Dagur - 22.02.1985, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 22. febrúar 1985
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 180 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 25 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: GlSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRlKUR ST. EIRlKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Að undanförnu hafa verið
talsverðar umræður um
hugsanlegt háskólanám á
Akureyri. Nefnd sem fjallaði
um þau mál, að tilhlutan
Ingvars Gíslasonar, fyrrver-
andi menntamálaráðherra,
hefur skilað álitsgerð sinni
fyrir nokkru. Þar var gert ráð
fyrir uppbyggingu háskóla-
náms á Akureyri, í tengslum
við Háskóla íslands.
Álitsgerð nefndarinnar
liggur nú í skúffu núverandi
menntamálaráðherra, Ragn-
hildar Helgadóttur, en lítið
bólar á því hjá ráðherranum,
að í bígerð sé að rífa þetta
plagg upp úr skúffunni og
hrinda í framkvæmd því sem
þar er lagt til. Úr því þarf þó
að verða fyrr en síðar.
Einnig hefur verið reifuð
sú byltingarkennda hug-
mynd, að flytja Tækniskóla
Islands til Akureyrar í heilu
lagi. Hann eigi hvort eða er
ekki þak yfir höfuðið í Reykja-
vík. En auðvitað hristir
Menntun
Reykjavíkurvaldið bara haus-
inn yfir slíkum hugmyndum.
En það mætti svo sem setja
upp útibú frá þeim skóla á
Akureyri, segja talsmenn
þess valds sem telja nafla al-
heimsins hvergi annars stað-
ar en í Reykjavík. Það mun
hafa verið rætt í fullri alvöru,
að staðsetja Tækniskólann á
Akureyri þegar hann var
stofnaður. Illu heilli varð ekki
úr því. Enda hefur Reykjavík-
urvaldinu oftast reynst það
auðveldur leikur, að krækja í
feita bita frá landsbyggðinni,
ekki síst vegna þess hversu
landsbyggðarmenn eru
ósamstíga vegna eiginhags-
muna hvers byggðarlags.
Nærtækt dæmi er sú ágæta
hugmynd, að setja væntan-
er máttur
legt þróunarfélag niður á Ak-
ureyri. Ekki virðast líkur til að
úr því verði, vegna andstöðu
annarra byggðarlaga en
Reykjavíkur. Á meðan
hreppapólitíkin tröllríður
landsbyggðinni glottir
Reykjavíkurvaldið við tönn
og skarar eld að sinni köku.
Enda segja sumir talsmenn
þess, að það sé þjóðhagslega
hagkvæmast, að landið
sporðreisist og allir lands-
byggðarmenn flytji til
Reykjavíkur.
Nei, það þarf enginn að
láta sér detta í hug, að
Reykjavíkurvaldið færi Akur-
eyri háskóla á silfurfati.
Menn geta verið minnugir
þess, að á sínum tíma kostaði
það harða baráttu, að afla
Menntaskólanum á Akureyri
heimildar til að starfa sem
fullgildur menntaskóli og út-
skrifa stúdenta. Og allir sjá
nú þann styrk sem sá skóli
hefur veitt byggðarlaginu.
Nú standa Akureyringar og
Norðlendingar á tímamótum.
Menntun er sá máttur sem
kemur til með að vera þunga-
miðjan í uppbyggingu alls at-
hafnalífs, enn frekar en fyrr.
Þess vegna þarf að sækja há-
skólanám til Akureyrar með
hörku — og það strax. í þeirri
baráttu verða allir að leggjast
á eitt; þingmenn, sveitar-
stjórnarmenn og íbúarnir allir
sem einn. Og þar er unga fólk-
ið ekki undanskilið. Kennarar
gera nú réttmætar kröfur til
mannsæmandi launa, þó
menn greini á um baráttu-
aðferðina. Hvernig væri að
norðlenskir nemendur setji
fram kröfu um mannsæmandi
háskólamenntun — í sinni
heimabyggð? - G.S.
