Dagur - 09.12.1972, Blaðsíða 2

2
II
Rækfunarfélag Norðurl. cg Rannsóknastofa R.N.
Útgáfu bókar um heimsmeistaraeinvígið frestað
AÐALFUNDUR Ræktunar-
félags Norðurlands var haldinn
að Hótel KEA á Akureyri föstu
daginn 27. október sl.
Mættir voru á fundinum full-
trúar frá öllum sýslum Norð-
lendingafjórðungs og ennfrem-
ur kjörnir fulltrúar frá ævi-
félagadeildinni á Akureyri
ásamt allmörgum fundargestum
af félagssvæðinu.
Formaður félagsins, Jóhannes
Sigvaldason, setti fundinn og
nefndi til fundarstjóra Egil
Bjarnasön, Sauðárkróki, en til
ritara þá Þórarinn Kristjáns-
son, Holti og Ólaf Vagnsson,
Akureyri.
Eins og allmörg undanfarin
ár hefur starfsemi félagsins ver-
ið bundin stofnun og rekstri
éfnarannsóknastofu félagsins
svo og útgáfu á Ársriti R. N.,
sem nú er gefið út í 1800 ein-
tökum.
Fyrir tveimur árum flutti
Rannsóknastofa R. N. í nýtt og
rúmgott húsnæði í Glerárgötu
36 á Akureyri, og er þessi rann-
sóknastofa nú búin mörgum og
góðum tækjum til ýmiskonar
rannsókna varðandi landbúnað-
inn svo sem rannsókn á efna-
innihaldi jarðvegs og heyfóðurs
ásamt ýmsu fleiru þar að lút-
andi. En með slíkum rannsókn-
um geta bændur fengið mjög
nytsamar upplýsingar um
i hvaða áburðarefni jarðvegurinn
þarfnast helzt til að geta gefið
sem mesta uppskeru, svo og
hvað, ef til vill, kann að skorta
í heyfóðrið til þess að búpen-
ingurinn haldist hraustur og
| geti gefið góðar afurðir.
j Forstjóri rannsóknastofunn-
i ar, Jóhannes Sigvaldason, og
Þórarinn Lárusson efnafræð-
ingur, gáfu fundarmönnum gott
yfirlit yfir starfsemina á árinu
og skýrði efnahagslega útkomu
ársins 1971.
í skýrslum þeirra kom fram,
að á árinu höfðu rannsókna-
stofunni borizt jarðvegssýni frá
224 bændum, og meðaltalsfjöldi
jarðvegssýna frá hverjum þess-
ara bænda var 8.5 sýni. Auk
þess var tekinn mikill fjöldi
jarðvegssýna úr tilraunareitum
víðsvegar af félagssvæðinu eða
samtals um 2.350 sýni.
Þessar jarðvegsrannsóknir
gefa m. a. til kynna, að kalí-
magn er mjög misjafnt í jarð-
vegi en fosfórmagn hins vegar
svipað á öllu svæðinu. Sýrustig
jarðvegs er mjög misjafnt og á
sumum stöðum mjög lágt. Sums
staðar vantar brennistein í jarð
veginn og einnig kalk.
Skortur á kalí í heyfóðri hef-
ur á mörgum stöðum valdið
sjúkleika í gripum og afurða-
tjóni, en sem hefur, á nokkrum
stöðum, verið unnt að bæta
með beinni kaligjöf. Svo virðist
sem ákveðið magn af kalíi þurfi
að vera til staðar í heyfóðrinu,
ef kýr eiga að geta haldið hárri
nyt og góðri heilsu. Þessi niður-
staða kemur heim við erlendar
rannsóknir og niðurstöður
þeirra. Þá hefur ennfremur
komið í ljós, að í sauðfé og kúm
er sumsstaðar vöntun á snefil-
efninu SELEN, en vöntun á því
getur valdið tilfinnanlegu
afurðatjónL
Samanlagður fjöldi heyefna-
greininga hjá rannsóknastof-
unni var á árinu 1.190. Við hey-
efnagreiningar þessar hefur
komið í ljós, að þurrefnistap í
heyi, á tímabilinu frá innflutn-
ingi í hlöður og fram til miðs-
vetrar, er mjög misjafnt eða frá
5% og allt upp í 25%. Þetta
mikla efnatap orsakast oftast af
mikilli hitamyndun í heyinu.
Það er -mjög nauðsynlegt fyrir
bændur að láta athuga þetta
ásamt mörgu fleiru.
Mörg nauðsynleg verkefni
fyrir rannsóknastofuna bíða
enn óleyst.
