Dagur - 14.06.1972, Blaðsíða 4

Dagur - 14.06.1972, Blaðsíða 4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri Simar 1-11-66 og 1-11-67 Ritstjóri og ábyrgðarmaður: ERUNGUR DAVÍÐSSON Auglýsingar og afgreiðsla: JÓHANN K. SIGURÐSSON Prentverk Odds Bjömssonar hi. SLÁTTUR AÐ HEFJAST HÉR á landi eiga bændur sem svarar hálfum liektara á hvert mnnsbarn í landinu, og uppskeran er væntanlega á fjórðu millj. heyhestar á ári, auk þess sem búpeningur er látinn taka verulegan hluta fóðurs síns á rækt- uðu landi hin síðari árin. Sláttur er hafinn í góðsveitum Eyjafjarðar og er það venju fyrr. Tún, sem í fyrri liluta júnímánaðar eru orðin svo vel sprottin að hauga- gras er kallað og skemmist ef látið er bíða lengur óslegið, eru sannarlega lærdómrík. Þau vekja margar spurn- ingar hjá bænduin og ræktunar- mönnum, er krefjast svara. Þessum spurningum reyna tilraunastöðvam- ar fjórar, sín í hverjum landsfjórð- ungi, að svara. En spurningarnar eru þessar: Hvemig jarðvegur er í þess- um vel sprottnu túnum? Hvemig var landið unnið til grasræktar og hvenær? Hvaða grastegundum var sáð? Hve mikill og hvaða áburður var notaður og hvenær var borið á í vor? Var landið friðað og ekki notað til beitar? Hver verður kostnaður við framleiðsluna á hverja fóðureiningu á þessum kafsprottnu-túnum í þess- um slætti og síðari slætti, sem á að geta gefið eins mikinn afrakstur? Allar þessar spumingar og fleiri sækja ennþá fastar á vegna þess, að við hliðina á þessum gróskumiklu túnum, eru önnur með svip hálf- ræktar eða jafnvel óræktar, og þau gefa ekki sæmilega uppskeru fyrr en síðar í sumar og tæplega fleiri en eina. En þar sem grasræktin er undir- staða búskapar í landinu, ræður árangur hennar hagrænum úrslitum í framleiðslu búvaranna. Túnastærð- in Iiefur á þessari öld sjö eða áttfald- azt, vélvæðing leyst af hendi frum- stæð vinnubrögð við jarðvinnslu og heyskap. Og hið nóttlausa vaxtar- skeið nytjaplantna á okkar norðlægu slóðum gefur gróðri okkar mögu- leika til að safna í sig orku og dýr- mætum fóðurefnum framyfir suð- lægari vaxtarstaði. Þess hefur búpen- ingurinn, bændurnir og þjóðfélagið löngum notið. Og þess verður notið í enn ríkara mæli við stöðuga þróun ræktunar í landinu. En á þessum snemmsumardögum er gróður tún- anna hinn mikli og trúverðugi leið- beinandi bænda og allra þeirra, sem tilsögn vilja taka í hinni nauðsynlegu samvinnu manna við náttúruna. □ Sálmatókin 1972 & 75 ARA: & HIN nýútkomna sálmabók ís- lenzkrar kirkju mun valda von- brigðum mörgum unnendum sálmasöngs. Að vísu finnast þar nokkrir nýir sálmar og nýtir — ég hef þegar notað skírnarsálm og skólasálm úr henni — en aðallega verður hún fræg af kunnum, okkur hjartfólgnum sálnium, sem hafa verið felldir niður. Örfá dæmi verða að duga: Verður ekki fermingarathöfn fátæklegri, þegar hvorki verður beðið um „Blessun yfir barna- hjörð“ né bömunum lögð í munn bænin, „Leið oss ljúfi fað- ir“. Þessir tveir sálmar eru strax dæmdir úr leik. Þeir eru: „Með sínu lagi“, hver veit hvaða lagi? Hitt skal fúslega viðurkennt, að annar þeirra hefði þótt góð við- bót við þá, sem fyrir voru. „Sjá- ið engil ljóssins land. . . .