Dagur - 21.03.1962, Side 5

4
5
LÝÐRÆÐIÐ í HÆTTU
ÞEGAR LÝÐVELDIÐ var stofnað 1944,
var ekki hægt að hrófla við neinu í
stjómarskránni, án þess að flokkadrætt-
ir og verulegur ágreiningur kæini upp.
Þess vegna var það ekki gert að neinu
ráði, utan orðalagsbreytinga. Konung-
ur landsins hafði áður verið valdalítill.
Forseti hins nýja lýðveldis á íslandi varð
þó enn valdaminni. Stjórnmálaflokkarnir
fengu valdið í sínar hendur. En árið 1959
þegar kjördæmabreytingin var gerð,
jókst flokksvaldið þó til mikilla muna.
Breytingin var þó gerð í nafni lýðræðis-
ins. Hætta getur verið á því, að cinmitt
þessi kjördæmabreyting, sem gerð var í
nafni lýðræðisins, eigi eftir að afncma
lýðræði hér á landi. Víst her að viður-
kcnna, að breytingin leiddi til jafnari at
kvæðafjölda á hak við hvern alþingis-
mann, en jafnframt ráða kjóscndur því
ekki lengur hverjir verða alþingismenn.
Flokksforingjar ná nú meira valdi yfir
þingmönnum en áður og hinir almennu
kjósendur hafa ekki meiri rétt í kosn-
ingum en svo, að þótt allir striki út efsta
mann einhvers lista, hlýtur hann kosn-
ingu engu að síður. Kjósendur verða því
að kjósa flokka en ekki menn persónu-
lega eins og áður. Þingmenn bera því á-
byrgð gagnvart flokksforingjunum frem
ur en kjósendunum og sjá allir hvert þá
stefnir.
Þegar svo er komið er hætta á, að
sterkasti flokkurmn hrifsi til sín öll völd
og skili þeim ekki aftur. Núverandi fyr-
irkomulag býður þessari hættu heim.
Ekki eru aðrir líklegri til að rísa upp
til varnar lýðræðinu á íslandi en ungir
Framsóknarmenn. Ungra manna er fram
tíðin og hugsjónirnar, sem vert er að berj
ast fyrir. Forseti landsins er kosinn af
þjóðinni. Kosning hans er því persónu-
leg. Allir muna þegar tveir stærstu flokk
ar landsins buðu fram forsetaefnið, sem
þjóðin hafnaði og kaus sér þann forseta,
sem nú cr. Þannig tók þjóðin í taumana.
Forsetinn gæti verið fólkinu og lýðræð-
inu mikil trygging ef vald hans væri auk
ið. Forsetinn þarf að geta hindrað ólög-
lega valdatöku ósvífins stjórnmálaflokks
cða eins manns. Kannski væri líka til
bóta, að þjóðin kysi ríkisstjórn.
Alþingi fer með æðsta vald þjóðarinn-
ar, svo sem bera ber. Fullkomnasta og
lýðræðislegasta kosningafyrirkomulagið
eru einmenningskjördæmin, t. d. eins og
í Noregi. Það er að vísu ófáanlegt og ber
því að snúast við vandanum, eins og
hann liggur fyrir. En hann liggur eink-
um í þeirri hættu, sem steðjar að sjálfu
lýðræðinu.
Fyrrum deildu menn fastast um stjórn
skipunina og sambandið við Dani, nú
hefur um hríð verið mest deilt um efna-
hagsmálin og skiptingu þjóðarteknanna.
En nú, eins og á dögum Jóns Sigurðsson
ar er stjórnskipunin grundvallaratriði,
sem enginn má gleyma. Og nú leynist
hættan við rætur sjálfr|ar þjóðfélagsbygg
ingarinnar af því lýðræðið hefur verið
sett skör lægra en stundarhagsmunir
flokka. Ekkert þjóðskipulag tryggir eins
mikið réttlæti og lýðræði, þótt það á
stundum þyki svifaseint. En lýðræðið
þarf þá að vera mera en innantóm orð.
Kjósendur landsins verða að fá fullt
vald til að kjósa þá menn til þingsetu,
er þeir óska.
Þetta voru nokkur atriði, cndursögð,
úr ræðu Bernharðs Stefánssonar, sem
hann flutti ungum Framsóknarmönnum
v_____________________________________/
I.
