Dagur - 06.04.1955, Síða 4

4
D AGUR
Miðvikudagmn 8. apríl 195S
',:í$5$$553$5Í5555$S555ÍSS555$5$535553$5S5«$S$S5$«5»
DAGUR
Ritstjóri: HAUKUR SNORRASON.
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Erlingur Davíðsson.
Skrifstofa í Hafnarstræti 88. — Sími 1166.
Árgangur kostar kr. 60.00.
Blaðið kemur út á hverium miðvikudegi.
Gjalddagi er 1. júlí.
PRENTVERK ODDS P.JORNSSONAR H.F.
Híisnæðisinálafrumvarp ríkis-
stjórnarinnar
ÞAÐ ER NOKKUR mælikvarði á húsnæðis-
: nálafrumvarp ríkisstjórnarinnar og það nýja veð-
ánakerfi, sem œthmin er að koma upp, að einn af
'pingmönnum kommúnista taldi frv. vera stór-
eildar „kosningamútur", er það kom til 1. um-
: -æðu á Alþingi. Fullyrðingin er fjarstæða, en hún
;iýnir að jafnvel kommúnistar treysta sér ekki til
að mótmæla því, að hér séu fyrirætlanir, sem lik-
egt er að verði landsfólkinu að miklu gagni á
j i íæstu árum. Efni frumvarpsins hefur verið rakið
i iér i blaðinu. Ætlunin er að fylla í það skarð, sem
; iú er á lánamarkaði þjóðarinnar. í dag er ekki til
j æitt veðlánakerfi fyrir almenning. Smáíbúðalánin
| : em ríkið hefur veitt, hafa leyst vandræði margra,
j • -n bau náðu skammt. Lán út á 1. veðrétt nýrra
i iíusá hafa verið illfáanleg að undanförnu. Helzt
j i iafa starfsmenn hins opinbera haft tækifæri til að
Wyggja. Lífeyrissjóðir starfsmannahópa hafa um
| , keið verið helzta björgin. En fámennur hópur
i iefur notið þess. Hinn almenni borgari hefui- ekki
j ati; áðgang að neinum stofnunum til þess að fá
, 'iðunandi lán til húsabygginga. Þó hafa bygg-
\ : ngaframkvæmdir verið miklar. En fyrh' þröngan
j . ánamarkað hafa íbúðir orðið dýrari mörgum en
j : ‘ét.tlátt er. Menn hafa orðið að sæta óhagstæðum
j i ánum, jafnvel okurlánum. Þessi meinsemd hefur
aukið dýrtíð og gert lífsbaráttuna erfiðari Hið
aýja veðlánakerfið, sem Landsbankanum er ætlað
ið koma á stofn skv. frumvarpinu, leysir því úr
iðkallandi vandræðum. Með frv. er stefnt að því
j nð bæta raunveruleg lífskjör í landinu. Má gjarn-
an minnast þess nú, er rætt er um lífskjörin og að-
í íftöðuna til þess að lifa í landinu.
1
j
ÞÁ ER ÞAÐ athyglisvert, að nú er í fyrsta skipti
gert ráð fyrir skipulegum athugunum á húsagerð
<>g byggingarefni og raunverulegum bygginga
itostnaði. Fullvíst er, að gífurlegum fjái-munum
íiefur verið kastað á glæ hér á landi á undan
:'örnum árum með óhentugum byggingum og
ivheppilegu byggingarefni í ýmsum greinum. All-
i ftr skipulegar rannsóknir og leiðbeiningar á þess-
i im. vettvangi hefur sárlega skort í kaupstöðunum.
Að sumu leyti hafa bændur, er ráðist hafa í bygg
:ingar, staðið betur að vígi en kaupstaðabúar. -
■íkipuleg leiðbeiningastarfsemi hefur verið rekin
4
; rvrir bændur, og hefur vafalaust gert mikið gagn.
; Ætli má, að þegar frv. þetta er orðið að lögum
j >g því er tryggt meirihlutafylgi á Alþingi — reki
: uð því, að á vegum húsnæðismálastjórnarinnar
i verði rekin leiðbeiningarstarfsemi, og þar verði
uð fá margvíslegar upplýsingar sem einstakling-
i jm, sem í byggingaframkvæmdum standa, er
i nauðsyn að fá, til þess að fé það, sem lagt er í
I ibyggingar, notist eins vel og kostur er á.
