Dagur - 30.05.1967, Blaðsíða 4

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Súnar 1-llGG og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðamiaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Um „höftin”
UNDANFARNAR vikur hafa blöð
Sjálfstæðisflokksins og ræðumenn
hans á fundum rætt mikið um
„höft“, sem þeir svo nefria. Þeir segja,
að Sjálfstæðisflokkurinn sé verndari
þjóðarinnar gegn höftum en að Fram
sóknarmenn o. fl. vilji endilega hafa
höft, hvernig sem á stendur. Samt
var Sjálfstæðisflokkurinn svo óhepp-
inn, að sönnunargagnið, sem hann
birti gegn Framsóknarmönnum í
þessu máli, er orðið til athlægis um
land allt, þ. e. skömmtunarseðillinn
frá 1950, þegar Sjálfstæðismenn sátu
einir í ríkisstjórn!
En hvað eru þá þessi „höft“ og
hvers vegna hefur þeim verið beitt af
af og til síðustu áratugina bæði hér
og í öðrum löndum? Árferði er mis-
jafnt í þessu landi, sjávaraflinn, sem
gjaldeyiisöflun þjóðarinnar byggist
einkum á, misjafn, og markaðsverðið
misjafnt erlendis. Stundum hefur
gjaldeyrisöflunin verið svo lítil, að
auðsætt hefur verið, að gjaldeyririnn
myndi ekki endast nema aðgát væri
við höfð. Þá hefur gjaldeyririnn ver-
ið skammtaður af bönkum eða gjald-
eyrisnefndum, auðvitað í þeim til-
gangi, að þau innkaup sætu fyrir,
sem nauðsynlegust væru. Á tímabili
var líka tekin upp vöruskömmtun á
erlendum vörum innanlands í sama
skyni. Að þessum sparnaðarráðstöf-
unum í sambandi við gjaldeyri, hafa
staðið ráðherrar úr ýmsum flokkum,
en svo einkennilega vill til, að ráð-
herrar úr núverandi stjórnarflokkum
hafa verið við þær riðnir lengur en
aðrir. Þetta stafar sennilega ekki af
því að Sjálfstæðis- og Alþýðuflokks-
menn hafi meiri mætur á höftum en
aðrir, heldur af gjaldeyrisástandinu
á hverjum tíma.
Mörg undanfarin ár hefur gjald-
eyrisöflunin verið mjög mikil vegna
vaxandi sjávarafla og hækkandi mark
aðsverðs. Af þessum ástæðum hafa
safnazt inneignir í bankareikningum
erlendis, sem um síðustu áramót
námu rúmlega 1900 millj. kr„ og er
það raunar ekki allt aukning frá því,
sem áður var. Mikið er af þessari
inneign gumað og kölluð „gjaldeyr-
isvarasjóður“, en raunar er þetta ekki
nema sem svarar rúml. þriggja mán-
aða gjaldeyrisnotkun íslendinga, eins
og hún hefur verið í seinni tíð. Og
skuldaaukning landsmanna erlendis
á öðrum sviðum mun vera um 1000
millj. meiri en inneign „gjaldeyris-
varasjóðsins“ þar. Ef framleiðslan tii
sjávarins minnkaði til muna og verð-
ið lækkaði, myndi, ef að vanda læt-
ur, og áður en langt liði, koma að
því, að gjaldeyrisvarsjóðurinn yrði
(Framhald á blaðsíðu 7.)
Nauðsynlegt er að skapa réttlátt hlutfall
milli vinnutekna og húsnæðiskostnaðar
í SAMBANDI við húsnæðismál-
in er einkum nauðsynlegt að gera
sér grein fyrir tvennu: I fyrsta
lagi ber að líta á þau frá sjónar-
miði þjóðarbúsins, þ. e. hversu
mikið sé gerlegt að fjárfesta í
íbúðum árlega, og í öðru lagi
ber að lita á þau frá sjónarmiði
einstaklinganna, sem njóta eiga
íbúðanna og bera uppi kostnað
við þær af tekjum sínum.