TIL NÝLUNDU verður að
telja, að langar greinar skuli
birtast í stjórnmála- og frétta-
blöðum um áfengisvandamálin,
en þetta hefur gerzt nokkrum
sinnum á yfirstandandi vetri.
Mun mörgum minnisstæð grein
in Félagsheimilin og borgararn
ir í Degi 13. des. sl. (ritstjórn-
argrein). Vakti hún mikla og
verðskuldaða athygli. Sumum
þótti víst nærri sér höggvið. En
þessi mál þarf einmitt að ræða
af fullri djörfung og hreinskilni,
draga hlífðarlaust fram í dags-
ljósið orsakir og afleiðingar, ef
það mætti verða til að þjappa
mönnum saman til samtaka um
róttækar úrbætur.. Max-gt virð-
ist benda til þess, að nú sé að
skapast grundvöllur til nýrrar
sóknar á hendur Bakkusi og
dýrkendum hans. Spillingin af
Til Magnúsar bónda
Jónssonar,
Hrafnsstaðakoti, 70 ára,
10. inarz 1962
Komdu sæll, Magnús, kát þér
fagnar
kærum vini og ættarhlyni
dróttin öll um víða velli
vænnar byggðar er sórstu
tryggðir.
Sittu heill! Nú sjötíu fyllir
sæmdarmaður árin, glaður.
Hyggjusvinnur, fær og finnur
fögur laun, að unnum raunum.
Föðurkenndir frómur sýndir
feðrastorð í verki og orði.
Fífusundin, flóalendur,
og feyskna móa léztu gróa,
grýttum mel og grundu
breyttir
í gróðurþéttar túnasléttur,
grænu skarti ofið, ortir
ævintýr úr fúamýri.
Málstað góðum lið þú léðir
landi og þjóð til auðnugróða.
Sóknardjarfur stóðstu að starfi,
studdur giftu og veginn ruddir.
Kenndir sannleik samtakanna,
sungu orð á bóndans tungu.
Fólkið brýndir, fólki sýndir
feimulaus inn í nýja heima.
Heillavættir úr öllum áttum
iðjumanninn prúða styðji
lífs í hildi og hlífiskildi
haldi yfir á meðan lifir.
Oskin mín sú á þér hríni:
að þér gleðin fylgi á meðan,
og þú týnir aldrei þínu
áttarími að háttatíma.
Haraldur.
völdum vínsins, slysin og tjón-
ið af sömu ástæðum er kannske
loksins að opna augu manna fyr
ir því, að við svo búið megi nú
ekki lengur stnada. Væri þá
vel.
Varla er hægt að minnast svo
á þessi mál, að ekki komi þar
við sögu skemmtisamkomurnar
og unga fólkið. Fer það að von-
um, því að löngum hafa dans-
samkomur verið Bakkusardýrk
endum hentugur vettvangur, en
víðast hvar er unga fólkið þar í
miklum meirihluta. Meðal þess
eru oft auðunnustu vígin og í
þeim hópi munu nú flest fórn-
arlömbin. Þó verða of margir
til að skella skuld spillingarinn
ar á æskulýðinn og óskapast yf
ir því, hve hann sé langt leidd-
ur af réttum vegi. Því miður er
það staðreynd, að mikill hluti
æskulýðs okkar er á villigöt-
um vínneyzlu og tóbaksreyk-
inga, lauslætis og léttúðar, en
eldra fólkið sjálft er engan veg
inn saklaust. Fyrst er nú það,
að fjöldi barna sér tóbak og vín
fyrst um hönd haft á sínum
eigin heimilum, og oft ógæti-
lega. Eru þar stundum báðir
foreldrarnir að verki, en mjög
oft annarr. Þegar börn þessa
fólks fá svo uppfræðslu um
skaðsemi þessara venja, verða
árekstrar, sem leiða oft til þess
að engan viðunandi grundvöll
fyrir bindindisuppeldi barn-
anna tekst að skapa. Er þá ekki
óeðlilegt, að fordæmi foreldr-
anna hafi jafnmikil áhrif eða
meiri, en uppfræðslan í stúk-
unni eða skólanum, jafnvel þótt
óreglusamir foreldrar vilji flest
ir, að börn sín verði bindindis-
söm. Svo gæti nú viljað til, að
allt í einu bættist við sú upp-
götvun hjá börnunum, að kenn
arinn þeirra væri ekki í fullu
samræmi við kenningu sína.