Reikningar félagsins sýndu
reksturshalla á árinu, er nam
kr. 53.610,30, en útlit er fyrir að
reksturshallinn verði þó meiri
á þessu ári m. a. vegna hinna
miklu launahækkana er orðið
hafa. Þá hafa verið keypt á
þessu ári ný og vönduð rann-
sóknatæki til viðbótar, sérstak-
lega til rannsókna á meltan-
leika í heyfóðri.
í sambandi við fjármálin var
. samþykkt svohljóðandi tillaga:
Aðalfundur Ræktunarfélags
Norðurlands 1972 samþykkir að
óska eftir því við búnaðarsam-
böndin á félagssvæði R. N., að
- þau útvegi fjármagn, hvert á
sínu félagssvæði, til greiðslu á
stofnkostnaði við uppbyggingu
Rannsóknastofu Norðurlands.
Fjárframlag þetta nemi árlega
kr. 200,00 á hvern meðlim sam-
bandanna árin 1973, 1974 og
SÖLFAXI - ný barnabók
í TENGSLUM við og í tilefni af
100 ára afmæli Bókaverzlunar
Sigfúsar Eymundssonar byrjar
samnefnt forlag verzlunarinnar
barnabókaútgáfu af nýju. Fyrr
á tímum gaf bókaverzlunin út
ýmsar sígildar barnabækur og
má þar t. d. nefna: Bláskjá,
Hróa hött, sögur af Gulliver,
þrautir Herkúlesar og sagna-
söfn sr. Friðriks Hallgrímsson-
ar. Er í ráði að endurútgefa ein-
hverjar af þessum bókum, þeg-
ar fram líða stundir.
Þegar barnabókaútgáfan
Handknaftleikur
Á LAUGARDAG, kl. 5 e. h.,
leika Þór og Þróttur úr Reykja-
vík í 2. deild íslandsmótsins í
handknattleik.
Tekst Þór oð sigra Þrótt, en
Þróttur er talinn eitt sterkasta
lið í 2. deild, og verður því um
mjög spennandi leik að ræða.
hefst að nýju er ekki ráðizt á
garðinn, þar sem hann er lægst-
ur, því að óhætt er að fullyrða,
að útgáfa bókarinnar um folald-
ið Sólfaxa marki á ýmsan hátt
þáttaskil í íslenzkri barnabóka-
útgáfu. Höfundar bókarinnar
eru tveir: Ármann Kr. Einars-
son rithöfundur og Einar Há-
konarson listmálari. Hafa þeir
unnið bókina sameiginlega frá
upphafi og lagt á það áherzlu,
að listgrein hvors um sig fái að
njóta sín sem bezt. Nú hefur
þróuninni í íslenzkri barnabóka
útgáfu síðari ára verið snúið
við á þann veg, að með SÓL-
FAXA er fullunnin á íslandi af
íslenzkum listamönnum og
bókagerðarmönnum bók í þeim
flokki, sem einungis hefur kom-
ið út í samvinnu við erlenda út-
gefendur. Hyggjast útgefendur
SÓLFAXA reyna að snúa dæm
inu við og selja íslenzka barna-
bók til útgáfu erlendis.
(Fréttatilkynning)
„Meccano44
Leikfangamarkaðurinn
1975. f þessu sambandi bendir
fundurinn á, að leitað verði til
hreppabúnaðarfélaganna um
þessi framlög.
Að lokum fór fram kosning á
einum manni í stjórn félagsins
og einum manni til vara. Jó-
hannes Sigvaldason, sem að
undanförnu hefur bæði verið
framkvæmdastjóri og formaður
félagsstjórnar baðst nú undan
endurkjöri í stjórn. í hans stað
var kjörinn Helgi Jónasson,
Grænavatni. Varamaður í
stjórnina var kjörinn Kristófer
Kristjánsson, Köldukinn. Stjórn
félagsins skipa nú: Egill Bjarna
son, Sauðárkróki, Helgi Jónas-
son, Grænavatni og Jónas
Kristjánsson, Akureyri.
(Fréttatilkynning)
f þætti Ríkisútvarpsins „Bein
lína“ í síðastliðinni viku svaraði
iðnaðar- og heilbrigðisráðherra,
Magnús Kjartansson, spurning-
um fólks víðsvegar af lands-
byggðinni. Kom þar margt
fram. En einkum var það eitt
mál sem þær frú Guðný Gils-
dóttir og frú Guðlaug Narfa-
dóttir spurðu um og á ég þar
við áfengismálin. Loksins kom
hún fram, þessi brennandi
spurning um það, hvort reikna
mætti með að Áfengisverzlun
ríkisins væri rekin með hagn-
aði, ef hægt er að tala um hagn-
að í sambandi við slíkann rekst
ur. Hafi frú Guðný margfaldar
þakkir fyrir spurningu sína og
þau orð, er hún lét falla í sam-
bandi við hana. Mér bíður í
grun að ef dæmið væri reiknað
út, sem ekki mun vera neinum
erfiðleikum bundið, þá myndi
koma í ljós tap á þeim ríkis-
rekstri og margt kæmi þar til
frádrags, sem ekki verður reikn
að í krónum. Eitthvað hlýtur að
vera að, þar sem nú er rætt um
að byggja geðdeildir við æ fleiri
sjúkrahús í landinu.
