Dagur - 07.03.1984, Blaðsíða 6

6-DAGUR-7. mars 1984
Valur Arnþórsson á félagsráðsfundi:
„Fara verður með gætni
þar til línur skýrast um
þróun efnahagsmála“
Á félagsráðsfundi Kaupfélags
Eyfirðinga, sem haldinn var í
síðustu viku, flutti Valur Arn-
þórsson, kaupfélagsstjóri, ítar-
lega skýrslu um helstu þættina
í starfsemi félagsins á árinu
1983 og fjallaði einnig um
helstu framtíðarverkefni. Val-
ur tók fram að þessar tölur
væru byggðar á bráðabirgða-
uppgjöri, en endanlegar tölur
koma hins vegar fram á aðal-
fundi félagsins. Skýrslan fer
hér á eftir:
Sala og
launakostnaður
Heildarvelta félagsins á árinu
1983, án afurðareikninga og sam-
starfsfyrirtækja, var 1.530,1 mkr.
og hafði aukist um 72,81% frá
fyrra ári. Velta samstarfsfyrir-
tækjanna liggur ekki fyrir enn
45,95% og í þjónustu um
44,89%. Launakostnaður afurða-
reikninga hækkaði um 51,08%.
Svo sem ljóst má vera af ofan-
greindum tölum hefur velta fé-
lagsins aukist verulega umfram
hækkun launakostnaðar og ætti
afkoma félagsins því að hafa
batnað nokkuð af þessum
sökum. Hins vegar er ljóst, að
vaxtakostnaður hefur hækkað
gífurlega á árinu, þannig að ekk-
ert verður fullyrt á þessu stigi um
að heildarafkoma sé betri en á ár-
inu 1982.
Þróun vörubirgða
Mikil aukning varð í vörubirgð-
um félagsins í krónutölu á árinu
1983 miðað við árið 1982. Stafar
þessi aukning fyrst og fremst af
verðbólgunni. í árslok 1983 voru
birgðir félagsins í verslun, iðnaði
og þjónustu, reiknuðu á óafskrif-
uðu verði, samtals 178,9 mkr. og
höfðu aukist frá árslokum 1982
Meðalfita mjólkurinnar á árinu
1983 var 4,037%, en var 4,088%
á árinu 1982. Gæði mjólkurinnar
voru mjög mikil eins og jafnan
áður hjá Mjólkursamlagi KEA.
Nú flokkuðust 98,9% mjólkur-
innar í 1. flokk, en 97,03% flokk-
uðust í 1. flokk á árinu 1982. Má
fullyrða, að gæði mjólkurinnar á
Eyjafjarðarsvæðinu séu með því
allra besta sem þekkist á landinu.
Tankbifreiðir samlagsins fóru
4.155 ferðir eftir mjólk og óku
306.904 km. í hverri ferð voru
fluttir að meðaltali 5.287 ltr., eða
71,57 ltr. á hvern km. Þetta er
heldur meiri nýting en var á árinu
1982, en þá voru fluttir 66,27 ltr.
á hvern ekinn km.
Staðargrundvallarverð mjólk-
urinnar á árinu 1983 var 12,33 kr.
pr. ltr. Brúttó útborgun til bænda
var kr. 10,02 pr. ltr., eða 81,3%
af grundvallarverði. Vantaði þá
Sláturhús
Haustið 1983 var slátrað alls í
sláturhúsum félagsins á Akureyri
og á Dalvík 49.102 kindum,
43.666 dilkum og 5.436 fullorð-
nu. í heild er þetta fækkun um
4.133 kindur frá haustinu 1982,
þ.e. fækkun um 2.786 dilka og
1.347 fullorðnar kindur. Meðal-
fallþungi dilka var 14,825 kg, sem
er 0,333 kg hærri en haustið 1982.