Um fyrra atriðið er það að
segja, að heildarf járfesting í íbúð-
arbyggingum verður að vera í
eðlilegu samræmi við aðrar fram
kvæmdir í landinu, og hún má
ekki fara fram úr ákveðnu há-
marki án þess að það raski eðli-
legu fjárfestingarjafnvægi. Þess
vegna er ekki um það að ræða,
að hægt sé að byggja íbúðarhús
alveg ótakmarkað og tillitslaust
til annars, sem gera þarf í land-
inu, enda mun víst enginn halda
slíku fram. Af þessu sést hins
vegar, hversu mikilvægt er að
nýta vel það húsnæði, sem byggt
er, og hversu nauðsynlegt er að
skipuleggja byggingariðnaðinn
sem bezt.
Um síðara atriðið — byggingar
málin frá sjónarmiði einstakling-
anna -— skiptir höfuðmáli, að
menn geri sér grein fyrir, að hús-
næðisþörfin er ein af frumþörf-
um mannsins, ámóta eins og fæði
og klæði. Eins ætti öllum að vera
ljóst, að ekki er hægt að full-
nægja húsnæðisþörfinni án víð-
tækra samfélagsaðgerða. Þess
vegna getur það sízt talizt ósann-
gjarnt, þótt almenningur geri kröf
ur til samfélagsins um víðtæka
aðstoð við að koma upp íbúðar-
húsnæði. En höfuðviðmiðu|nin,
— frá sjónarhóli húsbyggjand-
ans eða leigutakans, — hlýtur
að vera sú, að árleg kostnaðar-
byrði af húsnaeði sé í eðlilegu
samræmi við almennt kaupgjald.
Það skiptir meginmáli, að rétt-
látt hlutfall sé á milli tekna og
húsnæðiskostnaðar. Um langan
aldur hefur þetta hlutfall verið
öfugt hér á landi. Menn hafa
orðið að greiða alltof stóran
hluta árstekna sinna í húsaleigu
eða sem vexti og afborganir af
lánum. Húsnæðiskostnaður hef-
ur ekki verið í neinu samræmi
við almennt kaupgjald í landinu,
og aðgerðir til úrbóta í húsnæðis
málum hafa ekki miðað að því að
lagfæra þetta misræmi, a.m.k.
hefur það ekki heppnazt, haii
það einhvern tíma verið mark-
miðið.
ORSÖK VERÐBÓLGU
Þetta misræmi er mjög áber-
andi um þessar mundir, og má
furðulegt heita, hversu sljóir ráða
menn þjóðarinnar eru á áhrif
þessa ástands á almenna efna-
hagsþróun, —- verðbólgumynd-
uniná. Það er mikið talað um
verðbólguþróunina, og hversu
vandasamt sé að ráða niðurlög-
um hennar. En hvenær mun þjóð-
inni og forystumönnum hennar
'skiljast, að ástand húsnæðismál-
anna, —-húsnæðiskostnaðurinn,
— er ein frumorsök verðbólgu-
vandans fyrr og síðar. Vandamál
verðbólgunnar verður ekki leyst
nema stórbreytingar verði gerðar
í húsnæðismólum, — ekki sízt
: lánamálum húsbyggjenda. —
Sannleikurinn er sá, að húsnæð-
ismálin eru flækt í vítahring
verðbólgunnar. Með fullum sanni
má segja, að því aðeins geti al-
menningur byggt og risið undir
húsnæðiskostnaði sínum, að
verðbólgan brenni upp bygg-
ingarskuldir’ á stuttum tíma, en
húsin halda verðgildi sínu. —
Aftur á móti nærir það verð-
bólgueldinn, hversu byggingar-
kostnaður vex óðfluga, og er á
hverjúm tíma í hróplegu mis-
ræmi við launakjör og heil-
brigða lánsmöguleika.
