Dagur - 18.01.1983, Blaðsíða 4

ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
RITSTJÓRNARSlMAR: 24166 OG 24167
SlMI AUGLÝSINGADEILDAR OG AFGREIÐSLU: 24222
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARM.: HERMANN SVEINBJÖRNSSON
BLAÐAMENN: EIRlKUR ST. EIRlKSSON, GYLFI KRISTJÁNSSON
OG ÞORKELL BJÓRNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI: JÓHANNES MIKAELSSON
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Furðulegar aðgerðir
borgarstjórans
Aðgerðir borgarstjórnarmeirihlutans í Reykja-
vík að undanförnu hafa vakið furðu manna um
allt land. Að vísu mátti vita það að íhalds- og
afturhaldsstefna yrði ofan á þegar eftir að nýi
borgarstjórnarmeirihlutinn tók við stjórn
borgarinnar. Hins vegar væntu menn ekki
þess sem nú er orðið raunin, enda hefur keyrt
svo úr hófi að meira að segja sjálfstæðismönn-
um blöskrar.
Einræðistilhneigingar nýja borgarstjórans
eru með slíkum eindæmum að aðrir borgarfull-
trúar en Sjálfstæðisflokksins fá vart að láta
skoðun sína í ljósi fyrr en eftir að ákvarðanir
hafa verið teknar. Landslög eru virt að vettugi
og engu er líkara en borgríki sé að verða til í
ríkinu með algjört sjálfdæmi í eigin málefnum.
Einhliða hækkun strætisvagnafargjalda hef-
ur vakið hvað mesta athygh þeirra mála sem
borgarstjórnarmeirihlutinn hefur beitt sér
fyrir. Vart fer á milli mála að þar eru landslög
og reglur brotnar, þær lýðræðislegu leikreglur
sem þjóðin hefur sett sér eru fótum troðnar af
nýja einræðisherranum í borgríkinu sjálf-
stæða. Borgarstjórinn treystir ekki einu sinni
þingmannaliði flokks síns í Reykjavík til að
beita áhrifum sínum til að breyta vitlausu vísi-
tölukerfi, sem veldur því að hækkun stræt-
isvagnafargjalda í Reykjavík hækkar laun fólks-
ins í Grímsey og Grindavík. Hann sniðgengur
allt og alla, einnig lýðræðislega kjörna þing-
menn Reykjavíkurborgar sem taka þátt í að
setja leikreglurnar í þessu þjóðfélagi. Fleiri
gætu ef til vill komið í kjölfarið og sennilega
væru Grímseyingar miklu betur komnir ef þeir
segðu sig úr lögum við landið og þyrftu þar
með ekki að leggja sitt af mörkum til að byggja
upp ýmiskonar þjónustustarfsemi í Reykjavík,
sem þeir nota svo sárasjaldan.
Þá er þess að geta að hækkun strætisvagna-
fargjalda kemur að sjálfsögðu verst við þá sem
mest nota þessa samfélagslegu þjónustu, þá
sem ekki eiga bíla og minnst mega sín.
Annað mál sem vert er að ræða er sú ákvörð-
un borgarstjórnarmeirihlutans að meina nem-
endum utan af landi að sækja iðnskóla og fjöl-
brautaskóla í Reykjavík, nema til komi
greiðslutrygging fyrir námsvistargjöldum. At-
hyglisverð eru þau ummæli ráðuneytisstjóra
menntamálaráðuneytisins að það sé rangt hjá
borgarstjóra að borgin hafi mikinn kostnað af
utanbæjarnemendum. Það sé ríkissjóður sem
borgi meginhlutann af námskostnaðinum en
ekki borgarsjóður. Auk þess stórgræði borgar-
sjóður á því að hafa allar menntastofnanir og
kennara við þær í borginni. Þá verði Reykjavík
að þjóna öllum landsmönnum sem höfuðborg,
enda njóti hún góðs af öllum þeim opinberu
stofnunum sem ríkið kostar.