“ Nei, þið sjáið hann ekki, því að búið er að fleyja honum út úr sálma- bókinni. Við biðjum ekki lengur „Breiðist, Guð, þín blessun yfir byggðir þessa kalda lands“. Héð an af verður ekki spurt „Hvað er hel?“ Þar með ekki spurning unni svarað. 1 Og hið stórbrotna kvæði Davíðs, „Þú mikli, eilífi andi“ og djörf skáldsýn hans beygir ekki lengur trúhneigð landnáms- manna undir kórónu kristninn- ar. Ekki hefur Matthías fengið háa einkun fyrir hlýlegan vor- sálm sinn „Kom heitur til míns hjarta, blærinn blíði“. Þannig mætti lengi telja. Nefndin, sem falið hafði verið að endurskoða sálmabókina, hef ur nefnilega sett sér þá reglu, að hafa ekki fleiri sálma, „sem eru hver öðrum líkir um efni“. Var um sparnaðarráðstöfun að ræða, eða var hér að verki van- þekking á starfsháttum í dreif- býlinu? Fámennir kórar hafa ekki nærri öll sálmalög á takteinum. Ef þeir ráða ekki við einn sálm, sem flytur boðskap sunnudagsins, þá er það kostur að geta gripið til annars, sem er hinum líkur um efni. Hví mátti ekki auðga sálmabókina með nýjum sálmum, án þess að skerða hana um leið? Þó má geta þess, sem gott er. Þessari fráleitu reglu var ékki fylgt þegar tvær þýðingar af sama sólmi fengu að lifa niður- skurðinn mikla. Fljótt á litið virðist skynsam- legri starfsreglan, að losa sig við „margt sálma, sem vart eru not- aðir,“ þ. e. ekki sungnir. En ef við athugum, hvers vegna hafði verið sneitt hjó þeim, kemur í ljós, að flestir voru með óað- gengileg lög. Úr því hefði mátt bæta með nýrri útgófu á sálma- söngsbók, enda verður ekki hjá - Stórstúkuþing (Framhald af blaðsíðu 1). mest uleyti endurkjörin og er Ólafur Þ. Kristjánsson áfram stórtemplar. Eiríkur Sigurðsson var kjörinn umboðsmaður I.O.G.T. Fulltrúar á stórstúkuþingi voru við messu í Akureyrar- kirkju sl. sunnudag. Séra Birgir Snæbjörnsson predikaði . Veðurblíða var alla daga þingsins og rómuðu aðkomu- menn allar móttökur á Akur- eyri, en flestir. þingfulltrúar bjuggu á Hótel Varðborg. Á þinginu mættu 5 sænskir gestir, en þeir fengu íslandsferð í verðlaun fyrir gott starf við æskulýðsdeildir Reglunnar í Svíþjóð. Þeir dáðust að fegurð íslenzkrar náttúru. □ því komist hvort sem er. En nú eru komnar nótur í sálmabókina 1970, húrra. Hér var þá ekki sparað. Manni kynni að detta í hug, að þar muni finnast lög við flesta, ef ekki alla nýju sálm ana. En svo gott er það nú ekki. Af 34 lögum eru yfir helmingur þekkt lög, jafnvel „Ástarfaðir himinhæða11 og „Víst ertu Jesú, kóngur klár“. Kirkjugestirnir geta þá lært að lesa nótur á þeim! Af 16 nýjum lögum eru tveir lagstúfar við annað en sálma, 8 við sálma, sem ekki eru upp- runnir á okkar öld, svo að ein- ungis 6 lög eru við raunveru- lega nýja sálma eru kynnt. En lagboði 40 annarra sálma, sem ekki hafa verið í síðustu bók- inni er „Með sínu lagi“. Rit- stjórn Sálmabókarinnar 1972 hefur ekki lært af barnasálma- bók frá 1968, en þar er með lag- boða vísa ðtil, hvar lagið sé að finna. Fyrirsjáanleg