Dagur - 22.04.1987, Síða 9

8 - DAGUR - 22. apríl 1987
22. apríl 1987-DAGUR-9
Matsalur heimavistar -fjöl-
brautarskólans á Sauðárkróki
var þéttskipaður á dögunum
þegar þar fór fram að tilstuðl-
an þjóðmálafélags skólans
sameiginlegur framboðsfundur
listanna sem fram bjóða til
Alþingis í kjördæminu. Ekki
var annað að sjá og heyra en
áhugi ungs fólks á stjórn-
málum sé töluverður, en ýmsir
hafa haldið hinu gagnstæða
fram. Eftir að einn fulltrúi frá
hverjum af 8 listunum hafði
haldið stutt framsöguerindi,
þar sem þeir lituðu hosur sínar
fyrir unga fólkinu, fengu
nemendur tækifæri til að
leggja spumingar fyrir fram-
bjóðendurna og gripu margir
þeirra það fegins hendi. Var
ekki laust við að þeir gerðu sig
líklega til að sauma að sumum
frambjóðendanna og eftir
byrjuninni að dæma var engu
líkara en leggja ætti Vilhjálm
Egilsson 2. mann á lista Sjálf-
stæðisflokksins í einelti. Kom
reynsla hans úr Karphúsinu þá
örugglega að góðu haldi.
Gróa á Leiti
Lá Vilhjálmi nokkuð hátt rómur
þegar hann útskýrði byggða-
stefnu unga fólksins fyrir tilvon-
andi eigendum og var ekki annað
séð en fokið hefði í góðmennið
við kenjótta krakkana. Kannski
ekki að furða, því eftir þeim
ummælum sem hann viðhafði á
kosningafundi á Sauðárkróki
nokkrum dögum síðar, kvað
hann sig hafa verið hundeltan á
kosningafundunum af öðrum
frambjóðendum, en þarna bætt-
ust ungir kjósendur sem hann
hafði biðlað til í kosningabaráttu
sinni í þann hóp.
Sigurður Árnason reið á vaðið
og spurði Vilhjálm hvort úrslit
skoðanakönnunarinnar sem gerð
var í skólanum sýndu ekki ótví-
rætt að unga fólkið hefði hafnað
byggðastefnu unga fólksins. En
þar fékk Sjálfstæðisflokkurinn 8
atkvæði á móti 14 atkvæðum
Framsóknar og 10 Alþýðubanda-
lags.
Vilhjálmur sagði að líklega
hefði boðyskapurinn ekki komist
rétt til skila, vegna afskipta Gróu
á Leiti og hefði hún víða skotið
upp kollinum í hópi andstæðinga
sinna. Páll Pétursson (B) greip
hér inn í og sagðist geta staðfest
að Gróa á Leiti væri ekki félagi í
Framsóknarflokknum.
Ingi V. Jónasson spurði Vil-
hjálm hvaða munur væri á Gróu
á Leiti og málflutningi hans, þeg-
ar hann segði annað á landsfundi
Sjálfstæðisflokksins en heima í
héraði.
Vilhjálmur sagði fullyrðingu
Inga ekki rétta og hann hefði
ekki boðað neitt annað á lands-
fundinum en það sem hann hefði
sagt heima í héraði undanfarið;
að hér þurfi atvinnuvegirnir að
verða það sterkir að þeir geti
greitt eins hátt kaup og það sem
tíðkast fyrir sunnan. Á þann hátt
gætu þeir keppt um unga fólkið
og það fengið vinnu sem hentaði
þeirra menntun sem best.
Andri Kárason spurði Vil-
hjálm hvort byggðastefna unga
fólksins væri bara fyrir unga fólk-
ið ekki eldri kjósendur.
