Dagur - 18.04.1951, Blaðsíða 1

Akureyringar! Áskrift a'ð
ÐEGI er nauðsyn fyrir hvcrt
heimili. Hrmgið í síma 1166.
DAGUR er eina blaðið á land-
inu, sem flytur fastan búnað-
arþátt. — Bændur! Gerizt
áskrifcndur!
XXXIV. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 18. apríl 1951
16. tbl.
Rjúpa í Akureyrargarði í apríl
Ilér í blaðinu hefur nokkrum sinnum verið sagt frá rjúpunum, sem
gera sig heimakomnar í trjágörðum bæjarmanna nú upp á síðkastið,
og leita sér bjargar. Eru hópar þeirra víðs vegar um bæinn. Erfitt er
að ná þeim á ljósmynd, en þessari ágætu mynd náði P. Chr. Lihn
skógerðarmeistari samt í garði sínum við Munkaþverárstræti 29 nú
á dögunum. í þetta sinn voru margar rjúpur í garðinum, cn aðeins
þessi eina stillti sér upp fyrir Ijósmyndavélina að þessu sinni!
*
Jakob Karlsson geíur Akureyri
hlð ápta fegia- ð§ eigjasafn sitt
Ætlast til að það verði almeiiningi til
sýnis í sérstökn húsnæði, iindir emsjá
líristiáns Geirmundssonar
Jakob Karlsson afgreiðslumað-
ur hefur með bréfi boðið Akur-
eyrarkaupstað hið ágæta fugla-
og eggjasafn sitt að gjöf, enda sé
því komið fyrir í sérstöku hús-
næði, og jafnaú til sýnis og af-
nota fyrir almenning.
En af því leiðir, að ekki er
unnt að geyma safnið í skólun-
um. Jafnframt bendir gefandinn
á, að nauðsynlegt sé að fela sér-
stökum manni umsjá safnsins og
leggur hann til að Kristján Geir-
mundsson verði ráðinn til þess.
Á fundi bæjarráðs 12. þ. m. var
samþykkt að votta gefandanum
þakkir fyrir safnið og veita því
móttöku. Var samþykkt að út-
vega hentugt húsnæði fyrir safn-
ið og leita samninga við Kristján
Geirmundsson um gæzlu þess. —
í tilefni af ábendingu frá Rotary-
klúbb Akureyrar, samþykkti
bæjarráð ennfremur að láta at-
huga, hvort heppilegt húsnæði
fyrir safn þetta, svo og væntan-
legt minjasafn, fáist á efstu hæð
nýju brunastöðvarinnar.
Síðustu aflasölur
Harðbakur seldi í Grimsby sl.
föstudag 3793 kit fyrir 10.598 stp.
Svalbakur mun selja afla sinn þar
í dag. Kaldbakur veiðir í salt fyrir
sunnan land, væntanlegur hingað í
vikunni. Jörundur er á heimleið
frá líretlandi. Snadcil seLli aíia .dnn
í Fleetwood sl. firnmtudag, 1317 kit
lyrir 3399 sterllngspund.
Höfðingleg gjöf — verðmætt safn.
Fugla- og eggjasafn það, sem I
Jakoþ Karlsson hefur nú gefið
Akureyrarbæ, er mjög verðmætt
og er gjöfin. hin höfðinglegasta.
Þetta er safnið, sem sýnt var á
fuglasýningunni hér í vetur, og
eru í því um 100 tegundir ís-
lenzkra og hálfíslenzkra fugla og
auk þess mikið eggjasafn. Hefur
Jakob Karlsson lagt bæði fé og
fyrirhöfn í að koma safninu upp,
en Kristján Geirmundsson, sem
nú verður ráðinn gæzlumaður
safnsins, hefur sett upp alla fugl-
ana og útvegað þá. Mun hann og
hafa mikinn áhuga á því að auka
safnið enn og bæta, en það er,
eins og það nú er. stærsta safn
'sinnar tegundar í einstaklings-
eigu og fullkomnasta.
Með þessari ágætu gjöf hefur
Jakob Karlsson lagt grundvöllinn
að því að koma hér upp full-
komnu náttúrugripasafni, og
verður nú vafalaust stefnt að því.
