Dagur - 04.06.1986, Blaðsíða 7

6 - DAGUR - 4. júní 1986
4. júní 1986 - DAGUR - 7
„Góður matur
áíslandi“
- finnskir og sænskir sjálfboðaliðar
við byggingu ríkissalar votta Jehóva
Eins og margir hafa eflaust
tekið eftir liófust í haust bygg-
ingaframkvæmdir á lóðinni
eftirsóttu á móti lögreglustöð-
inni við Þórunnarstræti. Það
er söfnuður votta Jehóva á
Akureyri sem byggir þar hús-
næði fyrir starfsemi sína.
Blaðamaður Dags brá sér á
vettvang, hafði frétt að menn
væru farnir að tala þar
tungum, og hugðist kanna það
mál örlítið nánar. Ekki reynd-
ist vera hér um neitt kraftaverk
að ræða, heldur voru það
Finnar og Svíar í sjálfboða-
vinnu sem stóðu fyrir þessari
fjölgun tungumála á svæðinu.
Kjell Geelnard, yfirmaður
votta Jehóva á Akureyri, varð
fyrir svörum og upplýsti um
gang byggingaframkvæmda.
Einnig rifjaði undirrituð upp
kunnáttu sína í finnsku og
sænsku og tók nokkra tali sem
piæltu á þeim málum.
„Við erum hér að byggja
ríkissal", sagði Kjeil. Hann var
krafinn um örlítið nánari útlistun
á þessu nafni. „Skýringin á þessu
nafni er sú að Guð talar um
Guðsríki og af því er þetta nafn
dregið. Á ensku heitir það king-
dom hall. Þeir sem hafa áhuga á
að læra um guðsríkið koma sam-
an í þessum ríkissölum. Það eru
tugþúsundir ríkissala út um allan
heim.“
- Hvenær hófust framkvæmd-
ir, hvenær er áætlað að þeim ljúki
og hvað með fjármögnun?
„Við byrjuðum að byggja þetta
hús í september, búið var að
steypa grunninn í lok október og
síðan hafa framkvæmdir legið
niðri þar til nú. Við áætlum að
húsið verði fullbúið í lok ágúst.
Þetta er fjármagnað með frjáls-
um framlögum og það hefur dug-
að okkur vel hingað til. Það
lækkar líka mikið byggingakostn-
aðinn að þetta er allt unnið í
sjálfboðavinnu."
Vottar Jehóva á Akureyri
hafa hingað til haft leiguhúsnæði
og mun aðstaða öll batna mikið
þegar byggingu ríkissalarins
lýkur. Á Akureyri eru um 30
manns virkir í starfi safnaðarins,
en að sögn Kjell mæta mun fleiri
á samkomur, það er fólk sem er
„Hráefninu“ mokað í hrærivélina.
Sjálfboðaliðarnir gáfu sér tíma til að stilla sér upp til myndatðku, og hér er allur hópurinn samankominn.
Mynd: KGA
r
dvelja á íslandi, landslagið er
frábært og tungumálið áhuga-
vert. Ég tala nokkur tungumál og
langar til að læra íslensku“. Þetta
síðasta sagði Pentti á dágóðri
íslensku.
„Ég vildi stuðla að því að hér
væri byggður ríkissalur og trú-
boðsheimili“, sagði Knud sem
kemur frá Svíþjóð. Til að komast
til íslands tók hann sér frí í 2
mánuði, en hann á byggingafyrir-
tæki í Straumstad í Svíþjóð. Állir
sjálfboðaliðarnir voru mjög
hrifnir af landinu og ánægðir með
dvölina, sérstaklega voru þeir
hrifnir af því hve samstarfið við
bæjaryfirvöld hefur gengið vel.
-HJS
ekki virkt í starfinu. Hæðin sem
salurinn er á er um 320 fermetr-
ar, en auk hans verður aðstaða
fyrir 4 trúboða í húsinu.
Við bygginguna vinna nú 20
erlendir sjálfboðaliðar, frá Sví-
þjóð og Finnlandi, eins og áður
sagði. Komu flestir hingað 10.
maí og fara aftur í byrjun júní.
