Dagur - 29.03.1950, Page 1

F orustugreinin:
Markaðsmálin og aíkoma
þjóðarbúsins.

Fimmta síðan:
B—12, nýtt amerískt
undralyf. Frásögn Paul de
Kruif.
XXXIII. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 29. marz 1950
17. tbL
Nýir nieðlimir öryggisráðsins
' 1
Möguleikar Islendmga á pví ao semja
við BoTm-stjóniina þýzku um um fisk-
sölu, mjög litlir aS dómi „Fishing
News46 í Aberdeen
Hinn 1. janúar þ. á., tóku þrír nýir nTeðlimir sæti*í Öryggisráðinu.
Tóku þeir við af fulltrúum Argcntínu, Kanada og Ukrainu. Hinir
nýju fulltrúar eru, frá vinstri: Homero Vitari-Lafronte, fulltrúi
Ecuador, Bengal Narsinga Rau, Indland og Edvard Kardelj, utan-
ríkisráðherra Júgóslafíu.
verðlagsdómsfrumvarp
Frðmséknarmanna
Verðlagsílómur og verðgæzlustjóri verða
umboðsmenn almennings í landinu
Fyrir jól í vetúr báru þeir
Endurvarpsstöðin hér:
Útvarpsstjóri farinn
til Bretlands
í fyrradag flaug Jónas Þor-
bergsson útvarpsstjöri til Bret-
lands og er erindi hans að greiða
fyrir afgreiðslu hins nýja út-
varpssendis, sem setja á upp í
Reykjavík, og ennfremur að at-
huga afgreiðslumöguleika á 5
kw. sendi þeim, sem ætlunin er
að settur verði upp hér á Akur-
eyri. Enn mun skorta öll leyfi ís-
lenzkra yfii-valda, þ. e. fjárfest-
ingar- og innflutningsleyfi til
þessara framkvæmda hér, en eftir
öldulengdarbreytingar ýmissa út-
varpsstöðva hinn 15. þ. m., er
orðin meiri nauðsyn en fyrr að
-koma upp endurvarpsstöð hér,
því að truflanirnar af völdum er-
lendra stöðva hafa aukizt veru-
lega.
Ýmsir skömmt-
unarseðlar falla
úr gildi iim
mánaðamótin
Með auglýsingu skömmtunar-
stjóra, númer 28 1949, voru ýms-
ir skömmtunarseðlar framlengd-
ir að gildi til næstk. mánaðamóta,
eða til 31. marz 1950. Eiga þeir
því að falla úr gildi nú nema ann-
að verði ákveðið, en engin aug-
lýsing um slíkt hefur enn heyrzt.
Skömmtunarseðlar þessir eru:
Vefnaðarvörureitir nr. 1—1600 af
1., 2. og 3. skömmtunarseðli 1949,
svo og skammtur nr. 2. og 3., þ.
e. sokkareitir, af 1. skömmtunar-
seðli 1949. Ennfremur sokkareitir
nr. 1—4 af 2. og 3. skömmtunar-
seðli 1949, svo og ytrifataseðill.
Engar viðræður
nm sumanitgerð
togaranna
Eins og greint var frá í síðasta
blaði fóru samningaumleitanir
togaraútgerðarinnar hér og sjó-
manna um kjör á togurum á
ufsa- og karfaveiðum til fiski-
mjölsvinnslu, út um þúfur, ei'
sjómenn felldu samkomulags-
grundvöll þann, sem gerður hafði
vei'ið, fyrra sunnudag. Ekki munu
neinar viðræður hafa átt sér stað
milli þessara aðila síðan, en al-
mennt er gert ráð fyrir að reynt
verði til hins ítrasta að ná sam-
komulagi nú á næstunni.
Hermann Jónasson og Karl
Kristjánsson fram frumvarp á
Alþingi um nýja skipan verðlags-
eftirlitsins. Höfuðmarkmið frum-
varpsins var að fá neytendum í
hendur betri aðstöðu til að fylgj-
ast með framkvæmd verðlagseft-
irlitsins en verið hefur og þyngja
mjög sektir fýrir brot á verðlags-
fyrirmælum.
Nú virðist vera orðið samkomu-
lag á Alþingi milli allra flokka
um að samþykkja þetta frumvarp
með nokkrum breytingum. Alls-
herjarnefnd Efrideildar, sem
hafði málið til meðferðar, skilaði
sameigirilegu áliti og mun frv.
vérða afgreitt frá deildinni í dag.
Búizt er við að það verði að lög-
um næstu daga.
Þyngri refsingar.
Samkvæmt frumvarpinu skal
skipa verðgæzlustjóra og verð-
lagsdóma. Ráðherra skipar verð-
gæzlustjóra og 2 menn í verðlags-
dóm í hverju lögsagnarumdæmi,
eftir tilnefningu nefndar, sem eft-
irtaldir aðilar eiga sæti í: Al-
þýðusambandið, Bandalag starfs-
manna ríkis og bæja, Farmanna-
og fiskimannaband íslands, Kven
félagasamband íslands, Lands-
samband iðnaðarmanna, Lands-
sarnband útvegsmanna og Stétt-
arsamband bænda. í ákvæðum
frumvarpsins er gert ráð fyrir
þungum refsingum fyrir brot
gegn verðlagsákvæðum, allt að
200 þús. kr. sektum, og allt að 4
ára fangelsi ef brot eru mikil og
ítrekuð.
„Goðafoss4* laskast
Síðastl. sunnudagskvöld rakst
e.s. Goðafoss, sem var á leið til
Hamborgar, á brezkt kaupfar,
..Algonquin Victory“, 7600 lestir
að stærð, á Saxelfi. Stefni Goða-
foss laskaðist nokkuð og fer við-
gerð fram í Hamborg og mun taka
nokkra daga a .m. k. Ekki er
kunnugt um hvort skemmdir hafa
orðið á brezka skipinu. Engan
mann mun hafa sakað.
