Dagur - 05.06.1952, Blaðsíða 1

Forustugreinin:
Myndprentun konmiúnista
og saga togaramálsins.
Dagur
Minningarspjöld Land-
grgsðslusjóðs fást í
Bókaverzl. Eddu.
XXXV. árg.
Akureyri, fimmtudaginn 5. júní 1952
23. tbl.
"Geysi" var ágætlega fagnað í
Danmörk og Færeyjíim - ferðin
öll hefur heppnazt vel
.Jlekla“ kom til Akureyrar í nótt
Vestur-lslendingur arfleiðir Akureyrí og
'Eyjafjarðarsýslu að meira
en 500 þús. krónum
Fénu á að verja til menningarmála
í bæ og sveit
Söngför Karlakórsins „Geysis“
til Norðurlanda er lokið og er m.s.
Hekla væntanleg hingað til Ak-
ureyi’ar nú í morgun. Hefur
söngförin öll gengið að óskum og
orðið kórnum og þjóðinni til hins
mesta sóma. Geysir hefur hvar-
vetna hlotið ágætar viðtökur og
Söngur hans þótt merkur við-
burður. í síðasta blaði var sagt
frá síðustu hljómleikum kórsins í
Noregi og brottförinni frá Osló til
Gautaborgar. Hér fer á eftir stutt
frásögn af komu kórsins til Sví-
þjóðar, Danmerkur og Færeyja:
Thorshavn, þriðjudag.
Einkaskeyti til Dags.
„Geysir kom til Gautaborgar á
miðvikudaginn var kl. 10 árdegis.
Eric Borgström annaðist þar
ágætar móttökur. Ferðaíólkið
notaði tímann að skoða borgina
og nágrennið og fara í búðir. —
Kórinn söng á stálþráð fyrir
sænska útvarpið. Síðdegis hafði
Borgström coktail-boð fyrir kór-
stjórnina, en um kvöldið var
ferðafólki og kór boðið til Lyse-
berg. Söng Geysir þar á útisenu
og var ágætlega fagnað, bárust
söngstjóra blómvendir og kórinn
var ávarpaður. Að 'hljómleikun-
um loknum sátu kórfélagar teboð
á Lyseberg, en farið var frá
Gautaborg áleiðis til Álaborgar
á miðnætti.
*l*l III llllllllll 11111111111111111111111111111| llllllllllllld 1,11
£ ~
I „Söngförin gekk }
f betur en jþeir bjart-1
f sýnustu þorðu að !
| vona“ [
| Hekla var væntanleg á höfn- i
I ina klukkan 2—3 sl. nótt. — í í
| gær átti blaðið stutt samtal við |
| Ingimund Arnason söngstióra. í
| Var skipið þá statt undan í
1 Seyðisfirði. Ingimundur sagði [
I að allir söngmennimir og allt I
| ferðafólkið — að því hann |
| vissi bezt — væru mjög ánægð \
| ir með söngförina og ferðalag- \
I ið allt. Móttökumar hefðu Í
| hvarvetna verið hinar ákjós- \
| anlegustu og fslendingar í
| hefðu alls staðar átt hinni I
I mestu vinsemd að mæta. — i
§ Ferðalagið allt hefði gengið Í
| betur en hinir bjartsýnustu i
| Iiefðu þorað að vona í upphafi. i
| Ef nokkuð hefði verið að \
i mætti segja að það hefði helzt i
| verið að of fljótt var farið yíir i
| og ekki nægur tími á hverjum í
\ stað. En óhjákvæmilegt var að i
| hraða förinni, kostnaðar og \
i annarra orsaka vegna. 1
iii i iii i ii iiniiiiiiii iii 1111111111111.1111 •1111111111111111111111';
Ekki sungið í Álaborg.
Hekla kom til Álaborgar á
fimmtudagsmorguninn og lestaði
þar sement, sem hún flytúr til
Akureyrar. — Farþegar notuðu
daginn til þess að skoða bæinn og
fara í búðir. íslenzki ræðismað-
urinn í Álaborg, Christiansen, og
Nielsen, formaður Norræna
félagsins, komu um borð og buðu
kóri’nn velkominn til Danmerkur,
færðu blóm og aðrar góðar gjafir.
Enginn konsert var í Álaborg og
haldið þaðan klukkan 9 á
fimmtudagskvöldið.
