Dagur - 17.05.1950, Blaðsíða 4

4
DAGUS
Miðvikudaginn 17. maí 1950

DAGUR
Bitstjóri: Haukur Snorrason.
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Erlingur Davíðsson
Skrifstofa f Hafnarstræti 87 — Sími 166
Blaðið kemur út á hverjum miðvikudegi.
Argangurinn kostar kr. 25.00
Gjalddagi er 1. júlx.
PRENTVERK ODDS BJÖRNSSONAR H.F.
Hin óábyrga stjórnarandstaða
ALÞÝÐUBLAÐIÐ heldur áfram að birta sér
stakar f,réttaklausur um verðhækkanir erlendra
vörutegunda vegna gengislækkunarinnar, rétt
eins og slíkar verðhækkanir séu einhver stórtíð-
indi. Naumast mun blaðið þó ætla að það komi
landsmönnum á óvart, að 70% gengislækkun
krónunnar hækki verðlag aðkeyptra vara, sér
staklega þar sem landsmenn höí'ðu þegar fengiS
tækifæri til þess að sjá gengislækkun í fram
kvæmd eftir aðgerðir Alþýðuflokksstjórnarinnar
á sl. hausti, er krónan var felld gagnvart dollar.
um neytenda, enda til þess sagt.
Hins vegar liggur ljóst fyrir, að
vegna gjaldeyrisástandsins veróa
ónauðsynlegar vörur ekki fluttar
inn fyrst um sinn, og bera þar af
leiðandi enga tolla. Það er því
nauðsynjavaran, sem hefði orðið
fyrir barðinu á tollunum. Al-
xýðuflokknum þykir af ein-
hverjum ástæðum betra að tollar
valdi verðhækkunum en gengis-
lækkun, en hætt er við að neyt-
endur finni ekki mikinn mun a
jví. Hitt er öllum ljóst, að áfram-
iiáld uppbótarleiðarinnar hefði
drepið allt heilbrigt framtak ur
útflutningsverzluninni. Það er
langt síðan kominn var tími til að
hætta að taka ábyrgð á útgerð
nvers einasta vélbáts. Sú ábyrgö
á að hvíla á útgerðarmönnum og
félögum, enda sé þá svo í pottinn
búið að heilbrigður rekstur geti
borið sig og skilað arði. Raunar
munu foringjar Alþýðuflokksins
sjálfir alls ekki trúa því, að unnt
hefði verið að halda áfram á
óheillabrajit uppbótanna, án þess
að baka þjóðinni stórfellt tjón.
En ábyrgðartilfinningin er ekki
meiri en það, þegar á hólminn
kemur, að þessari „leið“ er hamp
að framan í þjóðina með tvíræð-
um orðum og hálfkveðnum vísum
og látið skína í það, að þannig
hefði mátt forða frá erfiðleikum
og óþægindum gengisfallsins. —
Þetta er ljótui- leikur og ósam-
boðinn ábyrgum stjórnmála-
mönnum. Alþýðuflokknum hefði
verið sæmra að láta kommúnista
eina um slíkar baráttuaðferðir.
Mun það og sannast, að hinn
óþroskaði og óábyrgi hluti kjós-
enda, sem flokkar þessir biðla nú
svo ákaft til, er miklu fáliðaðri
en þeir gera sér vonir um nú.
Abyrgir þjóðfélagsþegnar hljóta
að fá andúð á stefnulausri og
óábyrgri stjórnarandstöðu á
hættutímum.
