Dagur - 09.03.1974, Blaðsíða 2

2
Á Hólsfjöllum má
byggð ekki eyðast
Norska saltþurrkunarvélin í GarSi
FÖSTUDAGINN 15. febrúar sl.
var tekin í notkun norsk salt-
fiskþurrkunarvél; sú fyrsta
sinnar tegundar hér á landi, hjá
Fiskverkunarstöð Guðbergs
Ingólfssonar h.f. í Garði.
Af þessu tilefni bauð Fisk-
verkunarstöð Guðbergs Ingólfs-
sonar h.f. ásamt framleiðendum
vélarinnar, norska fyrirtækinu
A/S Raufoss, og umboðsfyrir-
tæki þeirra hér á landi, Sam-
bandi ísl. samvinnufélaga, blaða
mönnum, sjávarútvegsráðherra,
ráðuneytisstjórum, bankastjór-
um, sendiherra Norðmanna hér
á landi, stjórn S.Í.F., mörgum
öðrum framámönnum sjávarút-
vegsins, mörgum eigendum fisk-
verkunarstöðva og áhugamönn-
um um fiskverkun, suður í
Garð til þess að skoða þessa
vél.
í Fistverkunarstöðinni af-
henti Hr. G. Giljarhus, forstjóri
A/S Raufoss eigendum stöðvar-
innar vélina og Þórarinn Guð-
bergsson, framkvæmdastjóri
sýndi gestum vélina og útskýrði
fyrir þeim þessa nýju aðferð
við fullvinnslu saltfisks.
Síðan var gestum boðið í
Stapann þar sem fram voru
bornir margbreytilegir og góðir
saltfiskréttir og kaffi.
Ávörp þar fluttu: Lúðvík
Jósepsson, sjávarútvegsráð-
herra, Gunnar Giljarhus, for-
stjóri A/S Raufoss, Tómas Þor-
valdsson, formaður S.Í.F. og
Guðbergur Ingólfsson, forstjóri
Fiskverkunarstöðvarinnar.
Fiskverkunarstöð Guðbergs
Ingólfssonar h.f. var stofnuð í
Garðinum fyrir 22 árum og er
nú sameign sjö feðga. Þeir
feðgar fást einkum við verkun
saltfisks og skreiðar, en einnig
eiga þeir ísstöðina h.f. sama
stað, sem þeir eignuðust 1972
og frystir fisk og verkar skreið.
Fiskverkunarstöð Guðbergs
Ingólfsonar h.f. er einn af
stærstu saltfiskframleiðendum
landsins, þar voru fullþurrkuð
1270 tonn af blautfiski á sl. ári
(sem gera um 750 tonn af þurr-
fiski), en undanfarin 5 ár hefur
stöðin verkað til jafnaðar 1000
tonn af blautfiski.
Eins og öllum er kunnugt er
saltfiskverkun ein af elztu at-
vinnugreinum okkar og við
þurrkunina hafa vinnubrögð
haldist lítið breytt allt fram á
þennan dag. En Norðmönnum
hefur nú tekist að vélvæða þurr
fiskverkunina svo að kalla má
hana nú vélvæddan iðnað.
Þurrkvélin var pöntuð 29.
ágúst sl., hún var tilbúin til
afgreiðslu í Noregi 20. október
og kom til landsins 15. nóvem-
ber. Með henni komu hingað
tveir Norðmenn, sem settu hana
upp og gekk verkið greiðlega.
Vélin er 4.40 m á hæð, 2.15 m
á breidd og 19.40 m á lengd.
Hún er að mestu byggð úr ryð-
fríu stáli og áli, loftknúin og
hituð með olíukyndingu. Þetta
er mikið hreinlætisatriði, því
að loftpressunni og olíukynd-
ingunni má koma fyrir það
langt frá fiskverkuninni sjálfri
að frá þeim stafi engin meng-
unarhætta.
í vélina er látið í einu um
það bil 6V2 tonn af blautfiski
og eftir 20—30 tíma skilar hún
honum aftur, sem ca. 5 tonnum
af fullþurrkuðum fiski, betri og
hvítari fiski en yfirleitt fékkst
með gamla laginu.
Þessi norska vél er fullreynd
að því að sýna 85% í vinnu-
sparnaði við þurrkun blaut-
fiskjar og notar einnig umtals-
vert minna af orku en klefar
þeir, sem Fiskverkunarstöðin
notaði áður. Reksturskostnaður
inn er því verulega minni, bæði
hvað viðkemur vinnuaflsþörf og
orkuþörf, eins og sjá má af
framansögðu.
