Dagur - 01.08.1951, Side 5

Miðvikudaginn 1. ágúst 1951
DACUR
V
5
„Ný lína" í kalda stríðinu gegn Yesturlöndum
Nýr „sameiningarflokkur“ í Grikklandi minnir
á síðustu starfsaðferðir kommúnista hér
ÍÞRÓTTIR
OG ÚTILÍF
Hinn 17. júlí sl. tilkynnti
Moskvablaðið Pravda, að stofn-
aður hefði verið nýr flokkur í
Grikklandi og hefði flokkur þcssi
sent grísku þjóðinni boðskap
með útvarpssendingiun og flug-
ritum frá Búlgaríu. Flokkur
þessi, sem kallar sig „sameining-
arflokk“ — skammstafað PAS,
á að frelsa grísku þjóðina und-
an oki heimskapítalismans,
koma henni í nánara samfélag
við hinn mikla föður í Moskvu.
í ávarpi því, sem fyrr getur, seg-
ir svo samkvæmt frásögn danska
blaðsins BT s. 1. sunnudag:
„Þetta er tilboð um vináttu til
allra þeirra, sem vilja vinna fyrir
friðinn og lýðræðið, til þcirra,
sem trúa á þjóðina og elska föð-
urland sitt. Land vort er orðinn
leikvangur lyrir viðureign tveggja
ólíkra heima. Anuars vegar eru
Bandartkjamenn og leppar þcirra,
en lög þessa íólks eru: sultur,
morð og stríð og útrýming grísks
þjóðernis. Þeir prédika stríð gegn
Albaníu og nær milljón grískrar
æsku sem iallbyssufóður fyrir ame-
rísku ófrcskjuna, bæði í Kóreu og
til Eisenhovcrs. Þeir 'vilja hernað-
arbandalag við Júdas Tító og við
tyrknesku valdhafaua, sem undir-
búa svik við grísku þjóðina, en
við, við viljunt aðeins frið og vel-
sæld fyrir alla Jjjóðina.... ' Eina
björgunin fyrir Grikkland nú, er
að skipa sér á bak við liina nýju
samfylkingu. Stolnuð verða iélög í
liverju byggðarlagi og ætlunin er
að þessi lélagsskapur teygi arma
sína inn í-sérhverja 'stjórnarskrif-
stofu, í liverja verksmiðju og rík-
isstofnun. PAS-sellur á að stofna
um borð i hverju skipi, innan hers
og flota, allir, sem vita, hvað föð-
urlandsást er, eina að leggja fram
sinn skerf o. s. frv..,..“
Nýja línan.
í erlendum blöðum, m. a. í fyrr-
nefndu BT-blaði, er á það bcnt,
að hcr sé á ferðinni nýtt fyrirbæri
og ný lína. Kommúnistar gangi
hér lengra fram en áður í því að
reyna að nota sér iöðurlandsást og
þjóðernistilfinningu fólksins til
flokkslegs ávinnings. Með þessum
aðgerðum liafi „íriðarsóknin"
fengið nýtt svipmót. Orðbragðið
um stcfnu Bandaríkjanna sé mun
fjótara og ógeðslegra en oftast áð-
ur. f þessu efni hafa íslenzkir
kommúnistar ekki verið seinni
flokksbræðrum sínum erlendis.
Eins og menn niuna urðu þeir hér
heima helzt til síðbúnir með „frið-
arsóknina“ í fyrra, en lienni var
ekki lileypt af stokkunum hér fyrr
en rétt fyrir Kóreustríðið, en ann-
ars staðar hafði uniKrskriftarsmöl-
unin staðið lengi og gengið allvel
sums staðar. Eftir að Kóreustríðið
liófst varð skrípaleikur kommún-
ista augljós öllum, og fóru undir-
tektirnar hér heima eftir því. Enn
veit enginn.hve margir undirrit-
uðu Stokkhólmsávarpið hér fyrir
utan liina 130 friðarpostula, sem
létu Ijós sitt skína í blöðunum. Ef
rétt er liermt í liinum erlendu
blöðum, að ný lína sé tákn tím-
anna austur í Grikklandi, er aug-
ljóst að þessi líha er þegar fyrir
nokkru komin til framkvæmda
hér. Það eru þegar nokkrir mán-
uðir siðan Þjóðviljinn lór að
skrila í þeirra tóntegund, sem lýs-
ir sér i gríska ávarpinu, sem birt
er hér að ofan. Árásirnar á Banda-
ríkjamenn eru með sama ógeðs-
lega sniðinu og ferlega orðbragð-
inu. Og sjálfir þykjast kommún-
istar vera sannkallaðir friðarpost-
ular og föðurlandsvinir. Eru si-
vitnandi í Islandssöguna og bar-
áttuna við Dani og reyna að láta
líta svo út, að þeir, undirdánug-
ustu undirlægjur erlends valds,
sem um getur, séu arftakar Fjöln-
ismanna og Jóns Sigurðssonar!