Vilhjálmur sagði byggðastefnu
unga fólksins vera fyrir alla sem
vildu hag byggðarlagsins sem
mestan. „Ég trúi því að hér sé
gott að búa. Nægir möguleikar til
fullrar atvinnu og hér getur fólk
látið hendurnar standa fram úr
ermum og á ekki að þurfa að lifa
á barlómi og styrkjum eins og
það hefur gert á þessu kjörtíma-
bili samkvæmt málflutningi
stjórnarandstæðinga," sagði Vil-
hjálmur.
„Ertu að halda því fram að
fólk lifi hér á barlómi og
styrkjum," skaut Páll Pétursson
inn í.
„Já, það er eins og þeim hafi
tekist það ágætlega í seinni tíð,“
var svar Vilhjálms.
Fundargestir saumuðu að Vilhjálmi Egilssyni D-lista sem hér sést í ræðustoli.
Listafólk á Norðurlandi vestra á fundi í
Fjölbraut á Sauðárkróki:
ir Jarlinn í Skeifu eins og Birgir
er kallaður meðal flokksbræðra
sinna að fjalla um landbúnaðar-
málin. „Er þetta orðið nóg Unn-
ar minn,“ spurði hann eftir
drjúga stund. Það mátti heyra á
Unnari þegar hann jánkaði að
hann var orðinn þreyttur að
hlusta.
Vilhjálmur fékk því næst
spurningu frá Þorbjörgu Harðar-
dóttur um hvort sumarfrí
nemenda mundi styttast ef af yrði
hugmyndum Sjálfstæðisflokksins
um styttingu náms í framhalds-
skólum fyrir stúdentspróf úr 4
árum í 3. Vilhjálmur sagði það
ekki koma til. Hugmyndin um
styttingu framhaldsnámsins
byggðist á þeirri skoðun manna
að hægt væri að nýta fyrstu ár
„Ertu að halda því fram að fólk
lifi hér á barlómi og sfyrkjum?“
Salurinn var þéttskipaður ungu fólki.
Árni Steinar Jóhannsson talaði fyrir hönd Þ-lista.
Islandske sosial demokrati
Birgir Dýrfjörð gerði, í svari við
fyrirspurn, grein fyrir hinum
ýmsu jafnaðarstefnum og flokk-
um í Evrópu og jafnvel víðar og
staðsetti íslenska jafnaðar-
mannaflokkinn nákvæmlega.
Stuttu síðar kom spurning til hins
„Islandske sosial demokrati“ frá
Inga V. Jónassyni um afstöðu
Alþýðuflokksins til frumvarpsins
um kjarnorkuvopnalaus Norður-
lönd og kvað Ingi hart að íslensk-
ir kratar væru svo hægri sinnaðir
að þeir ættu ekki samleið með
öðrum jafnaðarmannaflokkum á
Norðurlöndum. Birgir sagði það
fráleitt að Alþýðuflokkurinn væri
á móti gagnkvæmri eyðingu
kjarnorkuvopna. Hins vegar
teldu þeir þýðingarlaust að vera
að lýsa yfir kjarnorkuvopnalaus-
um Norðurlöndum þar sem
sovéskt landsvæði lægi svo nálægt
Norðurlöndunum og nefndi
Kolaskaga sem áður var finnskt
landsvæði en er nú undir yfirráð-
um Rússa. Sagði Birgir jafnaðar-
menn á Norðurlöndum gera sér æ
meiri grein fyrir þessu. „Ertu að
segja okkur að Jón Baldvin og
Anker Jörgensen séu að verða
sammála í þessu máli, bágt á ég
með að trúa því,“ sagði Páll á
Höllustöðum. „Nú, hefurðu hitt
Anker nýlega?“ sagði Birgir. „Já
og ég sagði honum frá kosninga-
baráttu kratanna. Hvem er det
som betaler, spurði Anker þá,“
sagði Palle Pedersen fra Halle-
sted. „Ég hefði þá sagt honum frá
því hverjir ætla að bjóða öllum
ungmennum hér í kjördæminu á
ball í Miðgarði," sagði Birgir í
lok þessarar orðasennu.