Ljúfir
Tjallatónar
Þriðjudaginn 26. febrúar næstkom-
andi verður mikið um dýrðir í
Lundúnaborg. Og tilefnið er svei
mér ekki af lakara taginu. Sjálf
Lundúnafílharmónían ætlar nefni-
lega að efna til tónleikahalds til
ágóða fyrir byggingu tónlistarhallar
handa stærsta fiskiþorpi í heimi,
sem samkvæmt allra nýjustu heim-
ildum mun vera einhver allra sól-
ríkasti staður á jarðríki, enda
áform uppi um að flytja til staðar
þessa alla íbúa Isafjarðar svo þeir
hætti nú að ástunda vitleysu á borð
við gjaldeyrisöflun. Ætíi Tjallinn
verði ekki bara látinn sjá okkur fyr-
ir nauðsynlegum gjaldeyri framveg-
is?
% Síðbúnar
stríðsskaðabœtur
Það mun vera von á ýmsu stór-
menni til fyrrnefnds tónleikahalds
Lundúnafílharmóníunnar. Að
sjálfsögðu mun hún Vigdís okkar
verða þarna, og einnig mun gert
ráð fyrir því að Kalli prins mæti á
svæðið, en ekki er á þessari stundu
vitað hvort hann verður með eða án
lafði Di í þetta skipti, og að auki
má svo búast við slatta af íslensku
og bresku snobbliði þarna. Að
sjálfsögðu verður fyrir því séð að
við hérna uppi á klakanum verðum
ekki af herlegheitunum, því til
stendur að útvarpa beint frá sam-
komunni, og mun í ráði að senda
djasssérfræðing RÚV til að kynna,
þó svo að ekki standi nú til að spila
djass þarna. Hann getur sjálfsagt
muldrað sínar kynningar fyrir því.
Ekki er svo mér sé kunnugt áætlað
að sjónvarpa frá þessum mikla við-
burði, líklega af tillitssemi við
heimasæturnar í Vopnafirði sem
ekki hrepptu hann Kalla sinn, enda
hafa þær ekki gengið í einkaskóla,
en það mál kvað nú aðstoðarmaður
menntamálaráðherra, eiginkona
aðstoðarmanns ráðherra og for-
maður útvarpsráðs (ein og sama
manneskja) að leysa hið bráðasta.
En þó að ekki verði sjónvarpað
munu Póstur og sími og Hið mikla
norræna fá sínar prósentur refja-
laust. Bara að dreifikerfið bili nú
ekki rétt einu sinni meðan á þessari
merku útsendingu stendur.
Tildrög þessa tónleikahalds mun
vera koma þessara mætu lista-
manna til Reykjavíkur þar sem þeir
léku í Laugardalshöll og þótti víst
ekki ýkja mikið til hljómburðarins
þar koma. Þarna misstum við Ak-
ureyringar alveg af lestinni. Við átt-
um auðvitað að bjóða þeim að
koma hingað og leika í Höllinni.
Víst er að bæjarbúar hefðu fjöl-
mennt til að berja hina heimskunnu
listamenn augum. Um eyrnakon-
fekt hefði að sjálfsögðu ekki verið
að ræða af ástæðu sem öllum er
kunnug. Ég er handviss um það að
þessir listamenn hefðu ekki látið
sér nægja að halda eina skitna tón-
leika til ágóða fyrir sómasamlegan
tónleikasal á Akureyri eftir slíka
uppákomu, heldur heila tónleika-
röð, þannig að við íslendingar yrð-
um líklega búnir að eignast veglegt
tónlistarhús á fögrum stað í miðju
landsins innan tveggja til þriggja
ára. Hinar síðbúnu stríðsskaðabæt-
ur sem Tjallinn er núna loksins að
reiða fram hefðu þannig orðið mun
veglegri en ella.