Von er á fleiri sjálfboðaliðum í
júlí, en í júní munu vottar Jehó-
va á Akureyri vinna við bygging-
una. Þess má geta að húsið er
byggt upp með trégrind sem síð-
an er hlaðið tígulsteinum utan á.
Sagði Kjell að þessi aðferð við að
byggja hús væri ekki algeng á ís-
landi, en er það hins vegar á hin-
um Norðurlöndunum.
Nokkrir hinna erlendu sjálf-
boðaliða voru teknir tali og
spurðir hvað hefði rekið þá til
íslands. Aimo Mononen varð
fyrstur fyrir svörum og sagðist
hann hafa mikinn áhuga á að efla
boðunarstarf Biblíunnar og telur
þessa vinnu vera hluta af því.
Eftir að hann komst á ellilaun
hefur hann ferðast víða um heim-
inn og tekið þátt í að byggja
ríkissali, frétti af byggingarfram-
kvæmdum á Akureyri og var þar
með rokinn af stað til íslands.
„Ég kann mjög vel við mig á ís-
landi, mér finnst mjög fallegt
landslag hér, það eina sem skygg-
ir á er hvað maturinn er góður,
ég borða svo mikið.“ Þetta vakti
almennan hlátur í hópnum og
virtust allir vera sammála hvað
þetta atriði varðar.
Pentti er finnskur, eins og
Aimo. Hann er byggingaverk-
fræðingur og hefur starfað við
byggingaiðnaðinn í 40 ár, dágóð
reynsla það. Síðastliðin 9 ár hef-
ur hann ferðast um heiminn og
tekið þátt í að byggja ríkissali.
Allar tæknilegar teikningar af
húsinu eru finnskar, þ.e. allt frá
plötunni og upp úr. Pentti hefur
verið ómissandi hjálparhella
hvað teikningarnar varðar. „Ég
hef haft virkilega gaman af að
-.......................
Allt í fullum gangi við framkvæmdir.
„Alltaf veijð erfitt
að búa á Mandiu
- og verður það alltaf, segir Sigurður Eiríksson
á Sandhaugum í Bárðardal
Er við renndum heim að bæn-
um Sandhaugum í Bárðardal
var það að sjálfsögðu hundur-
inn sem fyrstur fagnaði okkur,
fagnaðarlætin birtust að vísu í
gelti og urri að bílnum, en það
er víst hunda siður. En nóg um
hundinn. Við spurðum eftir
Boggu, sem mun vera unga
húsmóðirin á Sandhaugum, en
Bogga og Eiríkur voru stödd á
Akureyri, ætluðu að ganga í
heilagt hjónaband innan fárra
daga. En Sigurður gamli, faðir
Eiríks, var úti í fjósi að hjúkra
veikri belju er okkur tjáð og
þangað héldum við.
„Komiði inn stelpur mínar,"
sagði Sigurður er hann sá okkur,
standandi í dyrunum, hálf vand-
ræðalegar. Sigurður var vopnað-
ur stórri og mikilli sprautu og
myndaði sig til við að sprauta
beljuna sjúku. „Dýralæknirinn
kom í morgun og við ætlum að
prófa að gefa henni lyf, en ég er
hræddur um að það gagni lítið.“
Kusa var stungin og síðan geng-
um við út. Svona gengur þetta
fyrir sig í sveitinni, dýrin veikj-
ast, rétt eins og mennirnir og þá
eru þau vanalega send yfir móð-
una miklu.
„Ja, ég skal nú segja ykk-
ur það,“ sagði Sigurður, „að
frúrnar á 4 bæjum hér í röð eru
frá Akureyri. Ef þær eru ekki
sóttar þá koma þær. Pað eru
kostamenn hér og dalurinn
fallegur.“ Við samþykkjum fyrir
okkar leyti, a.m.k. hvað dalinn
varðar. Við göngum heim að bæ
Sigurðar og setjumst inn í stofu.
Sigurður er fæddur og uppal-
inn á Sandhaugum og hefur dval-
ið þar allan sinn aldur. Kona
Sigurðar er Steinunn Kjartans-
dóttir, ættuð úr Aðaldal. „Hún
lenti í því að koma hingað sem
kaupakona og hefur ekki farið
aftur,“ segir Sigurður og hlær.
