og gagnrýnt mig”.
Og nú oi' hann svo sannar-
lega kominn í jþá stöðu, að aðr
ir eiga hægt um vik að gagn
rýna hann!
Fyrsta mikjlvæga erindið,
sem Trudeau var falið í þágu
stjórnar lands síns, var hin
opinbera för hans til fimm
frönskumælandi Afrikuríkja ár
ið 1967 — Túnis, Togo, Cam-
eroun, Senegal og Fflabeins
strandarinnar — en þar skyldí
liann styrkja vináttu tengsl
þei.rra og liins franska hluta
Kanada. Talið var, að sú för
itækist með mjklum ágætum.
staka lagakröka, en þeim kenn
ingum hafði hann haldið á
lofti við ýrnis tækjfæri árum
sarnan. Og embættisveiting
þessi gaf honum einnig kær-
komið tækifærj til raunhæfra
aðgerða í málefni, sem ekkj
var síður mikilvægt og hann
hafði haft áhuga á svo árum
skipti: Stjórnarfarslegri endur-
skipulagningu kanadiska ríkja-
sambandsins.
Embættistríð Trudeau sem
dómsmálaráðherra var mikill
annatími. Hann lagði til dæm
is mikið af mörkum til nýrrar
löggjafar, sem stefndi { þá átt
að fjölga ástæðum lijónaskiln-
aðar og gera réttarfarið eiin-
faldara og hnitmiðaðra í snið
um. Þá átti hann og hlut að því
að nýtt frumvarp til mann-
réttindaskrár, sem tryggði við
tekið frelsi á ýmsum sviðum og
fullkomið jafnrétti ensku- og
frönskumælandi íbúa Kanada tjl
embætta og inenntunar, var
lagt fyrir þingið. Einnig vann
Trudeau að alhliða frumvarpi
tii endurbóta á refsiloggjöf
laruisins, þar sem meðal ann
ars var stefnt af refsileysi fyrjr
sjálfviljugar samfarir kymvilltra
manna („Hið opinbera á ekkert
að vilja inn í svefnherbergi
þjóðarinnar”, er haft eftir
Trudeau af þessu tilefni), heim
jluð fóstureyðing af hedlsufars
ástæðum, fleirji happdrættis-
leyfi veitt og hert á eftirliti
með skotvopnum.
í desember 1967 tilkynnti
Pearson þá ætlun sína að segjn
af sér sem forsætisráðherra og
leiðtogi Frjálslynda flokksins.
Fóru þá af stað miklar umræð-
ur og spár um eftirmann hans.
Meðal þeirra sem síðast voru
nefndir, var Pierre Elliott Trude
au, sjálfm- taldi „brandarann“
hafa byrjað hjá blöðunum; nú,
en fólk tók þetta alvarlega og
og Trudeau lét verða af þvf
að gefa kost á sér, þó að hann
gerði sér síður en svo neinar
sigurvonir!
Og eftir því sem lengra leið
á kosningaherferðina, óx áhugi
manna á milljónamæringnum,
piparsveininum og vinstri sinn
aða menntamanninum Trudeau
með sínar sérstæðu og frjáls
legu venjur, óvenjulega smekk
(t.d. á föt) og ólþvinguðu og að
laðandi framkomu. Hann var
nýtt fyrirbæri í stjórnmálalíf-
inu og yrði óvænt tilbreyting j
forsætisráðherrastóli!
Einhver mundi eftir að hafa
heyrt því fleygt, að þegar hann
hefðj svarið embættiseið sinn
sem dómsmálaráðherra, hefði
samráðherra hans sagt hann
vera „í skyrtu og með bindi”.
„Og í skóm”, hefði þá annar
átt að bæta við.
„Hve mikið
er mikið?“
uði árið 1966 með skeggbrodda,
er bent gátu til byrjandi skegg
söfnunar. En Trudeau var ekki
í vandrædum með afsökun!
Ónei! Hann var ekki að safna
skeggi, hafði aðeina vanrækt að
ralca sig á þriggja vikna sigl-
ingn í etotrjáningsbát til ísr
hafsins!
Og smám saman urðu sögurn
ar a£ þessum furðulcga manni
landfleygar. Hann- klæddi sig
á næsta óvenjulegan og'athyglis
‘verð.an hátt, jafnvel í leður-
jakka og sandala; ók hraðskreið
um bíl á ævtotýralegum hmða
— síðast „fölbláum Mercedes”;;
— daðraði við fallegt kvenfólk,
þar á nxeðal margar stuttklædd
ar og siðhær&ar; fór í sumar-
leyfi til fjariægra staða eins og
Tahjti, þar sem hann stundaði
sund og sjóböð á siglingaleið.
■um hákarla; unni útilífi, elskaði
íþróttir og hafði — síðast en
ekki sízt — tekið brúna beltið“
í júdó!
Farfugl og
heimshcrnaflakkari
m
Trudeau á balii.
