Dagur - 23.05.1951, Blaðsíða 5

Miðvikudaginn 23. maí 1951
D AGUR
5
Tilhæfulaus orðrómur um að SIS
sé á laun að kaupa hlutabréf
í Eimskipafélaginu
Sambandið hefur sótt um fjárfestingarleyfi
til að láta byggja tvö ný kaupför
Að undahfömu hefur verið
breiddur úl orðrómur um að
forráðamenn Sambands isl.
samvinnufélaga vinni að því á
laun að kaupa upp hlutabréf
i Eimskipafélagi íslands. M. a.
var sliku haldið fram i rudda-
legri árásargrein á Sambandið,
sem birtisl í einu sunnanblað-
anna nú fyrir skemmstu.
í fréttatilkynningu frá Skipa-
deild S.Í.S., sem blaSinu hefur
borizt, er frá því skýrt, að orðróm-
ur þessi sé gersamlega tilhæfulaus.
Engin slík tíðindi hafa gerzt eða
munu gerast. Sambandið hefur
vissulega ekki í hyggju neitt slíkt,
hitt er ekkert leyndarmál, að sam-
vinnumenn hafa mikinn áhuga á
að auka og efla skipastól sinn. Má
líklegt telja, að orðrómur sá, er hér
er um getið, hafi verið breiddur út
til þess að reyna að gera skipaút-
gerð samvinnumanna tortryggilega
og vinna þannig gegn því að stjórn-
arvöld landsins veiti umbeðin leyfi
til að auka skipakost Sambandsins.
SÓTT VM TVÖ NÝ SKIP
I fréttatilkynningu S.Í.S. er, auk
þess sem fyrrnefndum orðrómi er
vísað á bug, greint frá því, að sótt
hafi verið um leyfi til að byggja
tvö ný kaupför. Segir svo í þessari
tilkynningu:
„Samband ísl. samvinnufélaga
sótti 24. apríl sl. um leyfi Fjárhags-
ráðs til að láta byggja tvö ný kaup-
skip. Eins og kunnugt er, getur
skipastóll landsmanna enn hvergi
nærri fullnægt flutningsþörf þjóð-
arinnar, og hefur enn orðið að
verja miklum gjaldeyri til leigu á
erlendum skipum. Munu því allir
sammála um, að æskilegt sé að
auka skipakost okkar.
S. í. S. á nú þrjú kaupskip, og
hafa þau fyrstu og fremst verið
notuð til flutninga .á þungavöru, er
ella hefði orðið að fá erlend leigu-
skip til að annast. Hins vegar hafa
S.Í.S. og samvinnufélögin flutt alla
stykkjavöru sína með skipum Eim-
skipafélagsins, en þrátt fyrir þetta
hefur Sambandið neyðzt til að taka
mikinn fjölda leiguskipa til flutn-
inga á þungavöru. Hafði það árið
1949 leiguskip í 35 ferðir og fluttu
þau 40.000 smálestir af vörum, og
1950 leigði það skip í 40 ferðir,
en þau fluttu 31.800 smálestir af
vörum.
SYNJAÐ VM SYSTVRSKIP
ARNARFELLS
Enda þótt S.Í.S. hafi þannig lagt
alla áherzlu á að nota skip sín til
gjaldeyrissparnaðar í stað erlendra
leiguskipa, hefur þörfin fyrir hin
erlendu skip verið svo mikil, að
Sambandið hefur tálið fulla nauð-
syn á því að auka skipastól sinn.
Hefur það nokkrum sinnum und-
anfarin ár sótt um leyfi til að láta
smíða fleiri ný skip, en fengið
synjanir. Síðast 1949 sótti Sam-
bandið um leyfi til að kaupa syst-
urskip Arnarfells, sem þá var í
smíðum í Svíþjóð, og hefði orðið
tilbúið það sama ár. En þessu var
.einnig synjað.
Auk þess sem S.Í.S. hefur dregið
mjög úr gjaldeyriskostnaði vegna
erlendra leiguskipa með því að
nota skip sín í þungavöruflutninga
hafa þau verið notuð sérstaklega
til að flytja vörur á hafnir úti um
land, þar sém siglingar eru erfiðar
og fátíðar. Höfðu skip Sambands-
iiis þannig 315 viðkomur í 53 höfn-
um víðs vegar um landið 1950. Þá
var síðasta skipið, Jökulfell, sér-
staklega gert grunnskreitt í þess-
um tilgangi. Því fleiri skip, sem
Sambandið eignast, því betur get-
ur það leyst af hendi þessi tvö
höfuðverkefni, að draga úr notkun
leiguskipa og bæta úr siglingaþörf
dreifbýlisins.