örlög hinna 40 sálma með sínu lagi eru, að þeir verða „vart notaðir11. En fleiri af þessum nýju sálm um eiga ótrygga framtíð. Það eru sálmarnir, sem hafa fengið inngöngu í Sálmabókina til þess að vera þar til skrauts. Þar er um að ræða sígilda sálma aftan úr öldum, virðulega fulltrúa sinna tímaskeiða í sögu kristins- dóms og sálmasöngs. Þeir eru eins og gersemi í frímerkjasafni. En hversu mikið, sem menn gapa af undrun við að sjá það, duga gömul skildingamerki ekki utan á umslagið. Sálmabók á ekki að vera menningarsögulegt sýnishorn þeirrar bókmenntagreinar. Ég tek það fram, að mig skortir menntun til að meta gildi t. d. öndvegissálms eins og Te deum laudamus. En ef hann hittir ekki í sál minni tundur og glæð- ist í loga, þá er hann eins og hver önnur klúðurslega orðuð langloka sem — frá mínum bæjardyrum séð — á ekki erindi í sálmabók hinnar lifandi kirkju. Fleira mætti gagnrýna, en hitt má ekki liggja í þagnar- gildi, sem er Sálmabók 1972 til hróss. Þar er skilmerkilega rak- inn uppruni og ferill sálmatext- anna. Sú nýjung er til fyrir- myndar. Einnig er til bóta skrá yfir erlenda höfunda. Svolítið broslegt er þó, að siðbótafröm- uðum er talið til lofs, að þeir voru prófessorar. Svo kann ég því illa þegar höfundar eru nefndir t. d. G. Guðmundsd. Skárri er það nú sparnaðurinn! Hver er H. Pétursson? Halldór listmálari eða Hannes skáld? Slík dýrkun eftirnafna mun varla í samræmi við anda ís- lenzkrar lagasetningar um mannanöfn. í tékkneskri bókmenntasögu á sinn sess biskup Bræðrasafn- aðarins, sem í hógværð sinni notaði ekkert eftirnafn, heldur kallaði sjálfan sig einfaldlega Lúkas. Hann er kenndur við Prag. í höfundaskránni finnst hann undir nafninu Pragensis. Æ, nú er ég enn að finna að. Þá er mál að linni. Kári Valsson, Hrísey. Frá Búnaðarsambandi Dr. Richard Beck, prófessor I ? <3 f S FERÐIR" KOMNAR ÚT Eyjafjarðar VEGNA misprentunar í niður- lagi tilkynningar í síðasta blaði leiðréttist það hér með. Þar átti að standa: Byggða- sagan er nú í prentun og á að koma út á þessu ári. Að því er stefnt. Næstum allir bændur í Eyjafjarðarsýslu hafa gerzt áskrifendur að ritinu. Aðrir geta gerzt áskrifendur hjá ráðu- nautum sambandsins eða for- manni þess. □ ÞANN 9. júní sl. átti hinn mikli íslandsvinur og fræðimaður, pró fessor Richard Beck, 75 ára af- mæli. Hann þarf ekki að kynna með löngu máli, svo þekktur er hann hér heima fyrir margvís- leg og merkileg störf að menn- ingar- og landkynningarmálum vestan hafs um nálega hálfrar aldar skeið, auk ágætrar forystu í þjóðræknismálum íslendinga í Vesturheimi. Hann lauk ungur háskóla- námi vestan hafs og starfaði síð- an lengst ævinnar sem kennari við ríkisháskólann í Norður- Dakota í Bandarikjunum, og voru honum falin fjölmörg virð- ingarstörf við þá stofnun á löng um starfsferli. Þrátt fyrir eril- söm og tímafrek kennslustörf vann hann af næsta ótrúlegum dugnaði að kynna ísland og ís- lenzka menningu, bæði í ræð- um og riti vestra. Hvenær sem tími gafst frá skyldustörfum ferðaðist hann um hina víðlendu