Dagur - 26.03.1982, Qupperneq 7

mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmKmKmmm^mmmmmmmmmmmmK^mmmimmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm^mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm^mmtmmi^^
Hef alltaf sagt og segí enn að
það þarf takmarkað atvlnnuleysi
— Rætt við Gunnar Haraldsson bdasala um það starf
— sótarastörf hans á fyrri árum og fleira
Gunnar Haraldsson bílasali,
scm flcstir þckkja undir nafninu
Gunni Sót, hefur selt bíla í ein
15 ár. Hann cr sölumaöur fram í
fingurgóma og kann vel aö lýsa
kostum og göllum gæöinga
sinna, og honum liggur sjaldan
lágt rómur. Ekki cru menn held-
ur í vafa um skoöanir hans, síst
af ö11 n skoöanir Gunnars á
stjórnmálum. Frá unga aldri
hefur hann t.d. veriö dyggur
fylgismaður Sjálfstæöisflokksins
og þaö cr ekkert sem bendir til
aö þaö muni brcytast á næstunni
- síöur en svo.
Fólk er hrætt við
að taka lán . . .
- Já, bílasalan hcfur gengið
nokkuö sæmilega að undan-
förnu. Það eru aö vísu skiptar
skoöanir um það hvort fólk eigi
peninga, sumir þurfa aö fá lánað
í bílunum meöan aðrir geta
grcitt út í hönd. Annars er það
Ijóst aö mcnn eiga ekki jafn
mikiö og fyrir nokkrum árum.
Fólk cr hrætt við að taka lán í
dag sko, ha, cnda kostar það
pcninga.
Ég byrjaði Jn'lasölu í húsinu
þar sem Veslunin Eyjafjörður
var. Þá hætti ég til sjós, en var þá
búinn að vera sjómaður í ein 20
ár. Lengi var ég t.d. í nótabrúki
á Pollinum-ogerenn. Þegar við
fáum loðnu er hún seld í beitu á
verstöðvar.
Ég skal segja þér það, að ég
var búinn að eiga heima inni í bæ
allan minn aldur, þegar til mín
komu menn, sem ekki einusinni
voru Akureyringar, aðkomu-
menn, og sögðu mér að ég mætti
ekki veiða silung fyrir framan
húsið rhitt. Það stóð á eignarlóð
og ég taldi mig eiga 60 faðma
eins og aðrir bæir við þennan
fjörð.
Alltof mikið af lögum
og reglum
Einu sinni þegar við vorum að
draga fyrir var það kært. Við
innbæingar vorúm harðir og
vildum ekki gefæokkur, töldum
okkur vera í okkar rétti. Þá
fengum við engar lontur heldur
átta og níu punda fiska, en ein-
hvernveginn æxlaðist það að
þetta var endanlega bannað og
merki sett á miðja tunnuverk-
smiðjuna. Lína var dregin í ein-
hvern punkt í landi Veigastaða.
Bóndinn þar sagði við verndun-
armennina: Þið megið merlcja
hvar sem þið viljið, en ég held
áfram að draga fyrir í mínu
landi. Og það er gert enn þann
dag í dag. Það er alltof mikið til
af lögum og reglum, maður get-
ur varla andað fyrir reglum nú
orðið. Fólk hafði það miklu
betra hér áður fyrr þegar minna
var um allskonar tilskipanir.
Ég gerði út allsstaðar, frá
Sauðárkróki, Húsavík og Akur-
eyri svo dæmi séu tekin. Seldi
fisk? Jú, ég seldi fisk. Mérfannst
það hart að kaupfélagið skyldi fá
jafnmikið fyrir að slíta hausinn
og pakka fiskinum inn og ég fyrir
að veiða hann. Ég keypti mér
þrjá sendiferðabíla, réð menn
og seldi fiskinn á Grímsbyverði.
Við ókum út um allar sveitir í
þrjú ár og þetta gekk ágætlega.
