Dagur - 20.09.1985, Page 8

8 - DAGUR - 20. september 1985
Einangrun
á landsbyggðinni
Pau þræla sér út, setja upp sviðið,
reyna að slappa af, leika, ganga frá
uppí flutningabílinn, hossast í rút-
unni, éta og reyna að ná sambandi.
Aftur og aftur. Áfram veginn. Á
rúmum tveimur vikum eru þrettán
sýningar í höfn eftir frumsýningu á
Akranesi í lok ágúst. Umstangið í
kringum sýninguna er að komast upp
í vana og leikararnir farnir að
„slípast“ í hlutverkum sínum; „lifa
með listaverkinu" eins og atvinnu-
fólkið segir um sjálft sig. Þetta er
menning, þetta er „landsbyggðar-
heimsókn".
Þau eru 22 saman auk bílstjóranna
tveggja, en aðstandendur verksins
sennilega ekki undir 40 að tölu. Það
hlítur að liggja mikið við - allt þetta
starf getur tæplega verið rækt af þess-
um krafti, svona bara fyrir tilviljun.
Datt einhverjum í hug Symfónían i
Akureyrarkirkju - einu sinni á ári?
„Afturgöngur“ Ibsens í Alþýðuhús-
inu á ísafirði? „Draumleikur“ Strind-
bergs á Djúpuvík á ströndum?
„Jeppi á Fjalli“ að Grímsstöðum á
Fjöllum? Nei, hér var ekki á ferðinni
þunglamaleg menningarpólitík. Það
var „kýlt áða!“ Með viðkomunni á
Akureyri taldist leikferðin hálfnuð
og stefnt að því að verða í Reykjavík
aftur þann 28. september. Mánaðar-
úthald það.
„Umbúðir“
sýningarinnar
Með aðgöngumiðanum fylgir leik-
skrá. Sú inniheldur m.a. áróður um
gæði greiðslukorta, en það eitt út af
fyrir sig segir hreint ekki svo lftið um
efnahagsástandið hjá ' Stúdenta-
leikhúsinu. Með leikskránni, sem er í
dagblaðsformi, fylgir svo annar aug-
lýsingablöðungur; Iéttur lestur um
kosti kjörbókar hjá Landsbankan-
um. Annað menningarlegt efni snýst
svo um verkið sjálft, uppsprettu þess
og höfund. Að mestu leyti gáfuleg
lesning, útskýrandi vangaveltur um
unglinga, um bókmenntir, leikbók-
menntir og menningu forngrikkja.
Ber þá vel í veiði fyrir þá sem ekki
trúa því að meint upplausnarástand
nútímasamfélagsins sé ný bóla. Þar
koma til einkar húmorískar lýsingar á
afrekum grískra guða, valdapoti
þeirra og kynlífssukki. Hin eiginlega
„afrekaskrá" fylgir þó samt sem áður
með nöfnum þess listafólks sem Stú-
dentaleikhúsið hampar sérstaklega
vegna „Ekkó“-uppsetningarinnar.
Andrés, Ragnheiður Gísla, Ólafur
Haukur og fleiri stjörnur. Það verður
spennandi að sjá hvort þessi nöfn
eiga eftir að sjást í fleiri leikskrám,
hvort sem það verður nú frekar inn-
an stofnanaleikhúsanna eða á vog-
arskál frjálsra leikhópa.
Myndlistinni í sýningunni er vel
fylgt eftir í leikskrá með skreytingum
„í anda verksins", en henni lýkur svo
með veltilfundinni frásögn af Nark-
issusi - náunganum sem lést fyrir ald-
ur fram, vegna sjálfselsku. „Egó-
isminn" er „allsráðandi".
Verkið
og sýningin
Leikritið snýst um lífið innan hóps
unglinga á aldrinum í kringum 16
ára. 8 manneskjur í klíku. Allar
persónurnar fá agaða og vel þarfa
Hópurinn skeggræðir.
unglingarnir þyrftu e.t.v. mest á að
halda í kringumstæðum sínum.
Persónur leikritsins eru heillega
skapaðar og af hendi leikaranna allra
er mikið lagt í að gæða hverja og eina
þeirra þeim eiginleikum sem vekja
mega samúð áhorfenda, jafnvel þó
tilefnið geti stundum talist lítið.
Meira að segja raunsæji djöflanna
hittir í mark. Einmitt í þessari ein-
lægni leikaranna gagnvart persónum
sínum liggur styrkur sýningarinnar.