LANGVARANDI
ÓFREMDARÁSTAND
Það er ekki tilgangur minn
með þessari grein að vekja upp
Ingvar Gíslason,
alþingismaður.
lítilfjörlegar deilur um ástand og
athafnir í húsnæðismálum fyrr
og nú. Eg ætla að leiða að mestu
hjá mér samanburð á fortíð og
nútíð, enda er allur slíkur sam-
anburður að meira eða minna
leyti út í bláinn og oft blekking-
arkenndur. Eg get vel fallizt á, að
ástand í húsnæðismálum hafi
ekki alltaf verið sem bezt fyrr á
tíð, og stundum kannske engu
betra en nú. En ég sé ekki, að
það skipti neinu máli, þegar rætt
er um þann vanda, sem nú er við
að glíma.
Því miður hafa alltof fáar al-
mennar ráðstafnir verið gerðar í
húsnæðismálum undanfarin vel-
megunarár, ráðstafanir, sem hægt
anna er ag hversu fjármagn og
vinna hefur nýtzt. Eg geri tæpast
ráð fyrir, að almenn lán frá Hús-
næðismálastjórn fari um þessar
mundir mikið fram úr 30% af
algengum byggingarkostnaði.
Á meðan hlutfallið er enn svo
lágt, að almenna veðlánakerfið
stendur ekki undir nema i hæsta
lagi 30% af byggingarkostnaði
og lánstimi og vaxtakjör eru jafn
óhagstæð og raun ber vitni, þá er
miklu ábótavant í húsnæðismál-
um. Það er í rauninni bitamunur
en ekki fjár, hvort lánaður er %
eða % hluti af byggingarkostnaði.
Hvorttveggja er alltof lítið og
í engu samræmi við nauðsyn og
þarfir. Það er þessi staðreynd,
sem allir þurfa að gera sér ljósa
og viðurkenna, enda er innihalds
laust þref um ágæti húsnæðis-
málanna eitt árið öðru fremur
harla litils virði. Það, sem máli
skiptir í þessu sem flestu öðru,
er að gera sér grein fyrir ástand-
inu eins og það er nú og hverjar
úrbætur þurfi að gera til þess
að koma viðunandi skipan á hús-
næðismálin í landinu.
NÝSKIPAN
HÚSNÆÐISMÁLA
Nýskipan húsnæðismálanna
þarf að miða við það, að ávallt
sé nægilegt framboð góðs íbúðar
húsnæðis af hóflegri stærð og
þannig farið um verð og leigu-
eða afborgunarkjör, að þessir lið
ir séu í eðlilegu samræmi við al-
mennt kaupgjald.
Gera verður ráð fyrir mikilli
byggingarþörf á næstu áratugum,
þar eð fólksfjölgun er hér mikil
og eldra húsnæði af skornum
skammti og oft mjög lélegt. Það
er alls ekki óeðlilegt, að íslend-
ingar fjárfesti mun meira í íbúð-
arbyggingum en margar þjóðir
aðrar. Við erum ung og vaxandi
þjóð. Veðrátta hér á landí krefst
góðs húsnæðis, og kröfur almenn
INGVAR GÍSLAS0N, alþingismaður

sé að kalla að valdi straumhvörf-
um, eða þess eðlis, að þær eigi
sér enga hliðstæðu í því, sem
áður hefur verið gert. — Eigin-
frumkvæði ríkisstjórnarinnar í
húsnæðismálum hefur verið sára-
lítið. Hins vegar hefur hún
beygt sig fyrir vissum kröfum
launþegasamtaka, m.a. um tiltekn
ar byggingarframkvæmdir í
Reykjavík. Þessar framkvæmdir
eru í sjálfu sér athyglisverðar, en
sá böggull fylgir skammrifi, að
meirihluta ráðstöfunarfjár Hús-
næðismálastjórnar á þessu ári,
verður að líkindum varið til lána
út á þessar framkvæmdir einar,
og verður þá lítið til skipta handa
þeim, sem standa þarna utan við,
en í þeirra hópi eru m.a. Akur-
eyringar, Ólafsfirðingar og Hús-
víkingar, og allir aðrir, sem
heima eiga utan höfuðborgarinn-
ar.