Ekki væri óhugsandi, að lækn-
ir heimilisins reyndist af sömu
gráðu og kannske presturinn
líka! Mér er þá spurn: Er að-
staðan til hollra áhrifa á bless-
uð börnin ekki nokkuð tvísýn
við þessar aðstæður?
Því hefur verið beint til skól
anna, að þeirra hlutur í bindind
isuppeldi æskulýðsins væri lak
ur, námsskráin fullsetin af
ýmsu öðru, viðeitni skólanna ó
fullkomin og sumra jafnvel eng
in í þessa átt. Ég fullyrði, að
ekki svo fáir skólar rækja vel
þennan þátt skyldustarfs síns,
en viðurkenni einnig, að hinir
eru alltof margir, sem skjóta
sér undan þessu. En borið sam
an við heimili nemendanna,
hygg ég að skólarnir yfirleitt
þunfi ekki að skammast sín fyr
ir þennan þátt uppfræðslunnar.
Hinn skörðótti árangur er
eigi að síður alvarlegt fyrir-
brigði, og vissulega mættu for-
eldrar og kennarar í samein-
ingu bera nokkurn kinnroða af
því, að hafa ekki betri sam-
stöðu en raun ber vitni um
skynsamlegt uppeldi æskulýðs-
ins. Agaleysi og uppivöðsluhátt
ur á rætur' sínar að rekja til
þess umhverfis, sem unga fólk-
ið elzt nú upp í, og er því sízt
sök þess sjálfs. Grundvöllur
skapgerðar og flestra venja er
lagður löngu fyrr en menn al-
mennt grunar, og áður en börn
hefja skólagöngu, enda munu
þeir foreldrar ófáir, sem upp-
götva, meðan börn þeirra enn
eru ung, að þau hafa fyrirhafn-
arlaust numið margt, sem síður
skyldi og ekki var til ætlazt, —
en, því læra börnin málið, að
fyrir þeim er það haft. Og svo
getum við hiklaust bætt við, að
þess vegna læra þau ekki margt,
sem þeim er hollt og nauðsyn-
legt, að það er ekki fyrir þeim
haft.
Allt ber að sama brunni í þess
um efnum: Það er umhverfið,
sem ungt fólk elst upp við, allt
sem það sér og heyrir fyrir sér,
það cr þetta, sem mestu veldur
um þá mótun, sem er staðreynd
in í dag. Allt annað eru undan-
eðlilegt, að hann dæi úr krabba.
Hann reykti svo mikið“.
Einhverjum kann að þykja
hart að taka svona til orða, en
staðreyndirnar tala: Öll áhrif
frá ríkjandi venjum og tízku,
hverju nafni sem þau nefnast,
eru óútreiknanlcga scfjandi.
Undansláttur almenningsálits-
ins og áhrifavald tízkunnar er
ægilcga máttugt. Þess vegna er
öruggt til mikils árangurs, ef
tekizt gæti að snúa ahnennings
álitinu við, skapa öndverða
tízku.
Ég veit, góðir lesendur, að
margir munu úrskurða slíka til
lögu sem þessa hreina fjar-
stæðu og eitt af því ómögulega.
Við því er að búast, og einhverj
ir kunna að taka enn dýpra í
árinni um þann, sme slíku held
áfengis, svo eitt dæmi sé nefnt,
er vítavert fyrir linku og sof-
andahátt. Þessu verður að kippa
í lag.
Framámenn okkar í ýmsum
stöðum og stéttum vinna á móti
sannleikanum og réttvísinni í
þessum efnum. Þeir eiga annað
hvort að víkja, eða sjá sóma
sinn í því að reyna að vera
stöðum sínum vaxnir og gæta
skyldu sinnar. Frá æðri stöðum
þarf að skapa heilbrigðar reglur
um þetta og flest annað, fylgja
þeim eftir undansláttarlaust og
láta drabbið og svikin varða
stöðumissi. Þess vegna þerf að
byrja á æðstu stöðum, á efstu
þrepum þjóðfélagsins, því að
óhagganleg standa orð sálma-
skáldsins fræga: „Hvað höfð-
ingjarnir hafast að, hinir ætla
d. í okkar uppeldis- og sam-
kvæmismálum neitað að styðja
þá, nema þeir standi traust-
lega með umbótum í þessum
málum. Við getum ekki krafizt
bindindis af þeim, sumum hverj
um, en heiðarlegrar samstöðu
um alhliða endurreisn í ótvíræð
um menningarmálum, eins og
þessum, — hennar getum við
krafizt og eigum að gera það.
