Dagur - 07.05.1984, Blaðsíða 4

4-DAGUR-7. maí 1984
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 150 Á MÁNUÐI -
LAUSASÖLUVERÐ 22 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GÍSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRÍKUR ST. EIRÍKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Ályktun níu þing-
manna Norðurlands
í skýrslu sem Skipulag ríkisins og byggða-
deild Framkvæmdastofnunar ríkisins hafa
gert og ber heitið „Landsskipulag og áætl-
anagerð" kemur m.a. fram að Norðurland hef-
ur verið með hæsta hlutfall atvinnulausra síð-
an 1975. Nú hafa níu þingmenn í Norður-
landskjördæmum eystra og vestra lagt fram
á Alþingi þingsályktunartillögu um atvinnu-
mál á Norðurlandi. Fyrsti flutningsmaður er
Kolbrún Jónsdóttir og er tillagan svohljóð-
andi:
„ Alþingi ályktar að skora á ríkisstjórnina að
láta vinna nú þegar að tillögum til úrbóta í at-
vinnumálum á Norðurlandi. Tekið verði á
eftirfarandi atriðum: 1. Leiðum til úrbóta á
þessu ári. 2. Markmiðum sem stefna beri að í
náinni framtíð. 3. Fjármögnun atvinnuupp-
byggingar. 4. Uppbyggingu iðngarða þar sem
fyrirtækjum gæfist kostur á að leigja atvinnu-
húsnæði."
í greinargerð með tillögunni segir að at-
vinnuleysi á Norðurlandi fari vaxandi og valdi
síauknum áhyggjum. Hætta sé á fólksflótta
frá Norðurlandi verði ekki reynt að snúa við
blaðinu með því að styrkja stoðir þess at-
vinnulífs sem fyrir er og leita nýrra leiða í at-
vinnuuppbyggingu. Atvinnuleysi á Norður-
landi í janúar 1984 svaraði til þess að 1180
hafi verið atvinnulausir allan mánuðinn. Á ár-
inu 1983 var atvinnuleysi 2,05% á Norður-
landi en á sama tíma var landsmeðaltal 1,1%.
í greinargerð segir einnig að þegar litið sé
til aflatalna janúarmánaðar komi í ljós að
samdráttur í fiskveiðum sé afgerandi mestur
á Norðurlandi miðað við sama tíma 1983. Ekki
sé von um bata í aflabrögðum á þessu ári
vegna stjórnunar fiskveiða sem bitni þyngst
á þeim landssvæðum sem byggi afkomu sína
að meginhluta á sjávarútvegi. Sé því útlit fyrir
að atvinnuleysi muni aukast þegar Ííður á árið
og kvótinn verður uppurinn. í greinargerðinni
segir síðan:
„Eitt hið alvarlegasta við búseturöskunina
á landsbyggðinni er að hún er mest í aldurs-
hópunum 20—30 ára. Það er fólk sem er að
stofna heimili og fjárfesta og velja sér dval-
arstað, oftast til frambúðar. í því sambandi
má nefna að atvinnuframboð fyrir langskóla-
gengið fólk er ákaflega takmarkað úti á landi..
Mikilvægt er að fjölbreyttari atvinnuupp-
bygging eigi sér stað á landsbyggðinni þann-
ig að flestum gefist kostur á starfi við sitt
hæfi. Til þess að ná því markmiði er mikilvægt
að stjórnvöld marki stefnu í atvinnumálum. “
Akureyrarútvarpsins
hvergi getið
Lengst af hefur ríkið haldið úti
útvarpsstarfsemi sem skylduverk-
efni. Nú er öldin önnur á tímum
gervihnatta og kapalsjónvarps,
svo að ekki sé minnst á videó-
væðinguna.
Á þéttbýlustu svæðum landsins
eru komin á fót kapalfyrirtæki og
þar er til staðar viðbúnaður til að
taka á móti sjónvarpssendingum
frá alþjóðlegum sjónvarpsstöðv-
um. Uppi eru tilburðir um aug-
lýsingaútvarp, sem í engu mundi
gefa eftir hinni þjóðfrægu rás tvö,
sem mun verða kunnust af mál-
blómum umsjónarmanna þátta.
Hér norðan heiða verður ekki
vart við að þefvísir fjáraflamenn
hyggist koma upp slíku útvarps-
eða sjónvarpsverki, þannig að
óvíst er að Norðlendingar sitji við
sama borð og suðvesturhornið.