Koman til Kaupmannahafnar.
Hekla kom til Kaupmanna-
hafnar á föstudagsmorguninn kl.
8. Á bryggjunni voru mættir
fjórir fulltrúar Dansk Arbejder-
sangerforbund, Paulsen, Bern-
hard ,Schou og Hansen, ennfrem-
ur fulltrúi frá Tonekunstner-
fondet, kgl. kammersanger
Thygesen. Þá var mættur Sigurð-
ur Nordal sendiherra, prófessor
Haraldur Sigurðsson og fjöldi
annarra íslendinga. Opinber
móttaka fór fram í ráðhúsinu. Þar
ávarpaði Sörensen yfirborgar-
stjóri kórinn, en Hermann Stef-
ánsson, formaður kórsins, þakk-
aði fyrir hönd Geysis og Geysir
söng þarna nokkur lög.
Síðdegis á föstudaginn skoðuðu
Geysismenn og aðrir ferðalangar
borgina og boðið var til kaffi-
drykkju. Um kvöldið fóru flestir
í Cirkus Schuman. Á laugardag-
inn var kórinn boðinn til Carls-
bergverksmiðjanna. Þar voru
ræðuhöld og söngur. Arbejder-
sangforbundet og Landsforbund-
et gáfu kórnum veglega fána-
stöng. Hermann Stefánsson þakk
aði góðar óskir og gjafir og af-
henti fulltrúum þessara samtaka
gullmerki Geysis. Síðdegis á
laugardaginn fór flest ferðafólkið
að skoða dýragarð borgarinnar.
Á laugardagskvöldið var svo
samsöngui’ í Musikpavillionen í
Tivoli-skemmtigarðinum. — Þar
ávarpaði tónlistarstjóri Tivoli
Ingimund Árnason söngstjóra og
af henti honum lárviðarsveig frá
stjórn skemmtigarðsins og Tone-
kunstnerfondet. Að söngnum
loknum var þegið kaffiboð Tivoli-
stjómarinnar.
Sjóferðin tjl Færeyja.
Hekla fór frá Kaupmannahöfn
klukkan 4 á hvítasunnudags-
(Framhald á 4. síðu).
Harðindi um
Norðurland
Kuldakastið, sem hófst sneninia
í sl. viku, stendur enn yfir. Er
yfirleitt frost á nóttum en hiti
á daginn 1—3 stig. Snjóa, sem
setti niður á hálcndi og í út-
sveitum um daginn, hefxu: cnn
ekki teldð neina að litlu leyti.
Gróðri fer ekkert fram og
bændur sjá frain á mikla erfið-
leika með að fóðra búpening
sinn á næstunni. Sumarið hef-
ur verið fádæma kalt og erfitt
það sem af er.
Hátíðahöld sjómanna
Sjómannadagurinn er á sunnu-
daginn kemur og efna sjómenn
hér til hátíðahalda með sama
sniði og áður. Kappróður verður
á laugardagskvöld og veðbanki
starfandi. — Keppa drengja^,
kvenna- og karlasveitir. Um
kvöldið verður dansað í Alþýðu-
húsinu. Á sunnudaginn er sjó-
mannamessa kl. 11, en eftir há-
degi samkoma og skemmtiatriði
við sundlaugina. Um kvöldið
verður dansað í Alþýðuhúsinu og
Hótel Norðurlandi. Allur ágóði
i'enriur í björgunarskútusjóð. —
Nánari tilhögun verður auglýst
fyrir helgi.
r
Flugfélag Islands 15 ára
Um þessar mundir eru liðin 15
ár síðan Flugfélag Akureyrar var
stofnað, en því félagi var breytt
í Flugfélag íslands 1940. Vil-
hjálmur Þór forstjóri var aðal-
hvatamaður að stofnun félagsins
og margir kunnir bæjarmenn
(Framhald á 8. síðu).
Útgerðarmcnn á Norðurlandi
haía fyrir nokkru sent sjávar-
útvegsmálaráðherra eindregin
tilmæli að ríkisstjórnin hafi í
sumar skip til síldarleitar á
líklegum síldarmiður og annist
slíkt skip einnig hitamælingar
og áturannsóknir og hafi stöð-
ugt samband við sí'darflotann.