Vélin kostar nú um 7.8 millj.
ísl. kr. miðað við núverandi
gengi, án tolla og flutnings-
kostnaðar. □
Á SÍÐASTA Búnaðarþingi var
samþykkt svohljóðandi ályktun
um stuðning við byggð á Hóls-
fjöllum, sem Sigurjón Friðriks-
son mælti fyrir:
Búnaðarþing beinir þeirri ein
dregnu áskorun til Landnáms
ríkisins að hlutast til um það,
að treyst verði til frambúðar
byggð á Hólsfjöllum ásamt
Möðrudal og Víðidal.
Þingið bendir á, að nú þegar
verði hafin gerð heildaráætlun-
ar um, á hvern hátt búseta' á
jörðum þessum verði bezt
tryggð, og henni lokið það fljótt,
að hún liggi fyrir við gerð
næstu fjárlaga.
Við áætlanagerðina verði eft-
irfarandi haft í huga:
1. Býlin verði rafvædd og raf-
orkan seld á líku verði og frá
samveitum.
2. Hraðað verði lagningu
nýrra vega frá Grímsstöðum til
Mývatnssveitar og Öxarfjarðar.
3. Stóraukið verði óafturkræft
fjárframlag til byggingar íbúðar
húsa á þessum býlum.
4. Viðurkennt sé í verki nauð-
syn byggðar á þessu svæði til
aukins öryggis og þjónustu við
ferðamenn.
Greinargerð.
Hin sérstæða byggð á Hóls-
fjöllum í Norður-Þingeyjarsýslu
og á Efra-Fjalli í Norður-Múla-
sýslu á sér merka sögu að baki.
Um langan aldur hafa myndar-
leg fjárbú verið rekin þar, svo
að sögur fóru af. Bændurnir þar
hafa nytjað og helgað sér hin
víðáttumiklu, kjarngóðu heiða-
lönd, sem liggja aö baki ann-
arra byggðarlaga s. s. Öxfirð-
inga, Þistilfirðinga, Vopnfirð-
inga og Jökuldæla. Byggingar,
búfé í högum og mannlíf í Fjalla
byggðinni hefur frá öndverðu
vakið öryggiskennd þeirra fjöl-
mörgu vegfarenda, sem lagt
hafa leið sína um hina löngu
öræfaleið milli sveita og lands-
fjórðunga. Margur þreyttur
ferðalangur hefur þegið þar
húsaskjól og beina, og oft veitt
af höfðingsskap, enda gestrisni
þar víðkunn.
Það virðist enn um sinn nauð
synlegt öryggi ferðamanna að
byggð haldist á þessum, bæjum.
Þó mun verða meiru áð rekin
sé myndarlegur sauðfjárbúskap-
ur á þessum stöðum fyrir fram-
antaldar nágrannasveitir, sem
eiga afréttir að hinum víðáttu-
miklu öræfum sem umlykja
Fjallabyggðina, þar sem miklir
erfiðleikar skapast við smala-
mennsku afrétta ef búskapur og
byggð leggst af á Fjöllum.
íbúar í Fjallahreppi eru nú
26 á fjórum bæjum og í Möðru-
dal og Víðidal eru aðeins 5
íbúar. Hefur íbúum þessarar
sérstæðu byggðar fækkað hin
síðari ár, og mikil hætta á því,
að byggðin leggist í eyði ef ekki
verða gerðar sérstakar ráðstaf-
anir frá hendi samfélagsins til
að aðstoða það fólk sem þarna
er, og vill vera ef því er sköpuð
sambærileg aðstaða og öðrum í
hinum dreifðu byggðum. Þar er
fyrst að nefna hina sjálfsögðu
rafvæðingu sem er undirstaða
búsetu, svo og bættar samgöng-
ur, sem verða með því að hraða
byggingu á upphækkuðum vegi
til Mývatnssveitar og Öxarfjarð
ar. Lagt verði fram verulegt
umframfjármagn til íbúðarhúsa
bygginga, þar sem vart er hægt
að ætlast til að ungt fólk vilji
stofna til mikilla skulda við upp
byggingu sem hæpið er að hægt
sé að breyta í peninga, ef það
einhverra hluta vegna verður
að yfirgefa sveitina. i
Jafnframt sé höfð hliðsjón af
gildi byggðar á þessu svæði
vegna þjónustu við ferðamenn,
sem nauðsynlega þarf að vera
til staðar á þessari leið, þar sem
opnun hringvegar getur aldrei
leyst alla vetrarumferð um Hóls
fjöll og Möðrudalsöræfi af
hólmi.
