Dagur - 07.10.1985, Blaðsíða 2

2 - DAGUR - 7. september 1985
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR, 360 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 35 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GlSLI SIGURGEIRSSON
FRÉTTASTJÓRI:
GYLFÍ KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, BRAGI V. BERGMANN,
GESTUR E. JÓNASSON, INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík),
YNGVI KJARTANSSON, KRISTJÁN G. ARNGRÍMSSON,
KRISTJÁN KRISTJÁNSSON, MARGRÉT Þ. ÞÓRSDÓTTIR,
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
JeiðarL
Óheft frelsi - ófrelsi
Ein af þeim leiðum sem nefnd hefur verið til
að afla ríkissjóði aukinna tekna er söluskatt-
ur á blaðaútgáfu í landinu. Til þessa hefur
ekki verið greiddur söluskattur af dagblöð-
um né héraðsfréttablöðum svokölluðum,
heldur eingöngu af hreinræktuðum afþrey-
ingarblöðum, hvernig svo sem mönnum hef-
ur tekist að draga hreinar línur þarna á milli.
En það er önnur saga.
Þessi blaðaútgáfa hefur af mörgum verið
talin einn af hornsteinum lýðræðisins. Blöðin
leggja ótvírætt sitt af mörkum til eflingar
hinu frjálsa orði. Þau efla skoðanaskipti í
þjóðfélaginu. Því má með rétti segja að verið
sé að skattleggja skoðanaskipti og hið frjálsa
orð, með skattlagningu á blöðin.
Blöðin eru misjafnlega vel í stakk búin til
að bregðast við slíkri skattlagningu. Ef að lík-
um lætur verða þau flest að hækka áskriftar-
gjöld sín og auglýsingaverð. Geri þau það
ekki munu tekjur þeirra minnka í samræmi
við skattheimtuna. Hækkun áskriftar- og
auglýsingaverðs umfram það sem nú er
gæti einnig rýrt tekjumöguleikana, ef al-
menningur neyðist til að draga úr kaupum
sínum á blöðum og auglýsendur á sama hátt
að draga úr sínum viðskiptum við blöðin. Það
gefur auga leið að stærstu og stöndugustu
blöðin munu standa þetta best af sér. Þá
stöndum við frammi fyrir því hvort með
skattlagningu á blöðin sé verið að tryggja
orðfrelsi ákveðinna þjóðfélagshópa umfram
aðra.
Hér er á ferðinni enn ein atlaga frjálshyggj-
unnar að lýðfrelsinu og því verður varla trúað
að Friedman hafi orðið það mikil ítök í stjórn-
málaflokkum landsins að þetta gangi í gegn.
Eða sjá menn e.t.v. ekki hvaða afleiðingar
þetta gæti haft í för með sér?
Annars er gaman að velta frjálshyggju-
hugmyndinni svolítið fyrir sér svona
almennt. Hún hljóðar m.a. upp á þetta stór-
kostlega frelsi til að velja og hafna. Ef frjáls-
hyggjan verður ofan á í þessu máli með
skattlagningu blaðanna, þá gæti hin hliðin
farið að sýna sig. Það verði e.t.v. ekki nema
um tvö frjálshyggjublöð að velja. Fyrir marga
þýddi það einfaldlega að það væri ekki um
neitt að velja heldur aðeins að hafna. Þannig
getur óheft frelsi leitt til ófrelsis. Söluskattur
á blöðin gæti leitt til þess.
_viðtal dagsins.
Hjördís Gunnþórsdóttir og Edda Jensen.
„Við viljum
engin sérréttindi“
- Edda Jensen og Hjördís Gunnþórsdóttir
„Konur þurfa að koma saman
öðru hvoru og hlaða batteríin.
Yið vonumst til að aðgerðirnar
þann 24. október verði til að
hleypa kjarki í konur og fá þær
til að sýna samstöðu.“
Edda Jensen og Hjördís
Gunnþórsdóttir eru í fram-
kvæmdanefnd kvenna sem
vinnur að undirbúningi
kvennafrídags þann 24. októ-
ber, auk þess sem unnið er að
undirbúningi myndlistarsýn-
ingar kvenna og sýningar á
handunnum munum eftir
konur.
„Við erum ekki að endurtaka
kvennafrídaginn fræga frá 1975.
