Dagur - 12.05.1954, Blaðsíða 6

D A G U R
DAGUR
Ritstjóri: HAUKUR SNORRASON.
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Erlingur Davíðsson.
Skrifstofa i Hafnarstræti 88 — Sími 1166
Blaðið kemur út á hverjum miðvikudegi.
Árgangurinn kostar kr. 50.00.
Gjalddagi er 1. júli.
þarf að rekja þessi skrif í lengra
máli til þess að menn átti sig á því
að þarna eru kommúnistar að
verki, en munurinn er aðeins sá,
að þeir menn, sem kommúnistar
sjálfir velja til þess að túlka mál-
stað sinn fyrir fólki, fara miklu
slóttuglegar að því en merkis-
berar Þjóðvarnarflokksins, sem
aldrei hlutu nein trúnaðaremb-
ætti hjá kommúnistum meðan
þeir voru vistráðnir þar. Öll
skrif Norðanfara um titanríkismál
íslands bera vott um svo mikla
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Þegar menn „berjast eins og ljón
með andanum“
HLJÓTT HEFUR verið um starfsemi flokks
þess, sem kennir sig við þjóðvarnir, nú um sinn,
og hefur ráðamönnum því þótt tími til kominn að
andmæla þeim orðrómi, sem hér hefur gengið, að
félagsskapur þessi væri að því kominn að taka
síðustu andköfin í þessu byggðarlagi. Varð tvennt
til ráða til þess að sanna lífsmarkið: Gils alþingis-
maður Guðmundsson var fenginn til að koma norð
ur og halda vakningarsamkomu og Norðanfari var
látinn koma út. Af samkomunni hefur blaðið eng-
ar fregnir, en vafalaust hefur hún farið vel fram,
því að Gils er prúður maður og raddmaður ágætur
og fer honum vel að segja hrakningasögur í út-
varpi og á mannfundum. Og fullvíst má telja, að
hann hafi á fundinum haldið betur á' málum en
Norðanfari sá, er þeir rita í félagsskap Björn Hall-
dórsson og Arnfinnur Arnfinnsson. Mun það hafa
verið nokkur lærdómur fyrir Gils, ekki síður en þá
bæjarmenn, sem fylgdu þessu fólki að málum í
bæjarstjórnarkosningunum, að lesa blaðið og
kynnast rökvísi þeirra félaga og Víðsýni, einkum
í utanríkismálum. Mætti undarlegt heita, ef göml-
um byltingarmanni á borð við Gils hefur ekki
fundizt lærisveinarnir helzt til berorðir um ýmis
stefnumál hins svonefnda Þjóðvamarflokks og
nokkuð sporhvatir að rekja slóð kommúnista í
einu og öllu í opinberu blaði, því að til þess vár
aldrei ætlast af þeim.
ÞAÐ MUN ÞYKJA einna nýstárlegast í kenn-
ingum Þjóðvarnarliða, eins og þær birtast nú í
Norðanfara, að þeir halda því nú fram, að ísland
eigi ekki að vera þátttakandi í starfi Sameinuðu
þjóðanna. Inhganga íslands var „mjög misráðinn
verknaður", segir í blaðinu. Er því haldið fram, að
Sameinuðu þjóðirnar séu vettvangur, sem not-
aður sé til þess að „lauma klafanum og beizlinu á
hinar smærri þjóðir“. Þarna munu Þjóðvarnarlið
ar hafa komizt lengst í íþrótt strútsins, að stinga
höfðinu í sandinn, og útiloka þar með allar hættur
og voru þeir þó engir viðvaningar áður. ísland á
ekki aðeins, að þeirra dómi, að vera varnar- og
vinalaust í alvopnuðum heimi, heldur - utan al-
þjóðasamtakannna, einangrað frá samstarfi við
nágrannaþjóðir sínar og utan þeirra réttinda, sem
þátttaka í alþjóðasamstarfinu veitir. Að þessum
formála loknum, þarf engan að undra þótt furðu-
legir hlutir sjáist í innviðum blaðsins, enda engu
líkara en að selluvísindi kommúnista hafi verið
flutt í heilu lagi úr Ásgarði þeirra á blaðsíður
Norðanfara, enda munu þeir einir hafa úti-
dyralykla, sem kunnugir eru á báðum stöðunum.