Mikið hefur
áunnist í
lagningu
bundins slitlags
í þriðja hefti Fjármálatíðinda
1982 er forvitnileg grein um
samgöngur og ferðamál þar
sem vikið er að vegamálum í
upphafi. Greinin er eftir Valdi-
mar Kristinsson og þær upplýs-
ingar sem hér koma fram eru úr
þessari grein.
í kaflanum um vegagerð seg-
ir svo í greininni:
„Lagning bundins slitlags á
þjóðvegi hér á landi á sér ekki
langa sögu og hefst raunar ekki að
marki fyrr en með lagningu nýrrar
Reykjanesbrautar milli Hafnar-
fjarðar og Keflavíkur sem steypt
var á árunum 1962 til 1965. Árið
1972 var svo lokið byggingu nýs
vegar milli Reykjavíkur (Arbæj-
ar) og Selfoss, sem lagður var
malbiki og olíumöl, og 1971-1972
var einnig lagður steyptur vegur
frá Reykjavík (Höfðabakka) og
upp í Kollafjörð. Frá 1974 var
lægð í lagningu bundins slitlags
fram til ársins 1978 þegar ný tækni
tók að ryðja sér til rúms (sjá kort
hér á eftir).
Vegna mikils kostnaðar er ekki
gert ráð fyrir að steinsteypa verði
notuð að ráði við vegalagningu
hér á landi í fyrirsjáanlegri
framtíð. Malbik er aftur á móti
æskilegt að nota þar sem umferð
er tiltölulega mikil. Olíumölin tók
víða við af malbikinu, einkum
vegna þess að hún er auðveldari í
flutningum og hægt er að laga
hana í litlum stöðvum. Hins vegar
hefur svokölluð klæðing, þar sem
möl er dreift yfir olíuborinn veg,
tekið að mestu við af olíumölinni
síðustu árin og virðist ætla að gera
góða raun.
Nær alltaf er miðað við tvöfalda
klæðningu sem lögð er á með
nokkru millibili en samt er hún
verulega ódýrari en aðrar aðferðir
við lagningu bundins slitlags á
gamla vegi, 7,5 m breiða sem hér
segir: tvöföld klæðning 486 þús.,
olíumöl 707 þús. og malbik 1020
þús. í öllum tilfellum er reiknað
með 15 cm burðarlagi og öxlum á
vegina.
Haustið 1982 var búið að leggja
bundið slitlag á um 650 km af
þjóðvegum landsins. Til þess að
gera grein fyrir hversu stór áfangi
þetta er má nefna til samanburðar
að þjóðvegakerfið í heild er um
8400 km. Ekki segir þetta þó alla
söguna þar sem umferð um vegina
er afar mismunandi og þótt oft
hafi takmarkað tillit verið tekið til
umferðarþungans við ákvörðun
um vegagerð þá er þó yfirleitt
ekki lagt á bundið slitlag nema þar
sem umferðin er allmikil eða
mikil. í langtímaáætlun um góð-
vegagerð, sem mun ná 12 ár fram í
tímann, er gert ráð fyrir að ljúka
vegabótum á um 2800 km eða
þriðjungi þjóðvegakerfisins; þar
af er helmingurinn í hringvegin-
um eða um 1400 km. Samkvæmt
þessari langtímaáætlun ná góð-
vegirnir nú yfir nær fjórðunginn
eða 650 km af 2800 km.
Góðvegagerð mun komin
skemmra á veg hérlendis en í
flestum öðrum löndum og eftir að
hún hófst að nokkru marki hefur
gætt vaxandi óþolinmæði margra
að þurfa að aka fjölfarna malar-
vegi þegar munurinn á þeim og
nýju vegunum er svo mikill. En
þó að þannig gangi hægt með tilliti
til þess hve seint var af stað farið
þá er þegar farið að muna veru-
lega um góðvegina á ýmsum leið-
um, eins og eftirfarandi yfirlit gef-
ur til kynna.“
í greininni í Fjármálatíðindum
er einnig gerð grein fyrir einstök-
um framkvæmdum í vegagerð.
