Dagur - 15.01.1966, Blaðsíða 7

7
Áfríka biður m hjáSp pgn blómum og fuglum
MIÐ-AFRÍKU er ógnað af and-
styggilegu förublómi, sem engin
leið virðist vera að stöðva, og
af feiknastórum fuglahópum,
sem menn standa ráðþrota gagn
vart.
Þetta hljómar eins og „vís-
indaskáldskapur“, en er í raun-
inni vandamál, sem valdið hef-
ur því, að 18 hinná herjuðu
landa hafa snúið sér til Sam-
einuðu þjóðanna og beðið um
hjálp. Á ráðstefnu í Kamerún í
byrjun nóvembermánaðar var
ákveðið að fara þessa leið, og
nú hafa hlutaðeigandi ríki beð-
ið Framkvæmdasjóð Samein-
uðu þjóðanna og Matvæla- og
landbúnaðarstofnunina (FAO)
um aðstöð . sáffráeðinga við að
uppræta þessa skelfilegu plágu.
Veffuglinn, sem Svipar tíl
. spörfugla eyðileggur á ári
hverju feikilegt magn af upp-
skerunni og hefur hingað til
staðizt allar tilraunir til að
stemma stigu við ágangi hans.
Vatnajasintan, sem hefur „ferð-
azt“ frá Suður-Afríku alla leið
norður til Súdans, þurrkar upp
ræktarlöndin með því að stífla
fljót, síki og annars konar áveit
ur. Auk þess hverfur allur fisk-
ur þar sem þetta skaði-æðisblóm
rásar fram.
Á varðbergi dag og nótt.
Jasintan hefur ruðzt inn í Níl,
en hingað til liefur verið hægt
FEÁ HAPPÐRÆTTI
SJÁLFSBJARGAR
DREGIÐ hefur verið í happ-
drætti Sjálfsbjargar 1965. Vinn
ingurinn, sem er bifreið af gerð-
inni Buic Special, að verðmæti
kr. 330 þús., kom á miða
nr. 28760.
Eigandi miðans vitji vinnings
ins á skrifstofu Sjálfsbjargar,
Bræðraborgarstíg 9, Reykjavík.
Sjálfsbjörg.
að halda henni innan landa-
mæra Súdans. Dag og nótt
standa menn á varðbergi á
brúnni yfir Hvítu Níl í Khar-
túm. Alit er undir því komið að
láía ekki hinar geysistóru fljót-
andi blóma-eyjar sleppa fram
hjá, þannig að þær komist inn
í Arabíska sambandslýðveldið
og að Assúan-stíflunni.
Jurtin æxlast bæði með fræ-
dreifingu og sérlega örri rótar-
deilingu. Sé síraumur hagstæð-
ur getur hún „ferðazt" allmarga
kílómetra á viku. Áhrifin eru
söm hvar sem hún kemur.
Strendur og skipalægi afkróast,
blöðin mynda stórar fljótandi
eyjar sem stífla vatnsrennslið
og gera fljótin ófær. Þfýsting-
urinn frá þessum eyjum getur
á stundum ofðið svo mikill, að
brýr eru rifnar af stöplum sín-
um. Súrefnið hverfur þar sem
þær þekja vatnsborðið og fisk-
urinn leggur 'á flótta. En verst
er þo það, að jasintan ryðst inn
í áveituskurði og díki, stöðvar
aðrennslið, gerir vatnsdælur
óstarfhæfar og orsakar þurrk
og allsherjarauðn.
í fyrra var Níl jöðruð af lög-
um sem voru frá 3 upp í 10
metra djúþ á 1600 kílómetra
löngu svæði.
Kom frá Suður-Afríku.
Vatnajasintan barst til Suður-
Afríku frá Flórida í lok 19. ald-
ar með garðyrkjumanni, sem
hafði orðið hugfanginn af hinni
blárauðu jurt með yfir 20 sentí-
metra löngum bikarblöðum sem
haldið er saman af grænum
blaðhvirfingum. Hún barst fljót
lega norður til Kongó, þar sem
hún þreifst fram til 1956—1958.