Nokkrar fyrirspurnir bárust til
Kvennalista, þar á meðal spurði
Ólafur Henriksen um stefnu
Kvennalistans í sjávarútvegsmál-
um. Steinunn Érla Friðþjófs-
dóttir sagði Kvennalistann vilja
láta endurskoða kvótakerfið. Það
hefði verið sett á tímabundið og
þyrfti að sjálfsögðu endur-
skoðunar við. Þær töldu sóknar-
mark svokallað mjög ósann-
gjarnt. Ef gæftir væru slæmar
gætu sjómennirnir hreinlega ekki
nýtt þá daga sem þeim bæri og
það væri svolítið skrýtið að versla
með fiskinn þannig að menn gætu
valið annað hvort aflamark eða
sóknarmark. Fiskurinn væri eng-
in verslunarvara. Ha!, hér
sperrtu margir eyrun og undr-
unarkliður fór um salinn. Aðal
útflutningsverðmæti þjóðarinnar
ekki verslunarvara, þetta þótti
örugglega mörgum einkennileg
fullyrðing. „Nei, fiskurinn er
ekki verslunarvara meðan hann
er í sjónum," sagði Anna Dóra
Antonsdóttir hinn fulltrúi
Kvennalistans sem mætti á
fundinn, og þar með voru frekari
vangaveltur um ummæli kvenna-
listakvenna úr sögunni.
ÚfflFf, þetta er nóg
Unnar Ingvarsson vildi fá að
heyra stefnu Flokks mannsins og
Alþýðuflokksins um hvernig
stjórnun á framleiðslu í landbún-
aði skyldi háttað.
Skúli Pálsson í Flokki manns-
ins sagði þetta einfalt mál að ef
kaupið yrði hækkað hefði fólk
efni á að kaupa landbúnaðar-
vörurnar og sagði Flokk manns-
ins leggjast eindregið gegn sam-
drætti í landbúnaði. Birgir Dýr-
fjörð alþýðuflokksmaður sagði
að fyrst þyrfti að átta sig á því
hvort um offramleiðslu væri að
ræða. Það var vandræðalaust fyr-
grunnskólanámsins betur en nú
er. Annars sagði Vilhjálmur
þetta mál ekki hafa komist rétt til
skila frekar en annað í meðförum
andstæðinga sinna.
Kristján Vigfússon vildi fá nán-
ari útlistun á hugmyndum
Þjóðarflokksins um breytingarn-
ar á stjórnkerfi þjóðfélagsins.
Árni Steinar Jóhannsson skýrði
þær á þann sama hátt sem hann
hefur margoft gert í kosningabar-
áttunni. Meira vald út til lands-
byggðarinnar og að hún njóti
þeirra verðmæta sem þar eru
sköpuð.
Andri Kárason spurði Andrés
Magnússon hjá Borgaraflokkn-
um hvort hann byggist við því að
Albert Guðmundsson verði for-
maður Borgaraflokksins þegar
hann verður stofnaður og hvað
flokksmenn hans ætluðu að gera
ef Albert yrði ákærður vegna
Hafskipsmálsins. Andrés svaraði
því til að Albert væri tvímæla-
laust fremsti maðurinn í
flokknum, en seinni spurninguna
kvað hann vera persónulegt mál.
„Albert verður sjálfur að bera
ábyrgð á sínum gjörðum," sagði
Andrés Magnússon.