ÁÐ ÖLLU SAMANLÖGÐU er húsnæðismála-
::rv. ríkisstjórnarinnar merkilegt nýmæli. Það er
:raunhæfasta tilraunin til bættra lífskjara, sem hér
| lefur verið gerð um skeið. Steingrímur Steinþórs
,jon félagsmálaráðherra og samstarfsmenn hans
ioafa unnið gott verk með undii'búningi og flutn
; . ngi þéssa máls. Og ríkisstjórnin hefur sýnt það, að
hún ætlar að efna þau fyrirheit, sem gefin voru í
j ptjórnarsamningnum.
Vorið er komið!
Nú sjást merki vorsins hvar
yetna. Farfuglarnir eru að vísu ekki
komnir sunnan um höfin. En mi
fer að styttast þangað til maður
kemur auga á fyrstu grágæsina
vappa um árbakka og eyrar, eða
heyrir í fyrstu lóunrli. En rabar-
barinn er þegar farinn að lyfta koll-
inum upp úr moldinni og ýmiss
annar gróðttr teygir sig móti hækk-
andi sól. Silið er komið á Pollinn,
og 'fiskimennirnir eiga „lása“ við
bryggjurnar. Bílunum á götunum
fjölgar jafnt og J>étt. Það eru lika
vormerki, |>ví að hdr geyma margir
bílana sína í húsi a'll'an veturinn
og hreyfa þá ekki fyrr en sólin er
komin hátt á loft. En sterkast er
svipmót vorsins í fari barnanna.
Víðs vegar um bæinn er byrjað að
fara í boltaleik, lioppa „paradís",
fara í hjólreiðartúra, búa til mokl-
arkiikur, sparka fótbolta og sinna
Öðrum ieikjum, sem tilheyra auðri
jörð og hlýrri vindum, en hér blásá
í skammdeginu. Kannske fáum við
enn snjó. En nú er of skammt til
sumarsins til J>ess að slíkt breyti
nokkru um viðhorf okkar og til-
finningu á }>essari árstíð. Vorið er
komið og }>að verður ekki frá okk-
ur tekið.
Skiðrmrólið og aðslaða í
Hliðarfjalli.
Þrát't fyrir verkfallið og sam-
göngutruflamrnar< sem J>ví fylgja,
má búast við að margir lveimsæki
okkur um páskana. I iér á að halda
Skíðamót Jslands, og er nógur sn jór
í Hlíðarfjalli til J>ess, þótt autt sé
hér í bænum. Því miðnr ér hætt
við að fari eins og áður, að almenn-
ingur fylgist lakar með mótinu cn
vert væri. Aðstaða fyrir gesti þar
efra er ekki e-ins góð og æskiíegt
væri. Vegurinn upþ eftir ekki nógu
góður og nær ekki nógu langt, og
enginn almenningsskáli, scm fólk
getur haft að bækistöð. En ef hvort
tveggja væri fengið, akvegur og al-
menningsskáli, er ekki að efa, að
hálfirr bærinn eða vel }>að mundi
flytjast upp í Hlíðarfjall J>essa
landsmótsdaga, J>egar veður leyfði.
Nú er hafið J>að verk, að endur-
bæta aðstöðuna J>ar efra. Vegar-
gerðin hófst sl. sumar og verður
haldið áfram í sumar. Og uppi eru
stórhuga áætlanir um skálabygg-
ingu. Þeir, sem kynnt hafa sér
áætlun Ferðamálafélagsins, að flytja
elsta hluta gamla sjúkrahússins upp
í fjall, telja, að með framkvæmd
hcnnar verði aðstöðu bæjarins til
halda skíðamót og notfæra sér J>á
framúrskarandi aðstöðu, sem til er
í nágrenninu, gjörbreytt til bóta.
En J>ótt áætlun sé til og bæjar-
stjórnin hafi gert myndarlega, að
láta viði gamla sjúkrahússins, er
mikið verk eftir. Er ]>ess að vænta,
að félög og stofnanir í bærium
bindist samtökum með Ferðamála-
félaginu og koma skálanum upp
hið fyrsta.
Erfiíl að vera án flugsarngangna.
