Dagur - 17.12.1952, Blaðsíða 4

4

D A G U R
Miðvikudaginn 17. desember 1952
DAGUR
Ritstjóri: HAUKUR SNORRASON.
Afgrciðsla, auglýiingar, innheimta:
Erlingur Davíðsson.
Skrifstofa í Hafnarstræti 88 — Sími 1166
Blaðið kemur út á hverjum miðvikudegi.
Árgangurinn kostar kr. 50.00.
Gjalddagi er 1. júlí.
Prentverk Odds Björnssonar li.f.
Kommúnistar felia grímuna
HÉR VAR Á DÖGUNUM bent á skrípaleik
þann, sem kommúnistar hér á Akureyri setja nú
á svið í sambandi við verkfallið. Frammistaða
þeirra í Iðju og skrif blaðs þeirra hér sýndu ljós-
lega, að forustumenn kommúnista hafa einkum
tvennt í hyggju í sambandi við verkfallið: í fyrsta
lagi að klekkja á hinni nýju forustu Alþýðu-
flokksins og Alþýðusambandsstjórninni með því
að teyma verkfallsforustu þeirra út í sem mesta
ófæru, og í öðru lagi að hlynna sem bezt að upp-
lausn og öngþveiti í atvinnumálum, til þess að
gera ríksstjórninni sem erfiðast um vik og grafa
sem mest undan lýðræðisflokkunum, í von um
að hirða einhverja uppskeru í næstu kosningum.
Ef nokkur hefur efast um að þessi væri megin
tilgangur kommúnista í verkfallsmálunum, þá
ættu atburðir þeir, sem nú hafa gerzt í Reykja-
vík að sannfæra menn um, hvað hér býr raun-
verulega undir.
Fyrir atbeina ríkisstórnarinnar hefur
sáttanefndin í vinnudeilunni unnið að því að
ryðja úr vegi torfærum á þeirri einu leið, sem
launafólk hér á Iandi á nú opinn til kjarabóta,
en það er lækkun dýrtíðar og aukinn kaup-
máttur þeirra peninga, sem nú eru greiddir
í kaup.
Alþýðuflokksforustan mun og í reyndi'nni við-
urkenna, að þetta sé eina leiðin til bjargar eins og
nú er komið. Grunnnkaupshækkun þýðir — eins
og sár reynsla sannar launþegunum — ekki annað
en áframhaldandi skrúfugang verðlags og kaup-
gjalds og raunverulegt gengisfall. Fyrir grunn-
kaupshækkunum er enginn raunhæfur grund-
völlur, allra sízt nú, er framleiðslan á við vaxandi
erfiðleika að etja vegna sölutregðu og markaðs-
lokunar. Þær aðgerðir, sem rætt var um að til-
hlutan sáttanefndarinnar, var einkum í sambandi
við verðlækkanir nauðsynjavöru, svo sem mjólk-
ur, kjöts og olíu, svo og farmgjaldalækkanir og
auknar fjölskyldubætur til láglauna fjölskyldu-
manna. Hér var því augsýnilega verið að þreifa
fyrir sér um samkomulag á skynsamlegur grund-
velli — eins og allt er í pottinn búið — enda mun
hinn ábyrgi hluti verkfallsstjórnarinnar hafa ver-
ið fús að ræða málin á þessum grundvelli, enda
þótt í gærmorgun væri fjarri því að endanleg
niðurstaða væri fengin. Það var þá talið þjóna
málstað allra aðila bezt, að gera viðræðurnar og
þær tillögur, sem fram voru komnar, ekki heyrin-
kunnar að sinni, til þess að freista þess að skapa
friðsamlegt andrúmsloft meðan samninga væri
leitað.
En þetta samkomulag sviku kommúnistar í
gærmorgun er blað þeirra, Þjóðviljinn, réðist
heiftarlega á þessa leið til kjarabóta og sví-
virti þá menn, sem að þessum ábcndingum
hafa einkum staðið.