Innlagt kjötmagn var 746.658 kg
samanborið við 793.983 kg haust-
ið 1982, þannig að samdrátturinn
var 5,97%. Innlagðar gærur voru
49.439 stk., eða 168.205 kg, þar
af dilkagærur 43.847 stk. eða
143.078 kg. Gærur af heimaslátr-
uðu eru taldar með í heildartölu
gæra. Búið er að gera upp að
fullu sauðfjárafurðir frá haustinu
1982 og vísast í því sambandi í
dreifibréf, sem félagið sendi
sauðfjárframleiðendum þann 26.
janúar sl. Uppgjör afurðareikn-
ingsins gaf tilefni til þess að borga
sem komið er, en velta afurða-
reikninganna var 561 mkr. og
hafði aukist um 69,44% frá fyrra
ári. Samtals var því velta fyrir-
tækisins, að afurðareikningum
meðtöldum, 2.091,1 mkr. saman-
borið við 1.216,5 mkr. á árinu
1982, og var aukningin því
71,89%. Mest var aukningin í
verslunarstarfseminni, 74,45%, í
sjávarútvegi var aukningin
73,81%, í iðnaði 66,83% og í
þjónustu 63,58%. Þegar á heild-
ina er litið hefur velta félagsins
aukist í samræmi við verðbólgu-
þróun, þannig að félagið má
sæmilega við una.
Launakostnaður félagsins á ár-
inu 1983, að launatengdum gjöld-
um meðtöldum, var 254,8 mkr.,
eða 212,9 mkr. í aðalrekstri og 42
mkr. í afurðareikningum, og
hafði aukist um 53,37% frá fyrra
ári. Hækkun launakostnaðar var
mjög mismunandi eftir starfssvið-
um. Þannig hækkaði launakostn-
aður í sjávarútvegi um 70,30%, í
iðnaði um 54,81%, í verslun um
um 73,3 mkr., eða 69,3%. í sjáv-
arafurðum voru birgðir félagsins
117,4 mkr. og höfðu aukist frá
ársbyrjun um 42,4 mkr., eða
56,4%. Birgðir Mjólkursamlags
í árslok 1983 voru 99,2 mkr. og
höfðu aukist um 40,8 mkr., eða
41,1%. Samtals höfðu birgðir fé-
lagsins í þessum flokkum hækkað
um 156,5 mkr., og þótt afurðalán
í sjávarafurðum og mjólkuraf-
urðum hafi vissulega hækkað
nokkurn veginn í réttu hlutfalli,
hefur þessi mikla birgðaaukning
í krónutölu skapað mikið álag á
fjármál fyrirtækisins. Aukin fjár-
magnsbinding í vörubirgðum hef-
ur því valdið félaginu vissum
rekstrarfjárerfiðleikum. .
Mjólkursamlag
Á árinu 1983 tók Mjólkursamlag
KEA á móti 21.968.217 ltr.
mjólkur frá 266 mjólkurframleið-
endum. Magnaukning frá árinu
1982 var 615.504 ltr., eða 2,88%.
enn kr. 2,31 pr. ltr., eða 18,7%,
á fullt staðargrundvallarverð. í
febrúar 1984 eru greiddar í reikn-
inga bænda kr. 0,60 pr. ltr. upp í
eftirstöðvar, og vantar þá enn kr.
1,71 pr. ltr. til þess að fullt grund-
vallarverð náist. Þegar þetta er
ritað, er ekki vitað hvernig af-
koma Mjólkursamlagsins verður
og því ekki hægt að fullyrða á
þessu stigi, hvert endanlegt verð
verður. Almennt er talið, að af-
koma vinnslubúanna utan 1.
sölusvæðis sé slæm vegna mikils
fjármagnskostnaðar af birgðum
án tilsvarandi birgðahækkana.
Verðlagning vinnsluvara er mikl-
um mun óhagstæðari en verð-
lagning ferskvara. Markaðsað-
stæður samlaga á 1. sölusvæði
skapa því sérstöðu, sem veldur
misvægi í afkomu bænda og
spennu milli landshluta, sem
eyða þarf í góðu samstarfi allra
mjólkursamlaga í landinu. Verð-
ur að treysta því, að Stéttarsam-
band og Framleiðsluráð hafi for-
ystu í þeim efnum.
fullt meðalgrundvallarverð veií-
lagsársins 1982/1983 fyrir kjöt, en
haustgrundvallarverð fyrir gærur
og slátur. Auk þess voru greiddir
þeir vextir, sem afkoma afurða-
reikningsins leyfði, og námu þeir
23% á eftirstöðvar haustgrund-
vallarverðsins, reiknuðu frá
15.10.1982 til greiðsludags
01.08.1983. Nokkuð vantaði því
á, að afkoma afurðareikningsins
leyfði greiðslu á fullum vöxtum.