Slíka safn mundi til hins mesta
menningarauka fyrir bæjarfélag-
ið og undirstaða aukinnar þekk-
ingar á náttúru landsins og skyn-
samlegs mats á gætum þess og
kostum. Bæjarmerin munu því
kunna Jakobi Karlssyni þakkir
fyrir þetta menningarlega fram-
lag hans og þann höfðingsskap,
sem lýsir sér í gjöfinní, og vænta
þess, að safninu verði hið bráð-
asta komið fyrir í hentugum
húsakynnum og því búin viðun-
andi aðstaða að öðru leyti.
Hásaleigulögiii
gilda áfram á
Akureyri
Bæjarstjórn samþykkti í gær ;
tillögu bæjarráðs þess efnis,
að sá hluti húsaleigulaganna,
sem iagt er á vald bæjarstjórna '!
hvort gilda skuli eða ekki
framvegis, skuli hér gilda til
14. maí 1952. Hér er um að 1;
ræða lciguhúsnæði, sem er í
sama húsi og húseigandi býr í.!;
Um aðrar leiguíbúðir gilda
landslög, en þau gilda ekki,
hvorki hér né annars staðar,
uin atvinnuhúsn. eða einstök
herbergi. Ákvörðun bæjar-1;
stjórnar mún byggjast á því, I;
að langsamlega mestur liluti;;
leiguíbúða eru íbúðir í hús-;;
um. sem eigandi býr sjálfur í,;
og mundi afnám húsaleigulag- ;!
anna að þessu leyti hafa í för ■!
með sér verulega röskun á;!
Ieiguhúsnæðismálum bæjar- !!
ins. Er því talið rétt að fram- ![
lengja lögin að þessu leyti hér !;
! til næsta vors. Bæjarstjórn j;
Reykjavíkur fór öfugt að. Hún
| ákvað að afnema þemian þátt
! laganna. Eftir næsta vor er það jj
: á valdi bæjarstjóma, hvort;!
húsaleigulög gilda í bæjunum ;!
; eða eklii, enda bera þær þá l!
allan kostnað af framkvæmd Í!
; þeirra eftir þann tíma. !;
Engar samgöngur
við Húsa\ik síð-
ustu daga
Hinn 12. þ. m. gerði hörkuveður
af norðri með mikilli fannkomu í
Suður-Þingeyjarsýslu, símar frétta-
ritari Dags á Húsavík, og fyllti þá
allar slóðir, sem ruddar höfðu verið
þar. Festust margir bílar á leið frá
Húsavík upp í sveitirnar. Síðan ltafa
engar samgöngur verið við Húsavik
frá Aðaldal og uppsveitunum, en
Reykhverfingar hafa brotizt til bæj-
arins nieð mjólk. Gæftaleysi er þar
eystra og vandræði að fá fisk í soðið.
15 símastaurar
fenntir í kaf!
Hinn 12. þ. m. var Bjarni bóndi
á Syðri-Tungu á Tjiirnesi staddur
uppi á Tungúheiði við símaaðgerð.
Var stórhríð þann dag og 14 stiga
frost þar. Fimnttán stmastaurar á
heiðinni voru gersamlega horfnir í
kaf. Bjarni bóndi sagði fréttaritara
Dags í Húsavík, að slíkt stórfenni
hefði aldrei komið á þessum slóð-
um í hans minni.
Brezkt fiskveiðablað segir brezka togaraeig-
endur ábygg jufuila um framtíðina eftir að land-
lielgissamningurinn frá 1901 gengur úr gildi
í brezka blaðinu Fisliing News
birtist um sl. mánaðamót rit-
stjórnargrein um landhelgismál
íslands og fiskveiðar Breta og
kemur þar greinilega fyam, að
vænta má andstöðu áhrifaaðila
í Bretlandi gegn óskum Islend-
inga um aukningu landhelginnar
og verndun fiskimiðanna.
Segir blaðið brezka togaraeig-
endur óttast mjög hvað við muni
taka er landhelgissamningurinn
frá 1901 gengur úr gildi í október
næstk. og skorar blaðið á brezku
stjórnina að vinna einarðlega
gegn útvíkkun íslenzkrar land-
helgi. Er þessi grein öll skrifuð
af litlum velvilja til íslands og
enn minni skilningi á málefninu.
