Dagur - 10.06.1983, Blaðsíða 5

Heimsókii á Sólborg
Studnlngur við
brýnt
Nokkur hópur samborgara okkar háir allt
sitt líf harða baráttu við fötlun af ýmsu tagi.
Sem betur fer fá margir þeirra notið allt að
því eðlilegra lífshátta með lítilli aðstoð en
nokkrum velvilja samferðarmanna. Aðrir
verða hins vegar að axla stórar byrðar sem
gerir þeim ókleift að njóta þeirra lífsgæða
sem ófatlað fólk telur eðlileg og sjálfsögð og
hluta óumdeilanlegra mannréttinda. Þessum
einstaklingum er það sameiginlegt að vera
alla tíð öðrum háðir með frumstæðustu lífs-
þarfir. Peir flytja ekki mál sitt á mannfund-
um né koma hjálparbeiðni á framfæri í
fjölmiðlum. Aðrir verða að tala máli þeirra
og knýja stjórnvöld og almenning til skiln-
ings á sérhæfðum þörfum þeirra og sjálf-
sögðum rétti til allrar þeirrar aðstöðu sem
nútíma þekking ræður yfir til að draga úr
bjargarleysi því og einangrun sem fötlunin
veldur.
Nokkur hluti þess tiltölulega fámenna
hóps sem hér um ræðir fyllir flokk vangefins
fólks er nýtur þjónustu Vistheimilisins Sól-
borgar. Þessum einstaklingum er það sam-
eiginlegt að líkamleg fötlun fylgir alvarleg-
um greindarskorti. Fötlun sem á rætur sínar
að rekja til þeirra stjórnstöðva heilans er
ráða starfsemi hreyfikerfis líkamans. Afleið-
ingarnar eru vanhæfni til gangs og á stund-
um er fötlunín svo alvarlegs eðlis að ein-
staklingurinn er algjörlega ósjálfbjarga hvað
líkamlega getu varðar og er bundinn rúmi
sínu eða hjólastól alla ævi. Fáum er mark-
viss og stöðug þjálfun eins nauðsynleg.
Pjálfun, sem að vísu eyðir ekki fötluninni,
en dregur úr áhrifum hennar og gerir þeim
lífið bærilegra sem hennar njóta.
í því skyni að auka möguleika þessa fólks
og skapa aðstöðu til fjölþættari meðferðar
og þjálfunar þess er ákveðið að hefjast
handa um byggingu húsnæðis á Vistheimil-
inu Sólborg fyrir ýmsa þætti líkams- og
sjúkraþjálfunar.
í fyrsta áfanga hússins verður sundlaug og
önnur sú aðstaða sem í kringum hana er
nauðsynleg og er annar áfangi reyndar ekki
fyrirhugaður í bráð. Tilkoma laugarinnar
mun gjörbreyta allri meðferðaraðstöðu en
þjálfun í vatni er mjög áhrifamikill þáttur í
þá veru að auká líkamlega hæfni og ryðja
leið fyrir aðra þjálfun og uppbyggingu and-
legs þroska hjá þeim sem hlut eiga að máli.
Fyrirhuguð sundlaug verður ca. af stærð-
inni 4x8 en allt húsið um 200 fm. Laugin er
fyrst og fremst ætluð til þjálfunar en ekki
keppni enda stærð hennar við það miðuð.
Staðsetning hennar skapar möguleika til
daglegrar notkunar og þar með sífelldrar
þjálfunar sem ekki er möguleg ef sækja
þyrfti þessa aðstöðu í almenningslaugar.
Aðgengi fatlaðra er þar heldur ekki tryggt
og mjög óhægt er um vik að leita þangað
með stóran hóp meira eða minna ósjálf-
bjarga fólks. Aðrir skjólstæðingar heimilis-
ins munu þó sem hingað til nýta sér mögu-
leika almenningslauga.
Þar sem ekki hefur tekist að tryggja fram-
lag úr opinberum sjóðum til framkvæmda
þessarra hafa undirritaðir aðilar ákveðið að
gangast fyrir almennri fjársöfnun um allt
Norðurland til að hrinda þeim í framkvæmd.
Við hefðum gjarnan kosið að þurta ekki að
fara þann bónarveg að pyngju almennings
sem án efa er langþreyttur á harðri sam-
keppni ýmissa líknar- og styrktarfélaga um
gjatmildi og skilning samborgaranna á þörf-
um þeirra sem minna mega sín í baráttunni
um lífsgæðin. Á hinn bóginn erum við þess
fullviss að margur vill leggja sitt af mörkum
til að þeir sem ekki standa jafnfætis öðrum
fái í einhverju uppbót þess er á skortir í lík-
amlegu og andlegu tilliti.