ÞÁTTTAKA ÍSLANDS í varnarbandalagi lýð
ræðisþjóðanna er til þess gerð að „vemda Banda-
ríkin“, segir þar, sem haldin eru „hernaðar-djöf-
ulæði“ og hafa gengið svo langt að „aflífa. sak-
lausa menn við morðvopnatilraunir“! Um Rússa
gegnlr öðru máli ,ekkert hernaðaræði hefur gripið
liina volduðu stjórnendur þess ríkis og ekkert
„liggur fyrir“ um að þeir þar eystra „aflífi sak-
lausa menn“, enda þótt fullyrt sé að Rússar „spyrji
ekki hvern sem er, hvað þeir eigi að gjöra eða
láta ógjört“, eins og til dæmis að innlima fjöl-
mörg þjóðlönd og tugi milljóna manna, þótt
greinarhöfundui- nefni það ekki sérstaklega. Ekki
bUndu og fáfræði, að furðulegt er
að slíkt skuli sjást í opinberu
blaði og í nafni samtaka, sem enn
munu vilja láta nefna sig stjórn-
málaflokk. Og hvort skyldi ekki
greindir menn, sem léð hafa
flokksfyrirbæri þessu fylgi í
tvennum kosningum, gerast nið-
urlútir er þeir lesa áskorun slíkra
rithöfunda um að „berjast eins og
ljón með andanum" fyrir slíkri
stefnuskrá einangrunar og for-
heimskunar?
Starf kirkjukórsins.
Séra Pétur Sigurgeirsson
skrifar blaðinu á þessa leið:
„EITT AF ÞVÍ, sem hefur glatt
oss mjög í starfi kirkjunnar á
seinustu árum, er söngstarfsemi
kirkjukóranna. Það var átak á
sínum tíma, að kirkjan fengi að-
stöðu til þess að beita sér í því
starfi. Eftir að lögin um söng-
málastjóra þjóðkirkjunnar náðu
fram að ganga, hófst nýtt tímabil
á sviði söngsins innan hennar. —
Sigurður Birkis söngmálastjóri
hefur starfað fyrir kirkjukórana
af brennandi áhuga og fórnfýsi.
Árangur þess er auðsær í aukn-
um söng, bæði innan kirkju og
utan.
KIRKJAN Á AKUREYRI á því
láni að fagna, að eiga frábærlega
góðan kór. Hefur það komið í
Ijós við fjölda mörg tækifæri, en
seinast fyrra sunnudag í Nýja-
Bíó. — Þar vann kórinn nýjan
sigur,- sem ber að þakka og meta.
Organisti kirkjunnar, Jakob
Tryggvason, hefur unnið geysi-
mikið starf fyrir kórinn og söng-
líf almennt í þessum bæ. —
Margir kórfélagar eiga langt starf
að baki; — Mörg er gangan orðin
inn í kirkjuna og upp að orgelinu.
— Það var, ánægjulegt að hugsa
um allt starf kórfélaganna, um
leið og hinir fögru og ylríku sam-
hljómar kórsins fylltu loftið í
hinum stóra sal. — Og söngurinn
og tónamir bærðu strengi hjart-
ans. — Þeir, sem á hlýddu, urðu
þess greinilega varir. — Þrír ein-
söngvarar voru að þessu sinni
með kórnum og fórst þeim starfið
prýðilega. — Gleðilegt var að sjá
skólameistarafrúna, Margréti Ei-
ríksdóttur, við hljóðfærið. Hefur
frúin áður aðstoðað kirkjukórinn
á hljómleikum. Eins og vænta
mátti var mikill fengur að undir-
leik hennar.
EG ÞAKKA kirkjukórnum og
söngstjóranum, undirleikara og
einsöngvurum fyrir samsönginn.