ÞESSAR AÐFARIR kommúnista stefna að
sama marki og framkoma þeirar hér í Iðju. Annars
vegar á að þjarma að Aþýðuflokksforustunni, og
brígsla henni um svik við verkalýðinn, ef inn á
einhvern sanngjarnan grundvöll er gengið — hins
vegar að teyma allan verkalýð sem lengst út í
pfæru verkfallsbaráttunnar með óraunhæfum
kr.pfum um hækkað grunnkaup
og stefna þannig þjóðarbúskap
landsmanna í enn meiri voða. Svo
brátt var kommúnistum að eyði-
leggja þegar í upphafi — ef unnt
reyndist — þessa samkomulags-
leið, að áður en tillögurnar eru
almenningi kunnar í einstökum
atriðum, er það meginkrafa
kommúnista í blaði þeirra, að
hvergi verði kvikað frá upphaf-
legum kröfum verkalýðsfélag-
anna um grunnkaupshækkun og
aukin fríðindi. Ut á þennan högg-
stokk á nú að draga Hannibal og
allt hans lið, og láta þá heita
svikara ella. Afleiðingin af því, að
halda slíkum kröfum til streitu er
óhjákvæmilega sú, að verkfallið
dregst á langinn, og ef almenn
grunnkaupshækkun verður sú
leið, sem ofan á verður að lokum,
en ekki dýrtíðarlækkunin, þýðir
það hrun atvinnulífsins og al-
mennt eymdarástand í landinu.
En þar sjá kommúnistar líka sitt
fyrirheitna land. Til þes að koma
þessu til leiðar hafa þeir nú feng-
ið loforð fyrir rússnesku gujli og
eru kampakátir yfir. Þeir fóru
óbeðnir — á bak við Alþýðusam-
bandið — á fjörur við hið komm-
únistíska verklýðsfélagasamband
austan jámtjalds, sem Rússar
kosta og nota í áróðurssyni, og
báðu um fé og hafa fengið loforð
um styrk til þess að halda áfram
að grafa undan íslenzku lýð-
ræðisþjóðfélagi. Með þetta rúss-
neska gull í skut vilja þeir nú
stýra málefnum verkalýðs — og
þjóðarinnar allrar — upp á Tólf-
karlabana efnahagsmálanna. En
enn er tími til að snúa við. ís-
lenzkur verkalýður getur enn
valið hina skynsamlegu leið og
haft ráðleggingar kommúnista að
engu. Mikil ábyrgð hvílir því á
öllum þeim, sem hafa möguleika
til þess að létta verkfallinu af
þjóðinni nú þegar með kynsam-
legum hætti.
FOKDREIFAR
Heimilistækin og rafmagnið.
„Síhræddur“ sendir blaðinu
eftirfarandi hugleiðingu:
„EFTIR EFNUM og ástæðum
reyna flestri að eignast heimilis-
rafmagnstæki til að létta hús-
móðurinni heimilisstörfin. Með
aukinni raforku munu vélarnar
verða fleiri og er það vel. En hér
fylgir böggull skammrifi. Margir
þeirra, sem eyða stórfé, sumir af
litlum efnum, til að kaupa raf-
magnstæki, eru himinlifandi
glaðir, þegar búið er að tengja
þau og allt komið í gang. Hús-
móðirin byrjar svo að nota tækin
eins og ekkert hafi í skorizt. Ekki
er eðlilegt, að almenningi sé
kunnugt um annað, en að allt
hljóti að vef-a í lagi með straum-
inn. Eða a. m. k. sé tækjunum
engin hætta búin vegna hans. En
nú er það svo, að ef spennan er
lítil, eða minni en 200 volt, geta
víst tækin brunnið yfir. Fleiri en
einn rafvirki hefur sagt mér. En
þá kostar stórfé að láta gera við
tækin. Þegar hringt er til, að því
er maður skyldi halda ábyrgra
aðila, hvernig á þessu standi,
verður fyrsta svarið: „Við berum
enga ábyrgð á spennunni.“ En
hví er fólk ekki frætt um þetta?
