Dagur - 30.10.1968, Blaðsíða 5

4
5
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Súnar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaöur:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
1958 OG1968
Á OFANVERÐU ári 1958 var við
völd hér á landi ríkisstjóm Her-
manns Jónassonar, sú er löngum hef
ur verið nefnd „vinstri stjóm“. Eitt
af aðal verkefnum vinstri stjómar-
innar, eins og sumra annarra, var að
fást við verðbólguna í landinu. Og í
stjórnarsáttmálanum var lýst yfir því,
að það yrði gert í samráði við stéttar-
samtökin. Þegar ráðstafanir vom
gerðar í efnahagsmálum, var það
samráð haft. Um sumarið 1958 urðu
ótímabærar breytingar á þessu sviði,
sem höfðu það í för með sér, að vísi-
talan var í þann veginn að stórhækka
og óðaverðbólga virtist yfirvofandi.
Stjórnarandstæðingar og nokkrir
bandamenn þeirra í stjórnarflokk-
um, komu því til leiðar, að Alþýðu-
sambandsþing neitaði að veita frest
til þess að slíkt samráð gæti átt sér
stað, áður það yrði um seinan. Stjóm
Hermanns hafði þingmeirihluta.
Þegar hann sá, að stjómin var þess
ekki umkomin að stöðva verðbólg-
una, í samráði við stéttarsamtökin,
eins og stefnuyfirlýsingin gerði ráð
fyrir, baðst hann lausnar fyrir stjóm
sína til að Alþingi gæti ráðið ráðum
sínum. Hann vildi ekki hafa forystu
í ríkisstjórn, sem ekki gat lengur
framkvæmt það, sem hún hafði lýst
yfir að framkvæmt yrði í hennar tíð.
Hann vildi ekki beita þrásetu, vildi
ekki vera í stjóm, sem ekki gæti
stjómað stórmáli.
Síðan hefur margt gerzt, sem ekki
verður rakið. En nú, á ofanverðu ári
1968, er ástandið í efnahagsmálum
þjóðarinnar miklu alvarlegra en það
var fyrir 10 árum. Þá var hagur ríkis-
sjóðs góður, en nú í öngþveiti. Nú
eru skuldirnar við útlönd þrisvar
sinnum meiri en þær voru þá. Nú
eru atvinnuvegir á heljarþröm og at-
vinnuleysi byrjað og yfirvofandi. Nú-
verandi ríkisstjórn hefur ekki getað
gert það, sem hún hét að gera á þess-
um sviðum og veit ekki sitt rjúkandi
ráð. Hún hefur beðið stjórnarand-
stöðuflokkana um hjálp og bæði
stjómarmenn og stjórnarandstæðing-
ar hér og þar, hafa rætt um nauðsyn
þess, að mynduð verði nú þegar ný
stjóm til að leysa vandann, og ein-
staka maður nefnir samstjóm allra
flokka eða þjóðstjórn. En lesa má út
úr Morgunblaðinu, að forsætisráð-
henann þori ekki að segja af sér, af
því hann hafi fyrir 10 árum ámælt
Hermanni Jónassyni fyrir að virða
þingræðisvenjur. Staðreynd er það,
að Bjami Benediktsson beitir þrá-
setu og heldur sér í stólinn sinn þó
að hann hafi misst stýrið úr höndum
sér. En enn vita kjósendur ekki
hvenær þeir fá tækifæri til þess að
velja sér nýja og gæfulegri fulltrúa
til að stýra málefnum þjóðarinnar.
Þórlialla Þorsteinsdóttir og Þorsteinn Ö. Stephensen í hlutverkum
sínum. (Ljósmyndast. Páls)
Dúfnaveizlan - leikrit
eftir Halldór Laxness
LEIKFÉLAG AKUREYRAR
frumsýndi á föstudagskvöldið
Dúfnaveizluna eftir Halldór Lax
ness. Leikstjóri er Ragnhildur
Steingrímsdóttir. Leiknum var
ágætlega tekið. í leikslok
kvaddi Bjami Einarsson bæjar-
stjóri sér hljóðs og ávarpaði leik
arana, einkum Þorstein O. Step
hensen, er lék aðalhlutverkið
sem gestur L. A., og þakkaði
sérstaklega komu hans hingað
norður og leik hans. Þorsteinn
svaraði með ræðu, þakkaði orð
bæjarstjóra, samstarf sitt við
leikstjóra og meðleikara og
sagði að tími væri nú til þess
kominn hér í höfuðstað Norður
lands, að auka nú enn þann þátt
menningar í bænum, sem leik-
listin væri. Ráðlagði hann að
ráða ungan, duglegan og leikhús
menntaðan mann til bæjarins,
er helgað gæti leiklistinni starfs
krafta sína, helzt óskipta, sem
leikari og leiðbeinandi.