„Það er víst að það væru margir
bæir komnir í eyði ef ekki hefðu
komið þar kaupakonur sem ekki
fóru aftur. Konur eiga ekki minni
þátt í því sem gert hefur verið í
þessu landi en við karlarnir.“
Sigurður og Steinunn hættu
búskap fyrir fjórum árum.
Bjuggu með sauðfé en á Sand-
haugum er nú ekkert fé lengur.
„Unga fólkið vildi ekki búa með
fé og byggði því fjósið. Hér eru
nú 32 fullorðnar kýr. Ef kindabú
ætti að gefa sama arð og þessar
32 kýr þá þyrfti að hafa 600 kind-
ur og það gengur ekki. Þó mjólk-
in þyki of mikil í landinu þá geng-
ur enn verr með kjötið. Öll stjórn-
un á landbúnaðinum er í hnút og
er held ég, að sumu leyti bundin
persónulega. Það má hafa það
eftir mér áð framleiðsluráð veit
ekkert hvað það er að gera. Ég
tel að á þessu landi verði ekki
búið nema búskapurinn sé rekinn
á grasinu og það þrífst ekkert
mannlíf hér nema hafa búskap."
Sigurður er sjötugur síðan í
desember í vetur og man tímana
tvenna í búskapnum. „Ætli ég sé
ekki búinn að kynnast öllum
breytingum sem hafa átt sér stað
í búskap á íslandi. Þegar við
byrjuðum að búa bjuggum við
upp á þær sýtur að heyja á engj-
Ég hef gaman
af líflnu
- menn eru búnir að vera ef þeir eru ekki bjartsýnir
- Spjallað við Steinunni
Sigurbjörnsdóttur sem nú hefur látið af
störfum sem útibússtjóri í Grímsey
Steinunn Sigurbjörnsdóttir
sem verið hefur útibússtjóri
Kaupfélags Eyfirðinga í
Grímsey hefur látið af störfum
eftir 34 ára starf. Við útibúinu
tekur Helgi Haraldsson frá
Jaðri í Reykjadal. Við slógum
á þráðinn til Steinunnar og
spjölluðum við hana einkum
og sér í lagi um daginn og
veginn. Og það var einmitt sól
í Grímsey þegar Steinunn svar-
aði í símann.
Við byrjuðum á að spyrja
Steinunni hvort menn væru eitt-
hvað farnir að fara í björg. Og,
jú, einmitt, þeir voru dálítið byrj-
aðir að síga, „en ekki orðin nein
atvinnugrein eins og var þegar ég
var að alast upp hér. Þá voru
björgin stunduð stíft. Það er ljótt
að geta ekki nýtt björgin meira,
þau eru full af mat. Hvað veldur?
Tímaleysi, það eru allir á fullu.“
Steinunn er Grímseyingur, en
flutti burtu og bjó um tfma í
Reykjavík, Siglufirði og á Akur-
eyri. Til Grímseyjar kom Stein-
unn frá Reykjavík.
„Fólk hélt við værum biluð,“
sagði hún um viðbrögð fólks við
þessum búferlaflutningum, „en
það kom í ljós að þetta var besti
staðurinn. Én menn spáðu okkur
ekki góðu.“
- Ein sígild, einangrun?
„Nei, það er ekki hægt að finna
fyrir einangrun. Við höfum aldrei
verið einangruð hérna síðan ég
man eftir. Ja, kannski þá helst
yfir veturinn, en menn sinntu
andlegum málefnum og lifðu
virkilegu menningarlífi hérna.
En nú hefur enginn tíma til þess
lengur, síðan sjónvarpið kom.
Félagsstarfsemi leggst niður.
Sama sagan alls staðar.“
um. Á þann hátt var þetta reist
hér. Nú er búið að rækta hér hátt
í 50 hektara, en þeir voru 4 þegar
ég hóf búskap. Sá búskapur þætti
erfiður núna og hefur eflaust ver-
ið það. Við heyjuðum hér uppi á
brúninni og létum baggana renna
niður undan brattanum. Það var
heilmikið púl. Nú er ég alveg
hættur búskap og við höfum lifað
á peningum, en ekki fé, í 3 ár
eins og ég kalla það. Við höfum
það ágætt, það er ekkert verið að
svelta okkur. Það hefur alltaf
verið erfitt að búa á íslandi og
verður alltaf erfitt. En þetta er nú
orðið ágætt, við skulum fá okkur
kaffi.“ Við samþykkjum það,
orðnar kaffiþyrstar.