Setjum dæmið upp þannig, að
við hefðum dugmikla ríkis-
stjórn, áhugasama um bindindis
mál. Hún héldi ekki drykkju-
veizlur á kostnað almennings
við hvert hugsanlegt tækifæri,
eins og nú er gert.
Segjum, að við hefðum for-
seta, sem ekki veitti vín og ekki
byði upp á cigarettur og vindla.
Hann myndi ekki „heiðra“ kenn
MaAm. iíttu pér nœr,
Iiggur í götunni steinn!
tekningar, sem eiga rætur að
rekja til sterkra áhrifa ein-
stakra foreldra og kennara,
stafa frá úrvalsheimilum og á-
hrifasterkum uppfræðurum.
Traust kristilegt uppeldi er þar
stundum að verki, en hve mörg
prósent íslenzkra foreldra nú á
dögum skyldu verða í þeim
dálki, ef sá reikningur væri
gerður upp? Því get ég ekki
svarað, en sú vitneskja, sem
skólamenn hafa af því gegnum
nemendur sína, er vægast sagt
uggvænleg. Prestarnir vita það
sjálfsagt betur.
Menn skyldu því fara varlega
í því að skella skuld ýmiss kon
ar ófarnaðar, sem börn og ungl
ingar verða fyrir nú á dögum,
á unga fólkið. Maður, líttu þér
nær! Liggur í götunni steinn!
II.
Sumir, sem u«i áfengis- og
reykingavandamálin hafa ritað,
hafa komizt að þeirri niður-
stöðu, að við byggjum við skað
legt almenningsálit, því að það
væri nánast venja, að bera í
bætifláka fyrir mönnum og
telja þeim drykkjuskap o. þ. u.
1. til afsökunar, þegar út af bar,
og segja: „Æ-i, honum var vork
unn, greyinu. Hann var svolítið
kenndur“. Eða: „Það var nú
ekki beint honum að kenna.
Það kviknaði í út frá cigarettu-
stubb“. — Þrátt fyrir þann
þunga áfellisdóm, sem slík orð
fela í sér, verður því ekki neit-
að, að svo langt er áfengistízk-
an og reykingavenjan búin að
leiða okkur afvega, að þetta og
annað eins geta menn borið sér
í munn, rétt eins og það væri
sjálfsagður hlutur. Þarf þá fram
ar vitnanna við um skaðlegt al
menningsálit, hættulega tízku?
Megum við ekki fara að gera
ráð fyrir því að heyra í fram-
haldi af þessum tilvitnunum:
„Æ-i. Það var nú ekki nema
ur fram. Eigi að síður held ég
því fram, að þetta sé reynandi,
og mun nú benda á leiðir að
því marki.
Ég ætla ekki að rekja sann-
Jóhannes Óli Sæmundsson.
anir fyrir skaðsemi áfengis og
tóbaks. Það hafa vísindin sann-
að. Ég ætla heldur ekki að setja
upp dæmi um þann qtrúlega
kostnað, sem tóbaksnotkun og
áfengisneyzla hafa í för með sér.
Aðeins má minna á, að opin'ber
gjöld margra eru smáræði hjá
því. Ég ætla ekki að rita um
slysahættuna á þjóðvegum, í
verksmiðjum og á vinnustöðum.
Um þetta vita flestir. En saman
lagt er 'hér um að ræða gífurlega
veigamiklar ástæður og óteljan-
di tilfelli til þess að eitlhvað
raunhæft sé aðhafzt. Og það
þarf að vinna skynsamlega og
ötullega að þessari breytingu á
tvennan hátt: Með sterkum vald
boðum og nauðsynlcgu, ströngu
eftirliti með viðurlögum. Og svo
víðtækari fræðslu, studdri lif-
andi dæmum frá daglegu lífi.
Hafi nokkurn tíma verið ástæða
til að skera upp herör og beita
sterkum áróðri meðal þjóðar
vorrar, þá er það nú.
Við búum við stórgölluð lög
um þessi efni og svívirðilega
framkvæmd á sumum ákvæð-
um þeirra. Eftirlitið með sölu
sér leyfist það“. Föstum ströng-
um reglum verður að fylgja já-
kvætt fordæmi þeirra, sem fram
kvæma valdið og líta eftir að
lögunum sé hlýtt.