Eg bið Guð að blessa sönglífið í
bæ og byggð. Megi kirkjan sem
lengst fá að njóta þeirra starfs-
krafta, sem þarna komu fram og
gerðu stundina í Nýja-Bíó
heilaga og hátíðlega.“
HUGLEIÐINC
Hinn 30. apríl sl. gaf Björgvin
Guðmundsson Akureyringum
enn einu sinni kost á að hlýða á
söng Kantötukórsins. Eg þakka
söngstjóra, einsöngvurum, undir-
leikara og hverjum einstökum
kórsöngvara hina dýrmætu
kvöldstund í Nýja-Bíó. Söngur-
inn var hrífandi, og mér leið dá-
samlega vel. Marga heyrði eg
segja hið sama þá um kvöldið og
daginn eftir. Hvers vegna leið
okkur vel? Vegna þess að söng-
stjóranum tókst að gera kórinn að
farvegi fyrir „hljóminn að ofan“.
En til þess að svo megi verða,
þurfa kór og áheyrendur að full-
nægja vissum skilyrðum. Kórinn
þarf að vera nógu fullkomið tæki,
og hlustendur að leggja fram
sinnn skei'f, þ. e. samúð og skiln-
ing. Þá samstillast hugir áheyr-
enda, og skapast „stemning“.
Þetta fyrirbæri kalla eg stundum
hleðslu eða lífsmögnun eða hina
guðdómlegu orku að ofan, sem
gleður, lyftir og læknar, sé stillt
á rétta bylgjulengd.
Á köflum þótti mér sem söng-
stjórinn léki á hljóðfæri, og tóna-
flóðið fyllti salinn, þrungið ork-
unni að ofan. í slíku andrúmslofti
gafst íbúum þessa bæjar færi að
dvelja umrætt kvöld. Eg saknaði
unga fólksins meðal áheyrenda,
og áttu hinir ungu nýliðar kórs-
ins vissulega annað og meira skil-
ið en tómlæti jafnaldra sinna.
í krafti þeirrar kenningar, að
hinum eldri og reyndari beri að
leiðbeina hinum yngri á vegferð
þeirra, vil eg minna á, að enn í
dag gilda hinar sömu, gullvægu
reglur, sem á dögum Sókratesar
og Platós: í uppeldinu ber að
halda hinu góða, fagra og sanna
að unglingunum. Samkvæmt því
á ekki að næra sálir hinna ungu
á afskræmdri eða innantómri
tónlist — sem er engin list.
Björgvin Guðmundsson hefur
hlotið snilligáfu í vöggugjöf. Þessi
gáfa veitir listamönnimum að
gang að himneskum fjársjóðum,
sem þeim er ætlað að flytja niðirr
á jarðríki. Þannig verða til
ódauðleg listaverk. Björgvin
hefur reynzt köllrm sinni trúr og
gefið okkur ódauðleg verk. Hann
býr einnig yfir mikilli starfsorku
og viljaþreki sem raun ber vitni.
Nú er svo virðist sem skipulögð
herferð sé hafin, til þess að villa
uppvaxandi kynslóð sýn og af
skræma smekk hennar með því
að misnota m. a. prentlistina,
tónlistina og kvikmyndirnar (sbr.
klámsögur, sönn og login saka-
mál, jazz- og léleg dans- og dæg
urlög, rán og morð) eflir Björgvin
kór sinn á ný m. a. til þess að
standa vörð um íslenzka þjóð-
menningu. Megi Kantötukór Ak-
ureyrar blómgast og lengi dafna.
Jón Sigurgeirsson,
Bamavagn
til sölu.
Afgr. vísar á.
Miðvikudaginn 12. mai 1954
Mikilvægi góðra umbúða
— Húsmóðir, sem þarf að búa til um þúsund mál-
tíðir á ári, fagnar því vissulega að fá upplýsingar
og hugmyndir um leið og hún kaupir efnið til mat-
argerðarinnar. Og reynsla sýnir, að hún hefur sér-
stakan áhuga fyrir matvörupökkum, sem geyma
upplýsingar um matargerð, uppskriftir o. s. frv. —
Þessi orð eru höfð eftir amerískum sérfræðingi í
sölumennsku í nýlegu hefti af danska samvinnu-
blaðinu. Og Danirnir virðast telja, að hann hafi rétt
fyrir sér.