LÁNAHLUTFALLIÐ
OF LÁGT »
Um það er rætt og ritað í blöð
ríkisstjómarinnar, að lán frá Hús
næðismálastjórn hafi hækkað'
mikið undanfarin ár. Það er auð-
vitað rétt, að lánin hafa hækkað
í krónutölu, en hlutfallsleg hækk-
un er hverfandi Iítil. Síðustu 10
til 12 ár virðist mér lánahlut-
fallið hafa verið ca. 25—30%
af íbúðarverði, getur í ýmsum til-
vikum farið eitthvað niður fyrir
og e.t.v. upp fyrir þessar tölur,
eftir því hver stærð og gerð íbúð-
ings um húsnæði eru einnig mikl
ar. Þessar kröfur eiga fullan rétt
á sér og þeim verður að leitast
við að svara með skynsamlegri
og skipulegri hætti en nú er gert.
Óhófskröfur um húsnæði eru auð
vitað ekki svaraverðar og öll fé-
lagsleg aðstoð í byggingarmálum
á að miðast við hóflega bygging-
arhætti, hæfilega stórar íbúðir
og fullnýtingu húsrýmis. Nauð-
synlegt er að byggja íbúðir í
mörgum stærðarflokkum. Reynsl
an sýnir, að mikil vöntun er á
hagkvæmum smáíbúðum, eins til
tveggja herbergja. Framboð
þeirra þarf því að auka. Er það
mjög til athugunar, að slíkar íbúð
ir séu byggðar á vegum sveitar-
félaga og leigðar út til ungra
hjóna eða aldraðs fólks, sem lítið
hefur umleikis.
STARFHÆFT
VEÐLÁN AKERFI
Auk þess sem taka verður upp
nýja byggingarhætti og skipu-
lagningu byggingarframkvæmda,
ber ekki síður nauðsyn til að
koma upp starfhæfu veðlána-
kerfi, sem stuðlar að því að al-
menningur geti risið undir íbúð-
um sínum án þess að svikamylla
verðbólgu og gengisfellinga sí-
mali ár eftir ár. I sambandi við
endurskipulagningu byggingariðn
aðarins er mér nær að halda, að
skipulag fjármögnunar sé mikils-
verðara en flest annað. Á því
sviði er að finna höfuðveiluna í
húsnæðismálum okkar, og úr
henni þarf að bæta.
HÚSNÆÐISBANKI
Á það hefur oft verið bent, að
nauðsynlegt sé að stofna hér á
landi sérstakan „húsnæðisbanka“,
sem hafi með höndum almenna
húsnæðislánastarfsemi og fyrir-
greiðslu við húsbyggjendur og
aðra yfirstjórn húsnæðismála í
heild. Undir þá tillögu vil ég
taka. En húsnæðisbanki getur
því aðeins orðið að liði, að hon-
um sé búið sem allra rýmzt starfs
svið og fengin þau völd og fjár-
ráð, sem megna að koma á raun-
verulegri breytingu til batnaðar
á sviði byggingarmála. Menn
munu spyrja, hvort nægilegt fjár
magn sé fyrir hendi til þess að
leggja bankanum sem stofn- og
starfsfé. Eg tel, að svo sé. Reynsl
an sannar, að þrátt fyrir margs
konar hömlur, sem settar hafa
verið á íbúðabyggingar, m. a. í
formi opinberra lánsfjártakmark
ana og fyrirgreiðslubanns í bönk-
um, þá hefur byggingarstarfsemi
yfirleitt verið fyrirferðarmikil í
heildarfjárfestingu þjóðarinnar.
