Dagur - 09.03.1949, Blaðsíða 7

Miðvikudaginn 9. marz 1949
ÐAGUR
7
MALTHUS AFTURGENGINN:
ERLEND TÍÐINDI:
íbúum jarðarinnar fjölgar mn 1% á ári
Sir JOHN BOYD ORR, fyrrv. forstjóri Matvæla-
og landbúnaðarstofnunar Sameinuðu þjóðanna,
segir rányrkju mannana eitt af alvarlegustu
viðfangsefnum samtímans
Kinn víðkunni brezki vítindamaður, Sir John Boyd Orr, sem til
skarnms tíma var forstöðumaður Matvæla- og landbúnaðarstofnunar
Sameinuðu þjóðanna, birti nú eftir áramótin mjög athyglisverða
grein í Brezka blaðinu „Observer“. Greinir hann þar frá nokkrum
staðreyndum um mannfjölgunina á jörðunni og rányrkju mannsins.
Allir flokkar standa vörð um heiðarleg vinnu
brögð ríkisstofiiana og embættismanna
Er nú meira rætt um þessi mál
en fyrr í erlendum blöðum vegna
útkomu bókar um þessi mál í
Bandarílcjunum seint á sl. ári. Höf-
undur hennar er William Vogt og
nefnist bókin „Road to Survival“.
Vogt telur mannkynið stefna hrað-
byri til glötunar með því að mat-
vælaframleiðslumöguleikar jarðar-
innar séu stöðugt rýrðir, en fólkinu
haldi áfram að fjölga. Sir John
Boyd Orr ræðir í grein sinni um
þessa bók og kenningar hennar og
kemst svo að orði, að ýmsir þykist
nú sjá Malthus afturgenginn, en
hann var brezkur heimspekingur,
sem hélt því fram, að stríð og drep-
sóttir þyrfti til þess að halda
mannfjölguninni í skefjum. Þessi
mál eru merkileg og umhugsunar-
efni fyrir allar þjóðir. Fara hér á
eftir nokkur atriði úr grein Sir
John Boyd Orr, er birtist í „Ob-
server“ snemma í janúar sl.
Mikil mannfjölgun.
I greininni segir svo: „Ríkis-
stjórnir þjóðanna hafa verið var-
aðar við hættunni af alheims-
hungursneyð, hafa þessar viðvar-
anir birzt í skýrslum matvæla- og
landbúnaðarstofnunarSameinuðu
þjóðanna og í bókum og ritgerðum
yísindamanna. Menn eru yfirleitt
sammála um aðal staðreyndirnar:
íbúatala jarðarinnar hækkar um
1% á ári. Eftir því ætti hún að
vera orðin eftir 40 ár um 3000
milljónir manna í stað 2000 mill-
jóna fyrir styrjöldina síðustu. Þeg-
ar á þeim árum létust um það bil
2/3 dáinna of snemma vegna
skorts á sómasamlegri fæðu og
öðrum Hfsnauðsynjum. Þessar
hungruðu þjóðir eru nú að öðlast
pólitíska sjálfsmeðvitund og þær
eru að rísa upp gegn fátæktinni og
eymdinni. Kommúnisminn, sem
lofar að hagnýta gæði jarðarinnar
og afnema fátæktina, á auðvelt
með að eignast ofstækisfulla ját-
endur meðal þessara hungruðu
þjóða. Nefnd frá Matvæla- og
Landbúnaðarstofnun S. Þ., skipuð
fulltrúum 17 ríkisstjórna, skýrir
svo frá, að matvælaframleiðsla
heimsins þurfi að tvöfaldast á
næstu 25 árum.
Óspjölluð lönd.