Verkfallið segir þegar til sín á
ýmsum sviðum. En Cnn sem komið
er stíngur mest í augun, að fhig-
ferðirnar falla niður. Má kalla að
svo sé, J>ótt eirikaflugvélar liafi
komið hér endrum og eins. Ffönn-
um er ljósara nú en oft áður,
hversu ]>ýðingarmiklu hlutverki
áætlunarflugvélar Flugfélags ls
lands gegna. Þær tengja okkur
beinlínis við umheiminn, leysa af
okkur einangrunarböndiri, sem lega
bæjar og héraðs skapar. Góðar sam-
göngur eru lífæð menningarinnar
í nútíma Jfjóðfélagi. Flugsamgöng-
urnar hér innanlánds undanfarin
ár hafa átt sinn }>átt í }>ví, að gera
landsfólkið ánægðara með sitt hlut
skipti, og }>ær hafa spyrnt gegn
fólksflóttanum utan af landi suður
á bóginn. Gott er og nauðsynlegt,
að íslendingar séu þátttakendur i
samkeppni um flugferðir yfir höf-
n, og skal sízt lastað samkomu-
lag, sem veitir undanþágu fyrir
slíkar ferðir meðan verkfall stend-
ur. En er minna virði að halda við
lífæð samgan'gnanna til afskektra
staða og veita fólkinu þar tækifæri
til J>ess að komast í snertingu við
umheiminn? Tnnanlandsflugið er
hin mikilvægasta þjónusta við
landsbyggðina. Langvarandi stöðv-
un flugvéla Flugfélags Islands er
]>ví hinn versti grikkur við lands-
fólkið. Slík stöðvun gæti hæglega
orðið til J>ess að kortia úr skorðum
áætlunum um greiðar samgöngur
í sumar, og hún gæti svipt félagið
bohnagni til að endurbæta þjón-
ustuna og fjölga ferðum eins og
ráðgert var. Eðlilesft er, að fólkið
úti á landi athugi, hvað að því stivr
að Jtessu leyti. Hagsmunir }>ess
hljóta að vera eins réttháir og
hagsmunir ]>eirra, sem þurfa að
ferðast í milli landa eða vilja
tryggja aðstöðu sína á langleiðum.
Útstillingartækni KEA-manr.a.
A SUNNUDAGSKVÖLDIÐ, ér
vegfarendur stöldruðu við"fyrir
framan „gömlu búðina“, sem
KEA sýnir í glugga véla- og bús-
áhaldadeildar, sáu þeir hvar rotta
var komin upp á búðarborðið og
var að naga tólgarskjöld! Héldu
ýmsir að þarna væri útstillingar-
tækni þeirra' KEA-manna lifandi
lýst. Til þess að gera gömlu búð-
ina sem líkasta því, sem vátybefði
rottunni verið sleppt lausri, því
að alkunna er, að músagangur
mikill var í mörgum gömhint búð
um hér á fyrri tíð. Ekki var þessu
samt ]>annig farið. Hafði útstill-
ingarmönnunum . ekki hug-
kvæmst að hressa upp á búðina
með þessu ' lagi, heldur hafði
rottan sloppið inn með einhverj-
um ókunnum hætti og er hennar
nú mjög lei'tað. Á mánudags-
kvöldið brá henni aftur fyrir í
gömlu búðinni. Verður líklega
þrautalendingin áð setja', kött
þangað til gæzlu.
Hestamenn á villigölum.
Borgari skrifar blaðinu:
„Á MÁNUDAGSKVÖLDIÐ
var einn af hestamönnum bæjar-
ins ríðandi á kirkjutröppunum.
Var það ófögur sjón. Þegar hest
urinn vildi ekki láta teyma sig
niður steintröppurnar, seltist
riddarinn á bak og keyrði hestinn
áfram niður á torg. Munaði
minnstu hvað eftir annað, að
hetsurinn hrasaði í tröppunum og
var mildi, að ekki varð slys af
þessu tiltæki. Var hörmulegt að
sjá meðferðina á hestinum. Menn,
sem ekki kunna betur að fara
með skepnur en þarna var raun
á, ættu ekki að umgangast þær.“
Ávarp Fjallkonimnar
eftir Ðavíð Steiánsson
Ríkisstjórn hefur gefið út
kvæði það, er Davíð skáld Stef-
ánsson frá Fagraskógi orti fyrir
tíu ára afmæli lýðveldisins, og
„f jallkonan" las á svölum Alþing-
ishússins 17. júní sl.
Myndirnar hefur Ásgeir Júlí-
usson teiknað, en prentun er leyst
af hendi í Lithroprent og Ríkis
pretnsmiðjunni Gútenberg.
Bókaútgáfa Menningarsjóðs og
Þjóðvinafélagsins hefur á hendi
sölu kvæðisins. Verð þess er 5 kr.