- Einnig kom fram í svari ráð-
herra að framleiðni væri minni
hér en í nágrannalöndum okk-
ar. Myndi þar ekki vera að
leita orsakanna í óreglu fólks,
sem til starfa er ráðið eða eftir-
kasta frístundanna.
Því vil ég skora á öll kvenna-
samtök og kvenfélög landsins
að taka höndum saman og reka
af höndum sér Bakkusardýrk-
unina, og ekki með neinum
vettlingatökum, heldur á raun-
hæfan hátt. Ég á ákaflega bágt
með að trúa því að eiginkonur,
mæður og ömmur í þessu landi
vilji ekki bindast samtökum um
að skapa svo sterkt og þrótt-
mikið almenningsálit gegn
áfengisbölinu, að það tæki að
hopa. Því verður að styðja þau
félög, sem taka vilja þessi mál
til meðferðar og reka af hönd-
um sér þær vítisveigar, sem við
erum svo háð í dag. Allir vilja
búa við frelsi í sem ríkustum
mæli, en sá sem hefur hlekkjað
sig í viðjar Bakkusar er aldrei
frjáls.
í svartasta skammdegi ís-
lenzkrar árstíðar og í svartasta
skammdegi íslenzkrar drykkju-
tízku eygðum við allt í einu
ljóstýru í sölum Alþingis, er
fimm þingmenn lögðu fram
frumvarp varðandi það, að
stjórn landsins afnemi áfengis-
veitingar í veizlum sínum. Við,
sem óskum þess af heilum hug
að ástand þessara mála megi
færast til betri vegar, fögnum
því að þetta frumvarp er fram
EINS og kunnugt er hafði Al-
menna bókafélagið áformað út-
gáfu á bók um heimsmeistara-
einvígið í skók fyrir lok þessa
árs. Vegna fjölmargra fyrir-
spurna um bókina og útgáfu-
tíma hennar vill bókafélagið
skýra frá eftirfarandi:
Þeir Friðrik Olafsson stór-
meistari, og Freysteinn Jóhanns
son blaðamaður, sem var blaða-
fulltrúi Skáksambands íslands
á heimsmeistaraeinvíginu, hafa
unnið að ritun bókarinnar. Rit-
ar Friðrik skýringar á skákun-
um en Freysteinn sögu mótsins.
Upphaflegt markmið höfunda
og útgefenda var, að bók þessi
hefði að geyma sem bezta og
sannasta lýsingu ó öllum þátt-
um heimsmeistaraeinvígisins. í
hinum sögulega þætti koma
fram ýmis áður ókunn atriði,
komið. Von mm er su, að þetta
sé vísir að áframhaldandi að-
gerðum til úrbóta.
Með þökk fyrir birtinguna.
Laufey Tryggvadóttir.
Herra ritstjóri.
ÞAÐ er rétt að nota storminn
hérna út af Vestfjörðum til að
skrifa nokkur orð. Það verður
ekkert fiskað í nótt.
Þar sem ég var fulltrúi á
landsfundi SFV vil ég víkja
nokkrum orðum að sameining-
armálinu, enda þótt mikið sé
búið að skrifa um það mál að
undanförnu.
Það eitt segir sig sjálft, að
ekki verður um sameiningu
stjórnmálaflokka að ræða nema
því aðeins að málefnaleg sam-
staða náist á milli flokkanna, á
grundvelli þess, að allir með-
limir og stuðningsmenn flokk-
anna samþykki þann málefna-
samning. Annað er innantómt
hjóm.
Ég vil því segja, að skoðun
Bjarna Guðnasonar, sem fram
kom á fundinum um þetta mikil
væga mál, eigi mikla lýðræðis-
lega og réttlætislega hugsjón að
baki — með hugtakinu samein-
ing.
Sameining getur aldrei orðið
til eflingar málefnalegum hug-
sjónum nema þeir sem samein-
ast séu einhuga um málefni sín,
annars fer illa.
Það getur em sagt endurtekið
sig sagan, eins og þegar ég lét
draga mig á asnaeyrunum og
sameinaðist Sjálfstæðisflokkn-
um og studdi hann í heil tólf ár,
málefnalega og fjárhagslega. En
hver varð uppskeran? Málgagn
flokksins úthrópaði mig að til-
efnislausu, eftir tólf ára flokks-
setu, sem kommúnista og þá
sagði ég mig úr flokknum.