'Leikurinn Dúfnaveizlan eftir
Halldór Laxness kom mörgum
leikhúsgagnrýnanda í vanda, er
hann var frumsýndur í Reykja-
vík fyrir tveim árum, er þeir
tóku að segja lesendum sínum
frá efni verksins. Höfundurinn,
sá mikli galdramaður í orðsins
list, leggur leikendunum mörg
snillyrði í munn, án predikunar
eða niðurstöðu. En leiðir fram
ólíkar manngerðir og lífsskoð-
anir, þar sem buxnapressarinn
og kona hans, Þorsteinn O. Step
hensen og Þórhalla Þorsteins-
dóttir, eru ímynd hins einfalda,
sanna og góða og í mikilli and-
stöðu við vélræði samfélagsins
og kapphlaup manna á öðrum
leiðum.
Árni Jónsson bókavörður,
sem skrifar um skáldskap Hall-
dórs Laxness í leikskrá og segir
þar m. a.: „Hann (þ. e. Laxness)
hefur hvað eftir annað vísað á
bug öllum tegundum rétttrún-
aðar, öllum kennisetningum, öll
uhi spámönnum, ekki sízt þeim
tveimur, sem kynslóð hans trúði
heitast á, þeim Freud og Marx.
Þrátt fyrir þetta tel ég ekki unnt
að orða það öðruvísi en svo, að
hann hafi eignast nýjan Meist-
ara. Það er hin forna kínverska
speki um tao. Án skilnings á því
verður hvorki Dúfnaveizlan né
önnur síðari ára rit Laxness
skilin fullum skilningi. Mér dett
ur ekki í hug að reyna að skýra
tao, en á íslenzku eru til tvær
þýðingar á Bókinni um veginn
og væri hún hverjum manni góð
ur lestur. Laxness segist hafa
kynnzt Bókinni um veginn 16
ára gamall og hrifist af henni.
Hún hefur lifað með honum all-
ar stundir síðan. Þegar hann
leggur trú sína fyrir róða öðru
sinni, vafalaust vegna sárra von
brigða, trú, sem hann hefur bar-
izt fyrir og fórnað miklu um
langt árabil, snýr hann sér að
djúpum og einföldum sannind-
um þessarar ævifornu bókar úr
fjarlægu landi morgunroðans.
Þau sannindi eru honum nú
ekki bara kínversk, heldur einn
ig íslenzk.... Hann ritaði eitt
sinn þessi orð um gamlan, ís-
lenzkan fiskimann: Látlausari,
•hlédrægari og góðviljaðri öðling
þekkti ég ekki. Allt sem kom
nálægt honum lifði. Af tali um
hversdagslegustu hluti við hann
skildist manni betur orðið tao,
alvaldið, sem vinnur án erfiðis-
muna og hættu, kemur öllu til
þroska, sigrar án hetjuskapar og
er voldugt án frægðar.“
Eitthvað þessu líkt mætti e. t.
v. segja um buxnapressarann í
Dúfnaveizlunni og hans ágætu
konu, því ef einhver fer með
sigur af hólmi, eru það þau.
Leikhúsgestir hér nyrðra eru
Þorsteini O. Stephensen þakk-
látir fyrir komu hans hingað og
leik hans, sem mun mörgum
eftii-minnilegur og ber hæst. En
pressarakonuna leikur Þórhalla
Þorsteinsdóttir og lætur hún
ekki sinn hlut eftir liggja í allri
hógværð þeirrar konu, sem deil
ir lífsins fábrotnu gæðum, soðn-
ingunni, kartöflunum og vinnu
með bónda sínum og er þó hetja.
Haraldur Sigurðsson og Ólafur
Axelsson leika þá Gvendó og
Rögnvald Reykil, miklar and-
stæður gömlu hjónanna og Saga
Jónsdóttir leikur Öndu barón-
essu, Guðmundur Gunnarsson
leikur pokaprestinn. Öll gera
þau hlutverkum sínum mjög
góð skil. Með minni hlutverk
fara m. a. Kjartan Ólafsson,
Guðmundur Magnússon, Einar
Haraldsson, Áskell Jónsson,
Ámi Valur Viggósson, Sæmund
ur Guðvinsson, Gunnar Sólnes,
Ásdís Haraldsdóttir, Jóhann
Konráðsson, Sigurður Kristjáns
son, Jóhannes Bjarnason, Leif-
ur Tómasson, Kristjana Jóns-
dóttir, Sigurður Haraldsson og
Sigurveig Jónsdóttir.