álfu og flutti erindi um land okkar og þjóð af þeirri brenn- andi mælsku og andagift sem hann er þekktur fyrir. Einnig skrifaði hann fjölda greina í blöð og tímarit um gjörvallan Vesturheim. Þá er þáttur hans í þjóðræknismálum fslendinga vestan hafs ekki smár. Auk þess að hafa verið forseti Þjóðræknis félagsins í Winnipeg í meira en áratug hefir hann skrifað hundr uð greina um menn og málefni í blöð og tímarit íslendinga vest- Sr. BOLLI GÚSTAVSSON í LAUFASI: ÆTLUN mín með þessum línum er sú, að vekja athygli manna á sýningu ungs listamanns í Landsbankasalnum. Þar hefur Hjálmar Þorsteinsson frá Akra- nesi hengt upp myndir sínar. Halldór Laxness hafði orð á því við upphaf Listahátíðar 1970, að því færri orð sem höfð séu um listirnar á kostnað listanna sjálfra, og því færri tölur sem settar séu á til þess að útskýra þær ellegar lofa þær, þeim mun betra. Ég hygg að við getum flest verið samþykk þeirri skoð- un hér á landi, þegar höfð er í SMÁTT & STÓRl (Framhald á blaðsíðu 5) fellt niður. Ilækkun á benzín- gjaldi af þessari ástæðu er því ekki fyrir hendi ennþá. Verði veggjaldið afnumið um næstu áramót eða síðar, verður eitt- hvað að koma í staðinn í vega- sjóð, þegar þar að kemur, eða að draga úr framkvæmdum, sem vegasjóður stendur undir. SKAUT Á ÞRIÐJA HUNDRAÐ Við eina af þeim ám, sem í Eyja fjörð falla og margir hafa trú á, að geti orðið góð fiskveiðiá með tíð og tíma, hefur góð skytta lagt að velli á þriðja hundrað veiðibjöllur, sem voru farnar að verpa fram um alla sveit, ná- lægt ánni. Þetta var nú hægt þar og ætti að vera víðar, auk þess, sem til eru kemisk og bráð drepandi efni, svæfingarlyf, og gildrur, auk skotvopnanna til að fækka óæskilegum fugluni. HVAÐ ER HÚN AÐ ETA? Víða gefst ferðamönnum þess kostur að sjá veiðibjöllur í hundraðatali á árgrymiingum og við árósa. Munu þá margir lax- ar og silungar í uppvexti lenda í gini þeirra. En það er hin mesta furða, hve margir eru nú áhugasamir um fiskirækt í ám og verja til liennar stórum fjár- liæðum, en láta svo veiðibjöll- urnar óáreittar gleypa í sig ung- fiskinn. Á stöku stað er þessu þó á annan veg farið og þar fá veiðibjöllur engan frið til illra verka. Þelamerkursimdlaiigm SUNDLAUGIN á Laugalandi á Þelamörk verður opnuð almenn ingi annað kvöld, fimmtudag. Verður hún framvegis opin á fimmtudágs- og föstudagskvöld- um frá klukkan 8—10.30. Sund- laugarvörður er Anton Þóris- son. Lokið er við laugina sund- námskeiðum fyrir skólabörn í Arnarneshreppi og Árskógs- hreppi, en á vetrum njóta nem- endur Laugalandsskóla kennslu þar. (Sjá auglýsingu á öðrum stað). □ huga gagnrýni dagblaðanna á ýmsum greinum lista og mati gagnrýnenda á listamönnum. Með orð nóbelsskáldsins að leið arljósi ætla ég því ekki að kveða hér upp dóm um list Hjálmars Þorsteinssonar, annan en þann, að verk hans komu mér, ósér- fróðum sveitamanni, vel fyrir sjónir. Þau bera vitni glöggu auga og næmri tilfinningu fyrir áhrifum fyrirmyndanna. Því eru þau ekki nákvæmar og vel gerð ar eftirlíkingar, heldur lífi gædd og listamanninum tekst