RÉTT UM HÉLMINGUR Al-
þýðumannsins í gær er helgaður:
Framsóknarflokknum og kaupfé-
lögunum. Er þar allt á sömu hók-
ina lært og í hreinræktuðum
Bragastíl, sem bæjarmenn hér
kannast orðið við. Þetta eintak er
ágætt sýnishorn af „baráttu“ Al-
þýðuflokksins hér og hvetur Dag-
ur lesendur sína til þess að kynna
sér þessa mjög sérstæðu blaða-
mennsku tryggingaembættis-
mannanna.
Brczka fiskveiðablaðið „Fishing
News“ flutti snemma í þessum
mánúði langa grein um minnk-
andi fiskniarkað í Evrópu og erf-
iðleika íslenzka sjávarútvegsins,
eftir John Stephcn, einn kunn-
asta ritara blaðsins um sjávarút-
vegsmál, og viku síðar ritstjórn-
argrein um sama efni.
f grein sinni kemst Stephen að
þeirri meginniðurstöðu, að fisk-
veiðiþjóðir Vestur-Evrópu muni
næstunni mæta vaxandi erfið-
leikum við sölu aflans og muni
þessir erfiðleikar þó mæða mest
á íslendingum, sem hafi lítinn
sem engan heimamarkað fyrir
fiskafla sinn og verði að selja
hann allan á erlendum markaði.
Höfundur telur Breta ekki þurfa
á íslenzkum fiski að halda lengur
og að mögúleikar íslendinga að
selja Þjóðverjum fisk, með samn-
ingum við Bonn-stjórnina, séu
hverfandi litlir.
Nokkur atriði úr grein þessari
verða rakin hér á eftir.
Markaðscrfiðleikar togaranna.
f upphafi máls síns rekur
Stephen það, að hann hafi í grein
fyrir um það bil tveimur árum
haldið því fram, að hinar miklu
togarabyggingar íslendinga væru
varhugaverðar með því að innan
eins eða tveggja ára, mundi reka
að því að hið mikla aflamagn
nýju togaranna (sem hann kallar
„super trawlers“) muni ekki
finna nægilegan markað. Síðan
segir:
„Þessa erfiðleika þekkjum við
líka í Bretlandi, en við stöndum
betur að vígi, þvi að við höfum
heimamarkað. Ábendingar mínar
fyrir tveimur árum um minnk-
andi markaði, vöktu ekki ugg á
íslandi. íslendingar höfðu þá
stóran samning um fisksölu við
Þýzkaland, þeir höfðu opinn
markað í Bretlandi og þeir héldu
áfram að byggja nýtízku togara.
Togarasmíðar Þjóðverja voru þá
að komast á laggirnar, og í Bret-
landi voru nýsmíðar líka hafnar,
og þetta voru allt stærri og betri
skip en fyrrum. Oll þau lönd, sem
stunduðu fiskveiðar fyrir heima-
mai'kað voru að nálgast það tak-
mark, að þjóðii'nar öfluðu nægi-
legs fiskmagns til heimanotkunar.
Þjóðverjar að verða sjálfum
sér nægir.
„Þýzkaland hefur nú náð því
marki, að mjög lítill mai'kaður er
þar fyi'ir hinar venjulegu haf-
fiskteguhdir. Vitaskuld vei'ður
þar alltaf markaður fyrir sérstak-
ar verðmætar fisktegundir frá
nálægum löndum, svo sem Noi’egi
og Danmöi-k, en Þjóðverjar þai'fn
ast ekki hins míkla aflamagns af
haffiski eins og þeim, sem íslend-
ingar bjóða. íslendingar sjá nú að
þar sem samningar um þessi mál
verða að gei-ast við Bonn-sijóx-n-
ina þýzku, eru líkur til samn-
ingagerðar, sem líktist þeirri, er í
gildi hefur vex'ið síðustu þrjú ár-
in vegna milligöngu hernámsyfir-
valdanna, mjög litlari“
Bretar þurfa ekki íslenzkan fisk!
Enn segir Stephen:
„Bretland þarf ekki lengur að
halda á íslenzkum fiski. Einstaka
„túrar“ endrum og eins gætu
vei'ið gagnlegir þótt mai'kaðui'inn
taki ekki við miklu, en það er
ekki t:l lengur stór og haldgöður
markaður fyrir miklar landanir
af erlendum fiski. Við ei'um að
nálgast það mai'k, að aflamögu-
leikar okkar sjálfra nægja
neyzluþörfinni. Síðustu þrjá
mánuði sl. árs, var ástandið
þannig', að of mikill fiskur barst á
markaðinn. Síðustu vikurnar hef-
ur veðurfar verið erfitt og gæftir
og veiðiskap okkar hafa oft lerxt i
(Framhald á 2. síðu).
Páskaferð til Siglu-
fjarðar á vegum Ferða-
skrifstofunnar
Ferðaskrifstofan efnir til hóp-
ferðar um páskana til Siglu-
fjarðar.
Ef nægileg þátttaka fæst vei'ður
farið til Siglufjarðar miðviku-
daginn 5. apríl kl. 5—6 e. h. með
m.s. „Drang'* og frá Siglufii'ði
þriðjudagsnótt. Þeir, sem hug
hafa á að taka þátt í þessari ferð,
ei'U vinsamlegast béðnir að til-
kynna ski'ifstofunni þátttöku
sína sem alh'a fyrst og ekki síðar
en fyrir hádegi mánudaginn 3.
api'íl. Séð verður fyrir gistingu og
mat fyrir þá, sem þess óska.