Framtak og framtal
er sitt hvað
Guðmundur Stefán Ragnarsson
spurði Pál Pétursson og Pálma
Jónsson hvernig þeim hefði líkað
stjórnarsamstarfið og hvað þeim
fyndist um árangur þess. Páll
sagði samstarfið að mörgu leyti
hafa verið gott og þessi tími að
mörgu leyti nýst vel. Nefndi hann
árangur í stjórnun fiskveiða,
lækkun verðbólgunnar, kaup-
máttur hefði aukist svo og launa-
jöfnuður, bæði milli þeirra hæst
og lægst launuðu og milli Reykja-
víkursvæðisins og landsbyggðar-
innar. í því sambandi mætti
nefna að á árinu 1985 voru með-
altekjur hærri á Siglufirði en í
Reykjavík. Að vísu hefði krepp-
an í landbúnaðinum skyggt á og
hann verið á móti þeirri skerð-
ingu sem fólst í búvörulögunum,
en á þeim hefðu verið gerðar
breytingar og með þeim samning-
um sem gerðir voru á dögunum
sem tryggja sölu á framleiðslu
bænda næstu 4 árin, væri hann að
verða tiltölulega ánægður.
Svar Pálma var á sömu lund og
svar Páls. Sagði Pálmi íslendinga
þurfa að auka hlutdeild sína í
sjávarafla. Með því fjölgi því
fólki sem hefur góðar tekjur og
þannig ynnum við okkur upp úr
þeim öldudal sem landsbyggðin
er nú í.
Birgir Dýrfjörð var ekki alveg
samþykkur þessum góða árangri
sem Páll og Pálmi töluðu um og
bent á fjárlagahallann. Páll og
Pálmi bentu á móti á lækkun
erlendra skulda. Pálmi sagði
stjórnarflokkana hafa tekið þá
ákvörðun að taka á sig hluta af
kauphækkunum í febrúar- og
desembersamningunum og með
því hefði tekist þjóðarsátt í kaup-
gjaldsmálum. Sagði hann ráð-
stöfunartekjur heimilanna hafa
aukist um 35% á síðasta ári, en
verðbólgan verið 15%. Ragnar
Arnalds sagði þetta hagfræðilegt
hugtak hjá Pálma. Staðreyndin
væri sú að þetta bullandi góðæri
sem verið hefði undanfarið hafi
ekki skilað sér út til fólksins og
minnti á áherslur Alþýðubanda-
lagsins því varðandi. Var Ragnar
þess fullviss að bændur og fólk í
sveitum væru ekkert ánægð með
stefnu ríkisstjórnarinnar í land-
búnaðinum, en þeir Páll og Pálmi
virtust bara býsna ánægðir.
Reyndar hlytu landsbyggðar-
menn að vera óánægðir með
óbyggðastefnu þessarar ríkis-
stjórnar og fólksflóttinn suður
undirstrikaði það.
Vilhjálmur var spurður, hvaða
mun hann teldi vera á Sjálf-
stæðisflokknum og Borgara-
flokknum. Vilhjálmur sagðist var
sammála Davíð Oddssyni sem
svaraði þessari spurningu á þá
leið að Sjálfstæðisflokkurinn væri
hlynntur frjálsu framtaki, en
Borgaraflokkurinn frjálsu fram-
tali. „Sagði Gróa Davíð þetta,“
varð Páli Péturssyni þá að orði.
-þá
Guðmundur Bjarnason:
Hinar róttæku breyt-
ingar á húsnæðislánum
Húsnæðismál hafa verið töluvert
til umræðu í þessari kosningabar-
áttu og er það eðlilegt því ein af
brýnustu þörfum mannsins er að
hafa húsaskjól. Hefur umræðan
sérstaklega snúist um þær rót-
tæku breytingar sem gerðar voru
á þessum mikilvæga málaflokki á
kjörtímabilinu, undir forustu
Alexanders Stefánssonar félags-
málaráðherra. Er þá bæði átt við
það sem gert var fyrir það fólk
sem lenti í greiðsluerfiðleikum
1980 og síðar svo og hina nýju
húsnæðislánalöggjöf.