Við hann bætist svo að frammistaða
leikaranna er ágætlega jöfn en það
gefur innihaldinu enn auknara sann-
leikgildi.
I sýningu sem þessari, þar sem
þorri verksins byggist upp á mörg-
um stuttum atriðum og snöggum
skiptingum úr texta í tónlist, er
vandasamt að halda takti hvers atrið-
is þannig að heildarmyndin rofni
ekki í of miklum eða of litlum hraða.
í þessum vanda felst einmitt hættan á
því að listafólkið afhjúpi þær brellur
sem okkur er ekki ætlað að veita at-
hygli í hita leiksins. í þessum vanda á
Stúdentaleikhúsið enn töluvert langt
í land. í sýningunni á „Ekkó“ kemur
þetta helst fram í því að leikararnir
treysta á það að tónlistarfólkið (sem
reyndar er með sem leikarar í nokkr-
um atriðum), „bjargi“ atriðaskipt-
ingum. Sú er líka raunin á og ber það
því einnig vitni um prýðilega þátt-
töku tónlistarfólksins í sýningunni.
En óneitanlega dettur manni í hug að
spyrja, á hvaða ráð leikararnir
brygðu, ef svo væri ekki. Þó þessi
hnökri virðist í fljótu bragði vera
hugarfóstur mitt og í meira lagi
ósanngjamt að byggja umsögn á
upphugsaðri sögu, held ég að á þeim
sýningartíma sem enn bíður
„Ekkós“, megi hópurinn passa sig á
því að falla ekki í þá gryfju að gefa
kynningu í upphafi enda er mið- og
seinni hluti sýningarinnar mest til-
einkaður umfjöllun á hugtökum eins
og „samheldni", „svik“, „undirgefni“
og „kúgun“ innan unglingahópsins.
Að sögn hefur leikhópurinn lagt
mikla vinnu í endurbætur og niður-
skurð á sjálfum leiktextanum og má
því ætla að heimsmynd listafólksins
fái í þessari sýningu greiðari aðgang
að áhorfendum en ef unnið hefði ver-
ið undir öðrum formerkjum. Hvern-
ig til hefur tekist er ómögulegt fyrir
áhorfendur að dæma um, þar sem
nánast allar þær spurningar sem
leikritið vekur eru látnar standa
opnar. Þó er hægt að komast nokkuð
áleiðis að rót þess skelfingarástands
sem unglingahópurinn upplifir.
Hjálpartáknin birtast á réttum
augnablikum og reglulega í gegnum
alla sýninguna. Það eru leikbrúðurn-
ar og þær raddir sem við heyrum út
úr hátölurunum. Foreldrar, kennarar
og prestar, allt mætir það lið til leiks
og „aðstoðar" við að útskýra þá
kreppu sem unglingarnir eru hluti af.
En þessar „útskýriringar" eru ekki
afgerandi. „Ekkó“ er ekki einstreng-
ingslegt áróðursverk gegn foreldra-
valdi og kerfiskúgun. I þeim sak-
leysislegu einræðum sem lagðar eru í
munn táknanna ættu flestir áhorf-
endur að kannast við sannleikann,
eins og hann ósjaldan birtist í dag-
legu lífi - en virðist á sviðinu vera í
órafjarlægð frá því sem rökrétt er og
Myndir: Finnur.
Finnur Magnús
Gunnlaugsson skrifar:
Leikstjórinn.
eftir í atriðaskiptingunum. Besti
mælikvarðinn á atvinnumennsku
(þau eru öll á launum) er nefnilega
ekki sá að leika vel einu sinni, heldur
sá að halda út sýningartímann og
gefa aldrei eftir. Sé það gert
(gryfjan) má telja öruggt að hinn
faldi boðskapur sem áhorfandanum
er boðið uppá að leita að, týnist
endanlega. I því liggur stærsti veik-
leiki sýningarinnar.
Þeirri spurningu, hvort „Ekkó“-
hópnum tekst að nota landsbyggðar-
ferð sína sem framlengingu á æf-
ingartímann, til þess að breyta þess-
um veikleika í styrk, verður ekki
svarað hér. En ætli við, þetta „lands-
byggðarliö" myndum ekki þiggja það
að fá að sjá „Ekkó“ á ný, eftir að
búið er að gera það gott í hehni
Reykjavík.