Dagur - 21.12.1982, Qupperneq 14

85áraunglingur
Kristján Rögnvaldsson, safnvörður
garðyrkjumaður og múrari er átta-
tíu og fimm ára í dag, 21. des. þótt
flestum sem sjá hann myndi þykja
það ótrúlegt, svo unglegur sem
hann er og kvikurí hreyfingum. Við
sem þekkjum Kristján undrumstþó
enn meira hversu hann er ungur í
andanum, enda verðum við þess
iðulega vör að hann slær okkur, sem
erum helmingi yngri að árum út í
því efni.
„Áhuginn og lífsfjörið er eins og í
venjuegum manni um tvítugt og í
ósérplægni og fórnfýsi fyrir áhuga-
mál sín, á hann engan sinn líka,“
var sagt um bróður hans, Jón
Rögnvaldsson, sjötugan og á hann
þó ekki síður við um Kristján. Þeir
bræður voru á ýmsan hátt líkir og
einstaklega samhentir, og það sem
annan kann að hafa vantað bætti
hinn upp.
Fæddir eru þeir bræðurí Grjótár-
gerði í Fnjóskadal, sem nú er komið
í eyði fyrir löngu, en fluttust ungir
með foreldrum sínum að Fífilgerði í
Kaupangssveit. Jón nam við Gagn-
fræðaskólann á Akureyri og við
garðyrkjustöð í Kanada og lauk þar
garðyrkjuprófi, en Kristján gerðist
handverksmaður og lærði múrun
hjá Sveinbirni Jónssyni, þeim
merka hugsjónamanni. Stundaði
hann það starf síðan um nærfellt
tveggja áratuga skeið, eða til 1938,
er þeir bræður keyptu garð-
yrkjustöðina Flóru á Akureyri, sem
þeir ráku 1 15 ár.
Árið 1954 tók Rögnvaldur við
stjórn Lystigarðs Akureyrar og
fáum árum síðar keypti Fegrunar-
félagið hið mikla safn af lifandi
plöntum, sem hann hafði komið
upp í garðinum heima í Fífilgerði,
og var það flutt í Lystigarðinn sem
þar með varð grasafræðigarður.
Kristján var jafnan sem önnur hönd
Jóns við störfin í Lystigarðinum og í
sameiningu sköpuðu þeir þann
skrúðgarð og fræðistofnun sem
Lystigarðurinn er í dag og gerðu
hann frægan um víða veröld.
Þegar Jón hætti störfum við
garðinn árið 1970 hvarf Kristján
einnig þaðan og tók upp önnur
störf. Hann hafði þá fyrir nokkrum
árum byrjað að vinna við Náttru-
gripasafnið á vetrum og hefur
haldið því áfram allt til þessa dags.
Þar hafa verkefni hans verið marg-
vísleg, einkum þó við smíðar og
frágang og hirðingu á jurtasöfnun-
um, og má segja að reynsla hans sem
múrari og garðyrkjumaður hafi þar
komið að góðu haldi, enda gekk
hann að störfum sínum þar með
sömu atorku og áhuga og áður í
Lystigarðinum, þótt kominn væri á
áttræðisaldur. Er það óefað mikið
happ fyrir þessar upprennandi
stofnanir að hafa notið krafta þessa
bjartsýnismanns, þegar þyngst var
fyrir fæti og mest á reyndi.
Enn er þess að geta að Kristján
hefur um áratugs skeið eða meira
verið safnvörður við Davíðs-
hús og Matthíasarhús á Akureyri og
haft þau opin almenningi daglega á
hverju sumri. Síðariárin hefur hann
einnig haft sams konar gæslu á
sýningarsal Náttúrugripasafnsins.
Störf hans í þágu bæjarfélagsins eru
því orðin mikil og hafa ekki verið
launuð að verðléikum, því Kristján
hefur jafnan verið lausráðinn og
unnið störf sín í tímavinnu á lægsta
kaupi.