Vafalaust verða einhverjir til að
koma á grammófónútvarpi með
einföldum græjum, með auglýs-
ingum og heimagerðum fréttum.
Slíkar stöðvar eru þekkt fyrir-
brigði erlendis einkum í dreif-
býli. Venjulegast hefur markaður
viðkomandi stöðvar ekki burði til
að standa undir efnismeiri dag-
skrám eða hlúð að menningar-
starfi á heimaslóð. Ekkert bendir
til að hinir væntanlegu fjölmiðlar
muni hyggjast fyrir um að koma
upp útibúum t.d. á Akureyri fyrir
Eyjafjörðinn.
Vel á minnst, þá er Eyjafjarð-
arsvæðið ekki fjölmennara en
Breiðholtsbyggðirnar. Hvaða
heilvita manni hefur dottið í huga
að koma upp útvarpsbúnaði fyrir
þá í Breiðholtinu? Hitt er aug-
Ijóst að fjármálavísum manni
getur komið til hugar slíkur
samanburður, þegar lagt er mat
á arðsemi fjárfestingarinnar í út-
varps- og sjónvarpsrekstri.
Það þarf ekki skarpan mann til
að sjá það að norðanheiða fólkið,
og þeir sem búa á hjörum
vesturkjálkans, og þeir þarna fyr-
ir austan eiga fáa kosti í hinu nýja
stríði, um frelsi um fjölmiðlun á
öldum ljósvakans. Gamla gufu-
radíóið verður að duga þeim á
meðan framtaksöflin sjá ekki hag
í að þjóna þessu fólki.
Við hér norðan heiða höfum
með alkunnri frekju okkar og
liðsinni gegnra manna í stjórnar-
stöðum og við útvarpið fengið
hingað eins konar deiliútvarp frá
aðalútvarpinu. í stað landshluta-
útvarps, þar sem Norðlendingar
útvörpuðu aðeins fyrir Norðlend-
inga, hefur norðlenska deildin
fengið innan aðaldagskrár út-
deildan dagskrárhluta fyrir sitt
efni. í blaði einu las ég að það
fari í eyrun á sumum útvarps-
ráðsmönnum að hinir norðiensku
þættir væru auðkenndir með
sérkynningu. Þetta er til marks
um að eftir þessu er tekið. Ég er
ekki sammála blaðinu um að
harma að þetta séu einu afskipti
útvarpsráðs af deiliútvarpinu á
Akureyri. Það er ástæða til að
óttast, ef útvarpsráð fer með
pólitískum fingrum og eftir geð-
þótta einstakra útvarpsmanna að
segja til um efnisval. Sé sú skoð-
anakönnun rétt, sem kemur fram
í forystugrein Dags 29. febrúar
sl. að Akureyrarútvarpið undir
valdastjórn okkar útvarpsmeist-
ara, Jónasar Jónassonar, sé
miklu vinsælla, en fjölstýrða út-
varpið á Skúlagötunni, verður að
frábiðja aukin afskipti smámuna-
legs útvarpsráðs. Hinu mega
menn þó ekki gleyma að þeirra er
húsbóndavaldið, fyrst og síðast.
Einhvern tíma hraut það út úr
landsþekktum Þingeyingi að lýð-
ræðið sé til aðhalds, en það mætti
aldrei hamla skynsamlegri
stjórnun. Sú hugmynd hefur
stundum verið til umræðu hjá
Fjórðungssambandi Norðlend-
inga, en forráðamenn þess eru
taldir guðfeður deiliútvarpsins á
Akureyri, að útvarpsmeistarinn
hefði sér til ráðuneytis og full-
tingis í sókn og vörn starfsnefnd,
sem kosin væri á þingum sam-
bandsins. Á þessu ári mun deili-
útvarpið verða komið í nýtt hús-
næði með nýjum tækjum og
væntanlega viðbótarmannafla og
er því rétt að taka þessa hug-
mynd til nýrrar yfirvegunar.
Hið norðlenska útvarp á að ná
til allra Norðlendinga og ganga
hvergi framhjá garði, heldur
stuðla að efnistöku og verkefna-
vali vítt og breitt um Norðurland.
Takist þetta ekki verður stutt í
mörg grammófónútvörp á tak-
mörkuðum svæðum, sem ekki
ná þeim tilgangi að vera útvarp
Norðlendinga og með aðgangi
norðlensks efnis í aðaldreifinga-
kerfi útvarpsins.