FOKDREIFAR
Enda mun það ekki vera fréttaáhuginn einn, sem
stendur á bak við allar ramma-klausurnar í blað-
inu, heldur mun þar meira gæta löngunnarinnar
til þess að afla sér lýðhylli með því að gera þjóð-
nauðsynlegar ráðstafanir tortrygguegar. Er þarna
ekki stórmannlega að verið, því að ekki er ábyrgð
Alþýðuflokksins á því, hvernig komið ér, neitt
smávaxin. Vildi flokkur þessi um skeið eigna sér
gjörvalla „nýsköpunina“ með skilyrðum sínum,
og undir hans stjórn var siglt enn lengra en fyrr
út á skulda- og óreiðusjó dýrtíðarinnar. Þá er og
þess að minnast, að verðhækkanir þær, sem urðu
á hvers konar vörum fyrir beinar aðgerðir Al-
þýðuflokksstjórnarinnar, vegna gengisfalls krónu
gagnvart dollar, söluskatts og nýrra tolla og álaga,
fengu á sinni tíð þá meðhöndlan í blaðakosti
kommúnista, sem áhrif gengisfellingarinnar nú
hljóta í málgögnum Alþýðuflokksins. Þá birti
Þjóðviljinn innrammaðar klausur eins oft og hann
gat til þess að minna á „Alþýðuiíokksverðhækk-
anir“ og „Alþýðuflokkstolla", sem hann kallaði
svo. Átti foringjalið Alþýðuflokksins þá ekki nógu
stór orð til þess að fordæma óábyrga stjórnarand-
stöðu .En ekki líða svo nema nokkrir mánuðir þar
til Alþýðuflokkurinn sjálfur er kominn í þessa
fallgryfju og farinn að reka óábyrga stjómmála-
stefnu í sama tilgangi og kommúnistar í stjórnar-
tíð Stefáns Jóhanns. Hugmyndin er, að í-eyna að
veiða fylgi óþroskaðasta hluta kjósenda með því
að ófrægja ráðstafanir, sem nauðsyn er að gera
vegna afkomu þjóðarbúsins í heild.
H
í STJÓBNARTÍÐ Stefáns Jóhanns létu komm-
únistar það nægja, oð ófrægja stjórnina og stefn-
una með öllum ráðum, en sjálfir bentu þeir aldrei
á nein skynsamleg úrræði eða aðrar leiðir, en
farnar voru. Eins fer Alþýðuflokknum nú. Hann
hamast gegn gengislækkuninni og óhjákvæmi-
legum verðhækkunum erlendrar vöru, en hann
hefur fram til þessa ekki bent á nein önnur úr-
ræði til þess að bjarga útflutningsverzlun þjóðar-
innar. Aðgerðarleysi hefði leitt til atvinnuleysis
og hörmungá yfir þjóðina. Og áframhald upp-
bótarleiðarinnar hefði vissulega einnig þýtt verð-
hækkanir á hvers konar varningi. Almennjngur í
landinu hefði orðið að bæta á sig tollum og skött-
um svo að numið hefði á annað hundrað milljón-
um á þessu ári, til þess að sú leið væri framkvæm-
anleg. Og enda þótt Emil Jónsson gæfi í skyn í
útvarpsumræðunum á dögunum, að það hefði
verið þetta, sem Alþýðuflokkurinn vildi, treysti
hann sér ekki til þess að nefna, hvernig átt hefði
að leggjast á ónauðsynlegar vörur, en ekki á
Hann lét nægja að segja, að nýjir tollar hefðu átt
að leggja þessa tolla og skatta á og innheimta þá.
neyzluvörur. Þetta kann að hljóma laglega í eyr-
Pencillín við júgurbólgu.
Guðbr. Hlíðar dýralæknir
skrifar blaðinu:
„A SEINUSTU árum hefur
notkun pencillíns við júgurbólgu
farið ört vaxandi hér á landi og
þá sérstaklega á helztu mjólkur-
framleiðslusvæðum landsins,
eins og t. d. hér í Eyjafjarðar-
sýslu.
Lyf þetta er tvímælalaust bezta
júgurbólgulyf, sem fundir hefur
verið upp, en því fylgir sá agnúi,
að um leið og það vinnur bug á
júgurbólgugerlunum, drepur það
einnig mjólkursýrugerlana, sem
nauðsynlegir eru til ýmiss konar
vinnslu úr hrámjólkinni.