Þá hvarf hún þaðan skyndilega
og með óskýranlegum hætti og
skaut upp kollinum í Hvítu Níl
í Súdan.
Nú ógnar hún Bláu Níl — og
þar með einhverjum mestu
baðmullarekrum heimsins — og
gervöllu rennsli Nílar um Ara-
bíska sambandslýðveldið til
Miðjárðarháfsins.
Tilraunir nreð sækýr.
Allar tilraunir til að útrýma
jasintunni hafa hingað til mis-
heppnazt. í Brezku Guineu hafa
verið gerðar tilraunir með sæ-
kýr, sem á 17 vikum átusi'ggegn
um hálfan annan kílómetra af
jasintum. Á sama tíma lagði
jurtin undir sig rúmlega 1000
kílómetra spöl af Níl.
Eins og síendur er verið að
úða vatnajasintuna undir leið-
sögn sérfræðings frá FAO. Því
miður skaðar eitrið sem úðað er
með baðmullarplönturnar, svo
ekki er hægt að stunda úðun-
ina nema þrjá mánuði á ári. Þó
síanda vonir til að unnt verði
að uppræta jurtina og að hægt
verði að koma í veg fyrir frek-
ari úíbreiðslu hennar.
30 millj. fugla drepnir árlega.
í Senegal eru árlega drepnir
kringum 30 milljónir veffugla,
sem samt sem áður eru um 200
milljónir eftir. Komið heíur fyr-
ir, að fækkað hafi verið í flokki,
sem var að herja, um heilar
þrjár milljónir án þess sæist
högg á vatni. Hinn mikli fjöldi
þesara fugla stafar ekki af
óvenjumikilli æxlun. Fuglarnir
eiga enga óvini í náttúrunni og
virðast vera ónæmir fyrir sjúk-
dómum. í um 20 löndum á hin-
um miklu þurru gresjum fyrir
sunnan Sahara allt til Suður-
Afríku er ótölulegum fjölda
bænda ógnað af ágangi fugl-
anna, sem leiðir til sveltis og
jafnvel hungursneyðar. 90 millj
ónir veffugla hafa á einum mán
uðj hesthúsað 9000 tonna upp-
skeru í Senegal.
„FIóðbylgja“.
Veffuglarnir fljúga í flokkum
og lifa saman í flokkum. Þeir
fljúga þétt og minna á svört
ský. Tækni þeirra er slík að
þeir koma bókstaflega eins og
„flóðbylgja“ og rótnaga akrana
með kerfisbundnum hætti.
Löndin sex sem harðast hafa
orðið úti — Kenya, Nígería,
Súdan, Tanzanía, Zambía og
Rhódesía — hafa í landbúnaðar
ráðuneytum sínum sérstakar
deildir sem annast baráttuna
; við-,'véffuglirtn. Sex ömíúr lönd
hafa í sameiningu greitt hálfa
milljón dollara (yfir 20.000
millj. ísl. kr.) árlega í þessu
skyni, og hefur þeim auðnazt
að útrýma rúmum hálfum millj-
arði fugla án nokkurs varan-
legs árangurs.
Veðurfræðiaíhuganir.
Það' kostar fé og rannsóknir
að vinna bug á fuglinum jafnt
og jurtinni. Þær rannsóknir,
sem gerðar hafa verið, benda
til að ferðir veffuglsins standi í
sambandi við stefnu regnsvæð-
anna. Kannski verður með að-
stoð veðurfræðinga hægt, að
seg;a fyrir komu fuglanna og
gera ráðstafanir áður en árásin
hefst.
Hægt er að stöðva jasintuna
með menntun og fræðslu. Ef
fiskimenn gerðu sér að venju
að skafa báta sína lireina og ef
viðarkolaverkamenn hættu að
troða hinni hættulegu vatna-
jurt í götin á pokum sínum, þá
er ekki að vita. ... Q
HLf F ARKONUR. Aðalfundur
verður haldinn þriðjudaginn
18. jan. kl. 8.30 í Amarohús-
inu (uppi). Vénjuleg aðal-
fundarstörf. Hafið með ykkur
kaffi. Mætið vel og stundyís-
lega. Stjórnin.