Á morgun, laugardaginn 11. júní, verður
gengið í hús á Akureyri og boðnir til sölu
pakkar er innihalda framleiðsluvöru sem
unnin er á vinnustofum heimilisins við
Hrísalund hér í bæ. Verð hvers pakka er 150
krónur og ganga 100 krónur af söluverðinu
til byggingar sundlaugarinnar. Seinna í mán-
uðinum, eða í byrjun júlí, verður leitað til
íbúa utan Akureyrar í sama tilgangi. Félagar
i Iþróttafélaginu Eik, Foreldrafélagi barna
með sérþarfir, Starfsmannafélagi Sólborgar,
auk stuðningsmanna Styrktarfélags vangef-
inna munu annast söluna á Akureyri.
Við væntum þess að sölumönnum verði
vel tekið og þökkum fyrirfram stuðning og
velvilja.
F.h. Vistheimilisins Sólborgar,
Bjarni Rristjánsson,
framkvxmdastjóri.
F.h. Styrktarfélags vangefinna
á Norðurlandi,
Svanfríður Larsen, formaður.
„Aðlögun að eðllleg-
um lffhaðarháttum“
- Það sem margir gera sér e.t.v.
ekki grein fyrir er að vangefnir
einstaklingar eiga oft við að
stríða mjög alvarlega líkamlega
fötlun og verulega skerta hreyfi-
getu. Þetta fólk þarfnast mikillar
aðhlynningar og þjálfunar og
það er einmitt þar sem sundlaug-
in gæti gert, okkur liggur við að
segja, kraftaverk.
Þetta sögðu þær Þórhildur Svan-
bergsdóttir, deildarstjóri og Nína
Edda Skúladóttir, þroskaþjálfi, en
þær vinna báðar á þeim deildum
Sólborgar þar sem vistmennirnir
eru hvað fatlaðastir.
- Þessi trú okkar á sundlauainni
stafar einfaldlega af því að viö vit-
um að það hefur gert mikið van-
gefnum og fötluðum einstaklingum
mjög gott að komast í sund. Við
þekkjum dæmi um það að fólk sem
var mjög lokað og sem var erfitt að
ná til, gjörbreyttist eftir nokkra
tíma í sundi. Það slappaði af og auk
þess sem hreyfigetan jókst verulega
þá var mun auðveldara að ná til
þess á eftir, segir Þórhildur og Nína
Edda tekur undir þessi orð.
- Auðvitað spyr fólk af hverju
sé ekki hægt að nota Sundlaug Ak-
ureyrar en því er til að svara að það
Nína Edda og Þórhildur með tvo af vistmönnunum.
þarf gífurlegt átak að komast af
stað með fólkið og það getur tekið
hálfan daginn að komast að og frá
lauginni. Starfsfólk er hér í lág-
marki og svo er því ekki að leyna
að Sundlaug Akureyrar er ákaflega
óaðgengileg fyrir þetta fólk og eins
verðum við að hafa í huga að það
geta alltaf átt sér stað slys varðandi
hreinlætið.
Aðlögun að eðlilegum
lifnaðarháttum
Að sögn þeirra Þórhildar og Nínu
Eddu er starfið á Sólborg annars
byggt upp í anda svokallaðrar
„normaliseringar'* sem kalla
mætti aðlögun að eðlilegum lifnað-
arháttum.
- Við erum að reyna að aðlaga
umhverfið að þessum einstakling-
um, segir Þórhildur, - þannig að líf
þeirra geti orðið eins eðlilegt og
kostur er á. - Við reynum að sækja
mikið út fyrir stofnunina, förum í
bíó, samkomur eða á böll en þrátt
fyrir þessa stefnu þá gerum við okk-
ur vel grein fyrir því að við getum
ekki fylgt henni í blindni. Það er
t.d. nauðsynlegt að hafa laugina
hér á Sólborg því að þá er fólkið
ekki eins háð utanaðkomandi áhrif-
um. Við vitum það öll að það er oft
hávaði, busl og ærsl í almennu laug-
inni en smáatvik sem þessi gætu
orðið til þess að öryggiskennd þessa
fólks ryki út í veður og vind og þá
næðist enginn árangur.
Þær Þórhildur og Nína Edda taka
það skýrt fram að það sé ekki þörf
á stórri laug við Sólborg og þessi
laug sé einungis hugsuð senr þjálf-
unarlaug. Aðrir einstaklingar, lítið
fatlaðir, muni eftir sem áður sækja
almennu laugina.
10. júní 1983 - D AGUR - 5