Svo sem venja hefur verið til á
undanförnum árum greiddi félag-
ið upp í sauðfjárafurðir haustið
1983 80% af grundvallarverði.
Ull
Móttekið ullarmagn á árinu 1983
var 61.532 kg, en árið 1982 var
innlagt ullarmagn 55.550 kg.
Aukningin er því 5.982 kg, eða
10,77%. Uppígreiðsluverð fyrir
vetrarrúna ull fyrir 1984 hefur
enn ekki verið ákveðið, en verð-
ur tilkynnt til ullarframleiðenda
með dreifibréfi svo fljótt sem
verða má.
Stórgripaslátrun
Á haustmánuðum 1983 var slátr-
að alls 1.040 nautgripum saman-
borið við 891 nautgrip á sama
tímabili 1982. Nautgripaslátrun
fer því vaxandi. Ef verðlagsárið
1982/1983 er hins vegar borið
saman við verðlagsárið á undan,
fækkaði slátruðum nautgripum
og innlagt kjötmagn minnkaði.
Nautgripum fækkaði um 11,35%,
smákálfum um 16,58%, innlagt
nautgripakjót minnkaði um
8,25% og smákálfakjöt minnkaði
um 15,16%. Veruleg aukning
varð hins vegar í svínaslátrun. A
verðlagsárinu 1982/1983 var slátr-
að 2.760 svínum samanborið við
2.121 svín á fyrra verðlagsári.
Aukningin var því 30,13% í
fjölda, en 32,87% í magni. Var
innlagt svínakjöt 152,4 tonn
samanborið við 114,7 tonn á
verðlagsárinu á undan. Svínaslátr-
un heldur áfram að aukast og við
talsvert birgðavandamál er nú að
stríða í svínakjöti. Virðist óhjá-
kvæmilegt að mæta því vandamáli
með sérstakri söluherferð og verð-
lækkun. Svínakjöt geymist illa til
lengri tíma, þannig að full ástæða
virðist fyrir svínabændur að að-
laga framleiðslu sína því magni,
sem markaðurinn tekur við með
eðlilegu móti. í því sambandi er
vert að hafa í huga, að mikið
framboð er af öðru kjöti. Um-
frambirgðir eru af dilkakjöti,
framleiðsla nautgripakjöts fer
vaxandi og mikið framboð er á
fuglakjöti.
Nautgripakjöt hefur verið hægt
að gera upp við framleiðendur á
fullu grundvallarverði strax í
næsta mánuði eftir slátrun. Sama
gilti um svínakjöt fram til síðustu
áramóta, en þá varð að lækka út-
borgunarverð í 80% af skráðu
verði vegna birgðasöfnunar.
Jarðepli
Á verðlagsárinu 1982/1983 voru
teknar til sölumeðferðar 5.829
tunnur af kartöflum, þar af ey-
firskar 4.457 tunnur. Verðlagsárið
áður voru teknaj- til sölumeðferð-
ar 5.272 tunnur af kartöflum, þar
af 2.667 tunnur eyfirskar. Jarð-
epli hafa verið gerð upp að fullu
í næsta mánuði eftir innleggs-
mánuð.
Sjávarafurðir
Fiskvinnslustöðvar félagsins á
Dalvík og í Hrísey framleiddu á
árinu 1983 131.414 kassa af freð-
fiski, sem er 8,46% aukning frá
fyrra ári. Saltfiskframleiðsla fé-
lagsins minnkaði um 10% miðað
við fyrra ár og nam 930,3
tonnum. Auk þess seldi félagið í
umboðssölu 460,6 tonn ,af salt-
fiski, sem er 3,6% minnkun frá
fyrra ári. Skreiðarframleiðsla fé-
lagsins var 119,9 tonn, en í henni
varð mikill samdráttur miðað við
fyrri ár vegna ástands markaðs-
mála. Framleiðsla skreiðarhausa