Það var ekki keypt kóð af Kaup-
félaginu eftir að ég byrjaði, enda
var það ekkert skrítið. Ég gat
boðið fólki nýjan fisk, ha. Það
kom fyrir að rauðsprettan
spriklaði þegar bændurnir voru
að koma við hana, ha, ha.
Eftir þessi þrjú ár hætti ég á
sjó. Þá komu allskonar boð og
bönn. Ég fiskaði mikið í nót tvö
síðustu árin, en á því tímabili
kom einhver skrifstofublók úr
Reykjavík og sagði: Þið verðið
að hafa löglegan riða, já sagði
ég, skipti og lét setja fyrir mig
nót með löglegum riða, en í
fyrsta kastinu fékk ég eintóma
smáýsu og hún ánetjaðist svo
mikið í nótinni að það var hvítur
veggur allan hringinn. Ef ég
hefði fengið að nota gömlu nót-
ina, smáriðnu, áfram hefði verið
hægt að hvolfa öllu lifandi úr
nótinni.
Sótari í fjögur ár
Hugsaðu þér. Á hverju ári verð
ég að sækja um leyfi til að veiða
nokkrar tunnur af loðnu, ha. Ég
er búinn að sækja um núna en
hef ekki fengið neitt svar. En ég
held að það gerði loðnustofnin-
um ekki mikið til þótt við fengj-
um eitt eða tvö hundruð tunnur.
Það myndi líka koma sér vel á
önglum út með firði, ha.
Nei, mér er ekkert illa við þó
þú viljir fá að vita af hverju ég er
kallaður Gunni sót. Ég var sót-
ari á Akureyri í ein fjögur ár, á
þeim árum varð maður að vinna
til að hafa í sig og á. Ég hafði
ágætt upp úr þessu og var með
marga af mínum félögum með
mér í vinnu, en nafnið festist
bara við mig einan. Það kom
stundum fyrir að maður var
mildur í þessu og ég var búinn að
fjúka niður af nokkrum þökum
þegar kaðlarnir slitnuðu. Ég fór
aldrei til læknis, en ég brotnaði
örugglega oftar en einu sinni,
enda er ég allur meira og minna
úr lagi genginn.
Sóthreinsunin fólst einfald-
lega í því að við príluðum upp á
þökin og renndum sokknum
niður í gegnum skorsteinana.
Það var skafið í hvert horn og
hreinsað út í gegnum lúgu, sem
venjulega var í kjallara hússins.
Stundum voru kolaofnar í stof-
unni og það kom fyrir að þeir
voru ekki vel þéttir.
Sokkurinn slengdist
í eldstæði
Einu sinni var ég að hreinsa í
Sambyggingunni við Gránufé-
lagsgötuna. Þegar ég taldi mig
vera búinn og kominn niður,
mætti ég einni frúnni með sæng-
urföt, púða og föt í fanginu.
Áður en ég gat nokkuð gert var
hún búin að kæra mig fyrir
bæjarstjóranum. Ofninn var
nefnilega ekki vel þéttur og það
var víst hálf ótútlegt inni í stof-
unni. Ég held að hún hafi fengið
einhverjar bætur. í annað skipti
Gunnar Haraldsson.
var ég að hreinsa hjá Kristjáni
Birning hjá BSA. Ég skildi ekk-
ert í því hvaða fyrirstaða gat ver-
ið í strompinum, en það kom
stundum fyrir að sokkurinn
stoppaði í miðju húsi. Þá hífði
maður upp og lét falla niður.
Þetta gerði ég nokkrum sinnum
en ekkert gekk. Það var ekki
nema von því ég hafði lent í arn-
inum og sokkurinn slengdist
bara í eldstæðið í honum
miðjum. Kona Kristjáns kom út
alveg óð, en þegar hún sá hver
þetta var sljákkaði aðeins í
henni. Mamma og hún voru
góðar vinkonur. Þessi hreinsun
mín varð til þess að allt sem í
holinu var skemmdist eða eyði-
lagðist. Einhverjar bætur fengu
þau hjón frá bænum.