III
En nú fara menn að spyrja,
hvernig eigi að losna við menn
úr æðstu stöðum þjóðfélagsins,
og ^alla hina, sem sitja þar í
hióksvaldi pólitíks klíkuskapar,
eins og þeir gera flestir. Slíkt
er alls ekki óframkvæmanlegt.
Við lifum í landi lýðfrelsis og
kosningaréttar, sem er ekki
stórlega skertur ennþá, þó að
vifað sé um samtök, sem ætla
sér að upphefja slík réttindi.
Atkvæðisréttur okkar í alinenn
um kosningum er vopnið, sem
við eigum að beita til framdrátt
ar heilbrigðri skynsemi og við-
hlítandi stjórn á æðri sem lægri
stöðum í þessu landi, og við
eigum að beita því miskunnar-
laust.
Það vill svo vel til, að slík
viðreisnarmál, sem hér er aðal-
lega rætt um, eru ópólitísk.
Enginn stjórnmálaflokkanna,
sem nú er við lýði, er neinn
sérstakur viðreisnarflokkur um
sönn menningarmál. Og þó að
við vildum halla okkur að kristi
legum stjórnmálasamtökum, til
stuðnings við umsköpun al-
menningsálitsins á spilltu
samkvæmislífi og rangri um-
gengni við skaðnautnir, þá er
slík samtök hvergi að finna í
landi voru. Stjórnmálasamtök ís
lendinga kenna sig ekki við
'kristindóm eða siðgæði. Það er
nú eitthvað annað. Nei, svo illt
sem það er, þá eiga allir stjórn-
málaflokkarnir sammerkt í
þessu. Þess vegna geta allir um-
bótasinnaðir áhugamenn um
bindindismál hafizt handa innan
síns flokks, myndað samtök þar
um að setja þeim tvo kosti, sem
ekki vilja standa að því að
skapa heilbrigt andrúmsloft t.
arastétt landsins með því að
bjóða henni í staupinu.
Enn munu vera til menn í
æðstu stöður, er ósmeykir færu
í fótspor Tryggva heitins Þór-
hallssonar og skáluðu í tæru
íslenzku vatni í víns stað, án
þess að slíkt ylli nokkrum
vandkvæðum.
Hugsum okkur hin sterku
áhrif á almenningsálitið og allt
stjórnarfar í landinu frá for-
dæmi slíkra manna, ef þau
væru í samstöðu og samræmi
við viðleitni bindindismanna.
Hugsum okkur, að drykk-
felldni og kæruleysi um með-
ferð skaðnautnaefna hyrfi úr
Háskóla íslands. Hann gæti
orðið sterkt vígi fyrir heilbrigðt
almenningsálit á þessum mál-
um. Nú leyfist léttúðugum
gáleysingjum þeirrar stofnunar
að nota útvarpið a. m. k. einu
sinni á ári til að gera lýðum
ljóst livað þeir fyrirlíti alla bind
indisstarfsemi. Væri ekki þörf
á að stuðla að siðabót í þessari
æðstu menntastofnun þjóðar-
innar, skólanum, sem sendir frá
sér alla læknana okkar, bæjar-
fógetana, sýslumennina og sálu-
sorgarana? Víst koma þaðan
nokkrir eldheitir áhugamenn
um sönn menningarmál, en
alltof margir stórgallaðir og lítt
hæfir til sinna embætta, — svo
að ekki sé fastara að orði kveð-
ið.
IV
„Og ekki má gleyma garm-
inum Katli“. Alþingismaður
hefur löngum verið virðingar-
titill á íslendingi, og er það
auðvitað enn í eðli sínu. Hvers
virði væri það breyttu almenn-
ingsáliti í áfengis- og uppeldis-
málum, að þar væri engir &■-
reglumenn, en allt áhugamenn
um bindindismál? ekki þyrftum
við þá að óttast að þeir
samþykktu drykkjuskóla fyrir
almenning, með stofnun ann-
„Daguf þakkir fyrir sig
arrar bruggverksmiðju áfengra
drykkja, svo @ð hver einasta
sölubúð gæti orðið æfinga-
bekkur fyrir börnin okkar í
taumlausri meðferð áfengis.