Á 19. öldinni jókst> íbúatala Ev-
rópu úr 188.000.000 í sgo.ooo.ooo:
Þau auknu matvæli, sem til þurfti
til þess að fæða þennan fjölda,
voru fengin frá hinum óspjölluðu
löndum hins nýja heims og megin-
löndum á suðurhveli jarðar og frá
auknum afrakstri ræktaðs lands í
Evrópu. I dag er ekki auðvelt að
banda á nein óspjölluð meginlönd,
sem auðvelt er að rækta. Á meðan
á fyrra heimsstriðinu stóð og næstu
árin þar á eftir voru 110.000.000
ekra af óræktuðu landi teknar til
ræktunar. Á sl. 10 árum hefir lítið
sem ekkert af óræktuðu landi ver-
ið tekið til ræktunar, þrátt fyrir
hátt verð á matvælum á heims-
markaðinum. Nú eru engin ný meg-
inlönd lengur til þess að létta mat-
vælaáhyggjunum af börnum tutt-
ugustu aldarinnar. Ástandið hefir
raunverulega versnað vegna þess
að hinu ræktaða landi hefir íarið
aftur. Fólksfjölgunin hefir þrýst íil
eyðileggingar á sk.ógum, til rán-
yrkju og ofbeitingar, og land, sem
fyrir því hefir orðið, stendur verr
að vígi en áður að þola áföll nátt-
úrunnar, svo sem flóð og langvinna
þurrka. Eftir miklar úrkomur renn-
ur vatn í stríðum straumum yfir
hið rúna land og fleytir yfirborðs-
jarðveginum með sér. í þurrkatíð
hafa stormar sömu eyðileggjandi
áhrifin.
Uppblásturinn.
Hin aukna matvælaframleiðsla
eftir báðar heimsstyrjaldirnar var
fengin með þeim hætti, að tekið
var af dýrmætasta fjársjóði Banda-
rikjanna: yfirborðsjarðveginum.
Sams konar eyðing á sér stað víðs
vegar í öllum heimsálfum. I októ-
ber sl. skýrðu skip frá heljarskýj-
um af rauðleitu dufti langt úti á
Kyrrahafi, 600 mílur frá megin-
landi Ástralíu. Þessi ský voru sögð
8000 feta há og ná yfir 400 mílna
svæði. Þar var yfirborðsjarðvegur
frá hinu þurrlenda meginlandi
Ástralíu. Á seinni árum hafa nokkr-
ar ríkisstjórnir gert sér Ijóst að eitt-
hvað verður að gera til þess að
varna uppblæstrinum og vernda
yfirborðsjarðveginn. Bandaríkja-
menn gerðu jarðvegsverndaráætl-
un fyrir 13 árum. Þessi áætlun hef-
ir gert mikiðgagn,enuppblásturinn
er ekki þar með búinn. Langt frá
því. Hann er talinn nema sem svar-
ar 200 45-ekra býlum á hverjum
degi, sem guð gefur yfir. Stærsta
átakið mun gert í Rússlandi og
jarðfræðingar Rússa eru fremstir
í sinni grein. Rússar eru nú að
framkvæma stórfellda áætlun um
jarðvegsvernd. Þar er gert ráð fyr-
ir stórfelldri skóggræðslu og öðr-
um ráðstöfunum, sem að gagni
koma gegn uppblæstri og við að
auka nothæft ræktunarland. En
sameinuð átök nokkurra ríkis-
stjórna eru samt allsendis ófull-
nægjandi til þess að móðir Jörð
geti séð öllum börnum sínum far-
borða. Til þess að ná því marki,
þyrftu allir íbúar jarðarinnar að
leggjast á eitt í starfinu, og starfið
yrði að vera innt af höndum með
eigi minni krafti en nú íer í það að
undirbúa næstu heimsstyrjöld.
200 milljón munnar í viðbót.
Það er staðreynd, að þótt nú sé
200 milljón fleiri magar að seðja
en til voru fyrir heimsstyrjöldina
síðustu, hefir mannkynið enn ekki
náð því magni matvælaframleiðslu,
er var 1939. Þetta ætti að vera
nægilega alvarleg áminning fyrir
þá, sem rikjum ráða, að hin mikla
mannfjölgun, samfara minnkandi
matvælaframleiðslu og eyðingu
þeirra náttúrugæða, sem undir
henni standa, er miklu alvarlegra
vandamál íyrir þjóðir heimsins en
barátta pólitískra stefr.umála. —
Nokkrir þeirra, sem hafa kynnt sér
þessi mál rækilega, telja ástandið
orðið vonlaust. Hin vélræna, vest-
ræna menning, sem hefir eytt nátt-
úruauðæfum jarðarinnar miskunn-
arlaust, er, segja þessir menn,
dauðadæmd. Heimsstyrjaldirnar
tvær, og hinn æðislegi undirbún-
ingur undir þá þriðju, eru dauða-
teygjurnar. Framundan séu langar,
dimmar aldir, og á þeim muni nátt-
úran e. t. v. fá tækifæri til þess að
endurskapa það, sem eyðilegt hefir
verið, og eftir það muni heilbrigð-
ari menning rísa upp, líklega fyrst
í Asíu. Nokkrir vísindamenn
Bandaríkjanna hafa mjög róttækar
skoðanir á þessum málum. I þeim
hópi er William Vogt, sem hefir
nýlega ritað bók um þau (Road to
Survival, sem fyrr getur). Hann
rekur þar eyðileggingu uppblást-
ursins í öllum heimsálfum og sýnir
fram á að mannkynið er nú þegar
á barmi hungursneyðar og minnk-
andi möguleikar til matvælafram-
leiðslu og aukinn mannfjöldi er
hraðstíg þróun, sem hleður utan á
sig eins og snjóbolti á hverju ári.