Með einum eða öðrum hætti hef
ur byggingarþörfin sprengt af sér
hömlurnar. Með góðu eða illu
hefur húsbyggjendum tekizt að
útvega fé til bygginga sinna, og
hefur það komið eftir ýmsum
leiðum, sem margar eru óhag-
stæðar og oft fullkomlega óeðli-
legar, ef miðað er við, að efna-
hagsástandið sé heilbrigt. Fjár-
magnið er því til, en það er skipu
lagslaust og oft í höndum annar-
legra afla í þjóðfélaginu. Vegna
skipulagsleysisins dafnar því alls
konar spákaupmennska í sam-
bandi við byggingamálin og hef-
ur hin óheillavænlegustu áhrif á
verðlagsþróun og almennt efna-
hagsástand, og ætti það ekki að
þurfa að vera neinum undrunar-
efni, þótt úrskeiðis gangi, þegar
einn gildasti þáttur þjóðarbúskap
arins er stórlega vanræktur. Því
verr sem byggingamálin eru
skipulögð því alvarlegra mun
efnahagsástandið reynast, en því
betur sem þau eru skipulögð því
betur mun vegna almennu efna-
hagslifi þjóðarinnar. Þvi fyrr
sem ráðamönnum þjóðarinnar
skilst, að beint samband er á
milli skipulagsleysis húsnæðis-
málanna og verðbólguvandans
því meiri líkur eru til, að varan-
legur hemill finnist á þá skað-
vænlegu efnahagsþróun, sem hér
ríkir. □
Gjafir til Elliheimilis
Akureyrar
ERFINGJAR Önnu Sigurðar-
dóttur, Munkaþverárstræti 26,
Akureyri, sem andaðist árið
1964 og óskaði þess við andlát
sitt, að eignum sínum yrði varið
til líknarmála, hafa afhent Elli-
heimili Akureyrar þær til fullr-
ar eignar, samtals kr. 143.178.07,
og óskað þess, að upphæð þess-
ari yrði varið til tækjakaupa,
vistmönnum til gagns og gleði.
Þá hefir Kvenfélagið Fram-
tíðin enn fært Elliheimilinu
gjafir: húsgögn í setuskála, og
þakkar stjóm Elliheimilisins
báðum þessum aðilum hinar
ágætu gjafir og þann hug í garð
þess, sem að baki stendur.
Stjórn Elliheimilis Akureyrar.
5
Nýlega var verið að skipa upp þessum dráttarvélum við Togarabryggjuna. (Ljósm.: E. D.)
Heildarvelta Loftleiða var tæpar
950 milljónir króna
Rekstrarhagnaðurinn var 16.5 milljónir sl. ár
HRINGORMUR 1
(Iiringskyrfi) I
AÐALFUNDUR LOFTLEIÐA
var haldinn 19. maí sl. Formað-
ur félagsstjómar, Kristján Guð
laugsson, setti fundinn, og
kvaddi Gunnar Helgason til
þess að stjórna honum, og Guð-
mund W. Vilhjálmsson til að
rita fundargerð. Kristján Guð-
laugsson flutti fyrsta þátt
skýrslu stjórnarinnar.
Sagði hann m. a. að ýmsum
yxi í augum fjárvelta félagsins
enda væri hún mikil á íslenzka
vísu, þótt hún væri smáræði
eitt miðað við veltu erlendra
flugfélaga, sem félagið keppti
nú við. Ræddi hann um það, að‘
fyrr en varði yrði félagið að
kaupa vélar af þotugerð, sem
kostuðu mikið fé, en æskilegt
væri, að félagið gæti keypt þær
sjálft án stuðnings frá hinu opin
bera, þar sem íslenzka ríkið
hefði í mörg horn að líta af
litlum efnum, og jafnvel þótt
um ríkisábyrgð á kaupverðinu
væri að ræða, væri það baggi,
sem torveldað gæti aðra fjár-
málastarfsemi ríkisins og bæri
að forðast slíkt í lengstu lög.
„Af þessu leiðir þá aftur, að
félagið verður að eiga þess kost
að efla eigin fjárhag, þannig að
það geti haldið velli og keypt
þau tæki, sem nauðsyn krefst
hverju sinni,“ sagði Kristján.