Leikurinn er í fimm þáttum.
Hljómsveit Ingimars Eydals
annast tónlist, leiktjöld gerði
Aðalsteinn Vestmann, leiktjalda
smíði og leiksviðsstjóri er Guð-
mundur Magnússon, ljósameist-
ari er Ámi Valur Viggósson.
Andrúmsloftið á leiðsviðinu
er oft hið furðulegasta, þar sem
hið óvænta getur skeð í næstu
andrá og allt er hverfult nema
pressujárnið og eigandi þess.
Um leið og þökkuð er frum-
sýning L. A. á föstudagskvöldið
vil ég hvetja fólk til að sækja
næstu leiksýningar fljótt og vel,
ekki til þess að fá sannleikann
á borðið, heldur til þess að njóta
„skemmtunarleiks“, eins og höf
undur kallar Dúfnaveizluna og
taka með sér um leið nokkur
íhugunarefni til að fóst við á
eftir. E. D.
- SMÁTT OG STÓRT
(Framhald af blaðsíðu 8).
Júlí—ágúst: Viðbótaruppbæt-
ur til frystihúsa 25 millj.
Sept: 20% tollur á allan inn-
flutning og ferðagjaldeyri —
5—600 milljónir niiðað við heilt
ár.
Október: Fjárlagafrumvarp
lagt fram — hefur enga raun-
hæfa þýðingu.
Frá vinstri: Jón Kristinsson forstöðumaður og Stefán Jónsson
stofnandi. '' r (Ljósm.: E. D.)
- ELLIHEIMILIÐ f SKJALDARVÍK 25 ÁRA
(Fraimhald af blaðsíðu 1).
vélum’ jafnvel heyjum. Þessar
eignir eru að brunamati um 14
millj kr. virði. Var þetta stór-
mannleg gjöf og ævistárf Stef-
áns Jónssonar einstætt og mjög
lofsvert. Á þetta allt minnti
ræðumaður og þakkaði stofn-
anda að verðleikum, og núver-
andi forstöðumanni og starfs-
fólki og vistmönnum árnaði
hann heilla. ,
Bjami Eínarsson bæjarstjóri
flutti áVarp, þar sem hann
stifii næsfa
ÁKVEÐIÐ er að efna til al-
mennrar fjársöfnunar í Hóla-
stifti á sunnudaginn kemur, sem
sérstaklega er miðuð við enn
aukið starf kirkjunnar við Vest
mannsvatn. Þar eru á sumrin
sumarbúðir, en þar er nú fyrir-
‘hugaður skóli á vetrum, vísir að
Hólaskóla, segja kirkjunnar
imenn. Söfnunin er þannig undir
búin, áð 28 umboðsmenn annast
söfnun í byggðum og bæjum
Norðurlands og &r formaður fjár
söfiiunárnéfndár Gunnar Áma-
son kaupmaður á Akureyri.
Hver gefandi fær kvittun, og
þar inéð happdrættisnúmer, sem
dregið verður um 1. des. Vinn-
ingurinn er farseðill til Evrópu-
landa. Stærri gjafir (300 kr. eða
meira eru frádráttarbærar á
skattskýrslum).
FRETTABREF FRA LANGANESI
(Framhald af blaðsíðu 1).
Jóhannsson frá Eiði, mjög góð
skytta.
Slátrun er nú lokið á Þórs-
höfn. Alls var lógað 11.889 kind
Ólafur Axelsson, Saga Jónsdóttir, Haraldur Sigurðsson og Fatalireinsunarhljómsveitin. (Ljm.st. Páls)
um, þar af tæplega þúsund kind
um fullorðnum. Meðalvigt dilka
reyndist 16.17 kg. eða betri en
nokkru sinni fyrr. Hæstu meðal
vigt hafði Marinó Sigurðsson,
Bakka, Bakkafirði, 18.30 kg. En
þyngsta dilkinn átti Arnar Aðal
björnsson í Hvammi, 27.3 kg.
En mest innlegg frá einu búi
var frá þeim Holtsbræðrum,
Þórarni og Árna Kristjánsson-
um. Þeir lögðu inn rúmlega 600
dilka, sem jöfnuðu sig í rúm
17
Dálítið af heyi er hér enn úti,
því ekki hefur komið þurrkur
síðan í ágúst. Grænfóður eru
menn að reyna að heyja núna.
Lokið er síðustu göngum á
sumum heiðunum en aðrar er
verið að smala núna. Heimtur
eru ekki mjög lélegar.