að hafa vekjandi áhrif á okkur sem þeirra njótum. Það er hressandi seltukeimur af myndum, sem gjörðar eru í fjörunni á Skaga og heit gleði í myndum af töfra- heimi Mývatnssveitar. Þær myndir, sem listamaðurinn mun hafa unnið síðast, bera vott um aukið áræði í meðferð lita og benda ótvírætt til þess, að hann leggur sál sína í verk sín og ætlar sér nokkurn hlut í heimi íslenzkrar myndlistar. Ég vil eindregið hvetja Akureyringa og nærsveitamenn til þess að leggja leið sína upp á háaloft í Landsbankahúsinu, þótt brött reynist. Þeir, sem hjartveikir eru, gæti þess að hafa með sér töflur sínar, því að þrepin eru mörg þangað upp, og aðrir, sem óhægt eiga með gang, hafi með sér fylgdarmenn til aðstoðar. Það er leitt að geta ekki boðið betri aðstöðu þeim mönnum, sem komnir eru um langan veg, með mörg og góð listaverk. Ég veit að malbikið er dýrt, og einnig gangstéttarhellur og sement til hafnargerðár, en boð legur myndlistarsalur er ekki síður nauðsynlegur, ef við Norð lendingar hyggjumst lifa menn- ing'arlífi. Sveitaþorpið Selfoss á þegar sitt listasafn og er þó um (Framhald á blaðsíðu 6) an hafs og hér heima, en einnig ferðast um flestar borgir og byggðir íslendinga í Vestur- heimi, flutti þar erindi og hvatt til samstarfs ög samvinnu milli íslenzku þjóðarbrotanna báðu megin hafsins. Ekki má heldur gleymást gestrisni hans og greiðasemí við þá fjölda íslend- inga héðan að heiman sem heim sótt hafa hann og hið vinalega heimili hans í Grand Forks í Norður-Dakota, en þeir skiptu .Þrjár .nrigar stúlk-ur óska ‘eftir lítilli íbúð til leigu serii fyrst eða herbergi. Vinna á Heklunni. Uppl. í síma 1-16-57. Miðaldra kona getur férigið stofu með eldun- arplássi nálægt verk- smiðjunum. Lítifsháttar húshjálp æskileg. Uppl. í síma 1-21-63. Herbergi óskast til leigu. Uppl. í síma 2-16-94 eftir kl. 6 á kvöldin. Óskutn eftir 2—3 her- bergja íbrið strax. Fyrir- franrgreiðsla ef óskað er. UppÍ. í síma 1-19-82. Herbérgi helzt á Odd- eyri, óskast til leigu nú þegar. Sínii 6-13-70. Ung og regáusöm stúlka óskar eftir herbergi til leigu, helzt sem næst Hótel Varðborg. Ujrpl. í sínra 2-13-88. Herbergi óskast til leigu. Uppl. í síma 1-28-85. FERÐIR, blað Ferðafélags Akur eyrar 1972, 31. árgangur, er komið út. Forsíðuna skreytir mynd frá Kverkfjöllum. í þetta hefti Ferða ritar Jón Sigurgeirs son frá Helluvaði greinina, Marmaraplantan við Oskjuvatn, Guðmundur Gunnarsson á Laug um ritar greinina, Á Gæsavatna leið, og frú Torfhildur Jósefs- dóttir ritar þátt um Sesseljubæ. Allar eru greinar þessar mynd- um prýddar og hinar fróðleg- ustu fyrir þá, sem láta sig þær slóðir einhverju skipta, sem um er fjallað. í ritinu segir einnig frá Því, að Ferðafélagið hefur kjörið Björn Þórðarson heiðurs- félaga sinn og er hann fjórði maðurinn, sem félagið heiðrar á þann hátt. Ferðaáætlun Ferðafélags Ak- ureyrar fyrir þetta sumar, er einnig í riti þessu, sagt frá ferð- um síðasta árs og þáttur er um innanfélagsmál. □ hundruðum, sem nutu hjálpar hans á einn eða annan hátt. Móti öllum var tekið af þeirri