Það var ekkert smáverk að
• hreinsa skorsteinana á Akur-
eyri. Ef ég man rétt þá voru
þetta 950 pípur. Verkið tók
mánuð í hvert sinn og pípurnar
voru hreinsaðar þrisvar hvern
vetur.
. . . tuttugu ufsa
heldur snúna
Hvórt ég man eftir sérkennilegu
fólki í bænum? Já, á mínum
uppvaxtarárum var það til en er
nú horfið. Skólakerfið hefur séð
fyrir því. Það var viss aðall í inn-
bænum, hálf danskt fólk, sem
setti sinn svip á bæjarlífið. Það
var þarna karl sem hét Lillendal
að eftirnafni. Ég held að hann
hafi komið frá Vopnafirði um
aldamótin. í innbænum bjófíka
karl sem hét Hósi og stundaði
hann fiskveiðar á Pollinum.
Einu sini kom Lillendal kaup-
maður til Hósa og þá sagði hinn
síðarnefndi: Heyrðu Dalli hérna
hér/ komdu nú og keyptu af mér/
tuttugu ufsa heldur snúna/ upp í
kjaftinn á þér núna. Þeta þótti
andskoti góð drápa, ha, og karl-
inn keypti af honum. Lillendal
verslaði í Aðalstræti 2.
Þarna mátti finna Hannes á
skyrtunni, en hann var alltaf í
skyrtu yst. Undir henni var hann
kannski í tveimur peysum eða
svo, ha. Stundum fórum við
strákarnir að heimsækja Gústa
hjá Schiöt og fengum öl, eða við
hjálpuðum eitthvað til hjá Schi-
öth og fengum eitthvað fyrir. Þá
var þarna lítil ölstofa og hann
bruggaði sjálfur.
Svo kom setuliðið. Áður en
það kom löptu menn dauðann úr
skel. Okkur strákunum þótti
gott að fá þessa útlendinga, við
fengum nóg sælgæti og peninga
því við vorum alltaf að snúast
fyrir þessa karla. Það litla sem ég
kann í ensku lærði ég á þessum
árum. Stundum græddum við
strákarnir á verslun. Einu sinni
brann hús sem hét Rotterdam,
en þar geymdi herinn birgðir.
Þeir voru orðnir ansi þéttir þeg-
ar þeir voru að sprauta á eldinn,
en við strákarnir náðum þarna
einhverjum tugum flaskna af
víni og slatta af sælgæti og síga-
rettum. Margir urðu ríkir á
hernum, fuku upp úr eymd og
volæði í góð efni, ha.
Ef menn brúkuðu kjaft
Á þessum árum og allt framund-
ir að við íslendingar fórum að
hafa það gott þurftu menn að
vinna. Ef menn brúkuðu kjaft
var þeim sagt að fara heim.
Núna geta menn þanið sig enda-
laust og fá að halda áfram. Ég
hef alltaf sagt og segi enn að það
þarf að vera takmarkað atvinnu-
leysi, vinnuveitendur verð að
geta haft tangarhald á fólki. Já,
ég styð Sjálfstæðisflokkinn.
Fyrir lifandi löngu gekk ég í
hann. Þá stjórnaði Maggi í Esju
Verðí, félagi ungra sjálfstæðis-
manna. Þá voru til margir góðir
jaxlar í hópi stjórnmálamanna.
Þeir eru með öllu horfnir í dag.
Eigum við að snúa okkur aftur
að bílasölunni? Það er nefnilega
hún sem skiptir máli í dag. Ég
þarf ekki að kvara, ég fæ yfirleitt
ágætis kúnna og sumir koma
aftur og aftur. en það fá ekki all-
ir greitt í peningum fyrir bílana
sína. Ég man eftir því að einn
fékk þrjú hross og einhverjar
afurðir af rollum næsta haust
upp í bílverðið. Annars eru þeir
sem selja notaða bíla komnir í
nokkuð harða samkeppni við
umboðin. Þegar mínum kúnn-
um líkar ekki verðið hjá mér
segja sumir: Ég fer bara upp, þar
er hægt að fá bílana. Á efri hæð-
inni eru Kennedybræður og þeir
selja grimmt, en ég vil taka það
fram að samkomulagið milli
okkar er gott, þeir eru vinir mín-
ir allir saman. Tilfellið er að um-
boðin lána meira en þau gerðu.