Fiskiðjusamlag Þórshafnar er
að taka bát á leigu og ætlar að
gera hann út á troll. Mun hrepp
urinn einnig standa að þessu til
að auka atvinnuna. Áhöfn verð-
ur frá Þórshöfn og að sjálfsögðu
leggur báturinn afla sinn upp
þar, Skipstjóri verður Sigurður
Jónsson frá Þórshöfn. Ó. H.
Væntanlega bregst fólk vel
við óskum um gjafir til styrktar
æSkulýðsstarfsemi kirkjunnar á
Norðurlandi. □
- ÍÞRÓTTAKONUR
(Framhald af blaðsíðu 8).
gullmerkin í þessari grein.
Þrjár þessara stúlkna litu inn
á skrifstofu Dags þeirra erinda
að tjá bæjarbúum, með aðstoð
blaðsins, að þær tækju að sér að
líta eftir börnum í heimahúsum
á kvöldin. Aðspurðar kváðust
þær gera þetta til að safna pen-
ingum til að geta tekið þátt í
keppni á íslandsmóti í Reykja-
vík snemma á næsta ári, í öðr-
um flokki. Fari allt að óskum í
því efni og farareyrir verður
fyrir hendi, verða þessar stúlk-
ur þær fyrstu af Norðurlandi,
sem þátt taka í íslandsmóti í
körfuknattleik. Þær æfa reglu-
lega og hafa sýnt mikinn dugnað
við það og einnig við nám í
skóla sínum, að því er blaðinu
er tjáð. Líklegt er því, að for-
eldrar geti einnig trúað þeim
fyrir börnum sínum, ef þau vilja
bregða sér á bíó eða annað að
kvöldlagi og vantar barnfóstru.
Upplýsíngar um barnagæzl-
una eru gefnar í símum 1-19-88
og 1-13-55 kl. 12.30 og kl.
minnti sérstaklega á hinn mikla
hlut þeirrar kynslóðar, sem nú
hefur að mestu lokið ævistarfi
og dveldi nú hér og annarsstað-
ar. Þetta fólk hefði fengið fátækt
ina í arf en skilað eftirkomend-
unum. í hendur aðstöðu til góðra
lífskjara, sem við nytum nú.
Aldrei væri of mikið gert fyrir
þá kynslóð, er sliku dagsverki
hefði skilað.
Séra Birgir Snæbjörnsson
ávarpaði gamla fólkið og kvaddi
það. En hann hefur þjónað
Möðruvallaklaustursprestakalli
um skeið og þar með Elli- og
dvalarheimilinu í Skjaldarvík
og flutt þar guðsþjónustur öðru
hverju. En svo stóð á, að ein-
mitt þennan dag var nýr prest-
ur kosinn í prestakallinu.
Jóhann Þorkelsson héraðs-
læknir flutti einnig ávarp við
þetta tækifæri. Allir ræðumenn
báru fram ’heillaóskir til handa
þessari stofnun og fluttu þakkir
til þess fólks, sem við hana hafa
unnið. Þó gleymdist að þakka
Jóni Þorvaldssyni, sem um
skeið annaðist forstöðu Elli-
heimilisins, en forsjónin skákaði
síðan á annað landshorn.
Starfsfólk er 23 að tölu, en
vistmenn 75. Bústjóri er Ámi
Steingrímsson, forstöðukona
María Jónsdóttir og matráðs-
kona Guðlaug Egilsdóttir.
Byggingar Elliheimilisins hafa
tekið miklum framförum á síð-
ustu árum. Má þar nefna upp-
hitun, skolplögn, snyrtingar,
flísa- og teppalagningar, máln-
ingu, kæliklefa og nú síðast
hringingar- og talkerfi um hús-
ið allt.
Þrjár góðar gjafir bárust Elli-
heimilinu þennan dag. Kvenfé-
lagið Hlíf gaf 25 þúsund krónur
og Ingólfur Árnason tilkynnti,
að Rafveitur ríkisins gæfu heim
ilinu sjónvarp, uppsett. Meðal
afmælisgjafa, voru 20 þúsund
krónur frá. Rebekkustúkunni
Auði í tilefni af eigin 20 ára af-
mæli, ætlað til hljóðfærakaupa.
Þakkaði stjórnarformaður gjaf-
imar.
Á meðan notið var góðra veit-
inga söng Jóhann Konráðsson
nokkur lög við undirleik Áskels
Jónssonar og var þeim ágæta
söng vel fagnað.