Ég er samþykkur sameiningu
allra vinstri sinnaðra manna í
eina heild, í einn máttugan
flokk, sem yrði gæfa fyrir land
og lýð. En það er ljón á vegin-
um. í kosningabaráttunni lýstu
forystumenn SFV því yfir, að
Gylfi Þ. Gíslason og aðrir for-
ystumenn Alþýðuflokksins
hefðu brugðizt jafnaðarmönn-
um og stuðningsmönnum þeirra
og væri Alþýðuflokkurinn ekki
til lengur, Gylfi hefði innlimað
hann í Sjálfstæðisflokkinn í
„viðreisnarstjórninni“ sálugu.
Þegar ég lít á þessa staðreynd,
sem allir vita að er rétt, sé ég
engan möguleika SFV til sam-
einingar við Alþýðuflokkinn, á
meðan núverandi forystumenn
eru þar við völd. Heimilisfaðir,
sem gleymir hlutverki sínu
sem vekja munu mikla athygli,
þegar þau birtast. Þær rann-
sóknir á skákunum, sem eru
nauðsynlegar til að gera bókina
eins tæmandi og kostur er, hafa
reynzt tímafrekari og umfangs-
meiri en unnt var að ætla í upp-
hafi. Skákskýringarnar verða
mun ítarlegri en í þeim bókum,
sem hingað til hafa verið gefnar
út um einvígið. Er ætlun Frið-
riks að skrifa sérstakt yfirlit
yfir allar byrjanir í skákum ein
vígisins, auk þess verður í bók-
arauka getið um skákir annars
staðar frá, sem að einhverju
leyti hafa fræðilegt gildi fyrir
hina fróðleiksfúsari við .skýring
ar á einvígisskákunum. Vegna
þeirra miklu minnu, sem lögð
verður í ritun þessarar bókar,
mun útgáfa hennar frestst fram
á næsta ár. (Fréttatilkynning)
gagnvart heimilinu, en leggur
allt upp úr samtökum klúbbs-
ins, hlýtur að stofna til skiln-
aðar. Hann hefur gleymt hlut-
verki sínu, eins og forystumenn
Alþýðuflokksins gerðu. Ég
treysti þeim ekki til samstarfs.
Við setu mína á landsfundin-
um, kom annars nýtt viðhorf
upp í huga minn, en það er sam
einingarmál af öðrum toga, og
eitt brýnasta verkefni íslenzkra
stjórnmála. Það er nýr flokkur,
sem gæti orðið öflugur, en hann
vil ég nefna Landsbyggðarflokk
inn. En á fundinum kom greini-
lega fram, að svokölluð Reykja-
víkur- eða Suðurlandsklíka,
gerði leiðinlega vart við sig.
Sem betur fer er landsbyggð-
arfólkið að vakna fyrir því
hversu herfilega því er mismun
að á öllum sviðum þjóðlífsins.
Þess vegna er það lífsnauðsyn
landsbyggðarfólkinu að samein-
ast í öfluga heild, gegn óheil-
brigðri stefnu Reykjavíkur-
valdsins. : I,
í Reykjavík einni saman hafa
síðasta áratug risið upp margir
bæir á stærð við Akureyri og
fjárfesting í gatnagerð hefur
verið ógurleg, En ef á að byggja
hús, svo sem sjúkrahús og fleira
úti á landi, þótt ekki sé talað
um gatnagerð, er það ekki
hægt! Þó tekur út yfir með
öryggismál landsbyggðarfólks-
ins. Þau eru ekkert betri en
víða í vanþróuðum ríkjum
Afríku. Uti á landi eru læknis-
laus héruð mánuðum saman. í
dag eru tíu héruð læknislaus.
Öryggismál sjómanna eru í
mesta ólestri. Landsbyggðar-
fólk verður að gera allt sem
hugsanlegt er til þess að sporna
við frekara ójafnræði í byggð
landsins.
Það lifa fleiri í landinu en
Sunnlendingar. Við Patreksfirð
ingar viljum til dæmis að hér
verði komið upp fullkominni
lagmetisiðju til vinnslu sjávar-
afurða, hverju nafni nefnist.
Einnig vinnslu landbúnaðar-
afurða. Komið verði hér upp
fiskvinnsluskóla, sementsverk-
smiðju o. fl. Malbikaðar götur
staðarins, sem eru eins langar
saman lagðar og Langholtsveg-
urinn í Reykjavík.
Sjómenn vilja fullkomna vita
á Látrabjargi, Svörtuloftum,
Hornbjargi, í stað grútarlamp-
anna, og örugga veðurþjónustu
nefni ég að lokum. Og læt ég
svo staðar numið og þakka birt-
inguna.
18. nóv. 1972.
■■í
Magnús Guðmundsson,
Patreksfirði.