„Gróði félagsins og viðunandi
hagur í dag ætti engum heil-
skyggnum manni að vaxa í aug
um, enda er það þjóðarnauðsyn
að félagið géti gegnt hlutverki
sínu og notað sér aðstöðuna á
viðunandi veg með eigin fjár-
magni.“
Kristján sagði einnig: „Erfið-
leikarnir sem framundan eru,
verða varla meiri en þeir, sem
að baki eru og hvetur það til
bjartsýni og örvar til fram-
kvæmda.“
Að lokinni ræðu Kristjáns tók
Alfreð Elíasson framkvæmda-
stjóri til máls og sagði frá starf
semi félagsins.
Árið 1966 var flogið í 18.120
klst. Þar af flugu RR-flugvél-
amar 10.760 klst., DC-6B vél-
arnar 7.177 klst., og léiguvélam
ar 183 klst. Að jafnaði flugu
RR-flugvélamar 9.18 klst. á
dag, en DC-6 vélamar 6.03 klst.
miðað við þann dagafjölda, sem
þær voru til taks, en RR-vél-
arnar voru nokkuð frá vegna
lengingar og breytinga. Hver
flugvél félagsins flaug að jafn-
aði 8.17 klst. á degi hverjum,
sem hún var í notkun. Samtals
fóru vélar félagsins 1397 ferðir
fram og til baka, þar af 800 til
Evrópu og 598 til Bandaríkj-
anna. Auk þess voru leigðar
erlendar flugvélar í nokkrar
ferðir. Á árinu fluttu Loftleiðir
165.645 arðbæra farþega, sem
er 17.4% fleiri en árið 1965. í
árslok hafði félagið flutt um
900 þúsund farþega frá upphafi,
og mun því milljónasti farþegi
Loftleiða verða fluttur nú í
sumar. Hinir svonefndu viðdval
arfarþegar voru 9.336 talsins
síðasta ár, og nam sú aukning
104% frá árinu áður.
Flutt voru 379.5 tonn af arð-
bærri fragt, sem er 10.6% aukn
ing frá árinu áður. Aukning
póstflutnings var 36.2%, þ. e.
198 tonn á móti 145 tonnum ár-
ið 1965.
Flognir voru 8.750.587 km ár
ið 1966 og nemur aukning á því
sviði 1.6% miðað við árið á und
an. Nýttir voru 72% sæta-km af
þeim, sem framboðnir voru.
Lækkunin nam 3.6 prósentu-
einingum, og er þetta annað ár-
ið í röð, sem sætanýting lækk-
ar. Þessi 72% sætanýting er þó
talin góð, þar sem framboð
sæta-km. jókst um 21% á árinu.
Veltuaukning Loftléiða á síð-
asta ári nam 21% eða úr kr.
781.240.000 í kr. 949.420.000.
Rekstrarhagnaður nam 16.566
millj. kr., og er það einnig nokk
uð hærri upphæð en árið áður.
Afskriftir af flugvélum og öðr-
um eignum námu 211.919.000
krónum og er það alhæsta af-
skrift í sögu félagsins, og senni
lega hæsta afskrift skráð á einu
ári hjá hlutafélagi hér á landi.
Vaxtagreiðslur námu 40.798.000
krónum og er þar aðallega um
vexti af Canadair-lánum að
ræða. Þær fimm DC-6B flugvél
ar, sem félagið á, hafa nú ver-
ið full-afskrifaðar og eru skráð
ar í bókum félagsins á 11.980.-
000 krónur, og er það sama upp
hæð og árið áður. Vegna þess
að Loftleiðir hafa ekki fengið
leyfi til þess að fljúga RR-400
vélum til Norðurlandanna, varð
bið á að selja DC-6B vélamar,
en nú mun svo komið, að þær
séu óseljanlegar, að því er fram
kom á aðalfundinum. Búið er
að lengja allar RR-400 vélam-
ar og hefur þá fjárfesting félags
ins á þessum fjórum vélum
numið samtals 1 milljarði 120
milljónum 715 þús. krónum, og
eru varahlutakaup þar með tal-
in. Heildarskuldbindingar fé-
lagsins gagnvart Canadair
vegna flugvélakaupanna námu
um áramótin 772 milljónum
króna.