BRIDGEMÓT UMSE
hefst í Árskógi sumiu-
daginn 23. þ. m. kl. 2
e. h. — Þátttaka til-
kynnist í síðasta lagi tveimur
dögum áður, til Þórodds Jó-
hannssonar eða Sveins ■ Jons-
sonar. U3ISE
SJÁ AUGLÝSINGÖ um mynd-
lista- og þjóðdansanámskeið
æskulýðsráðs á öðrum.stað í
blaðinu í dag. '
GEYSISFÉLAGAR! Mætum
allir í Lónj mánudagskvöldið
17. jan. kl. 8%. Stjórnin.
JVmtshóIutsitíiULr er opið
alla virka daga frá kl. 2—7
e. h.
MINNINGARSPJÖLD Fjórð-
ungssjúkrahússins á Akur-
eyri fást í Bókaverzlun Jó-
hanns Valdimarssonar og á
skrifstofu sjúkrahússins.
MINNINGARSPJÖLD Hjarta-
og æðasjúkdómsvarnarfélags-
ins fást í öllum bókabúðum
bæjarins.
MUNIÐ minningarspjöld Elli-
heimilis Akureyrar. Fást i
Skemmunni.
ÍSLENZK - AMERÍSKA
F É L A G I Ð. Lesstofan er
opin sem hér segir: Mánu-
daga og föstudaga kl. 6—7.30
e. h. Þriðjudaga og fimmtu-
daga kl. 7.30—10 e. h. Laugar-
daga kl. 4—7 e. h. Mikið kom-
ið af nýjum hljómplötum.
- SMÁTT OG STÓRT
(Framhald af blaðsíðu 8.)
j bajtt við að framkvæmdir á
’þessu sviði tefjist mjög af þess-
um sökum, einkum í strjálbýl-
inu, þar sem fjármagn er af
skomum skammíi.
Stjórnm ver sig með. því, að
minna fé liafi verið veitt til
skólahúsa fyrr á tímum og er
það satt. Sú var tíðin, að ekki
voru til nema tveir skólar á
öllu íslandi. Samanburður af
þessu tagi liefur lítið gildi á
breyttum tímum.
LAUNAGREIÐSLUR TIL
OPINBERRA STARFS-
MANNA
V
Svo segja fróðir menn, að launa
greiðslur í heild til opinberra
síarfsmanna hafi hækkað um
15% á árinu sem leið, ef allt er
tínt til, 7% hækkunin, sem
Kjaradómur ákvað nýlega, til-
færsla til hækkunar milli launa-
flokka, og bráðabirgðahækkun
sl. vor. Ekki veit blaðið, hvort
hér sé nákvæmt reiknað. Hjá
öðrum stéttum liafa líka orðið
launabreytingar til hækkunar á
árinu. Nú er nýbuið að ákveða
nýtt fiskverð, sem gilda skal
fyrst um simi. Um kjarasamn-
inga á árinu 1966 er að sjálf-
sögðu allt í óvissu. Á árinu, sem
leið, stóðu slíkir samningar yfir
mikinn hluta sumars.
HJÓNAEFNI. Laugardaginn 8.
janúar opinbei'uðu trúlofun
sína ungfrú Ester Steindórs-
dóttir Norðurgötu 39 og
Gunnlaugur Björnsson Hrís-
eyjargötu 20.
- Æskulýðsráð Ak.
(Framhald af blaðsíðu 2).
Æskulýðsráðið hefir auk
þessa aðstoðað við mörg mót og
námskeið sem haldin hafa verið
af ýmsum æskulýðsfélögum
bæjarins.
Æskulýðsráð Akureyrar hafði
kr. 250.000.00 framlag úr bæjar-
sjóði til ráðstöfunar á árinu.