Eru sellumar þegar stofnaðar
hér?
Vel má vera, að sellur þær, sem
hinn nýi sameiningarflokkur
Grikklands segir að eigi að stofna
séu þegar stofnaðar ]iér. Sums
staðar liafa kommúnistar komið
sér alveg furðulega vel fyrir t. d.
í útvarpinu, þar sem þeim tekst
með lævísi og brögðum og undir
alls konar yfirskini að reka sví-
virðilegan flokkslégan áróður í
sjállri dagskránni!
Fregnir hinna erlendu blaða
um nýja „sameiningarflokkinn“
í Grikklandi og starfsaðferðir hans
mættu verða til þess, að fleiri
þjóðir en Grikkir rumskuðust og
litu í eigin barm og atliuguðu,
liversu langt er komin moldvörpu-
starlsemi sú, er kommúnistar á-
stunda, og livort allar áætlanir um
undirróður og sellustarf, liafi stað-
ist í reyndinni.
Athyglisvert tímarit
í hinu mikla bókaflóði og blaða
þykir það ekki mikill viðburður,
þó að nýtt tímarit hefji göngu
sína, því að þeim fjölgar nokkuð
ört. Að vísu deyja sum þeirra svo
að segja í fæðingunni, önnur
hjara nokkur ár, en sem betur
fer eiga nokkur áratugi sér að
baki. Það er því ekki líklegt, að
það hafi vakið mikla athygli hjá
fjöldanum, þegar auglýst var fyr-
ir nokkru í útvarpi og blöðum, að
nýtt tímarit hefði hlaupið af
stokkunum með nafninu Kvöld-
vaka. Heitið er yfirlætislaust og
ekkert sérstakt við það og
rumskar því við engum. Af for-
vitni keypti eg þetta fyrsta héfti
og hef blaðað dálítið í því að er
óhætt að segja, að hér sé um
óvenjulegt tímarit að ræða. Um
leið og bpkin er opnuð, er auð-
séð, að þar er fyrst og fremst
hugsað um að koma sem mestu
lesefni fyrir á sem fæstum síð-
um, öfugt við það, sem oft sézt,
en það er að hafa orðin sem fæst,
bókina sem stærsta og bókar-
verðið eftir því. Og ætti að verð-
leggja aðrar bækur eftir orða-
fjölda og verði „Kvöldvöku“, er
eg hræddur um að krónutalan
Styrkir úr Dansk-
Islandsk Forbunds-
Stjórn Dansk-Islandsk For-
bundsfond hefur á fundi sínum
miðvikudaginn 20. júní 1951, út-
hlutað eftirfarandi styrkjum til
íslenzkra og danskra ríkisborg-
1) Til eflingar dansk-íslenzku
menningarsambandi var úthlut-
að:
15 fslendingum 300 kr. hverj-
um til dvalar við ýmsar náms-
stofnanir, 2 íslendingar fengu 500
kr. hver. Auk þess hefur verið
úthlutað:
Aðalsteinn Sigurðsson, stud.
mag. til námskeiðs í hafrann-
sóknum, kr. 2000.00.
Else Hansen, kennari, til
dönskukennslu á íslandi, kr.
3000.00.
Lynge Lyngesen, blaðamaður,
ferð til íslands, kr. 500.00.
Finnur Tulinius, sóknarprest-
ur, ferð til íslands, kr. 2000.00.
Th. Kristjánsson ,ritstjóri, til
styrktar útgáfunni „Heima og er-
lendis“, kr. 1000.00.
2) Til vísinda:
Jón Helgason, prófessor, til
prentunar athugasemda við
Landnámubók, kr. 1500.00.
„Faktúru“-mál
í Danmörk
í Danmörk standa nú yfir rann-
sóknir og yfirheyrzlur í sam-
bandi við gjaldeyrissvindl, og er
talið að ólögmætar yfirfærzlur
nemi geysilegum fjárhæðum á
undanförnum árum. í málum
þessum er það m. a. upplýst, að
firma eitt hefur falsað faktúrur,
til þess að fá þannig ráð á
„frjálsum“ gjaldeyri. Mál þessi
vekja mikla athygli í Danmörk
og eru forsíðuefni danskra blaða
þessa síðustu daga.
yrði ískyggilega lág á sumum
þeirra fyrir útgefendur.