Þessi sérfræðingur heldur því fram, að það sé
reginmisskilningur sumra iðnaðarfyrirtækja og
verzlunarhúsa, að halda að fallegar og vandaðar
umbúðir geri vöruna dýrari. Þessu er öfugt farið,
segir hann. Fallegar og góðar umbúðir eru hag-
kvæmar bæði seljanda og kaupanda. Slíkar um-
búðir sýna mynd af vörunni þegar búið er að vinna
úr henni, þeim fylgja uppskriftir og leiðbeiningar,
sem eru til gagns fyrir húsmæðurnar. En allt þetta
verður til þess að örva söluna og þar af leiðandi
opnast möguleikar til stórframleiðslu á umbúðun-
um, sem aftur þýðir lægra verð. Vörur í góðum um-
búðum geymast og betur en vörur í lélegum um-
búðum og það er einnig mikilsvert atriði.
GÆÐAMERKINGAR VARNINGS.
í Svíþjóð hefur lengi verið samvipna í milli iðn-
aðarins, verzlunarinnar og samtaka húsmæðra í
landinu, um gæðamerkingar vöru. Hefur sameigin-
leg nefnd verið starfandi og er hlutverk henhar að
ákveða, hvernig gæðamerkingu einstakra vöi'uteg-
unda skuli hagað. Neytendur mega svo eiga það
víst, að vörur þær, sem hafa gæðimerki þessai'a
samtaka, séu fyrsta flokks. Nýlega var þessi starf-
senii látin ná til niðursuðuyarnings allsjkonar.
Ffamleiðendum gefinn kostur á-að.fá-hið svohefnda
D-merki þessara samtaka á vör.u sína standlát hún
reynslupróf, sem m. a. er fólgi^ú. þyf, að 200 hús-
mæður í landinu taka vöruna til reynslu og -senda
nefndinni skýrslu um árangurinn. Það er tekið
fram í fregnum um þetta efni frá Svíþjóð, að meðal
þeirra fyrirtækja, sem fyrst stóðust þessi próf og
fengu D-merkin á vörur sínar, voru niðursuðuverk-
smiðjur sænsku kaupfélagasambandsins.
NOKKUR GERFIEFNI.
Hvað er í gerfiefnunum svonefndu? Hvaðan
koma þau? Hér eru nokkur svör við því:
Orlon. Það er búið til úr ýmsum hráefnum, svo
sem kolum, steinolíu, jarðsagi, kalksteini, vatni og
lofti og hefur marga kosti fram yfir önnur gerfiefni.
Gerðir eru úr þeim tvenns konar þræðir, líkist ann-
ar ull, en hinn silki. Það er níðsterkt oð vatnshelt
og á því vinnur hvorki hiti né sýrur. Það hleypur
ekki í þvotti. Það endist margfallt á við ull, silki og
önnur hráefni.
Dacron heitir annað efni og er það búið til úr
jarðolíu eða kolum og jarðsagi. Það er vatnshelt og
þolir vel hita og kulda. En það hefur þann ókost að
gljái kemur á það, ef það er sléttað með heitu járni,
og því hættir til að dragast saman við sauma. Þá
hefur það þann ókost að undir eins kemur gat á
það, er neisti hrekkur úr sígarettu eða eldspýtu
á það.
Dynel heitir hið þriðja og það er léttara og hlýrra
en ull. Það er algerlega vatnshelt og þykir því
ágætt í smábarnaföt og hreinlætisbeðla handa
þöi;num. Það getur ekki brunnið, en þó má ekki
slétta þar nema með aðeins volgu járni. Vegna þess
að það er óeldfimt, hafa öll sængurföt í stórskipinu
„United States“ verið gerð úr því. Það þolir sýrur
svo vel, að ekki sér á því þó ullardúkar, sem settir
eru í sams konai' sýru, grotni allir sundur.