Eftirfarandi kemur þar fram um
þjóðvegaframkvæmdir á Norður-
landi:
„Nú er búið að opna nýja veg-
inn um Hrútafjarðarháls og klæða
helminginn af honum. Er lengi
búið að bíða eftir þessum 10 km
vegarkafla, enda tók framkvæmd-
in mörg ár. Fleiri þjóðvegarkaflar
hafa verið klæddir í Húnavatns-
sýslum síðustu tvö árin og veru-
lega farið að muna um þá í akstri
þarna.
í Skagafirði hefur bæst við
klæðninguna til Sauðárkróks og
einnig austan Héraðsvatna í fram-
haldi af nýju brúnni. Mánár-
skriður hafa löngum verið þyrnir í
augum Siglfirðinga en nú er verið
að lækka veginn þarna um 100 m
eða úr 170 m í 70 m og verður af
þessu veruleg samgöngubót.
Enn bíður framtíðarvegarlagn-
ingin um Giljareitina og mun ekki
fullljóst hvernig vegur verður best
lagður þar en þarna hefur löngum
þótt varasöm leið, einkum á
vetrum. Vegurinn um Öxnadals-
heiði er kominn í framtíðarhorf,
þó enn án klæðningar, og í Öxna-
dalnum er sennilega hægt að lag-
færa veginn undir klæðningu en í
Hörgárdalnum er hringvegurinn
gamall og úr sér genginn, og þarf
efalaust að endurleggja hann.
Nú er komið bundið slitlag nær
alla leið frá Akureyri til Dalvíkur
og verið er að ljúka við tvíbreiða
brú á Svarfaðardalsá hjá Dalvík.
Væntanlega kemur vegur yfir
Eyjafjörð, norðan flugvallar,á
næstu árum, en fyrir sunnan vænt-
anlegt vegarstæði er nær þurr-
lendi að sjá þegar fjara er. Á
þessu ári hefur aftur verið unnið
verulega í Víkurskarði og er nú
hægt að aka veginn nær alla leið
yfir í Fnjóskadal. Þessari vega-
gerð gæti lokið á næsta ári.
í Aðaldal hefur verið lagt bund-
ið slitlag á nær 25 km, næstum
samfellt frá Húsavík.“
Bundið slitlag á þjóðvegum
— tegund fyrstu gerðar.
Sleypa Malbik Olíumöl Ktœðing Alls
Lagl á km km km km km
fyrir 1960 4,99 4,99
1962 3,70 — — — 3,70
1963 10,80 — — — 10,80
1964 — — — —
1965 18,28 3,51 — — 21,79
1966 — • — — — —
1967 0,80 0,94 ■ — — 1,74
1968 — — — — —
1969 — — — —
1970 ■ — 11,03 — 11,03
1971 3,10 3,01 12,31 — 18,42
1972 10,79 4,70 20,54 — 36,03
1973 ' — 2,15 22,34 — 24,49
1974 — 1,78 6,54 — 8,32
1975 — 4,22 13,31 — 17,53
1976 — — 13,96 — 13,96
1977 — 0,30 12,66 — 12,96
1978 0,65 6,90 21,38 13,90 42,83
1979 — 0,59 12,92 26,71 40,22
1980 — 11,67 24,56 55,07 91,30
1981 — 6,01 26,46 110,45 142,92
1982 — 3,00 10,20 131,01 144,21
Aldur óviss — 1,33 2,42 — 3,75
Samtals 48,12 55,10 210,63 337,14 650,99
Bundið slitlag á þjóðvegum haustið 1982 frá
Reykjavík til:
Þingvalla ........ 34 km af 51 km alls eða 67%
Borgarness .... 69 km af 117 km alls eða 59%
Blönduóss...... 120 km af 292 km alls eða 41%
Sauðárkróks ... 149 km af 368 km alls eða 40%
Akureyrar...... 155 km af 438 km alls eða 35%
Dalvikur....... 172 km af 463 km alls eða 37%
Húsavíkur .... 185 km af 530 km alls eða 35%
Hvolsvallar .... 106 km af 106 km alls eða 100%
Víkur í Mýrdal . 111 km af 192 km alls eða 58%
4 - DAGUR -18. janúar 1983