„Kvöldvaka“, sem er missiris-
íát, fjallar um bókmenntir og
önnur menningarmál. Ritstjóri
er Snæbjörn Jónsson bóksali í
Reykjavík og er þjóðkunnur
maður. Er ekki að efa, að hann er
manna færastur að rita um bæk-
ur og segja frá þeim hlutdrægn-
is- og hispurslaust og láta hvern
hafa það, sem honum ber á því
sviði, enda mundi slíkt rit, sem
þetta, ekki gegna hlutverki sínu,
ef ekki væri traustur maður og
fær, sem stjórnaði því.
„Kvöldvaka“ á erindi til allra,
sem bækur lesa og ekki sízt til
þeirra, sem vilja eignast góðar
bækur eða gefa þær. Og þeir, sem
hafa takmarkað fé til bókakaupa,
geta sparað sér tíma og peninga
með því að lesa í „Kvöldvöku"
um útkomnar bækur og valið eft-
ir því. Aðalgallinn við þetta er
sá, að við lestur hennar verði
freistingin of sterk til bókakaupa
fyrir þá, sem í mörg horn þurfa
að líta. í þessu hefti „Kvöld-
vöku“ eru umsagnir og dómar
um bækur yfirleitt höfundunum
í vil, þó að út af því bregði. Er
auðfundið, að valdar eru beztu
bækm-nar, en gengið fram hjá
Júlí-mótið 1951.
Síðastl. sunnudag fór fram hið
svokallaða Júlí-mót. Keppt var
aðeins í 4 íþróttagreinum: 100
m., 1000 hlaupi, langstökki og
kringlukasti. Veður var sæmi-
legt, en rignt hafði í brautina
skömmu fyrir keppnina.
100 m .hlaup.
1. Jón Arnþórsson KA 11.7 sek.
2. Einar Gunnl.ss. Þór 11.9 sek.
Þátttakendur aðeins tveir. Ein-
ar náði góðu viðbragði að venju,
en Jón greinilega sterkari er á
leið hlaupið.
1000 m. hlaup.
1. Hreiðar Jónss. KA 2.39.5 mín.
Drengjamet.
2. Kristján Jóhannsson UMSE
2.39.6 mín.
3. Kristinn Bergss. Þór 2.56.6 mín
Þetta hlaup var mjög spenn-
andi og lauk með sigri Hreiðars
á nýju, glæsilegu drengjameti.—
Hreiðar tók forystuna þegar í
stað og hafði 4—5 forskot eftir 1.
hring, millitími 59 sek., Kristján
61, Kristinn 65 sek. Eftir 800 m.
hafði Hreiðar enn aukið bilið og
voru millitímar þá: Hreiðar 2.05,
Kristján 2.08, Kristinn 2.20 mín.
En Kristjáni þótti nú bilið orðið
óþarflega langt og hóf mjög
sterkan lokasprett 200 m. frá
marki og. nálgaðist Hreiðar skref
fýrir skref og .var nærri kominn
upp að hlið hans ca. 40 m. frá
marki, en Hreiðar hafði næga
krafta til að halda bilinu í márk.
Eldra. .dréngjametið átti Stefán
Gunnarsson, Á., 2.42.2 mínv ís-
lenzka metið á Óskar Jónsson
2.27.8 mín.
Langstökk.
1. Jón Arnþórsson KA 5.79 m.
2. Garðar Ingjaldsson KA 5.74 m.
3. Árni Magnússon UMSE 5.69 m.
4. Hörður Rögnvaldss. Þór 5.48 m
Kringlukast.
1. Gestur Guðm. UMSE 34.78 m.
2. Hjörl. Guðm. UMSE 33.62 m.
3. Ragnar Guðm. UMSE 32.91 m.
4. Garðar Ingjaldss. KA 32.45 m.
5. Hörður Rögnyaldss. Þór 30.50
m.
Eyfirðingar settu, sem sjá má,
mikinn svip á mótið, en sérstak-
lega eru bræðurnir Guðmunds-
synir harðir í horn að taka.
Á drengjamóti Þórs, 14—16 ára
flokkur, síðastl. fimmtudag, voru
helztu árangrar þessir: 100 m.