Útsala hér er í Pí'entverki Odds
ERLEND TÍÐINDI
sfefna hefst í Rómaborg
18. apríl
r
Islendingar voru hvetjandi, að slík
ráðstefna yrði haldin nú
Sameinuðu þjóðunum, New York: Um miðjan
lapríl hefst í Rómaborg ráðstefna fiskifræðinga frá
hinum frjálsu löndum, og eins og nú horfir, er
sennilegt, að fiskifræðingar frá Rússlandi og lepp-
ríkjum þess, verði einnig þátttakendur. Ráðstefna
>essi, sem ekki á sína líka í sögunni, á að fjalla um
verndun fiskistofnanna. Sérfræðingunum er ætlað
láta af hendi vísindalegar niðurstöður, sem Sam-
einuðu þjóðunum er nauðsynlegt að hafa í höndum
til þess að geta samið áætlanir um alþjóðlega
verndun fiskimiða. ,
fslendirigar voru þessu eindregið hvetjandi, að
ráðstefna þessi yrði' haldin. Ákvörðun var tek-
in á fundi hinnar svokölluðu sjöttu nefndar S. Þ. í
desember s. 1., en þó ekki fyrr en umræður höfðu
staðið nokkra daga. Andspyrnan gegn ráðstefnu-
haldinu var frá Sovétríkjunum óg fyígiríkjum
þeirra, en þegar til úrslita kont, 'voru það eingöngu
fuirtrúar Rússa sjáifra, sem greiddu 'atkvæði gegn
málnu. Fulltrúi íslands í néfndinn, Háns G. And-
ersen þjóðréttarfræðingur, átti mikinn hlut að því,
að málið komst í gegn. Hann var síðan kjörinn í
undirnefnd þá, er samdi dagskrá fyrir Rómarfund-
inn í apríl. í ræðum sínum á fundum nefndarinnar,
hét Hans Andersen fylgi íslendinga við málið. Rök
'hans vöktu athygli. Hann benti á, að afli hefði
farið minnkandi undanfarna áratugi, en tilvera ís-
lenzku' þjóðarinnar byggðist á Hfinu í sjónum um-
hverfis landið. Tiíinnti hann á, að 97% af útfíutn-
ingstekjum þjóðarinnar koma fyrir fiskafurðir.
Reglugerð, sem íslendingar hefðu sett árið 1948
um verndun fiskimiða, hefði þegar sannað gildi
sitt, en hins vegar væri íslendingum það ljóst, að
verndun fiskistofnsins í úthöfum, sérstaklega göngu
fisks, væri þýðingarmikil ráðstöfun. Um djúphafs-
miðin var svo að orði komizt í skýrslu laganefndar
S. Þ., er hún birti á Allsheijarþinginu fyrir tveimur
árum, að á þau vær sótt þannig, að nálgaðist stjórn-
leysi. En nefnd þessi hafði haft til athugunar fram-
ferði þjóðanna á úthöfunum og var tilgangurinn m.
a. að finna leið til þess að koma röð og reglu á al-
þjóðleg fiskimið og notkun þeirra.
*
Fulltrúi Bandaríkjamanna hafði lýst því yfir, að
laganefndin hefði þegar komið rannsókn sinni eins
langt áleiðis og unnt væri, ef miðað væi'i við laga-
lega athugun aðeins. Það var J>ví skoðun ríkis-
stjórnar Bandaríkjanna, að athugun á tæknilegum
og stjórriarfarslegum atriðum í sambandi við al-
þjóða fiskivernd og alþjóða haf- og fiskirannsóknir,
væri mjög eftirsókriarverð og líkleg til að flýta fyrir
viðunandi lausn þessara mála til frambúðar.
Var á það bent, að því lengur sem drægist að
koma skipulagi á þessi mál, því erfiðari mundu þau
verða viðfangs. I
ísland, Bandaríkin, Bretland og Frakkland og sex
önnur lond fluttu tillöguna um að kalla saman al-
þjóðaráðstefnuna 1 Róm hinn 18. apríl n.k. Með til-
lögunni greiddu atkvæði 41 þjóð, en Rússar voru á
móti. Andspyrna þeirra á vettvangi S. Þ. þýðir ekki
endilega, að þeir og leppríki þeirra ætli að hunza
ráðstefnuna. Eins líklegt er, að valdhafarnir í Kreml
telji ,að þar sem þeim mistókst að koma í veg fyrir
að ráðstefnan yrði haldin, sé e. t. v. hentast að vera
með. Ekkert sé unnið við að sitja heima. Annars er
(Framhald á 7. síðu).