Brezkir togaraeigendur
áhyggjufullir.
í grein þessari segir svo: „Vér
heyrum nú að brezkir togaraeig-
endur séu áhyggjufullir út af því,
sem gerast muni í október í
haust, þegar samningur íslands
og Bretlands um landhelgismál og
fiskveiðaréttindi, gengur úr
gildi .Það er vitað að íslenzka rík-
isstjórnin óskar ekki að endur-
nýja samninginn og hefur í
hyggju talsverða útvíkkun á
kröfum sínum um landhelgi, sér-
staklega fyrir Norðurlandi. Það
er von vor að utanríkisráðuneyt-
ið muni, af hálfu brezkra hags-
muna, kröftuglega láta í ljósi
skoðun sína til þess að varna því
að úr þessari útvíkkun verði.“
Mundi „skaða brezka
fiskveiðahagsmuni“.
Enn segir svo: „Eins og nú
standa sakir, ná takmarkanir yf-
irleitt ekki til flóa, þar sem 10
mílur eru í milli annesa. En til-
færingar á þessari viðurkenndu
starfsaðferð af hálfu íslenzku
ríkisstjómarinnar, mundu geta
útilokað mörg þúsund fermílur
af verðmætum fiskimiðum og
slíkar aðgerðir mundu skaða
brezka fiskveiðahagsmuni og
gegn þeim verður að berjast.“
Ákvörðun Haag-dómstólsins.
í framhaldi af þessu segir
„Fishing News“: „Noregur hefur
þegar fært út landhelgi sína, úr
þremur mílum í fjórar, og þetta
j hefur í framkvæmd útilokað
brezk skip frá auðugum fiski-
miðum. Bretar hafa kært aðgerðir
Norðmanna til alþ-jóðadómstóls-
ins í Haag, og vonir stóðu til að
dómstóllinn mundi hlýða á kvart
anir okkar snemma á þessu ári.
En víst má telja, að Haag-dóm-
stóllinn muni taka málið fyrir
fyrir haustið. Dómsniðurstaðan
mun hafa mikil áhrif á fyrirætl-
anir íslenzku ríkisstjórnarinnar
um þá nýju reglugerð, sem hún
hefur í hyggju að setja í októ-
ber.“
Einliliða málflutningur.
„Fishing News“ gerir sig þarna
sekt um mjög einhliða mál-
flutning. Þess er ekki getið, að
samningurinn frá 1901, er ekki
gerður af íslendingum, heldur
stóðu að honum Danir og Bretar.
Ekki heldur er það nefnt, að ís-
lendingar hafa þá sérstöðu, einir
allra þjóða, að fiskimiðin eru
undirstaða þjóðarbúskaparins,
90% af útflutningnum eru sjávar-
afurðir. Eyðing fiskimiðanna er
því eyðilegging lífsmöguleika
þjóðarinnar. Ránveiði erlendra
fiskimanna á miðunum hér síðan
í stríðslok, hefur þegar stór-
minnkað fiskigengdina hér við
land og horfir til auðnar ef
áframhaldið verður svipað. Út-
víkkun landhelginnar er því
nauðsyn til þess að viðhalda
fiskistofninum, og skaðar enga
fiskveiðahagsmuni eins og blaðið
(Framhald á 12. síðu).
70 atviuoulausir
- 60 þús. kr. til
togarabryggj-
unnar
I hréfi, sein forstjóri vrnnumiðl-
unarskrifstoíunnar skrifaði bæjar-
stjórn og rætt var á bæjarráðsfundi
12. þ. m., segir, að 70 menn hafi þá
verið atvinnulausir og á vegum
skrifstofunnar, 50 heimilisfeður og'
!0 einhleypir menn, og henti for-
stjórinn á nauðsyn Jress að bærinn
reyndi að bæta úr þessu ástandi hið
ýrsta. Bæjarráð samþykkti að heim-
ila að verja allt að kr. 60.000.00 til
,'innu við grjótgarðinn við togara-
óryggjuna fyrirhuguðu á Oddeyrar-
tanga.