Dagur - 02.10.1985, Blaðsíða 2

2 - DAGUR - 2. október 1985
wmm
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 360 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 35 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GlSLI SIGURGEIRSSON
FRÉTTASTJÓRI:
GYLFÍ KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENM:
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, BRAGI V. BERGMANN,
GESTUR E. JÓNASSON, INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík),
YNGVI KJARTANSSON, KRISTJÁN G. ARNGRÍMSSON,
KRISTJÁN KRISTJÁNSSON, MARGRÉT Þ. ÞÓRSDÓTTIR,
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRfMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Ueiðarí_______________________________
Hætta 12 -13
eyfirskir
kúabændur?
í frétt í Degi í gær er sagt frá áhrifum sam-
dráttar í landbúnaðarframleiðslu í Eyjafirði.
Þar koma fram mjög athyglisverðar tölur hjá
Oddi Gunnarssyni, formanni nýstofnaðs Fé-
lags eyfirskra nautgripabænda, og Þórarni
Sveinssyni, mjólkursamlagsstjóra á Akureyri.
Ef gert er ráð fyrir að samdráttur í mjólkur-
framleiðslu á Eyjafjarðarsvæðinu verði 5%,
sem ekki er talið ólíklegt, þ.e. á samlagssvæði
Mjólkursamlags KEA, þá þýðir það 7-8%
tekjutap hjá bændum á svæðinu. Um er að
ræða upphæð sem nemur tæplega 24 milljón-
um króna á ári af brúttótekjum bændanna.
Og það eru ekki aðeins bændurnir sem
verða með þessum beina hætti fyrir miklu
tekjutapi. Mjólkursamlag þeirra verður fyrir
tekjusamdrætti upp á um 30 milljónir króna
við þennan 5% samdrátt í mjólkurframleiðsl-
unni. Hér eru um að ræða svo verulegar upp-
hæðir að menn hljóta að staldra við og velta
því jafnframt fyrir sér hvaða áhrif samdráttur-
inn í landbúnaðarframleiðslunni hefur fyrir
aðrar greinar, m.a. þjónustuna á Akureyri.
Kvótanefnd Framleiðsluráðs landbúnaðar-
ins á að skila reglum um skiptingu búmarks
milli héraða um mánaðamótin en fyrir liggur
að samdrátturinn á landsmælikvarða verður
5%. Hugsanlegt er að Eyjafjörður fari eitt-
hvað ívið betur út úr þessum samdrætti í
mjólkurframleiðslu en önnur héruð, þar sem
mjólkurframleiðsla er ekki eins hagkvæm.
Sums staðar kann samdrátturinn að vera svo
til enginn en annars staðar mun meiri. Hvern-
ig svo sem það fer er ljóst að margir mjólkur-
bændur verða fyrir verulegum skakkaföllum.
Mjólkurframleiðsla í Eyjafirði hefur síðustu
árin numið um fimmtungi af landsframleiðsl-
unni og verið 22-23 milljónir lítra á ári. Þessi
5% samdráttur í framleiðslu bænda þar, sem
jafngildir 7-8% samdrætti í tekjum, þýðir með
öðrum orðum meðaltekjur 12-13 bænda á
svæðinu.
Það hefur lengi verið talið nauðsynlegt að
draga úr landbúnaðarframleiðslunni, en í
þeirri umræðu gleymist oft að það gerist ekki
nema svipta svo og svo margar fjölskyldur
lífsviðurværi sínu. Það kostar svo sitt að
skapa ný atvinnutækifæri fyrir þetta fólk.
Reikningsdæmin eru því flóknari en margir
láta í veðri vaka.
(ianfzinR
Sérfræðingar segja að áhuga-
mál í frístundum séu nauðsyn-
leg hverjum manni. Oft á fólk
erfitt með að finna sér áhuga-
mál. Sumir eru á kafi í áhuga-
málum, félagsmálum og allra
handa málum. Aðrir láta sér
nægja að setjast niður við sjón-
varpið og horfa frá upphafi til
enda, og kveikja jafnvel þá á
videóinu. Það er oft sem fólk
talar um hversu mikill tími fer í
íþróttir í fjölmiðlum. Sjónvarp
og útvarp séu endalaust að
fjalla um slíka hluti. Að ekki sé
talað um allt það pláss sem fer
undir slíkt í dagblöðum. En
þetta er áhugamál sem margir
hafa.
Hver hefur ekki sagt við sjálf-
an sig þegar hann sér fallegan
hlut sem gerður er úr leir eða
öðru álíka efni: „Það væri gaman
að reyna að gera svona hlut.“
Keramikstofan við Steinahlíð
er ekki stórt fyrirtæki að vöxtum.
En þar fer fram starfsemi sem
gæti gert þessa hugsun sem
minnst var á að veruleika. Þau
hjónin Helga Þórðardóttir og
Karl Jónsson hafa rekið þetta
litla fyrirtæki í rúmt ár.
„Það má varla kalla þetta fyrir-
tæki því þetta er það smátt í
sniðum," segir Helga. „Það má
kalla þetta heimilisiðnað eða eitt-
hvað í þá áttina.“
Þau hjónin vinna bæði við
þennan heimilisiðnað eftir vinnu.