Elli- og dvalarheimilið í
Skjaldarvík er á fallegum og
friðsælum stað skammt norðan
við Akureyri, í landi Glæsibæj-
HÖFUM TIL SÖLU:
Notað Farfísa rafmagns-
orgel, Hohner rafknúið
lieimilisorgel, Sony
stereo segulbandstæki,
TC 530, og Philips seg-
ulbandstæki.
SIMI 2-14-15.
Enskunámskeið
Námskeið í ensku fyrir nemendur í 5. og 6. bekk
barnaskólanna og 1. bekk Gagnfræðaskólans
verður haldið hér á Akureyri í vetur. Fyrri hluti
námskeiðsins, 20 kennslustundir, verður haldinn
fyrir áramót og hefst n.k. mánudag, 4. nóvember.
Kennt verður í Gagnfræðaskólanum.
Innritun í 19. kennslustofu GA frá kl. 5—7, 30.
október til 1. nóvember.
Námskeiðsgjald fyrrihluta, kr. 800,00 — greiðist
við innritun.
PÉTUR JÓSEFSSON.
DANSSKÓLI
arhrepps og er þaðan stutt til
sjávar og nokkur spölur á þjóð-
veginn. Þar hefur verið mælt
fyrir nýjum vegi og er vegagerð
sú hin mesta nauðsyn.
Dvalargestum sýnist líða vel
í Skjaldarvík og aðstaða til þess
hefur batnað svo mjög, að naum
ast er saman að jafna. En þótt
svo sé mælt, fellur við það eng-
inn skuggi á hið einstæða starf
Stefáns Jónssonar, en undir-
strikar aðeins samhenta stjórn
þessara mála og þá heppni henn
ar, að ráða Jón Kristinsson for-
stöðumann.
Stjórn Elliheimilisins skipa:
Bragi Sigurjónsson, Björn Guð-
mundsson, Jón Ingimarsson, Sig
urður Jóhannesson og konurnar
Ingibjörg Magnúsdóttir og Ingi_
björg Halldórsdóttir. □
TIL SÖLU:
TAUNUS 12 M,
vel með farinn. Tæki-
færisverð.
Uppl. í síma 1-19-12,
eftir kl. 5 e. h.
TIL SÖLU:
OPEL CARAVAN 1960
ekinn um 56.000 km.
Vel með farinn og í
sömu eigu frá upphafi.
Tilbpð óskast.
Uppl. í síma 1-19-32,
eftir kl. 7 á kvöldin.
Óskum eftir tveggja til
þriggja herbergja
ÍBÚÐ í STEINHÚSI
til kaups.
Upplýsingar milli 6 og
7,30 næstu kvöld í síma
1-18-10.
Lítil tveggja herbergja
ÍBÚÐ TIL LEIGU.
Uppl. í síma 1-22-96.
HERBERGI TIL
LEIGU.
Uppl. í síma 1-14-32.
HERBERGI TIL
LEIGU.
Uppl. í síma 1-28-38.
Tvö góð herbergi
TIL LEIGU
í Miðbænum.
Uppl. í Hafnarstræti 86,
og í síma 1-25-79.
ASTV ALDSSON AR
ATHUGIÐ:
Inniitun lýkur næstkom-
andi sunniulag,
Kennsla fyrir fullorðna
einstaklinga og hjón liefst
í Landsbankasalnum í
næstu viku.
INNRITUN í SÍMA 1-15-26
KL. 20-21.
Félagsmálanámskeið
Æskulýðsráð Akureyrar mun halda félagsmála-
námskeið fyrir meðlimi þeirra félaga í bænum,
sem hafa æskulýðsmál og unglingastarfsemi á
sinni stefnuskrá.
Námskeiðið hefst í Gagnfræðaskólanum þriðju-
daginn 5. nóvember kl. 8,30 e. h.
Veittar verða leiðbeiningar um ýmsa þætti' fé-
lagsmála. . ' ’
Félög og félagasamtök eru hvött til að senda þátt-
takendur á námskeið þetta.
Upplýsingar og innritun í síma 1-27-22 á venju-
legum skrifstofutíma.
ÆSKULÝÐSRAÐ AKUREYRAR.
Spurningakeppni UMSE
MILLI HREPPANNA
á sambandssvæðinu hefst í Laugarborg n.k. laug-
ard. 26. þ. m. kl. 9 e. h. — Þar keppa Svalbarðs-
strandarhreppur og Hrafnagilshreppur. — Önn-
ur skemmtiatriði verða: Gamanþáttur Baldurs
Hólmgeirssonar leikara, upplestur, bingó, og að
lokum dansað. Póló og Bjarki leika og syngja.
Miðapantanir í síma 1-25-22, Akureyri.
UNGMENNASAMBAND
EYJAFJARÐAR