Hér er um áframhaldandi að-
gerðir að ræða. Þetta er áfangi,
þó kvennaáratug sé lokið, þá
heldur baráttan áfram. Það er
sorgleg staðreynd að á þessum
tíu árum hafa konur dregist aftur
úr körlum launalega. Árið 1975
höfðu konur 70% af launum
karla fyrir sambærilega vinnu, en
1985 ekki nema 69%. Þetta er
skref aftur á bak. Við verðum að
staldra við og athuga stöðuna.“
Eins og fram kom í upphafi, þá
er unnið að undirbúningi kvenna-
frídags á Akureyri þann 24. októ-
ber.
„Undirbúningur hefur staðið
frá því í janúar, að haldinn var
fundur á Hótel KEA. Þar voru
stofnaðir nokkrir hópar og þeir
hafa unnið að undirbúningi.
Trjáplöntuhópur hefur þegar
skilað sínu hlutverki með giæsi-
brag. Konur víða um Eyjafjörð
unnu mjög gott átak, er þær
gróðursettu fjölmargar plöntur
og unnu þar með að fegrun um-
hverfisins. Vonandi verður þetta
til að framhald verði á trjáplönt-
un kvenna og það benda allar lík-
ur til að svo verði.
Bókmenntahópur hefur lagt á
sig óhemju mikla vinnu, konur í
þeim hópi hafa leitað að verkum
eftir eyfirskar konur. Reyndar
eru þær ekki nógu hressar með
árangurinn, því konur höfðu ekki
skrifað eins mikið og þær bjugg-
ust við í upphafi. Það eru helst
ferðasögur og minningargreinar
sem konur hafa skrifað. Þrátt fyr-
ir það er til mikið efni, en óvíst er
hvað verður gert við það.
Hópurinn efndi einnig til
ljóða- og smásagnasamkeppni
meðal kvenna og verða úrslitin
birt þann 24. október. Þessa dag-
ana er verið að vinna úr því efni
sem barst.
Heimilisiðnaður verður til sýn-
is í anddyri íþróttahallarinnar
helgina 19. og 20. október. Þetta
er sýning á handunnum munum
eftir eyfirskar konur. Þegar hefur
safnast mikið efni og við vonumst
eftir að meira bætist við. Við
vonum að konur dragi úr fórum
sínum alla þá muni sem þær eiga
og telja að erindi eigi á sýning-
una. Þetta verður fjölbreytt sýn-
ing á vinnu kvenna frá aldamót-
um til vorra daga.
Það verður mikið um að vera á
myndlistarsviðinu. Norðlenskar
konur efna til myndlistarsýningar
á þremur stöðum í bænum, í
Gamla Lundi, Dynheimum og
Lóni. Á vegum hópsins verða
einnig tvær einkasýningar, Þóra
Sigurðardóttir sýnir í Dynheim-
um og Rut Hansen í Lundi.
Myndlistarhópurinn hefur
einnig útbúið kort, plakat og
merki. Mikið og óeigingjarnt
starf hefur verið unnið á vegum
hópsins og án efa verður um
stórglæsilegar sýningar að ræða. í
samsýningunum taka um eða yfir
30 konur þátt.
24. október verður helgaður
launa- og kjaramálum kvenna og
mun launamálahópur sjá um að-
gerðir sem tengjast því. Hópur-
inn hefur kannað launamismun
karla og kvenna og það er degin-
um ljósara að munurinn er
mikill.
Margt hefur breyst til batnaðar
konum í hag, en betur má ef
duga skal. Sumir myndu kannski
segja að það eina sem áunnist
hefur í jafnréttismálum á þessum
tíu árum er að augu okkar hafa
opnast fyrir launamisréttinu.
Konur eru almennt betur
menntaðar í dag, en samt skortir
mikið á að þær fái stöður við
hæfi. Að þeim málum verður að
vinna með lagni og lipurð. Við
verðum að sækja um stöður á
jafnréttisgrundvelli. Það er mikill
og því miður útbreiddur mis-
skilningur að við viljum fá ein-
hver sérréttindi. Sæki kona um
ákveðna stöðu og fær bara vegna
þess að hún er kona, þá er það
niðurlægjandi fyrir hana. Um-
sóknir verður að vega og meta,
við viljum standa jafnfætis körl-
um og vinnum að því. En enn
eigum við langt í land, kannski
erum við ekki nógu sjálfstæðar.
Oft treysta konur sér ekki til að
sækja um stöður sem einhver
ábyrgð fylgir, jafnvel þó að
hvaða karl sem er treysti sér til
þess. Eflaust tekur það langan
tíma að breyta þessu viðhorfi
okkar en það miðar þó í áttina."
-mþþ