SKIPADEILDIN FIMM ÁRA
Tæplega fimm ár eru nú liðin,
síðan skipadeild S. í. S. tók til
starfa. Keypti Sambandið fyrsta
skip sitt, Hvassafell, frá Ítalíu árið
1946, og kom það til landsins það
sama ár. Vað það fyrsta nýja skip-
ið, sem bættist við kaupskipaflota
þjóðarinnar eftir stríð, og þá um
skeið stærsta skip landsmanna. Ár-
ið 1949 festi Sambandið kaup á
næsta skipi sínu, Arnarfelli, sem
smíðað var í Svíþjóð og kom til
landsins í nóvember 1949. Á miðju
sumri 1949 var gerður samningur
um þriðja skipið, Jökulfell, sem
kom til landsins fyrir stuttu síðan.“
Próf. Richatd Beck skrif-
ar um sálmaskáldið
Valdemar V. Snævarr.
(Hitrn góðkunni landi vor, próf.
Richard Beck, birti i des.-blaði
„Sameiningarinnar" 1950 grein
um bækur V. V. Snævarr. Þar eð
„Sameiningirí' mun ekki' vera mik-
ið útbreidd hér á landi, verður
meginmál greinarinnar birt hér).
„Ýms íslenzk sartitíðarskáld, og
sum hin kunnustu í þeirra hópi,
svo sem Einar Benediktsson, Da-
víð Stefánsson, Jakob Jóh. Smári
og Jón Magnússon, hafa ort fagra
sálma, er teknir hafa verið upp í
nýjustu útgáfu (1945) af Sálma-
bókinni.
Þó mun óhætt mega segja, að
af íslenzkum skáldum, sem nú eru
uppi, hafi þeir séra Friðrik Frið-
riksson, dr. theol., og Valdemar V.
Snævarr skólastjóri lagt mesta
rækt við sálmaskáldskapinn. Eftir
sééra Friðrik eru margir ágætir
sálmar, frumsamdir og þýddir, í
nýju Sálmabókinni, og einnig eru
þar sumir af fegurstu sálmum
Valdemars skólastjóra. Miklu
sannari mynd af honum sem
sálmaskáldi er þó að finna í
sálmasöfnum þeim og andlegra
ljóða, sem hann hefur gefið út.“
I STUTTU MALÍ
A ÁRINU 1950 ferðuðust
327.000 bandarískir „túristar“
til Evrópu og eyddu þar 285
millj. dollara og greiddu auk
þess 120 millj. dollara til er-
lendra fyrirtækja í fargjöld.
Efnahagssamvinnustofnunin
hefur á ýmsan hátt stuðlað
að auknuin ferðamanna-
straum til Evrópu, t. d. hafa
hópar gistihús- og veitinga-
manna farið í kynnisferðir til
Bandaríkjanna, m. a. frá
Noregi. Þá hefur ECA komið
því til leiðar, að samningar
hafa tekizt milli evrópskra og
amerískra gístihúsafyrir-
tækja um að Bandaríkjamenn
byggi hótel í Evrópu, þannig
byggir nú bandaríska firmað
Hilton Hotel International
stór hótel í Róm, Istanbul,
Aþenu og London.
-K
HEILDARAFLI Norðmanna
á vertíðinni við Lófót varð í
vetur og vor 115 þús. lestir,
miðað við 71 þús. lestir í
fyrra. Verðmæti aflans er
talið á fimmtu millj. sterlings-
punda.
KOMIN ER ÚT í Banda-
rikjunum bók, eftir hollenzka
konu, sem fór til Moskvu árið
1937 af því að hún hélt að
Rússland væri hið fyrir-
heitna land sósíalismans. Hún
fékk þar starf hjá bókaút-
gáfufyrirtæki, en nokkrum
mánuðum síðar var hún hand
tekin og eftir margra mánaða
vist í rússnesku fangelsi —
án þess að vita, hvað henni
var gefið að sök — var hún
flutt — ásamt þúsundum
annarra kvenna — í fanga-
búð við Kolyrna í SÍberíui,
við hið hræðilegustu skilyrði.
Þar dvaldi hún svo, — í
nauðungarvinnu, — í 11 ár,
unz hún komst burt í fanga-
skiptum Bandaríkjamanna og
Rússa. Lýsing þessarar konu
á nauðungarvinnubúðum
Rússa og hinni miskunnar-
lausu þrælkun fanga ,hefur
vakið mikla athygli um hinn
menntaða heim.
„Langt er síðan sálmar og and-
leg ljóð Valdemars fóru að birtast
í íslenzkum blöðum og tímaritum,
og vöktu þau athygli ljóðel^kra
manna, ekki sízt þeirra, er sálma-
skáldskap unna. Fyrsta ljóðasafn
hans, „Helgist þitt nafn“ (söngvar
andlegs efnis), kom út í Reykja-
vík 1922, — „lítil bók, en full af
fegurð og friði,“ eins og próf.
Magnús Jónsson sagði um hana í
ritdómi í „Eimreiðinni“ það ár.
Sálmar þessir og söngvar báru
fagurt vitni djúpri trúhneigð og
víðsýni höfundarins. Meðal ann-
arra fagurra og aðlaðandi sálma
var þar hinn gullfallegi sálmur:
„Vottar Krists“, sem að verðugu
hefur verið tekinn upp í nýju
Sálmabókina.“ (Sjá nr. 22: Þú
Kristur, ástvin alls, sem lifir).