Annar minntist þess, að einu
sinni í dómsmálaráðherratíð
sinni hefði Trudeau mætt á
þingi klæddur sportjakka, með
skyrtuna opna í hálsinn og laus
lega bundið hálsknýti — ,,og fór
þá heldur en ekki kurr um rað
ir andstæðinganna!“
Þá rak og einn minni til, að
Trudeau hefðj skofið upp koll
inum einhverntíma í ágústmán
7. apríl síðastliðinn var Trude
au svo kjörinn leiðtogi Frjáls
lynda flokksins á flokksþing-
inu í Ottavva. Og aðeins þrettán
dögum síðar var hann orðinn
forsætisráðherra! Hann lét það
svo verða sitt fyrsta verk að
boða til þingkosninga' hinn 25.
júní í sumar.
Herferð sú, er fylgdi í kjölfar
ið átt engan sinn líka í allri
sögu Kanada — engu var lík
ara en um sig hefði gripið al-
menn „della“; Trudeaumaníu
kölluðu bíöðin hana víst. Það lá
við, að þetta mjnnti á allt það
brambolt, sem fram fór, þegar
Jolin F. Kennedy slóst um for
setastól Bandaríkjann'a árið
1960! Stórir skarar forvitins
fólks þyrptist að Trudeau hvar
sem hann fór; hendur voru rétt
iir fram til handabands; bros
andi andlit búin til kossa! Á
Toronto.s Chity Hall Square
þustu að honum hvorkj meira
né minna en 70.000 manns og
degi síðar 35.000 í Place Ville.
Marie í miðborg Torontó!
Og sögusagnirnnr mögnuðust
maðurinn tvíefldist í meðför-
um sögufólksins, hinn ævin-
týralegi Trudeau var orðinn að
nokkurs konar þjóðsögu í lif-
anda lífi!
Allir töhiðu um Trudeau,
lýstu yfir hrifningu sinni á hon
imi, þessum óvenjulega manni
sem í öllu fór sinna ferða og
var óhræddur við að stinga í
stúf við feitlagna, miðaldra
værukæra og íhaldssama sam
þjogmenn sína! Trudeau, Trude
au, Trudeau! Já, blöðin hittu
sannarlega naglann á höfuðið.
þegar þau töluðu um Trudeau-
maníu!
Það var ekki sízt vinsælt um
ræðuefni, hversu mikillar kven
■hylli Trudeau nyti. Alls staðar
á.t.tu að þyrpast að honum her
skiirar kvenna á öllum aldri,
egki sízt ungar og íturvaxnar,
Og þær síðastnefndu kunnj
hann sérstaklega að meta, að
sögn. Sú saga var m.a. sögð —
og mun vera sönn — að dag
einn, skömmu eftir að Trudeau
var kjörinn flokksleiðtogi,
hefði hann verið staddur á
Þinghússhæðinni (Parliament
Hill). Hefðj Iþá komið til hans
■falleg ítúlka og beðið um koss.
„Já, því ekki það”, er haft eft
ir Trudeau. „Það er vor í lofti!“
Nokkrum dögmn síðar — í kosn
ingaherferðinni frægu — kom
til hans önnur stúlka sömu er-
inda: semsé að biðja um koss!
Trudeau hafði ekkert á móti
því. en setti það skilyrði að
hún labbaði með sér lítið eitt.
„Ég er ekkert hr-ifinn af stúlk
um, sem kyssa mann og eru
svo á bak og bu.nt“, bætti hann
við. )
Er skemmsit frá því að segja,
að Trudeau og flokkur hans
unnu frægan kosningasigur, sem
lengi mun í minnum hafður
Ævintýramaðurinn Trudeau var
ekki lengur þjóðsaga, heldur
nærtækur áþileifanlegur veru-
leiki! Ritstjóri þekkts blaðs,
,.The Ottawa Citizen”, Christop
her Young að nafni, lýshi hon
um sem ..manninum, sem þjáist
af hugrekki". Blöð og tímarit
lýstu honum með fleirum Ijjtrík
um orðum og auðfundið var, að
Kanadamenn þóttust í Trudeau
eygja nýja. tímann; hann var
svo sannarlega maður nýja tím
ans í háttum, framgöngu, skoð-
unum og baráttumálum. En
sjálfur sagði Trudeau aðeins á
sinn hógværa, heimsborgaralega
hátt: „Það eina, sem með sanni
má segja um mig, er, að ég hef
•alltaf harft ilian bifur á við.
teknum skoðunum!”
En nú er Trudeau orðinn for
sætisráðherra og að sjálfsögðu
hefur hann orðið að taka nokk
urt tillit til þess í einkalífi
sinu og semja sig að breyttum
MUUUtVCMVtHUMitiVVUM AWkWVWWÍWWVVWWVWWWWWWWVVWVVV AWWWWWWWVWWWWVWVWVWVWWVWWWWVWWVWWVWWW WWWWVWWWWVtVWWfc'