Takmarkanir mannfjölgunar.
Vogt tekur upp þá kenningu
Malthusar, að aukning matvæla-
framleiðslunnar geti ómögulega
fylgt eftir mannfjölguninni. Til-
raunir til þess að forða hungurs-
neyð og drepsóttum í löndum, sem
þegar eru allt of mannmörg, kalla
aðeins ennþá ægilegri neyð yfir
fólkið síðar meir. Einasta björgin,
segir hann, er takmörkun barns-
fæðinga, en hungur og drepsóttir
muni sjá fyrir fækkun fólksins nið-
ur í það, sem hvert land getur fætt
og klætt. Vogt skilur, að þessar
kenningar hans hrófla við undir-
stöðum vestræns hugsunarháttar.
Hann telur að tilfinningasemi, sem
veldur því að reynt er að rétta
hungruðum þjóðum í allt of fjöl-
mennum löndum hjálparhönd, á
kostnað náttúrugæða þeirra landa,
sem hjálpina veita, og hina óháðu
frjálsu samkeppni, sem óhindrað
eyðir náttúrugæðum, verði að
beizla, þótt sárt þyki.
Ýmsar siðfræði- og pólitískar
skoðanir höfundarins munu ekki
eignast marga fylgjendur, hvorki í
Hinn 3. febrúar sl. fóru fram
athyglisverðar umræður í brezka
þinginu. — Aðalræðumcnn voru
þeir ATTLEE íorsætisráðherra
og CHURCHILL, formaður
stjórnarandstöðunnar.
Umræðuefnið var heiðarleikinn
í opinberu lífi og misfellur, sem ný-
lega liöfðu komið í ljós. Til glöggv-
unar skal hér lauslega getið helztu
atriða forsögu málsins.
Forsagan.
Seint á sl. ári komst á kreik orð-
rómur um það, að háttsettir starfs-
menn rílcisins, er hafa með hönd-
um fjárfestingarleyfi, innflutn-
ings- og gjaldeyrisleyfi óg annað
eftirlit af hálfu ríkisvaldsins, hefðu
gert sig seka um hlutdrægni vegna
kunningsskapar og jafnvel þegið
mútur.
Orðrómurinn gróf um sig og
varpaði nokkrum skugga á ríkis-
stjórn Verkamannaflokksins og
embættismenn hennar. Er Attlee
forsætisráðeherra varð hans var,
greip hann þegar tií róttækra ráð-
Bandaríkjunum né annars staðar.
En hann hefir safnað markverðum
fróðleik og aðalkenning hans er, að
hagkerfi, þjóðfélagsvísindi og
stjórnmál, verði að skoða sem mis-
V
munandi hliðar hins mikla vanda-
máls, —- afstaða mannsins til nátt-
úrugæðanna, og hvorki hagkenn-
ingar né pólitísk vísindi geti þrifist
til langframa ef ekki sé tekið tillit
til hinna ósveigjanlegu lögmála'
náttúrunnar. En engin lausleg um-
getning nægir til þess að gera við-
hlítandi grein fyrir þessari efnis-
miklu og umdeildu bók. Menn
verða að lesa hana sjálfir og skilja
hana. (Utdráttur úr henni birtist
nýlega í ameríska mánaðarritinu
„Reader’s Digest"). Aðrir fræði-
menn eru þeirrar skoðunar, að með
hærri lífsstandard þjóðanna, muni
fæðingum fækka að því marki, að
mannfjölguninni verði haldið í
skefjum. Nú er hún mest í Asiu.