Það er því nauðsyn að brýna
það fyrir bændum, sem nota lyf
þetta, áð umrædd mjólk er ekki
einungis ósöluhæf vara og
heilsuspillandi, heldur getur hún
stórrýrt gæði allrar mjólkurinnar
og getur það hæglega orðið al-
varlegt viðhorf fyrir mjólkur-
samlög, sem einungis geta fram-
leitt 1. fl. vöru úr 1. fl. mjólk.
Sömuleiðis vil eg benda á, að
nauðsynlegt er að halda slíkri
mjólk aðskildri frá sölumjólk-
inni allt að fjórum dögum eftir að
síðasti pencillínskammturinn hef
ur verið notaður í júgrið, fyrr er
ekki tryggt að mjólkin hafi feng-
ið aftur sína éðlilegu eiginleika
og æði.
Þetta á þó aðeins við um þá
júgurhluta sem sýkzt hafa, þeir
heilbrigðu verða ekki fyrir nei-
num áhrifum þótt á sömu kú sé.
Leiðbeining þessi er ekki sam-
in vegna neins sérstaks tilefnis,
heldur sem aðvörun.“
Erlend tímarit, bóksalamir og
kvartmilljónin.
í tilefni af ummælum í næst-
síðasta þætti um erlend tímarit
hefur Ásgeir Jakobsson bóksali
skrifað blaðinu:
„BÓKABÚÐ RIKKU fékk síð-
astliðið ár (1949) gjaldeyrisleyfi
á sterlingssvæðið kr. 3250.00,
Hver einasti eyrir þessarar
litlu upphæðar var notaður til að
flytja inn bækur samkv. pönt-
unum viðskiptavina búðarinnar.
Af þessu pöntunarfyrirkomulagi
leiðir það, að engin erlend bók
kemur til frjálsrar sölu í verzl-
uninni. Það kann að vera, að
bókabúðir hér verði afskiptar
við úthlutun leyfa, það er alls
ekki ólíklegt, sunnanmennirnii
sjá um sig, enda hæg heimatökin,
þar sem bóksölum syðra er falin
úthlutun leyfanna, þó standa að
þeirri úthlutun trúverðugir
menn og ólíklegir til vísvitandi
rangsleitni.
Hitt má hafa fyrir satt, að
bóksalar hér nyrðra hafa slælega
gætt réttar síns í þessu efni. Það
otar hver sínum tota með þeim
árangri, að enginn fær neitt. Er
það og ekkert eins dæmi um
bóksalana, heldur mun eiga við
almennt um smáverzlanir úti á
landi. Sjálfsagt er bæði fyrir al-
menning og bóksalana að endur-
taka spurninguna um kvartmill-
jónina, en eins og kunnugt er,
bæði af blaðaskrifum og hinu
skelegga tali Gunnars Einarsson-
ar í útvarpinu á dögunum — þá
er dálítið óvíst um afdrif kvart-
milljónar, sem bóksalar vilja
ekki kannast við, svo og ekki
Hagstofan. Nú hefði mátt búast
við að hið opinbera skærist í
leikinn og fyrirskipaði rannsókn,
en eins og kunnugt er, þá er hið
opinbera seinþreytt til vandræða
þegar um er að ræða dularfull
afdrif smá gjaldeyrisupphæða."
Gullhringur
fundinn á Norðurbrekk
unni.
Afgreiðslan vísar á.
Herbergi,
vantar sem næst mið-
bænum.
áfgreiðslan vísar á.
VANDAÐUR
stofuskápur
til sölu.
SÖLU.SKÁLINN, simi 427
Sendilsbjóly
Ritvél,
allskonar húsgögn
SÖLUSKÁLINN, simi 427.