% Hin glataða
listahátíð
Einn þeirra manna sem að baki
fyrrnefnds tónleikahalds í London
stendur hváð mest, er hinn heims-
frægi píanósnillingur, en að sama
skapi misheppnaði KGB-njósnari
Askenasy. Hann er jafnframt einn
af frumkvöðlum þeirrar listahátíðar
sem þjóðin færði Reykjavík á silf-
urfati á sínum tíma. Það er kunn-
ugra en frá þurfi að segja, að þeir
Reykvíkingar eru fyrir löngu búnir
að glopra þessari mjög svo ágætu
hátíð niður í einhverja stórkostlega
fjármálaendileysu sem auðvitað
lendir endanlega á herðum allra
skattborgara þessa lands. Nú munu
uppi raddir um að fá framkvæmd
hennar í hendur einkaaðilum. Hér
eigum við Norðlendingar gullið
tækifæri. Látum Menningarsamtök
Norðlendinga bjóða í þetta, og
svona til að blíðka frjálshyggjuliðið
mætti stofna utan um þau fyrirtæki
sem gæti til dæmis heitið Norðlensk
menning hf. skammstafað Norð-
menn (sem að vísu er hálfhallæris-
leg skammstöfun enda þjóðar-
heiti). Ef vel tækist til gætum við
smátt og smátt náð undir okkur
allri hátíðinni og jafnvel tónlistar-
húsinu líka, enda fyrsta skóflu-
stunga þess ekki ennþá tekin.
0 Stóriðju-
möguleiki
Akureyringar eru þekktir fyrir
það að sækja illa þá menningarvið-
burði sem á boðstólum eru í
bænum, nema ef vera skyldi Ómar
Þorfinn Ragnarsson, en Ómar
Þorfinn Ragnarsson verður tví-
mælalaust að flokka með merkustu
menningarfyrirbærum þessarar ald-
ar á landi hér. En þó að Akureyr-
ingar sæki ekki allt of vel menning-
arviðburði, þá eru þeir síður en svo
hafnir yfir það að reyna að græða á
þeim, sbr. leikhúsið, sem malað
hefur gull í hirslur hinna ólíkustu
aðila, líklega flestra þjónustufyrir-
tækja í bænum, og jafnvel utan
hans svo sem flugfélaga, í stuttu
máli sagt allra nema ef til vill sjálfs
leikfélagsins.
Þessi viðleitni Akureyringa til að
græða á menningunni hlýtur að
snerta viðkvæman streng í brjóst-
um einhverra nú þessa dagana þeg-
ar orðið gróði er orðið einhvers
konar lykilorð allrar þjóðmálaum-
ræðu. Þannig kvartaði einmitt einn
af frumkvöðlum tónlistarhússbygg-
ingarinnar yfir því að fyrirtækin
fengju ekki að græða svo þau gætu
borgað brúsann. Auðvitað veit
hann að fyrirtækin græða, en það
þarf bara að reisa Stigahlíðarvillur
yfir forstjórana og greiða sólar-
landaferðirnar fyrir kjarnafjöl-
skyldur þeirra áður en farið er að
huga að hégóma eins og menningu.
Sá hinn sami maður kvartaði einnig
í téðu Moggaviðtali yfir rigningu í
Háskólabíói. Og ég sem hafði ný-
lega meðtekið þann fagnaðarboð-
skap úr sjálfu Ríkisútvarpinu að
það væri alltaf sólskin í Reykjavík.
Ja, nú eru góð ráð dýr. Annað
hvort lýgur Mogginn eða Útvarp
Reykjavík. Hvað sem því líður þá
munu hinir ljúfu Tjallatónar berast
út yfir borg og bý. Það er bara leitt
að Akureyringar búsettir í London
skuli ekki mæta á svæðið með
lúðraþyt og söng, Kalla, Askenasy
og öllum hinum til fulltingis.