Við sendum Kristjáni hugheilar
afmæ 1 isk veðj u r á þessum
tímamótum og vonum að hann
fyrirgefi okkur rabbið.
H.Hg. og J.P.
Dansklúbburinn Parið
heldur dansleik annan í jólum að Bjargi kl. 9-1 fyrir meðlimi,
nýjafélaga og gesti.
Dansklúbburinn Parið.
Eiginmenn, leitíð ekki langt yfir skammt!
Jólagjöfina handa konunni
fáiö þið í Skemmunni.
S\emman
SKIPAGATA 14 B - SÍMI 96-23504
PÓSTHÓLF 84 - 602 AKUREYRI
Stálpönnurnar
og pottarnir
margeftirspurðu fást nú aftur.
Pantanir óskast sóttar sem fyrst.
^VSTgtTL^LSTgröl--------.
14- DAGUR - 21. desember 1982
Tilraun a
aðfangadagskvöld
Alltaf vaknar hjá mér einhver sérstök
tilfinning þegar jólin nálgast og er hún
hvað stekust þegar logndrifa er úti og allt
kyrrt og hljótt. Þessari tilfinningu er ekki
got að lýsa en það má gefa henni nafn,
jólagleði.
Þegar auglýsingar dynja á manni og
allir eru að farast úr stressi við
jólagjafakaup, hreingerningu og bakstur
verður mér alltaf hugsað til gömlu
jólanna minna.
Aldrei voru nein læti í kring um þau,
bara friður og ró, þau voru tákn um
komandi birtu. Sá er að vísu munurinn að
ég sem barn bjó á afskekktum sveitabæ;
þar sem rafmagn er ekki komið enn. I
dimmunni var ósköp auðvelt að trúa á
drauga og alls kyns kynjaverur er
leyndust í myrkrinu og skúmaskotum
víðs vegar. Tvennt var einkum til að
styrkja draugatrúna hjá mér. Það fyrra
var að einu sinni seint að kvöldi heyrðum
dráttarvél ekið heim að bænum, síðan var
gengið inn göngin og inn í eldhús,
hundarnir geltu eins og um kunnugan
væri að ræða - en enginn sást.
Aldrei fékkst nein skýring á þessu,
enginn kom um kvöldið, þannig að
enginn var að senda fylgjuna sína á undan
sér. Hin ástæðan var göngin. Þau voru
mér ægilegur þyrnir í augum. Þesi göng
tengdu saman nýtt íbúðarhús og leifar af
gamla bænum, hlóðareldhús og fjós. Þau
voru hlaðin úr torfi og grjóti, um þau
skutust mýs og hljóð frá kúnum í fjósinu
bárust til þess sem um göngin fór. Um
þessi göng var ætíð gengið á vetrum, bæði
vegna fannfergis við aðaldyr og svo var
erfitt um aðföng mestan hluta vetrarins
og kol voru engin léttavara sem borin var
á baki né dregin á sleða af einum manni.
Um jólin voru göngin alltaf upplýst ogég
var ekki gömul þegar mér varð Ijós sú
staðreynd að eftir jólin fór að birta aftur.
Þetta var það besta við jólin, birtan og
það að losna við myrkfælnina í göngun-
um á meðan og vita að bráðum færi sólin
að sjást aftur.
Fyrstu merki þess að jólin væru í nánd,
voru ekki auglýsingar í sjónvarpi eins og
nú, enda ekkert sjónvarp á íslandi þá,
heldur laufabrauðsbakstur. Jól án laufa-
brauðs þótti nánast guðlast. Um svipað
leyti var farið að huga að jólahangi-
kjötinu, hvort það væri orðið mátulega
reykt. Fullorðna fólkinu þótti það
nefnilega ómissandi líka, ekki mér, ég
fékk aldrei skilið þetta hangikjötsát,
fiskur og þá sérstaklega saltfiskur, það
var minn uppáhaldsmatur, af hverju ekki
að hafa hann?