Eða má ekki skammta rafmagnið
milli bæjarhluta, þegar spennan
er mjög lág? Mér finnst, að raf-
veitan eigi að bera verulega
ábyrgð gagnvart viðskiptamönn-
um sínum og auglýsa þetta ræki-
lega og hafa á boðstólum mæla,
sem mæla spennuna (þeir eru til
og kosta um kr. 250.00) og fræða
almenning um, hvort t. d. sé
óhætt að hafa hrærivél, þvotta-
vél, eða hvað nú tækin heita, á
190 volta spennnu, 200 volta
spennu o. s. frv.“.
Kvikmyndahléin.
Bíógestur skrifar:
„EIGENDUR kvikmyndahúsa
hafa reynt að gera kvikmyndina
að einhverju leyti sjónleik eða
leikhússýningu með því að hafa
10 mínútna „leikhlé". Eins og
skipta þurfi um „senu“ eða leik-
endur séu orðnir þreyttir! í flest-
um löndum öðrum er kvikmynda
sýningum þannig fyrir komið, að
kvikmyndin er sýnd hvað eftir
annað, án nokkurs hlés. Víðast er
það þannig, að auk fréttamynda
eru sýndar tvær myndir saman.
Sem kvikmyndahússgestur vil eg
afnema hléin, svo að styttri tími
fari í sýningu.“
Verkfallið.
„Borgari“ sendir blaðinu etfir-
farandi hugleiðingu:
„VERKFALLIÐ kemur við
borgarana í ýmsum myndum og
vaxandi mæli með hverjum degi
sem líður. Þeir, sem hafa kola-
kyndingu (þökk sé kolakyndingu
í rafmagnsleysinu) geta ekki
komið frá sér öskunni, og svo er
um alla bæjarbúa, að sorptunnur
eru þegar fullai’, svo að til vand-
ræða horfir. f sumum tilfellum
er mikill óþrifnaður þessu sam-
fara. Væri það nú svo mikið
helgispjöll, þótt nokkrir menn
fengju vinnu svona rétt fyrir
jólin til að hreinsa til? Mundi það
hafa nokkur úrslitaáhrif á verk-
fallið yfirleitt?
Þá er það pósturinn. Verkfalls-
stjórnin hefur bannað að láta af-
greiða erlendan póst, þrátt fyrir
að við séum aðilar að alþjóða-
póstmálasambandi. Sá, sem þetta
ritar, er að vísu ekki vel að sér í
póstmálum. * En ber ekki póst-
stjórninni að sjá um, að póst-
flutningar komist reglulega
áfram? Þar sem póststjórnin
stendur beint undir, líklega sam-
göngumálaráðherra, ber ríkis-
stjórninni að hlutast til um, að
standa a. m. k. við skuldbinding-
ar sínar gagnvart öðrum þjóðum,
bókstaflega til framkvæmdar á
landsins lögdm.
Sagt er, að benzín sé á sumum
tönkunum, sem bílar taka benzín
af. Nú eru leigubílstjórar ekki í
verkfalli, en þeim mun vera
bannað að taka benzínið, eftir því
sem mér hefur verið sagt. Af
hverju mega leigubílstjórar ekki
afgreiða sér benzín sjálfir, ef
söluaðili benzínsins leyfir það?
Ekki hafa leigubílstjórar haft það
að gera í ár, að þeim væri of gott
að „fá“ að vinna vinnu sína í
friði. Sjálfsagt hefði það ósköp
lítil áhrif á lausn verkfallsins.
Þá eru það blessaðir jóla-
ávextirnir. Sagt er, að það sé far-
ið að hitna í þeim, þar sem þeir
liggja í Arnarfellinu suður í
Reykjavík. Ef svo vindur fram
fer þar forgörðum milljónaverð-
mæti, vegna þess að neitað er að
láta skipa þessu upp.
Svona mætti lengi telja. Erum
við nú ekki komnir út á hálan
ís? Er það ekki alla vega tap fvrir
alla, að láta slík verðmæti eyði-
leggjast? Með mínum leikmanns-
augum virðist svo.“

Nokkrir ostaréttir
Ostabollur í súpu.
100 gr. rifinn ostur. — 50 gr. smjör. — Paprika,
salt. — 1 egg. — Brauðmylsna.