Hallgr. Tryggvason 13.0. —r
Kúluvarp: Páll Stefánsson 11.92
m. — Hástökk: Páll Stefánsson
l. 53 m. — 400 m. hlaup: Páll
Stefánsson 61.2 sek. — Lang-
stökk: Ágúst Sigurlaugsson 5.13
m. , Páll Stefánsson 5.13 m.
Páll Stefánsson vann drengja-
bikarinn, sem gefinn var af
Kristjáni sál. Kristjánssyni og
Kristni Bergssyni.
Um næstu helgi fer fram hér á
Akureyri eitthvert mesta íþrótta
mót, sem hér hefur verið haldið,
íslandsmót drengja í frjálsum
íþróttum. Meðal þeirra efnilegu
garpa, sem þar munu eigast við,
má nefna: Alexander Sigurðsson
(11.1) í 100 m. hlaupi, Þorvald
Óskarsson (53.7), Hreiðar Jóns-
son (53.7), Einar Gunnlaugsson
og Ólaf Öm í 400 m., Svavar
Markússon, Hreiðar og Einar í
1500 m., Jafet Sigursson og
Tryggva Georgsson í hástökki,
Gylfa Gunnarsson í köstunum o.
fl.fl. o .fl. Akureyringar! Fjöl-
mennið á nýja íþróttasvæðið.
Hinn þekkti íþróttakennari
Benedikt Jakobsson er nú stadd-
ur í bænum og mun kenna
frjálsíþróttir eitthvað fyrst um
sinn hér. Kennsla fer fram við
íþróttahúsið kl. 5.30—7.00 dag
hvern.
Héraðsmót UMSE var haldið
um síðustu helgi á Hrafnagili. —
Beztu árangrar mótsins voru
kúluvarp Gests Guðmundssonar,
13.06 m., 100 m. hlaup Trausta
Ólafssonar, 11.5 sek. og 3000 m.
hlaup Kristjáns Jóhannssonar,
9.34 mín. Nánar verður skýrt frá
úrslitum mótsins síðar.
Á innanfélagsmóti K. R. síðastl.
laugardag munaði minnstu að
Gunnar Huseby setti heimsmet í
kúluvarpi beggja handa. Gunnar
varpaði 16.62 með hendi og 12.51
með vinstri hendi eða alls 29.15
I m. Heimsmetið á J. Darany, Ung-
I verjalandi, 29.46 m., sett 1935.
hinum. Það tel eg galla, því að
þær eiga líka að fá sinn maklega
dóm. Hins vegar get eg vel skil-
ið það, að ólíkt skemmtilegra sé
og göfugra að fjalla um fegurð og
gildi góðra bóka en kafa í soran-
um og sóðaskapnum. En það
verður líka að vara þjóðina við
honum, en láta ekki þær bækur
afskiptalausar, því að annars
gætu menn álitið að allt þætti
gott og ekkert að. í kaflanum
„Staksteinar“ er víða komið við
og er margt af því þörf áminning
til þjóðarinnar.
Auk ritstjórans rita í þetta
hefti: Séra Benjamín Kristjáns-
son greinarnar „Kristindómurinn
og þjóðin“ og „Litið inn til gömlu
skáldanna“, séra Kristinn Daní-
edsson um Ólaf Davíðsson þjóð-
sagnasafnara, Árni G. Eylands
um „Landbúnaðarverkfærasafn-
ið á Hvanneyri“ og „Bókasafn
Búnaðarfél. fslands“ og E. G.
nokkur kvæðl.
Með þessum fáu orðum vildi eg
vekja athygli á þessu nýstárlega
tímariti og að lokum óska eg því
allra heilla og vona, að það megi
vel dafna og lengi lifa.
Á. M. R.
Danir og Norðmenn
viija skjóta landhelgis-
deilunni við Rússa til
Haag-dómstólsins
Sendiherrar Svíþjóðar og
Danmerkur í Moskva hafa af-
hent rússnesku stjórninni orð-
sendingu, þar sem stungið er upp
á því, að deilan um landhelgi
Rússlands í Eystrasalti verði
lögð fyrir Haagdómstólinn. Rúss-
ar færðu landhelgi sína á þess-
um slóðum út, úr 3 mílum í 12,
og hafa þeir síðan verið dönsk-
um fiskimönnum þungir í skauti,
hafa iðulega flutt báta þeirra tif
rússneskra hafna og haft áhafn-
irnar í haldi vikum saman.
Bæjarráð hefur samþykkt að
greiða starfsmönnum bæjarins
uppbót á laun sín frá 1. júní sl.
eftir sömu reglum og ríkið
greiðir opinberum starfsmönnura
uppbót.
fRÁ BÓKAMARKAÐINDM