slenzka bandið og gömlu peysurnar
Einhvern tíma í marz var skrifað hér í dálkinn
um það, að í gömlum peysum lægi oft mikið af góðu
garni, sem íiægt væri að rekja upp og nota á nýjan
leik. Var í því sambandi talað um gamleysi, og
sérstaklega tekið fram, að átt væri við erlent ullar-
garn. Nú hefur kvennadálkinum borizt bréf frá
konu í Bárðardal, sem gerir athugasemd við þessi
skrif. Bréfið hljóðar svo:
„í þættinum, Móðir, kona, meyja, er þáttur sem
heitir „Nýtt úr gömlu“. Vildi eg gera við hann
stutta athugasemd.
Það voru gömlu garnpeysurnar, sem ráku mig til
að skrifa þessar línur. Nú á tímum er gott að geta
búið til nýja flík úr gömlu, þegar ekkert fæst. En
mér finnst vinnan svo dýr nú á tímum, að ekki sé
leggjandi vinna í að rekja upp og prjóna, þegar
haldgott efni er fyrir hendi. Það er ósköp að hlusta
á þessa garnsuðu, þegar nóg hráefni er til í land-
inu, blessuð ullin, og ekki þarf erlendan gjald-
eyri fyrir.
Ekki þurfið þið, Akureyrarkonur, að kvarta, þar
sem þið hafið verksmiðjurnar hjá ykkur. Kaupið
íslenzkt band og prjónið úr því peysur á ykkur og
börn ykkar. Þær geta verið svo ljómandi fallegar
með útprjóni í fleiri litum. Og það hlýtur að vera
hentugur skólaklæðnaður á börn og unglinga, end-
ingargóður og hlýr. Heimaklæðnaður okkar í sveit-
um er peysur. Krakkarnir eru í lopapeysum, þeg-
ar kaldara er, en bandpeysum, þegar meira er haft
við.
Já, það er mikið prjónað af ullarpeysum og fleiru
bæði á vélar og í höndunum. Það er góð og nytsöm
vinna, og jafnvel karlmennirnir prjóna líka. Eg
veit að margur bóndinn í Bárðardal situr og hlustar
á útvarp á kvöldin og prjónar handa sér bæði vettl-
inga og leista. Og eins prjóna þeir einnig á vélar
bæði á sokkavélar og fullkomnari vélar.
Við framleiðum mjúkt og lífmikið band úr okkar
þelull. Eg spyr: Því getur ekki Gefjun framleitt
þetta mjúka og lífmikla band?
Að síðustu þetta: Þjóðin á að nota meira ís-
lenzku ullina og bandið í alls konar prjónlesklæðn-
að en hún gerir.“
Eg þakka konunni úr Bárðardal fyrir bréfið. Eg
er henni sammála um það, að þjóðin eigi að nota
meir og betur ullina en hún gerir, en eg vil jafn-
framt mega halda því fram, að erlent ullargarn sé
yfirleitt miklu mýkra og betra til þess að prjóna úr
ýmsar flíkur, heldur en hið íslenzka band, sem nú
er á boðstólnum. I þessu sambandi má einnig minna
á það, að íslenzka bandið er ekki'ódýr vara. Kamb-
garnsbandið kostar kr. 80.50 kílóið. Þótt vinna sé
dýr nú á tímum, ætti það samt að geta borgað sig
að rekja upp gamlar flíkur og nota garnið á nýjan
leik, ef það á annað borð er gott og ekki slitið um
ot. MSr finnst slíkt vera nýtni og nýtni hefur ávallt
verið talin dyggð.
Konur! Skrifið kvennadálki Dags um áhugamál
ykkar, og munið að skrifa undir fullu nafni.
Puella.
SÍLD í RJÓMASÓSU.
2 saltsíldar.
2 dl. þykkur, súr rjómi.
Edik, sykur, saxaður dill, eða annað grænt.
Síldin er afvötnuð og hreinsuð. Skorin í sneið-
ar og raðað á fat. Rjóminn þeyttur og kryddaður
eftir smekk. Hellt yfir síldint. Bíði 3—4 klst. áður
en borðað er. Borðað á köldu borði, eða sem sjálf-
stæður réttur með heitum kartöflum.