í ræðu Sigurðar Helgasonar
vai'aformanns félagsins kom
fram, að Loftleiðir keppa nú við
22 félög um Norður-Atlants-
hafsmarkaðinn, en félagið hélt
á síðasta ári sömu hlutfallstölu
og áður af heildarmagni flutn-
inganna. Búizt er við að fjögur
flugfélög bætist við á þessari
leið, og verða þá fleiri félög um
samkeppnina þar en á nokkurri
annarri flugleið í veröldinni, og
þá. er yopnið aðeins eitt, lægri
fargjöld.
í árslok voru starfsmenn 989
og þar af 663 hérlendis og 326
erlendis. Heildarvelta félagsins
varð 950 milljónir króna, og læt
ur því nærri, að hver starfs-
maður hafi aflað brúttó um 1
milljón króna að jafnaði. Félag-
ið greiddi starfsmönnum í
kaupuppbót um 3 milljónir
króna um sl. áramót. Þá má
geta þess, að Loftleiðir seldu
bönkunum gjaldeyri fyrir 327.2
milljónir króna, auk þess sem
þær útveguðu sjálfar gjaldeyri
til að greiða afborganir af vél-
um, varahlutum og öllum erlend
um rekstri. Félagið hefur greitt
í opinber gjöld, þ. e. útsvar og
aðstöðugjald, um 37 milljónir
króna síðustu 5 árin.
Að lokinni samþykkt reikn-
inga var stjórn félagsins endur-
kjörin, en hana skipa: Kristján
Guðlaugsson, Alfreð Elíasson,
Einar Ámason, Kristinn Olsen
og Sigurður Helgason. Vara-
stjóm og endurskoðendur eru
hinir sömu og áður. Á fundin-
um var samþykkt tillaga þess
efnis, að greiddur verði 10%
arður af hlutabréfaeign, og jafn
framt var samþykkt að leggja í
varasjóð þá upphæð af tekju-
afgangi árið 1966, sem lög
heimila. Þá var samþykkt að
greiða starfsmönnum félagsins
kaupuppbót árið 1967. Stjóm-
inni var ennfremur heimilað að
greiða 200 þúsund krónur til
hvíldar og orlofsheimilis starfs-
liðs félagsins. Q
TIL viðbótar tímabærri og
skörulegri grein ritstjóra Dags
20. þ. m. um hringormasýkina,
tel ég rétt að þetta komi fram:
Hinn 9. marz sl. var sam-
þykkt á Búnaðarþingi með 23:1
atkv. svofelld ályktun, borin
fram af búfjárræktarnefnd
þingsins:
„Búnaðarþing skorar á land-
búnaðarráðherra að hlutast þeg
ar í stað til um, að útrýmt verði
hringormasýki þeirri (hrings-
kyrfi), sem náð hefur fótfestu í
Eyjafirði. Þar sem yfirdýralækn
ir telur öruggast til útrýming-
ar veikinni að beita niðurskurði,
verði öllum nautgripum lógað á
þeim bæjum, þar sem sýkinnar
hefur orðið vart, og í framhaldi
af því gerðar hverjar þær var-
úðarráðstafanir, sem þorf er á
að dómi yfirdýralæknis. Enn-
fremur verði eigendum grip-
anna tryggðar fullar bætur úr
ríkissjóði fyrir bústofnsmissi og
afurðatjón."
Þessari ályktun :lét nefndin
fylgja stutta greinargerð, svo-
hljóðandi:
„Búfjái'ræktarnefnd lítur svo
á, að mál það, er ályktun þessi
fjallar um, sé svo alvarlegs
eðlis, að Búnaðarþing geti ekki
farið svo heim, að það láti það
ekki til sín taka. Höfuðrökin
fyrir efni ályktunarinnar telur
nefndin þessi:
1. Lækningar á sjúkdómnum
eru, að því er yfirdýralæknir
telur, mjög dýrar og vinnu-
frekar.
2. Yfirdýralæknir telur von-
lítið að hægt sé að útrýma sjúk
NÝLEGA heimsóttu Kristnés-
hæli góðir gestir, fulltrúar frá
S.Í.B.S., sambandsstjórnarmenn
irnir Oddur Ólafsson yfirlæknir
á Reykjalundi og Kjartan
Guðnason forstjóri.