---------„Árið 1946 kom síðan
út á Akureyri nýtt safn sálma og
andlegra ljóða eftir Valdemar
skólastjóra, „Syng guði Dýrð“! —
Eru rúmlega 40 sálmar og ljóð í
safninu, frumort og þýdd.
Hér er sama víðsýnð í skoðun-
um, sama óbifanlega trúar-
traustið, og þungamiðjan sem fyrri
siðferðisboðskapur kristindóms-
ins og siðbætandi og manngöfg-
(Framhald á 7. síðu)
FRÁ BÓKAMARKAÐINUM
Ávarp til Ákureyringa
Það orð hefur jafnan tarið af Akureyrarkaupstað, að hann væri
mikill trjáræktarbær. Þetta er að því leyti rétt, að hér eru nokkrir
gamlir og fallegir trjágarðar, er sett hafa svip sinn á bæinn, einkum
hinn eldri hluta hans. En á síðari árum heíur trjáræktinni í bænum
miðað iiltölulega miklu hægar. Hér eru þó ágæt shilyrði til trjáræktar
og verkefni óþrjótandi.
Á síðastliðnum vetri var stofnað hér í bænum Skógræktarfélag
Akureyrar, en það er aftur deild í Skógræktarfélagi Eyfirðinga. Þessa
félags biða mikil verkefni. Eitt af hinum smærri mætti nefna það, að
félagið hefur ákveðið að beita sér fyrir því, að plantað verði trjágróðri
í alla breklíuna, allt norðan frá Grófargili og suður að Gróðrarstöð.
Einnig hefur það í hyggju að fá til umráða stór svæði utan bæjarins
til skógræktar. Mun þá einstökum félögum í bænum gefinn kostur á
að fá þar ákveðin svæði, líkt og upp heíur verið tekið með Heiðmörk
við Reykjavík.
Skógrækt kostar tiltölulega lítið fé, miðað við ýmsar aðrar rækt-
unaríramkvæmdir, en hún þarf á að halda mörgum vinnandi og fórn-
fúsum höndum til að planta og sá. Skógrækt er þvi tilvalið þegnskapar-
og þegnskyldustarf ungra og gamalla.
Skógræktarfélag Akureyrar þarf því að verða fjölmennt félag.
Hér í þessum gamla trjáræktarbæ þarí að starfa öflugt skógræktar-
félag. Við biðjum ekki um fjárframlög. Við biðjum um fleiri félaga,
fleiri starfandi hendur.
Skógrækt á íslandi er ekki aðeins hugsýn, hún getur orðið að
veruleika og verður að veruleika fyrr eða síðar. En því fyrr því betra.
Og þegar talað er um skógækt, er ekki aðeins átt við fallega skrúð-
garða umhverfis húsin okkar, heldur viðáttumikla nytjaskóga. Og þó
að við, sem nú lifum, njótum þeirra ekki, verða það niðjar okkar.
Hefjumst því handa í dag. Gangið í Skógræktartélag Akureyrar.
Gerizt sjálfboðaliðar við trjáplöntun, þegar á liðsmönnum þarf að
halda. Gerum skógræktarhugsjónina að veruleika. Skógræktin er upp-
eldismál, hún er stórkostlegt menningarmál, og hún er loks mikið
hagsmunamál.
Virðingarfyllst,
í stjórn Skógræktaríélags Akureyrar: . . ..
Jakob Frímannsson, formaður,
Sigurður O. Björnsson, varaformaður,
Hannes J. Magnússon, ritari,
Marteinn Sigurðsson, féhirðir,
Eirikur Stefánsson, meðstjórnandi,
Þorsteinn Þorsteinsson, meðstjórnandi.
Frá Vatnsveifunni
Banni því, sem lýst var í síðasta blaði um
glugga-, gangstétta- óg bílþvotta, er hér með
aflýst.
Vatnsveitan.
Gæzlustarfið
við barnaleikvelli bæjarins er laust til umsóknar.
Umsóknum sé skilað til formanns Barnaverndar-
nefndar Akureyrar, Þórunnarstræti 103, fyrir
28. þ. m.
Barnaverndarnefndin.
1
Viðvörun til húsdýraeigenda
Að marggefnu tilefni skal þetta tekið fram, hlutað-
eigendum til eftirbreytni:
Óheimilt er samkvæmt lögrgelusamþykkt kaupstaðar-
ins, að láta húsdýr, svo sem kýr, hross og sauðfé, ganga
laust í bænum, nema meðan verið er að reka skepn-
urnar milli staða.
Alifugla, svo senr hænsngæsir og endur, má ekki hafa
í bænúm, nema þeir séu í vel afgirtu svæði, eða annarri
j! öruggri vörzlu.
Séu ákvæði þessi brotin, verða menn látnir sæta sekt-
um, og auk þess valda menn sér skaðabótaábyrgð, ef
tjón hlýzt af vanrækslu þeirra í þessum efnum.
Lögreglustjórinn á Akureyri, 22. maí 1951.
Sigurður M. Helgason
settur.