Það er kreppa í dag og menn
sem vilja kaupa nýja bíla geta
nánast ráðið samningnum, en
það er mín trú að bestu kaupin
séu f eins eða tveggja ára göml-
um bíl. Það eru bestu kaupin,
ha.
Vv 'v
M
Sftf!

■

i»
u %
b ?
1 i :
rnir'
\
e
*> •
í * *
* a
P,áti,a,l,Við blái|n,ii»1’d,“n
Pétur í útsendingaklefa „Vídeólundar“.
Pétur Pétursson rafvirki er
formaður félags á Akureyri
sem ber heitið „Videólundur“,
en það er félag fólks í Lundar-
hverfi sem hefur sameinast um
videósendingar í hverfinu. Fé-
lagið var stofnað formlega í
nóvember, en reyndar er enn
eftir að halda framhaldsaðal-
fund. Við ræddum stuttlega við
Pétur á dögunum og spurðum
hann fyrst hvað margir hefðu
staðið að stofnun félagsins.
„Kerfið er byggt fyrir um 550
íbúðir. í dag eru 10 fjölbýlishús
tengd við það eða um 280 íbúðir
og það lætur þá sennilega nærri að
um 750 manns eigi kost á að
fylgjast með útsendingum
okkar.“
- Hvaða reglur hafið þið um
útsendingartíma?
„Við settum okkur þá reglu að
sýna aldrei á sama tíma og ís-
lenska sjónvarpið og það hefur
enginn breyting orðið á því enn
sem komið er. Hinsvegar býður
það efni sem sjónvarpið hefur öft
á tíðum á dagskrá sinni upp á það
að sent væri jafnhliða út á annari
rás. Ef við tökum síðustu föstu-
dagsmynd sjónvarpsins sem
dæmi, þá hefðum við getað sent
okkar mynd út samhliða henni og
síðan aftur er dagskrá sjónvarps-
ins var búin. Þá hefðu þeir sem
ekki hefðu áhuga á mynd sjón-
varpsins séð okkar mynd strax og
farið síðan að sofa. Við höfum
hinsvegar aldrei farið út í það að
senda út á sama tíma og íslenska
sjónvarpið, enda býður okkar
kerfi ekki upp á það í dag. Það er
hönnunargalli í kerfinu sem kem-
ur í veg fyrir að það sé hægt. En
við fáum tæki í april sem getur
gert þetta kleift. Við getum í dag
ekki sent út nema á einni rás, en
þegar kerfið okkar er komið í
gagnið eins og það á að verða þá
getum við sent út á fimm rásum
eftir hentugleikum.“
- Hvaða fleiri reglur settuð þið
ykkur í upphafi varðandi útsend-
ingartíma og það efni sem þið
sýnið?
„Það var ákveðið í upphafi að
við myndum ekki sýna neinar
og sem allra minnst ofbe!di“
— segir Pétur Pétursson formaður
„Vídeólundar66
myndir þar sem klám væri á ferð-
inni, og einnig að sýna sem allra
minnst ofbeídi. Hugmyndin er að
sýna eingöngu myndir sem fjöl-
skyldan getur horft á öll saman.
Við sýnum hinsvegar myndir sem
ég myndi vilja kalla góðar glæpa-
myndir, eftir sjónvarp á kvöldin
um helgar og á fimmtudagskvöld-
um.
Eins og dagskráin er hjá okkur
núna, þá sýnum við á fimmtudög-
um byrjum kl. 20.30 og sýnum þá
góða fjölskyldumynd. Að henni
lokinni sýnum við aðra mynd og
þá er oft um að ræða t.d. kúreka-
mynd eða eitthvað í þeim dúr.
