Dagur - 22.02.1985, Blaðsíða 6

ó - DAGUR - 22. febrúar 1985
, , Pað er gaman þegar
Colgatebrosið fœðist“
veðurdag að tannlæknar verði
óþarfir?
„Ég held að ekki komi til þess,
ekki í bráð að minnsta kosti. Það
eru t.d. helmingi meiri tann-
skemmdir hér á landi en hjá
Norðurlandaþjóðunum, en ég
trúi því að við getum náð sama
marki og þeir. Hins vegar má
búast við því að tannlækningar
beinist meira að tannvernd og
fyrirbyggjandi störfum. Á stofun-
um reynir maður að kenna rétt
mataræði og rétta burstun
o.s.frv. og ef eftir slíku er farið
þarf ekki hjálpartæki eins og
flúor.“
- Er þetta skemmtilegt starf?
„Já, þetta getur verið mjög
skemmtilegt, við sjáum margt
fóik og kynnumst mörgum. Það
er enginn dagur eins.“
- Það eru voðalega margir
hræddir við ykkur.
„Reyndar, en ég held að þessi
ofboðslega tannlæknahræðsla sé
á undanhaldi. En það er stað-
reynd að flestum líður illa í tann-
læknastól, en maður reynir að
gera eins og hægt er að draga úr
því. Með misjöfnum árangri
skulum við segja.“
- Er þetta ekki svolítið erfitt
starf?
„Þetta er frekar erfitt líkam-
lega, við erum í ákaflega óheppi-
legri stellingu, þurfum að bogra
yfir sjúklingana. Þetta reynir
mikið á bakið og axlirnar en
starfið getur ekki síður verið erf-
itt andlega. Það tekur oft á taug-
arnar að eiga við erfiða sjúklinga.
Oft kemur maður hálfheyrnar-
laus heim eftir að hafa átt við
hágrátandi börn. Þetta er mikil
þolinmæðisvinna. Góður tann-
læknir verður að vera þolinmóð-
ur og vandvirkur."
- Fólki finnst dýrt að fara til
tannlæknis og tímir því hreinlega
ekki í mörgum tilvikum.
„Fram að 16 ára aldri fær fólk
endurgreidda tannlæknaþjónustu
og helmingurinn er endurgreidd-
ur fram að 17 ára aldri. Þegar
fólk þarf svo að borga sjálft hætt-
ir það að fara til tannlæknis, en
einhvern tíma á milli 25 og 30 ára
neyðist það til að koma og þá er
allt í skralli. Þetta eru oft erfiðir
tímar hjá fólki, það er komið
með fjölskyldu og er jafnvel að
byggja, svo að oft finnst því tann-
læknar bætast við sem óþarfa
aukakostnaður. En auðvitað er
engum um að kenna nema því
sjálfu. Það er best að koma reglu-
lega í skoðun hjá tannlæknum og
þá kemur maður í veg fyrir stór-
kostlegar tannskemmdir. En það
er mjög þakklátt starf að lækna
tannpínu og gaman að vera tann-
læknir þegar fólk kemur með
tennur eins og svertingjaþorp og
brosir Monu Lisu brosi, en fer út
með ekta Colgatebros.“ - mþþ
Ragnheiður Hansdóttir
útskrifaðist úr tann-
lœknadeild Háskóla ís-
lands árið 1967 og hef-
ur starfað við tann-
lækningar meira og
minna síðan, eða í 18
ár. í starfskynningar-
þætti í dag ætlar hún
að segja okkur eitt og
annað um starfið og
þá menntun sem það
krafðist.
„Upphaflega ætlaði ég í
læknisfræði, en þegar á reyndi
hafði ég ekki kjark, mér fannst
tannlækningar henta kvenfólki
miklu betur. Þetta er ekki vakta-
vinna, tannlæknirinn er sinn eigin
húsbóndi, hann ræður vinnutím-
anum og getur samræmt hann
t.d. við skólatíma barnanna.
Tannlæknisfræðin eru líka af-
markaðra svið en læknisfræðin og
ég heid léttari.“
- Hvernig er með undirbún-
ingsmenntun?
„Það þarf stúdentspróf inn í
Háskólann, ég held að æskilegast
sé að koma úr náttúrufræðideild.
Ég var í máladeild og það vantaði
töluvert upp á efnafræðikunnátt-
una, helst hefði ég þurft að bæta
við mig menntaskólaprófi í
stærðfræði.
Tannlæknanámið er 6 ára nám
við Háskólann, getur þó verið
skemmra ef farið er erlendis, og
skiptist í verklegt og bóklegt
nám. Erfitt? Er ekki allt sem fólk
leggur sig fram við erfitt?“
- Getið þið unnið eitthvað á
meðan á námi stendur?
„Þegar ég var að læra gat ég
unnið á sumrin að undanskildu
því síðasta fyrir útskrift, en við
unnum ekki hjá tannlæknum,
það hefur staðið styrr um það
undanfarin ár hvort leyfa eigi
tannlæknanemum að vinna við
tannlækningar síðasta sumarið,
en það var ekki leyft þegar ég var
að læra. Síðasta sumarið voru
kúrsar á Landsspítalanum, við
vorum ’/i mánuð á handlækninga-
deild, röntgendeild og lyfjadeild.
Við unnum þar sem nemar,
fylgdumst með læknum og vorum
einhvers konar áheyrnarfulltrú-
ar. Nei, nei, við fengum engin
laun meðan á námi stóð.“
- En námslán?
„Þegar ég var í námi vantaði
skólatannlækna hjá Reykjavíkur-
borg og borgin veitti lán til nema
sem skuldbundu sig til að vinna
hjá borginni í 2 ár eftir að námi
lauk. Þessi lán breyttust svo að
einhverju leyti í styrki. En við
fengum ekki námslán fyrr en á
fimmta misseri og ég man að ég
fékk 7.500 krónur árið 1963. Síð-
an fengum við lán á hverju miss-
eri.“
- Eru atvinnumöguleikar
tannlækna alltaf jafn miklir?
„Þeir fara minnkandi. Á ís-
landi er 1 tannlæknir á hverja
1 200 íbúa og það þykir nokkuð
gott. Tannskemmdir eru á
undanhaldi, sem betur fer, og þar
með eru atvinnumöguleikar
minni. Þeir sem eru í námi núna
eru samt nokkuð öruggir með að
fá vinnu, en það fer að þrengjast.
Hins vegar ef menn fara í fram-
haldsnám og taka sérgreinar eins
og tannréttingar eða tannholds-
sjúkdóma þá er mikið að gera á
þeim vettvangi. Eftir því sem
fólk heldur tönnunum lengur þá
þarf meira að gera fyrir þær.“
- Þú nefndir framhaldsnám,
hversu langt nám er það í viðbót
við þau 6 sem tekur að gerast
venjulegur tannlæknir?
„Það bætast við lágmark 3 ár
og fer það nám fram erlendis.
Yfirleitt fara 2 ár í námið og síð-
an þarf að vinna 1 ár hjá viður-
kenndum sérfræðingi og 1 ár
vinna menn sem venjulegir tann-
læknar, þannig að ef allt er talið
eru þetta um 10 ár, sem tekur að
gerast sérfræðingur."
- Nú er sífelldur áróður og
fræðsla í gangi um að fólk fari vel
með tennur sínar, ef svo heldur
áfram sem horfir og fólk fer að
hugsa æ betur um tennurnar, get-
ur ekki komið að því einn góðan
Ragnheiður Hansdóttir, tannlæknir, ætlaði í læknisfræði.