Ríkið rekur nú eina mikla
bruggunarstöð sterkra drykkja
og ráðherrar þess flagga með
mikinn gróða af því fyrirtæki. ^
Verulegur hluti núverandi þing
manna vill ólmur bæta við
annarri hliðstæðri fyrir börnin
í landinu! Hví ekki að ki'efjast
þess af væntanlegum frambjóð-
endum, að þeir vinni opinskátt
og einbeittlega að heilbrigðri
umbótastefnu í áfengismálum
og að þeir greiði atkvæði á móti
hinu ógeðslega ölfrumvarpi
Bakkusarmannanna?
Menn hafa stungið upp á
sérstöku framboði bindindis-
manna til bæjarstjórna og
alþingis. Það er mjög hæpin
aðferð, enda þegar of margir
stjórnmálaflokkar fyrir á ís-
landi. Miklu sterkara yrði fyrir
málefnið, að berjast fyrir því
innan allra núverandi þing-
flokka. Það er kominn tími til
að rísa gegn hinu flokkslega of-
ríki og nærgöngulum kröfum
til fylgis við pólitíska flokka,
sem allir eiga sér það höfuð-
markmið að fara með völdin.
Það er kjósandinn, sem á að
bera fram kröfurnar og setja að
veði fylgi sitt við flokkinn og
frambjóðandann. Það er óþarft,
að láta lengur viðgangast, að
háttvirtir kjósendur séu merkt-
ir fyrir fram eins og sláturfé.
Þeirra er valdið, ef þeir vilja
beita því. Stjórnmálaflokkar á
íslandi hafa allir gengið sér til
húðarinnar, svo að við þurfum
ekki að hlífa þeim, eða bera
neina umhyggju fyrir þeim.
Sama aðferð á að gilda í öðr-
um almennum kosningum, svo
sem til bæjar- og sveitar-
stjórna. Ópólitísk samtök kjós-
enda eiga að setja fram kröfur
sínar um ákveðin framfara- og
menningarmál, hófsemi í með-
ferð almannafjár og reglusemi
í embættisstörfum, og kjósa þá
menn eina, sem lofa þvi að
vinna málefnalega en ekki
flokkslega. Þau mál, sem hér
hafa aðallega verið gerð að um
hugsunarefni, eru í eðli sínu ó-
flokksleg með öllu og eiga að
vinnast þannig.
Við hér á Akureyri gætum t.
d. sett okkar væntanlegu fram
bjóðendum til bæjarstjórnar
það fyrir, að loka strax hinum
illræmdu sælgætis, ölþambs- og
sorprita-sjoppum, sem þotið
hafa upp eins og gorkúlur á
haugi.
Þá væri og sjálfsagt að þakka
núverandi bæjarstjórn fyrir að
leggja (að mestu) niður vínveit
ingar í veizlum sínum, og krefj
ast þess að hin væntanlega
stjórn hviki ekki frá algeru
banni á slíkum ósóma.
Enn mætti minna „kandídat-
ana‘ á það, að við höfum látið
kaupa okkur strætisvagna til að *
létta okkur umferðina um bæ-
inn okkar, en ekki til að hóp-
flytja börnin okkar á skrílsam-
komur annars staðar.
Þá mætti benda á þörfina fyr
ir auknu tómstundastarfi handa
unglingunum, þegar þau hafa
ekki lengur sjoppurnar til að
glæpast á. Þar er víðtækf verk
svið og upp eldislega nauðsyn-
legt. (Framhald á bls. 7)
BRAGI SIGURJÓNSSON rit-
stjóri Alþýðumannsins segir í
blaði sinu 13. marz að það sé
aðeins einn maður, sem trúi
sannleiksgildi skrifa Dags, og
þótti ritstj. þetta gómsætt lestr
arefni fyrir sitt fólk!
Það vill svo óheppilega til fyr
ir Braga í þessum umræðum, að
Dagur er útbreiddara blað en
öll hin Akureyrarblöðin saman
lagt, en Alþýðumaðurinn er
þeirra aumastur og hann vilja
fæstir lesa.
Slík hefur þróunin einkum
orðið vegna þess annarsvegar,
hve Dagur hefur verið ábyrgt
blað, hins vegar vegna þess hve
Alþýðumaðurinn hefur verið
hrösull og lítið skeytt um sann
leiksgildi orða sinna. Það er því
grátbroslegt að stjórnmálablað
VEGNA orðróms og blaðaskrifa
um heybirgðir og skepnuhöld
hér á Hólum bið ég yður vin-
samlegast að birta eftirfarandi
yfirlýsingu í blaði yðar:
„Af gefnu tilefni og að beiðni
skólastjórans á Hólum í Hjalta
dal höfum við undiritaðir forða
gæzlumenn Hólahrepps skoðað
í dag heybirgðir á Hólastað og
ástand búpenings.