Jólagjafir skiptu ekki höfuðmáli, ef ég
fékk bók var ég ánægð, enda engar
auglýsingar sem glöptu.
Hvernig skyldi þessu vera háttað nú,
eru börn ánægð með það sem þau fá eða
vilja þau alltaf meira og meira? Þessu
hafði ég lengi velt fyrir mér, þar til að ég
ákvað ein jól að gera á þessu smá
athugun.
Sonur minn var búinn að sitja alla
aðventuna límdur framan við sjónvarpið
og horfa á auglýsingar um öll fallegustu
og hentugustu leikföngin til jólagjafa. Oft
var hann búinn að láta þau orð falla að
þetta eða hitt langaði hann til að eignast.
Þegar leið nær jólum ákvað ég hvernig
að tilauninni skyldi staðið. Eg hafði keypt
handa drengnum rafmagnsbíl, sem í
þyrfti tvær rafhlöður af sömu stærð og
algengastar eru til nota í vasaljós. Nú
ætlaði ég að gea honum grikk, að vísu skal
viðurkennt að jólin eru kannski ekki
heppilegasti tími til að hrella fólk, ég
pakkaði bílnum inn og faldi hann. Síðan
pakkaði ég inn rafhlðunum og setti þann
böggul viðjólatréð semjólagjöffrá pabba
og mömmu.
Aðfangadagur kom og leið að kvöldi,
ósköp hægt eins og ævinlega, enda er
hann sennilega algengasti dagur ársins
a.m.k. hjá börnum. Eftir að hafa hlustað
á messu og borðað var farið að huga að
jólagjöfunum. Ekki man ég núna aðrar
gjafir sem drengurinn fékk, en síðastur
var honum afhentur pakkinn frá pabba
og mömmu. Hann opnaði og viti menn
hann þaut upp um hálsinn á okkur og
sagði: „Takk elsku mamma og pabbi,
batterí í vasaljósið mitt, nú get ég látið
það lýsa mér þegar dimmt er.“ Þetta var
besta jólagjöfin hans. Bíllinn vakti að vísu
hrifningu, en ekki eins mikla. Þarna fékk
ég þá sönnun sem mig vantaði. Jólin eru
enn það ljós í skammdeginu sem þeim var
ætlað, og jólagleðin er ekki eitthvað sem
heyrir sögunni til, því þrátt fyrir allar
umbúðirnar og auglýsingaskrumið er
hægt að gleðjast yfir því sem lítið er. Það
borgar sig ekki alltaf að stressa sig fram
úr hófi, það skapar engum meiri ánægju.
Þó jólin séu hátíð barnanna fyrst og
fremst, þá langar mig í lokin að hugsa
aðeins til aldr. ða fólksins, því ári þess er
nú senn að ljúka. Margir hinna öldruðu
hugsa nefnilea hvað mest ti! baka í
kringum jólin og því finnst mér tilvalið að
senda þeim lítið ljóð eftir Bjarna Jónsson
og mínar bestu óskir um gleðileg jól og
vonum að eftir ykkur verði meira munað
í framtíðinni.
Á.M.
Gamla kertið
Ég kveiki á þér, kertið gamla miti,
því Kristur gaf mér jólaljósið þitt.
I fver geisli frá þéi vekur sömu sýn.
ég sé til baka æskujólin mín.
Þú góða ljós, er geymir það sein var.
og glæðir aðeins fagrar minningar.
Ég sit hjá þér og sé að þú ert til,
mín sál er barmafull af þökk og yl.
A meðan endist ævikveikur þinn.
cg alltaf sanna jólagleði finn.
Þú gleymdist aldrei gegnnm lífsins svað.
þú gamli sveitaarfur heimanað.
F.g skil það núna. einmitt livað það er.
sem ævinlega hefur bjargað mér.
Að þótt ég víða lenti lífs nm stig.
í leynihólfi alltaf geymdi ég þig.