Þeir eiga báðir sæti í néfnd
þeirri, sem skipuð var á 14.
þingi S.Í.B.S. til að athúga um
vinnustofur Kristneshælis. "En
vinnustofur þessar, sem tóku til
starfa árið 1948, eru fyrir löngu
orðnar of litlar og ; auk; þeás
þannig úr garði gerðar a& að-
staða til vinnu þar er óviðún-
andi og samsvara í engukröf-
um tímans. Hins vegar er.óum-
deilanlegt, að stofnun sem' Krist
neshæli þarf nauðsynlega -að
geta veitt vistfólki sínu við-
-hlítandi skilyrði til starfa,_því
að þau veita ekki aðeins- hags-
bót og dægradvöl, héldur eru
líka, oft á tíðum þreinn læknis-
dómur. Uppbygging fullkom-
inna vinnustofa við hælið hefði
verið æskileg, en ekki er. sýnt
að slíkt geti átt sér stað að svo
stöddu.
Hins vegar vill S.Í.B.S. koma
dómnum að fullu með því að
beita lækningum. Ef það reyn-
ist rétt, virðist óhugsandi að
komast hjá því, að hann breið-
ist út með fólki og fénaði, og er
þá ógerlegt að gera sér grein
fyrir, hver fjárútlát og óþæg-
indi slíkt kann að kosta um
langa framtíð.
3. Erlend reynsla sýnii-, að
sauðfé og hross geta tekið og
borið sýkina og segir sig sjálft,
hvaða áhrif það hefði, ef svo
tækist til hér.
4. Yfirdýralæknir telur á
hinn bóginn miklar líkur til að
unnt yrði að útrýma sýkinni
með aðgerðum þeim, er í álykt-
uninni er stungið upp á.“
Um þetta mál urðu miklar
umræður á Búnaðarþingi og
mikill einhugur, enda þótt hálf-
ur annar maður væri með
nokkrar vangaveltur. Er mér
sérstaklega minnisstæð ágæt
ræða, sem Ketill á Finnastöð-
um, annar af tveim fulltrúum
Eyfirðinga, flutti. Enda þótt
honum, sem öðrum bændum,
væri að sjálfsögðu sárt um góð-
an bústofn, vildi hann ekki láta
það standa fyrir því, að gerðar.
væru þær ráðstafanir, er telja
mætti til almennrar nauðsynjar.
Þá væri vel, ef þorri manna
væri svo félagslega þroskaður,
að hann setti almenna þörf ofar
eigin hagsmunum og einka-
sjónarmiðum.
23. maí 1967. i
Gísli Magnússon,
form. búfjárræktarn. Búnaðarþ.
til liðs við Kristnes með því
að veita árlega' fjárhæð nokkra
til vinnustofanna, hvort heldur
sem er til styrktar daglegum
rekstri eða til bættrar vinnu-
aðstöðu. Þessa ákvörðun gjörðu
þeir sunnanmenn, Oddur Olafs-
son og Kjartan Guðnason,
kunna á viðræðufundi í Krist-
neshæli þann 18. þ. m.
Þessi góða liðveizla S.Í.B.S.
mikilvægu málefni til stuðnings
mun verða ráðamönnum og vin
um Kristneshælis ánægja og
uppörvun og vekur voriir að
öðrum stærri og raunhæfari
sigrum.
Deildir sambandsins hér
nyrðra geta veitt málinu veru-
legan styrk, sýni þær góðan
skilning og örugga samstöðu í
sókn og vörn, og sanni þannig
svo að ekki verði véfengt, að
enn eru ósviknir hlekkimir í
í festi þeirra samtaka, sem
reistu Reykjalund og létu eld
hugsjónanna loga svo að hann
brenndi sig inn í hjarta þjóðar-
innar.
STYRKJA VINNUSTOFUR
Á KRISTNESHÆLI ‘
(Fréttatilkynning). j