Smjörlíkið er hrært þar til það er mjúkt, þá er
rifna ostinum og egginu blandað í, hrært um stund.
Brauðmylsnu er nú blandað í deigið, svo að það
verði vel þykkt, kryddað eftir smekk. Látið bíða
um stund á köldum stað. Deigið mótað með teskeið
í litlar kúlur, sem soðnar eru í vatni eða soði í
3—5 mínútur.
Bollur þessar eru sérstaklega ljúffengar, en einn-
ig góðar í alls konar soð- og grænmetissúpui'.
Ostastengur (eggjalausar).
125 gr. rifinn ostur. — 125 gr. hveiti. — 125 gr.
smjörlíki. — % tesk. salt. — 14 tesk. paprika.
Smjörlíkið mulið saman við hveitið, þar í er
blandað salti, papriku og osti, hnoðað saman með
fljótum handtökum, flatt út frekar þykkt. Skorið
í 1 cm. breiðar ræmur, sem eru 10 cm. langar. Sett-
ar á plötu, eggjastrik er sett ofan á stengurnar og
þar á stráð osti. Bakað við mikinn hita.
Rétt er að búa til hringi úr nokkru af deiginu, og
er þá stöngunum stungið inn í hringinn þegar bor-
ið er á borð. Oostastengurnar eru skreyttar með
radísum eða öðru hráu grænmeti. Borðað með soð-
súpu eða vínblöndu.
Franskar ostakökur.
60 gr. rifinn ostur. — 3 matsk. hveiti. — 50 gr.
smjör eða smjörlíki. — 1 matsk. vatn. — % tsk. salt.
Smjörið er mulið saman við hveitið, ostinum og
saltinu er blandað í og vætt í með vatninu. Hnoðað
þar til deigið er jafnt. Flatt út. Skorið í ferkantaðar,
litlar kökur eða stengur, raðað á plötu, eggjarák er
látin á kökuornar og rifnum osti stráð ofan á. Bak-
aðar við góðan hita.
Gott er að borða smjör með þessum ostakökum.
Ostahaframjölskökur.
70 gr. rifinn ostur. — 180 gr. hveiti. — 4 tesk.
lyftiduft. — Salt og pipar. — 60 gr. haframjöl. — 60
gr. smjörlíki. — 1 egg. — 3—4 matsk. mjólk.
Hveitinu, haframjölinu, salti, pipar og lyftidufti
blandað saman, smjörlíkið mulið í, osturinn hrærð-
ur saman við. Vætt í með egginu og mjólkinni.
Deigið hnoðað og flatt þykkt út, mótað í litlar kök-
ur, sem bakaðar eru við góðan hita.
Ostakökur.
100 gr. rifinn ostur. —125 gr. smjörlíki. — 125 gr.
heilhveiti. — 2 matsk. vatn.
Hveitið er sáldrað, smjörlíkið mulið í það, þar í
blandað hinum rifna osti, vætt í með vatninu og
deigið hnoðað. Bíði um stund. Deigið flatt út þykkt,
tekið undan litlu móti, osti stráð á kökurnar og þær
bakaðar við góðan hita.
Ostabúðingur.
;, 200 gr. ostur. — 25 gr. smjörlíki. — 25 gr. hveiti.
— 3—4 dl. mjólk. — 3 egg. — Salt og pipar. —
Paprika. — Hrært og brætt smjör.
Smjörlíkið er brætt, hveitið tett út í, þynnt út
með mjólkinni, kryddað og kælt. Osturinn, sem
skorinn er í jafna bita, er settur út í, eggjarauðurn-
ar hrærðar í. Þegar jafningurinn er alveg kaldur,
er hinum stífþeyttu hvítum blandað gætilega sam-
an við.
Búðingurinn látinn í vel smurt mót og brauð-
mylsnu, sem blandað er í rifnum osti, stráð yfir.
Bakað í % klst. í heitum ofni, fyrst við meiri und-
irhita. Hringinn í kring í mótað er raðað sundur-
skornum tómötum, gúrkum eða radísum. Búðing-
inn á að borða nýbakaðan.