Við setjumst fram í eldhús og
þiggjum kaffi hjá Steinunni.
Dóttursonur Sigurðar og Stein-
unnar frá Neskaupstað og heitir
Sigurður, eins og afi, dvelur hjá
afa og ömmu í sumar. Hann
skreppur út í fjós að athuga veiku
kúna. Hann kemur aftur og til-
kynnir að hún sé staðin á fætur.
„Jæja, hún er ekki feig,“ segir
Sigurður. „Best að fara niður eft-
ir og líta á hana.“ Við verðum
samferða Sigurði niður að fjósi
og spyrjum hann á leiðinni hvort
hann hafi aldrei dvalið annars
staðar en á Sandhaugum. „Ég var
einn vetur í yngri deild Lauga-
skóla, það er það eina sem ég hef
farið að heiman. Það fæddust hér
5 systur og loks strákur og hann
hefur aldrei farið neitt.“ -HJS
- En sumarið, Steinunn, hve-
nær kemur það?
„Við skulum bara vera róleg
og lofa maí að blása út. Sumarið
kemur í júní. Menn héldu reynd-
ar að sumarið væri komið um
hvítasunnuna, en ég sagði fólki
að bíða bara, sumarið kæmi í
júní.“
- Hvenær í júní?
„Ja, ég veit það ekki. Hafið þið
ekki spámann á Degi?“
- Jú, reyndar höfum við einn.
„Hvað segir hann?“
- Ja, mér skilst þetta verði
ágætt sumar, ekki sólríkt samt.
„Jæja, þá stingum við okkur
bara í sólarlampa."
- Gerið þið dálítið af því í
Grímsey, að leggjast í sólar-
lampa?
„Jæja, ég á eitt stykki. Það
kemur fyrir að menn bregði sér í
ljós. Þegar tími gefst til. Og nú
hef ég nógan tíma.“
- Á bara að slappa af?
„Já, ég byrja á því að hvíla
mig, er orðin ansi þreytt eftir að
maðurinn minn féll frá, hef verið
ein með búðina. En ég hef margt
að gera. Við héldum fyrst eftir að
við fluttum út í Eyju að við hefð-
um nógan tírna, en af því við tók-
um að okkur búðina, þá vorum
við dálítið bundin.“
- Þú ferð kannski að stunda
ferðalög?
„Já, já, ég hef mjög gaman af
því að ferðast. En það er nóg sem
liggur fyrir hjá mér. Það eru svo
margir hissa að ég sé að hætta og
spyrja hvað ég ætli eiginlega að
fara að gera. Fyrst og fremst ætla
ég að slappa af, svo hef ég nóg að
dunda.“
- Hress og bjartsýn?
„Mikil ósköp. Maður er búinn •
að vera ef maður er ekki
bjartsýnn. Ég hef gaman af líf-
inu. Og ég á þá ósk heitasta að
svo mætti segja um fleiri, sérstak-
lega unga fólkið. Það er ömurlegt
til þess að hugsa að fólk þurfi að
leita á náðir vímugjafa til að
skemmta sér. Framboðið er orð-
ið alltof mikið.“
Steinunn er íþróttakennari, fór
í Héraðsskólann að Reykholti,
„það var dýrlegt,“ síðan að Laug-
arvatni og vann við íþrótta-
kennslu um árabil.
„Nú er verið að byggja sund-
laug hér í Grímsey og ég sagði
það einu sinni við Val, að ég
hefði bara verið í KEA á meðan
við værum að koma okkur upp
sundlaug!“
Steinunn sagði að nú riði á að
safna fé til að geta klárað laug-
ina, sem komin er undir þak.
„Þetta er afskaplega mikið
nauðsynjamál hérna að hafa
sundlaug. Það er ekki nægilegt að
senda börnin á 14 daga sundnám-
skeið og svo fá þau enga æfingu.
Menn þurfa mikla æfingu til að
geta bjargað sér í köldum
sjónunt, þá dugar ekkert 14 daga
námskeið." -mþþ