hjartahlýju, sem einkennir sanna stórhöfðingja, enda munu margir minnast dr. Richards Beck með þakklátum huga, á þessum tímamótum ævi hans. Fyrir öll hin fórnfúsu störf hefir hinn „ókrýndi sendiherra" okk- ar vestán Atlantsála ætíð ólaun- aður verið, en innt þau af hendi með slíkum sóma, að seint gleymist. Að lpkum vil ég af alhug þakka langa og góða við- kynningu og biðja honum, fjöl- skyldu hans og heimili allrar Guðsblessunar á komandi tím- um. Árni Bjarnarson. • • TIL SOLU: 3ja og 4ra herbergja íbúðir við Viði'hmd (ný- smíði). Góðir greiðsluskilmálar-Hagkvæm lán 3ja herbergja íbúð við Hafnarstræti. Stór og góð íbúð við Helgamagrastræti. Einbýlishús við Brekkugötu (má hafa sem tvær íbúðir). Allar nánari upplýsingar veittar á skrifstofunni frá kl. 9—17. Svo og á þriðjudögum og miðviku- dögum frá kl. 20—22. Þeir sem hafa hug á að selja eða kaupa, hafi sam- band við skrifstofuna á fyrrgreindum tímum. MÁLFLUTNINGSSKRIFSTOFA GUNNARS SÓLNES. Strandgötu 1, sími 2-18-20. VILJUM RÁÐA ensku og vélritunárkunnátta ásamt einhverri bókhaldsþekkingu nauðsynleg. ★ ★ ★ ★ ★ Þá kæmist einnig að lagtækur maður til ýmiskonar aðstoðarstarfa á verkstæði. NORÐURFLUG Akureyrarflugvelli — Sími 2-18-24. Ferðafólk HÖFUM JAFNAN FJÖLBREYTTAR MAT- VÖRUR 1 FERÐALAG OG ÚTILEGU, SVO SEM: Kjötmeti í dósum. Súpur í dósum. Harðíisk í pökkum. Kex, fjölbreyttar tegundir. Safar í flöskum og dósum og margt fleira. KJÖR6ÚÐIR K.E.A. Blaðburðarbarn óskasl til að bera út blaðið á suðurbrekkunni. Upplýsingar í síma 1-11-67. VIKUBLAÐIÐ DAGUR. Námskeið í Hestamennsku sem ráðgert var um miðjan júní hefst ekki fyrr en mánudaginn 26. júní. Þátttakendur mæti þann idag í íþróttavalilarhúsinu kl. 2 e. h. (eða einhver -fyrir þá) þar sem raðað verður niður í flokka og tekið á moti námskeiðsgjöldum. Dag- inn eftir hefst námskeiðið við fjárréttina að Jaðri þar sem kennsla fer fram. Nánar upplýsingar Tsíma 1-27-22 milli kl. 10 óg 12 f. h. þessa viku. .1- m HESTAMANNAFÉLAGIÐ LÉTTIR .... • ÆSKULÝÐSRÁÐ AKUREYRAR. - ■ X tW; Birgða- og afgreiðslusfjóri Fyrirtæki hér í bæ óskar eftir að ráða ábyggilegan ' mann til að hafa yfiriunsjón með birgðum og afgreiðslu á framleiðsluvörum. Hér er um að ræða vel launað ábyrgðarstarf. Tilboð merkt: „FRAMTÍÐARVINNA — 1263“ sendist á afgreiðslu blaðsins. HVERJIR ERU KOSTIR SPARISKÍRTEINA RÍKISSJÓÐS? Spariskírteini ríkissjóös eru nú til sölu hjá bönkum, sparisjóðum og verðbréfasölum. ASalkostir eru: að þau eru eina verðtryggða sparnaðarformið, sem á boð- stólum er, að höfuðstóil tvöfaldast með vöxtum á 14 árum en skírteinin eru innleysanieg hvenær sem er eftir fimm ár, að góður almennur markaður hefur skapazt fyrir skírteinin, að höfuðstóll, vextir og vaxtavextir eru verðtryggðir, að þau jafngilda fjárfestingu í fasteign, en eru fyrirhafnar- og áhyggjulaus, að þau eru nafnskráð, en eftir sem áður skatt- og framtalsfrjáls. Athygli er vakirt á því, að kjör skírteinanna eru óbreytt í þremur síðustu útgáfum frá ársbyrjun 1971.

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.