Við þá heildaráætlun sem
lagt er til að gerð verði um
tryggingu búsetu í þessu byggð-
arlagi verði sérstaklega tekið
tillit til vilja fólksins sem þar
býr. □
Bogi. Skúli. Sveinn. Sverrir. Bjarni.
Framboðslisti Framsóknarflokksins
á Siglufirði nú í vor
Flufffélag
o o
FLUTNINGAR Flugfélags ís-
lands árið 1973 gengu með
miklum ágætum og nálgast nú
farþegatala félagsins um 300.000,
þegar allt er meðtalið. Til milli-
landaflugs notaði félagið báðar
þotur sínar af Boeing 727 gerð.
Ennfremur var tekin á leigu
DC-8 þota til nokkurra flug-
ferða yfir háannatímann í fyrra-
sumar.
Millilandaflug.
Farþegar Flugfélags íslands í
millilandaflugi síðastliðið ár
voru 82.585. Voru 69.431 árið
áður. Aukning 18.9%. Vöru-
flutningar á millilandaflugleið-
um jukust um tæp 9%. Fluttar
voru 1433 lestir á móti 1320
lestum síðastliðið ár. Mikil aukn
ing varð í póstflutningum milli
landa. Fluttar voru 270 lestir á
móti 215 lestum árið áður.
Aukning 25.5%.
Innanlandsflug.
Enn meiri aukning varð á
innanlandsflugi félagsins. Far-
r
þegar á innanlandsleiðum urðu
. 186.450 á móti 153.033 árið áður.
Aukning 21.8%. Vöruflutningar
námu 4605 lestum, en voru 4095
árið áður. Aukning 12.4%. Póst-
flutningar námu 571,6 lestum
og varð aukning rúm 2%.
Leiguflug.
Flugfélag íslands fór margar
leiguflugferðir fyrir ferðaskrif-
stofur og aðra aðila, en hélt
jafnframt uppi eigin ferðum til
Grænlands og Kanaríeyja.
Einnig flaug félagið margar
áætlunarferðir milli landa fyrir
skandinavíska flugfélagið SAS.
Farþegar í þessum ferðum voru
27.480. í leiguflugferðum voru
fluttar 458 lestir af vörum og
30,4 lestir af pósti. Alls fluttu
því flugvélar Flugfélagsins í
áætlunarflugferðum og leigu-
flugferðum 296.515 farþega á
móti 250.135 árið áður. Alls
voru 6496 lestir af vörum flutt-
ar með flugvélum félagsins og
872 lestir af pósti.
15. febrúar 1974.
FRAMSÓKNARMENN á Siglu-
firði hafa ákveðið framboð sitt
við bæjarstjómarkosningarnar í
vor. — Listinn verður skipaður
eins og hér segir:
1. Bogi Sigurbjörnsson, skatt-
endurskoðaridi, Hávegi 34.
2. Skúli Jónasson, framkv.-
stjóri, Hólavegi 16.
3. Sveinn Björnsson, verk-
stjóri, Lindargötu 22.
4. Sverrir Sveinsson, rafveitu-
stjóri, Hlíðarvegi 17.
5. Bjarni Þorgeirsson, málara-
meistari, Hafnartúni 6.
6. Hrefna Hermannsdóttir, frú,
Hverfisgötu 8.
7. Skarphéðinn Guðmundsson,
húsasmiður, Laugavegi 24.
8. Jón Sveinsson, skipstjóri,
Suðurgötu 62.
9. Oddur Vagn Hjálmarsson,
vélsljóri Hvanneyrarbr. 60.
10. Sveinn Þorsteinsson, húsa-
smiður, Hvanneyrarbr. 64.
11. Friðfinna Símonardóttir,
húsfrú, Steinaflötum.
12. Benedikt Sigurjónsson, húsa
smiður, Þonnóðsgötu 23.
13. Hilmar Ágústsson, eftirlits-
maður, Hólavegi 19.
14. Árni Th. Árnason, verka-
maður, Laugavegi 18.
15. Sigurður Magnú^son, múr-
arameistari, Hvanne.br. 48.
16. Jóhann Stefánsson, kaup-
maður, Lækjargötu 9.
17. Sigurjón Steinsson, bílstjóri,
Hávegi 34.
18. BjarkiÁ.rnason, kaupmaður,
Laugavegi 5.