Við sýnum einnig eftir að íslenska
sjónvarpinu lýkur á föstudögum,
laugardögum og sunnudögum.
Og þá erum við með teikni-
myndasyrpu fyrir börn á milli kl.
18 og 19 á föstudögum.
Það er mjög erfitt að fá barna-
efni í dag, en það er samt ætlunin
hjá okkur að senda út barna-
efni á milli kl. 18 og 19 á mánu-
dögum, þriðjudögum, fimmtu-
dögum og föstudögum."
- Hafið þið ekkert farið út í
það að bjóða upp á annað efni en
kvikmyndir?
„Nei, ekki til þessa. Hinsvegar
er fyrirtæki fyrir sunnan sem hef-
ur tekið upp efni fyrir Videóson
og fleiri aðila, og ég fékk að vita
það alveg nýlega að þetta fyrir-
tæki ætlar að hafa samband við
okkur og bjóða okkur efni. Það er
því ætlunin að auka fjölbreytn-
ina.“
- Nú hafið þið átt í einhverri
baráttu við bæjaryfirvöld, varð-
andi tengingu allra þessara fjöl-
býlishúsa á svæðinu og ekki getað
tengt inn í hús t.d. sem eru ofan
Skógarlundar. Hvað er um það
mál að segja?
„Það var eina skilyrðið sem
Póstur og sími setti okkur þegar
við fórum út í þetta að ekki yrði
um loftnetskerfi að ræða, og því
er allt kerfið tengt með köplum
sem grafnir eru í jörð. Við erum
komnir með kerfið að Skógar-
lundinum en við höfum ekki feng-
ið leyfi að fara þar yfir. Við send-
um umsókn til bæjaryfirvalda um
að fá að fara þar yfir, en það mál
er í nefnd og hefur ekki verið af-
greitt.“
- Hvað kostar það íbúðareig-
enda að notfæra sér þá þjónustu
sem „Vídeólundur" býður upp á?
„Stofngjaldið er 415 kr. fyrir
íbúðir í fjölbýlishúsum, 680 krón-
ur fyrir raðhús í Furulundinum og
740 krónur fyrir Heiðarlundinn.
Síðan greiðir fólkið mánaðarlega
50 krónur fyrir afnotin af okkar
þjónustu. Þetta eru ekki háar
upphæðir, og ég hef heyrt til
viðmiðunar að stofngjaldið í
Hafnarfirði, þar sem bærinn sér
um þetta sjálfur, sé um 4 þúsund
krónur. Stofngjaldið hjá okkur er
því hlægilega lágt.“
- Hefur einhver óánægja kom-
ið upp varðandi það efni sem þið
hafið sýnt?
„Já, það hefur komið fyrir.
Menn verða að gera sér Ijóst að
þarna búa þrjár kynslóðir og það
segir sig sjálft að innan þessarar
heildar koma alltaf upp óánægju-
raddir. Það er hinsvegar reynt að
fara bil beggja eins og hægt er og
við erum opnir fyrir öllum þeim
kvörtunum sem okkur berast.“
- En það hefur ekkert klám
verið sent út hjá ykkur og ekkert
ofbeldi?
„Það hefur ekkert ofbeldi farið
inn að mér vitanlega og ékkert
klám. Það skeði jú smá óhapp
fyrsta kvöldið sem við sendum út,
fyrir mistök sýndum við mynd þar
sem um klám var að ræða á kafla,
en ég stoppaði þa mynd og sýndi
aðra í staðinn. Þetta var fyrsta
myndin sem við sendum út og
vissulega gremjulegt að þetta slys
skyldi eiga sér stað. Við getum
sagt að það sé blátt bann við öllum
bláum myndum og það er fólkið
sjálft sem ræður þessu. Það er
hinsvegar mikil tilhneiging hjá
vissum hópi fólks að fá klám, en
við látum ekki undan þeim þrýst-
ingi. Fólkið verður þá bara að út-
vega sér það klám sjálft.“
6 - DAGUR - 26. mars 1982
26. mars 1982 - DAGUR - 7