Á stuttum tíma hefur komið í
ljós að á Norðurlandi er fjöldi
manna, sem eru fullkomlega
gjaldgengir í útvarp á landsvísu.
Við verðum að virkja sem flesta,
ef okkur á að takast að halda
áfram fullri reisn. í ályktun
Fjórðungsþings Norðlendinga
um heimaútvarp á Norðurlandi
var lögð áhersla á að komið væri
á fót fréttaþjónustu, með þjálf-
uðu starfsliði. Hér má ekki rugla
saman ágætum staðarfréttaritara
á Akureyri og starfi fréttamanns
sem væri staðsettur á Akureyri,
til sérstakrar fréttaöflunar fyrir
fréttastofuna og til samræmingar
á störfum annarra fréttaritara.
Ekki verður hjá því komist að
ganga eftir að slíkri starfsemi
verði komið upp við deiliútvarpið
á Norðurlandi. Hvort þessi
starfsmaður heyrði undir frétta-
stofuna beint eða lyti boðum út-
varpsmeistarans norðan heiða
kemur ekki þessu máli við og má
ekki tefja framgang þess. Ef um
sparnaðarfyrirslátt verður að
ræða er það til ráða að færa til
fréttamann af fréttastofunni í
Reykjavík. Þar er mannmargt í
þröngu húsnæði, sem aðkallandi
er að bæta úr. Aðgerða er þörf,
þegar á þessu ári.
I hinu nýja útvarpslagafrum-
varpi er hvergi að finna að deili-
útvarpið á Norðurlandi eigi að
hafa sess í lögum. Sú saga er sögð
af bóndanum í Brekku, fyrrv.
formanni útvarpsráðs, að hann
hafi getað fallist á norðlenskt út-
varp í þeirri trú, að Austfirðingar
gætu síðar fengið deiliútvarp hjá
sér. Það er eðlilegt að staðreynda
eins og útvarpsstarfseminnar á
Akureyri sé getið í Iögum um út-
varpsstarfsemi, ef margir eru á
þeirri skoðun að um framtíðar-
starfsemi sé að ræða. Með sama
hætti sé sú skyldukvöð lögð á
ríkisútvarpið að koma upp deili-
útvarpi á Vestfjörðum og Aust-
urlandi. Þessi ákvæði nái einnig
til sjónvarps og efnis frá gervi-
hnöttum, sem ríkisútvarpið ann-
ast móttöku á.
Ekki eru tök á því að fjalla
frekar um útvarpslagafrumvarp-
ið. Þess er að vænta að Alþingi
fari með fullri aðgæslu í þessu
máli. Ljóst er að efla þarf ríkisút-
varpið til þess að annast skyldur
sínar við landsmenn alla. Þetta
nái til tollastefnu ríkisins og um
leiðir til að efla arðbæra starfsemi
s.s. myndbandagerð og mynd-
bandaleigu.
Áskell Einarsson.
Innanlandshlutur sérfar-
lækkar um 35%
gjalda
Sérfargjöld Flugleiöa á milli-
landaleiöum hafa verið sam-
ræmd á þann hátt, að hlutur
innanlandsflugs í þeim lækkar
um 35% frá því sem verið
hefur.
Þetta þýðir verulega lækkun á
heildarverði farseðla fyrir fólk
utan af landi sem flýgur með
Flugleiðum til Reykjavíkur og
áfram til útlanda á sérfargjaldi,
til dæmis APEX. Á sama hátt
lækkar þetta fargjöld þeirra sem
koma að utan og vilja fljúga út
um land og ætti því að örva
straum erlendra ferðamanna á
innanlandsleiðum. Sem dæmi um
sparnað má nefna, að farþegi til
og frá Egilsstöðum sparar um
1.400 krónur og farþegi frá Akur-
eyri um eitt þúsund krónur. Af-
sláttarreglur þeirra farþega Flug-
leiða sem ferðast eingöngu
innanlands rýrna í engu frá því
sem verið hefur.
Áður höfðu Flugleiðir sam-
ræmt aðalfargjöld til og frá land-
inu á þann hátt, að farmiðar
kosta það sama frá öllum áfanga-
stöðum félagsins hér á landi.
Með þessum ráðstöfunum vilja
Flugleiðir gera sitt til að jafna
ferðakostnað landsmanna.