Helga er þó öllu meira í fram-
leiðslunni en Karl sem starfar
sem trésmiður og hefur meðal
annars átt þátt í því að gera
„Gamla Lund“ að fallegasta húsi
bæjarins.
„Þetta er örugglega eitt það
skemmtilegasta „hobby“ sem til
er,“ segir Helga. „Og það er ein-
kennilegt hversu fáir vita af
þessu. Þó hefur þetta fyrirtæki
verið starfandi á Akureyri í 12
ár.“
Þegar gengið er um keramik-
verkstæðið hjá þeim Helgu og
Karli er margt að sjá. Allt frá
smæstu skrauthlutum sem fólk
hefur gaman af að hafa í kringum
sig, til nánast allra hluta sem hafa
má í eldhúsi. Þarna voru skálar,
könnur, bollar, diskar. Fyrir utan
allar þær tegundir af styttum,
smáum og stórum. Sumir hlutirn-
ir eru kunnuglegir, því þeir eru
gerðir eftir frægum verkum eldri
listamanna. „Blái“ drengurinn úr
málverki Rembrandts stóð
þarna; tilbúinn á arinhillu ein-
hvers. Þau hjónin sögðu að stytt-
ur ýmiss konar væru vinsælastar.
Það eru helst styttur sem tengjast
trúnni á einhvern hátt. Lítil út-
gáfa af styttunni „Píeta“ er þarna
í hillu, og svona mætti lengi telja.
En það sem vekur athygli er að
flestir þeir munir sem eru í hill-
unum eru óunnir að mestu.
„Það er gert af ásettu ráði,“
segir Karl, „því við viljum fá fólk
til að ganga frá þessu eftir eigin
höfði. Það er mesta skemmtunin.
Þú kaupir styttu, sem þér þykir
falleg, ferð með hana heim, púss-
ar niður samskeyti og annað,
kemur síðan með hana hingað til
okkar, við brennum hana fyrir
þig. Þannig getur þú ákveðið
hvernig þú vilt hafa hlutinn. Síð-
an höfum við allt sem nauðsyn-
legt er til að ganga frá mununum.
Allt frá sandpappír til pensla."
Flestar stytturnar og reyndar
fleiri munir eru samsettir úr
tveimur hlutum eða fleirum.
Kemur þá í ljós að flest er þetta
steypt í mótum sem þau hjónin
eru með í verksmiðjunni, - ef
kalla má þessa starfsemi verk-
smiðju.
„Við eigum mót af 2-300
hlutum. Öll fáum við frá Amer-
íku. Það á reyndar við um annað
sem við notum í vinnsluna. Leir,
litir, mót og allt er þaðan. Við
gerðum tilraun til að kaupa vörur
frá Bretlandi en það gafst ekki
nógu vel, svo við kaupum allt frá
Ameríku. Þeir eru líka mjög
framarlega í keramikgerð af
þessari tegund, svo það er gott að
fylgjast með því sem gert er þar.“
- Hvað má markaðarins vegna
steypa mörg stykki af hverri
tegund?
„Það er mjög misjafnt," segir
Helga. „Sumar tegundir ná aldrei
vinsældum. En aðrar hafa verið í
framleiðslu frá því verkstæðið
tók til starfa.“
- Þarf þá ekki að vera sífellt
með ný mót?
„Við fáum mót á þriggja mán-
aða fresti að utan. Það er nauð-
synlegt að koma með nýtt annað
slagið."
- Þarf einhverja menntun til
að geta kallað sig „keramiker“?
„Ég hef enga skólamenntun í
þessu, sem ég get sannað með
skírteini," sagði Helga. „Hins
vegar hef ég gert töluvert af því
að sækja námskeið í Reykjavík.
Um tíma vann ég hjá leirkera-
smið þar.“
- Hafið þið haldið námskeið?
„Já, og við verðum með nám-
skeið í allan vetur. Bæði í með-
ferð hnoðleirs og einnig í móta-
vinnu, þ.e.a.s. frágangi á hlutum
sem við höfum steypt hér á verk-
stæðinu. Einnig hef ég unnið með
eldri borgurum í Húsi aldraðra.
Það er verulega gaman að því,“
segir Helga.
- Þú sast í göngugötunni í
sumar og seldir keramikmuni.
Hvernig gekk sú sala, Helga?
„Það var mjög gaman að selja
vörur þar. Salan gekk vel miðað
við hvernig veðrið var. Ekki má
gleyma því að við seljum á staði
hér í nágrenni okkar á Norður-
landi. Þetta er mjög vinsælt mið-
að við að það virðist vera þröng-
ur hópur sem veit að við erum að
fást við þetta.“
- Lokaspurning: Eruð þið
með mikið af keramikvörum á
ykkar heimili?
Bæði sögðu að svo væri. „Það
eru blómapottar, ljós, eldhús-
áhöld og margt fleira sem við
erum með heima hjá okkur, enda
eru þetta góðir hlutir og nota-
drjúgir," sögðu þau keramikhjón
Karl Jónsson og Helga Þórðar-
dóttir í Steinahlíðinni. - gej