Við getum fúslega vottað, að
allar skepnur eru vel fóðraðar
og í ágætu ástandi. Ennfremur
álítum við að aflokinni skoðun
og mælingu heybirgða, að á
Hólastað sé nóg heyfóður handa
bústofninum fram úr öllu venju
legu áferði og vandræðalaust að
mæta vorharðindum með auk-
inni notkun fóðurbætis.
Hólum í Hjaltadal 15./3. 1962.
Með beztu kveðju
Guðmundur Ásgrímsson, Hlíð.
(Sign.)
Hallgrímur Pétursson, Kjarvals
stöðum (Sign.).
ATH.
Það, sem hér er sagt um hey-
birgðir er í samræmi við það,
sem skólastjórinn tjáði blaðinu
og áður var birt í viðtali, þ. e. að
EUGEN D’ALBERT,
þýzkur píankóleikari og
tónskáld.
Þegar píanóleikarinn Eugen
d’Alberti kvæntist í annað sinn
átti hann tvö börn frá fyrra
hjónabandi. Konan, sem hann
kvæntist hafði einnig átt tvö
börn áður og kom með þau inn
á heimilið. Og í þessu nýja
hjónabandi fæddust nú til við-
bótar tvö börn, svo að þau voru
orðin sex alls.
Dag einn, þegar tónskáldið
var í bezta gangi að leika á flyg-
ilinn, kom kona hans inn og
og hrópaði:
„Nú verður þú að koma, þín
börn og mín börn eru að berja
okkar börn.“
með slíka fortíð og í svo mikilli
niðurlægingu skuli minna á
eymd sína á þennan hátt. Al-
þýðumaðurinn hefur eRki einu
sinni getað orðið „læsilegt“ sorp
blað, þótt það nálgist það einna
mest á stundum i umsögn sinni
af meðborgurunum.
En athyglisverð eru þau um-
mæli Braga, að ritstjóri Dags
trúi sannleiksgildi „skrifa
Dags“. Ekkert er lesendunum
meiri trygging fyrir sæmilegri
málsmeðferð og öruggum frétt-
um en það, að ritstjórinn láti
ekki annað frá sér fara en það,
sem hann veit sannast og rétt-
ast. Þetta er mikið hrós, sem
blaðritstjórar hafa því miður
ekki allir orðið aðnjótandi, og
vill Dagur þakka þann vitnis-
burð fyrir sitt leyti. □
hey myndu endast fram í maí
með því heyi, sem búið var að
kaupa í vetur. Um fóðrun bú-
penings hafði ekki eitt eða neitt
verið sagt í blaði þessu, eða gef
ið í skyn að vanfóðrað væri á
Hólastað.
Þessu vottorði mun því beint
í aðrar áttir og er Degi óviðkom
andi.
Ritstj.
BENEDIKT
SIGURBJARNASON
fyrrum bóndi að Jarlsstöð-
um í Höfðahverfi
F. 8. apríl 1876. D. 12. jan. 1962.
Eftir fjölmörg farin ár
fæ ég hugann til að muna |
atvik hlý, en ekki sár,
allstór rós í minninguna. j
Þegar gesti að Garði bar, í
glaðar stundir voru þar.
!
I
Einn var jafnan kátur karl,
kom með póst, — var hress
í tali. —■
Hann var sinnar sveitar jarl,
sómi bænda; gamall smali.
Knár á velli, kempa, snar,
karlmannlegur ætíð var. ;
Æskan þrotlaus vinna var,
von að fleiri yrðu smáir,
margur þunga byrði bar;
brátt með þroska urðu knáir.
Bóndans starf við Jág kjör leið,
landsins sona flestra beið.
Með heiða brá og hýra lund,
hirðulegur jafnan var hann.
Síðstu árin gekk um grund
við göngustaf, og hækju bar
’hann.
Fjörmanninum fjötur var, —
fötlun þessa stilltur bar.
j
Heiðursmaður hafðu þökk
hlýja, fyrir kynninguna.
Hugskeyti mín, kveðja klökk;
— kætast þó við minninguna. —•
Kveðja þig sveit og kærir vinir
og kunningjarnir allir hinir.
J. G. P.
......................IIIIIIIII.Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll.. II*
I Um heybirgðir á Hóiastað I