Þangað til þangað er komið, megi
með hjálp nútíma vísinda auka
matvælaframleiðsluna örar en
fólksfjölgunin krefst. Þetta mætti
takast ef þjóðirnar semdu pólitísk-
an frið og sameinuðust allar um
alheims matvælaáætlun. En það
tekst aldrei, meðan hver þjóð fer
sínar götur eftir sínum nasjónal-
ísku áætlunum.
Bretland þarf að flytja inn helm-
ing þeirra matvæla, er þjóðin neyt-
ir, jafnvel þegar núverandi áætlun
um aukningu landbúnaðarins er
fullnægt. Bretland er einna verst
statt allra landa þegar matvæli
skortir á heimsmarkaðinum. Það er
mjög vafasamt hvort rikisstjórnin
og þjóðin í heild hafa gert sér grein
fyrir því, hversu alvarlegt ástandið
er.
(Lausl. endursagt).
stafana. Sérstök rannsóknarnefnd
var þegar skipuð, með víðtæku
valdi. Kunnur lögfræðingur og
dómari var formaður hennar. —
Nefndin vann mikið starf á
skömmum tíma, yfirheyrði mörg
vitni, þ. á. m. háttsetta embættis-
menn og ráðherra. Hún komst að
þeirri niðurstöðu, að aðstoðarráð-
herrann John Belcher, einn af hin-
um sigursælu frambjóðendum
Verkamannaflokksins í síðustu
kosnjngum, hefði í a. m. k. tveimur
tilfellum beitt vítaverðri hlut-
drægni við útdeilingu leyfa og
hann hefði þegið gjafir og bæri að
telja slikt þóknun fyrir gerðan
greiða. Annar háttsettur embættis-
maður, formaður mikilvægrar rík-
isnefndar og einn af stjórnendum
Englandsbanka, þótti undir sömu
sök seldur. Aðrir voru sýknaðir og
orðrómur um þá talinn úr lausu
lofti gripinn .Þingmaður sá og ráð-
herra, er gert hafði sig sekan um
misfellur þessar, sagði þegar af sér
þingmennsku og ráðherraembætti.
Umræður fóru fram um þessi mál
í þinginu snemma í febrúar. Fyrir
margra hluta sakir eru þær svo
merkilegar og sýna svo vel brezka
stjórnmálabaráttu, að Degi þykir
hlýða að endursegja hér frásögn
brezka blaðsins „Manchester Guar-
dian“ af þeim.
Frásögn Manchester Guardian.
Hið enska blað skýrir svo frá
10. febrúar sl.
„— Á skömum tíma gerðist það
allt, að Mr. Belcher (hinn sakfelldi
aðstoðarráðherra) ávarpaði þing-
heim, tilkynnti að hann segði af sér
þingmennsku, beygði höfuð sitt
fyrir þingheimi og forseta og gekk
út úr deildinni. Þá flutti Mr. Attlee
tillögu um að skýrsla rannsóknar-
nefndarinnar væri samþykkt og
skýrði jafnframt frá ráðstöfunum
þeim, sem ríkisstjórnin fyrirhugaði
í tilefni af upplýsingum rannsókn-
arnefndarinnar.
Mr. Churchill hafð orð fyrir
stjónarandstöðunn og bar lof á
stjórnina fyrir meðferð hennar á
málinu. Jafnframt benti hann á
hættu þá, sem heiðarleika í opin-
beru lífi stafar frá eftirliti og af-
skiptum ríkisvaldsins.... Mr. Att-
lee benti á í ræðu sinni, að rann-
sóknarnefndin hefði unnið þarft
verk. Hún hefði grafist fyrir rætur
orðróms um spillingu meðal ráða-
manna ríkisins og hún hefði sann-
a'ð að starfsmenn ríkisins væru yf-
irleitt heiðarlegir og samvizkusam-
ir. . . . Hann ræddi og samskipti
ráðherra og ráðamanna og kunn-
ingja þeirra og taldi að slík sam-
skipti mætti oftast fela dómgreind
viðkomandi embættismanna, en
ríkisstjórnin mundi íhuga, hvort til-
efni væri til sérstakra leiðbeininga
í þessu efni. Um gestrisni og fyrir-
(Framhald á 11. síðu).