Dagur spurðist fyrir um það
hjá Hermanni Sigtryggssyni
hvað helzt væri nú framundan
í starfseminni og er það m. a.
þetta:
Leiklistarnámskeið stendur
nú yfir undir umsjón Ágústs
Kvaran og ljósmyndanámskeið.
Leiðbeinandi er Karl Hjaltason.
Nemendur og aðrir búa sig um
leið undir þátttöku í ljósmynda
samkeppni hér í bænum síðar í
vetur. Sjóvinnunámskeið verð-
ur hér eins og áður, námskeið
verður í flugmódelsmíði, einn-
ig bóklegt svifflugnámskeið, en
í sumar svifflugnámskeið á Mel
gerðismelum. Þá má nefna sigl-
inganámskeið. Búið er að kaupa
17 feta seglbát til æfinga. Um
næstu helgi verður hér nám-
skeið í lyftingum. Myndlistar-
námskeið verður hér líka ef
næg þátttaka fæst, og einnig
félagsmálanámskeið og í vor tek
ur Reiðskólinn til starfa.
Oll þessi námskeið verða aug
lýst með góðum fyrirvara í
blöðum bæjarins. Q
Alumin-auðhringurinn
(Framhald af blaðsíðu 1).
3. Reynslan af hraðvaxandi
þenslu í efnahagskerfi þjóðar-
innar hin síðustu ár mælir gegn
fjárfrekari framkvæmdum á
hverjum tíma en þjóðin sjálf
þarfnast og ræður við.
4. Skilyrði fyrir því að samið
yrði við erlenda aðila um stór-
brotna atvinnuuppbyggingu tel-
ur fundurinn að þurfi m. a. að
vera: a)Að sá atvinnurekstur
falli að öllu leyti undir tolla og
skattalöggjöf íslenzka ríkisins.
b) Að atvinnureksturinn falli
,að öllu leyti undir íslenzka við-
skiptahætti og njóti engra for-
réttinda, t. d. um rafmagnsverð.
. c) Að atvinnutækin verði eign
íslenzka ríkisins eftir tiltekið
árabil. d) Að slíkur atvinnu-
rekstur verði staðsettur þannig
að það stuðli að búsetu og fjár-
magnsmyndun í þeim landshlut
um þar sem nauðsyn er að efla
byggð vegna jafnvægis í þjóðar-
búskapnum.
Þar sem þeir samningar um
stóriðjuframkvæmdir sem nú
standa yfir, fullnægja engan-
veginn þeim grundvallai'skilyrð
um, sem hér hafa verið talin,
skorar fundurinn á Alþingi að
staðfesta ekki þá samningagerð,
sem nú stendur yfir milli Swiss
Aluminíum og ríkisst.jórnarinn-
ar.
Fundarályktun þessi var sam
þykkt með samhljóða atkvæð-
um allra fundarmanna. Q
Árshátíð
Sveinaíélags járniðnaðarmanna og Múrarafélags Ak-
ureyrar verður haldin laugardaginn 22. janúar í Sjálf-
stæðishúsinu og hefst með borðhaldi kl. 7 e. h.
Miðar afgreiddir á skrifstofu járniðnaðannanna
miðvikudaginn 19. og finnntudáginn 20. janúar kl.
8.30-10 e.' íi.
Hjartans þakkir fyrir auðsýnda samúð og vináttu
við andlát og jarðarför sonar míns og bróður okkar,
HEIMIS SIGURPÁLS BALDVINSSONAR.
Sérstaklega viljum við þakka Hrefnu Pétursdóííur
fyrir stuðning hennar og hjálpsemi.
Guð blessi ykkur öll.
Sigurlína Guðmundsdóttir og systkini.
Innilegustu þakkir lil ykkar allra, sem sýndu okkur
samúð og vinarhug við andlát og jarðarför mannsins
míns, föður, tengdaföður bróður og sonar,
KARLS NJÁLSSONAR,
Þverholti 18.
Guð blessi ykkur öll.
Lyrir hönd ættingja.
Ingibjörg Björnsdóttir.