Síldarverksmiðjurnar á Norð-
urlandi hafa einnig sent ríkis-
stjóminni svipuð tilmæli. Enn
hefur ekkert svar borizt frá
ráðherranum, en síldarútvegs-
menn eru vongóðir að þessari
Á bæjarstjórnarfundi í fyrra-
dag var birt bréf frá Lárusi
Fjeldsted hæstaréttarlögmanni,
þar sem bæjarstjórninni er til-
kynnt, að Vestur-íslendingurinn
Aðalsteinn Kristjánsson bygg-
ingamcistari hafi í erfðaskrá sinni
stofnað sjóð til styrktar fátækum
börnum hér og er sjóður þessi 18
þúsund dollarar eða um 290 þús-
und krónur. Ennfremur að sami
maður hafi stofnað annan sjóð,
með sama f járframlagi, 18 þúsund
dollarar, til eflingar skóggræðslu
og landbúnaði í Altureyri og
Eyjafjarðarsýslu.
Allmörg skilyrði fylgja giöfum
þessum og mun gert ráð fyrir að
bær og sýsla leggi fram fé til vio-
bótar. Engin ákvörðun var tekin
um meðferð gjafar þessarar á
bæjarstjórnarfundinum og mun
málið allt verða rækilega athug-
að. Fullvísí má þó telja að gjöfum
þessum verði veitt móttaka hér
og bæjarmenn og héraðsbúar all-
ir hugsi hlýtt til gefandans, hins
ræktarsama Eyfirðings, er svo
fagurlega minntist heimabyggðar
sinnar er ævidegi tók að halla.
Hvcr er maðurinn?
Aðalsteinn Kristjánsson bygg-
ingameistari andaðist í Holly-
wood í Kaliforníu 14. júlí 1949 og
átti þá að baki merkilega sögu.
Hann var fæddur að Bessahlöð-
málaleitan verði ve! tekið. — f
þessu sambandi er bent á, að
m.s. Fanney, sem undanfarin
ár hefu rvcrið gerð út til síld-
veiða og hefur að vísu aflað dá-
vel, mundi gegna miklu þýð-
ingarmeira hlutverki við slík-
ár hefur vcrið gerð út til síld-
fyrir flotann. Skipið er í opin-
berri þjónustu og ætti að vera
auðvelt að láta það af hendi til
þessa starfs, en gæti haft mikla
þýðingu fyrir síldveiðarnar og
þjóðarbúskapinn í heild.
um í Öxnadal 14. apríl 1878. For-
eldrar hans voru Kristján Jónas-
son og Guðbjörg Þorsteinsdóttir,
Aðalsteinn Kristjánsson.
er þar bjuggu, en fluttu að Flögu
í sömu sveit árið 1880.
Faðir Aðalsteins andaðist þar
árið 1888, en 1901 tók Aðalsteinn
sig upp ásamt móður sinni og
systkinum, og flutti til Vestur-
heims. Settist fjölskyldan brátt
að í Winnipeg og þar hóf Aðal-
steinn að nema byggingaiðn í
félagi við Friðrik bróður sinn.
Færðist fyrirtæki þeii-ra brátt í
aukana og efnuðust þeir brátt
vel. Var sagt um þá bræður báða,
að þeir hefðu verið frábærir
dugnaðarmenn og ráðdeildar-
samir. Aðalsteinn Ki'istjánsson
lét sig fleiri mál skipta en fjármál
og byggingamál. Hann hóf að
rita bækur á íslenzku og ensku
og liggur eftir hann mikið ævi-
starf á þeim vettvangi. Á ís-
lenzku ritaði hann m. a. „Austur
í blámóðu fjalla“ og „Svipleiftur
samtíðarmanna“, og segir Einar
Páll Jónsson ritstjóri um bækur
hans almennt, að þær beri vott
um „næma frásagnargáfu og
sannleiksást". Einar Páll segir
líka að hann hafi fljótt náð svo
góðu valdi á enskri tungu að
hann hafi ritað hana af leikni.
Gjöf til háskóla.
í erfðaskrá sinni arfleiddi
Aðalsteinn ekki aðeins heima-
byggð sína að fjárhæðum þeim,
sem fyrr greinir, heldur gaf hann
og Manitobaháskóla 20 þúsund
dollara og ennfremur ríflega
fjárhæð til að stofna kennslu-
(Framhald á 8. síðu).
Verður ríkisstjómin við óskum
útgerððrmanna að senda
skip til síldarleitar ?