Greiðsluerfíðleikarnir
Fyrir þá sem lentu í erfiðleikum
var lánum skuldbreytt, lánstími
lengdur, viðbótarlán veitt, vaxta-
frádrætti frá skatti breytt,
greiðslujöfnun tekin upp til að
samræma greiðslubyrði og laun
svo eitthvað sé nefnt af þeim
aðgerðum sem gripið var til. Mín
skoðun er sú að áfram þurfi að
fylgjast með stöðu þeirra sem
seinast fengu lán samkvæmt
gamla kerfinu og hafa opinn
lánaflokk þeim til aðstoðar svo
og gæta þess að réttur þeirra til
frádráttar vaxta og verðbóta frá
sköttum verði áfram tryggður,
eftir að hið nýja staðgreiðslukerfi
skatta hefur tekið gildi.
Fyrir gildistöku nýju húsnæðis-
laganna var framkvæmdin sú,
eins og flestir þekkja, að þeir sem
hugðust byggja eða kaupa íbúð
réðust í framkvæmdina og síðan
var sótt um lánið upp á von og
óvon. Oft var það svo seint og
um síðir að lánið var afgreitt,
óverðtryggt og hafði það í mörg-
um tilfellum skapað fólki ómælda
erfiðleika. Með nýju lögunum er
fólk hvatt til að gera áætlanir
fram í tímann. Viðkomandi sækir
um lán, fær upplýsingar um láns-
rétt sinn, hvenær lánið kemur til
útborgunar og hver lánsupphæð-
in sé og nú er hún verðtryggð,
fylgir byggingarvísitölu. Þá er
hægt að leita að því húsnæði sem
hentar og viðkomandi ræður við
að byggja eða kaupa, jafnvel þó
biðtíminn sé nokkur.
Gjörbreytt staða
Fjárveitingar til húsnæðismál-
anna hafa aukist verulega í tíð
þessarar ríkisstjórnar eða úr
rúmum 2 milljörðum kr. árið
1983 í 5*Á milljarð kr. í ár á verð-
lagi ársins 1986. Þá hefur lánstími
einnig verið lengdur verulega eða
í 40 ár og lánshlutfall hækkað úr
u.þ.b. 20% í allt að 70% af verði
íbúðar. Er nú svo komið að við
íslendingar getum kinnroðalaust
borið okkur saman við nágranna-
þjóðirnar, loks stöndum við jafn-
fætis þeim varðandi það að eign-
ast eigið húsnæði.
Eftir gildistöku nýju laganna
jukust umsóknir um lán mjög
mikið af þeim eðlilegu ástæðum
að margir sem ekki höfðu séð sér
fært að eignast húsnæði eygðu nú
nýja möguleika með þessu hag-
stæða lánakerfi. Hafa sumir
stjórnmálamenn, einkum úr
Alþýðuflokki, haldið því fram að
kerfið sé sprungið, eða enn þurfi
að stórauka fjárveitingar til þess.
Ég tel hvorugt rétt. Við verðum
að sætta okkur við nokkurn bið-
Guðmundur Bjarnason.
tíma meðan jafnvægi er að nást á
ný og að stórauka fjármagnið tel
ég ekki réttlætanlegt þar sem það
mundi stórauka þensluna í bygg-
ingariðnaði og á fasteignamark-
aði og hækka fasteignaverð og
við því megum við ekki nú þegar
alla áherslu verður að leggja á að
halda verðlagi áfram í skefjum og
fórna ekki þeim árangri sem
náðst hefur í efnahagsmálum.
Þátttaka lífeyrissjóöanna
Þegar svo viðamiklar breyting-
ar eru gerðar, má setja út á ýmis-
legt og stöðugt eftirlit verður að
vera með kerfinu, svo hægt sé að
sníða gallana af. Margt sem sett
hefur verið út á, á sér þó eðlileg-
ar skýringar. Vil ég nefna hér það
atriði að þeir sein eru tekjuhærri
og eignameiri skuli hafa jafnmik-
inn rétt til láns og þeir sem tekju-
lægri eru. Ástæða þess er að þeg-
ar samið var við lífeyrissjóðina
um fjármögnun þá vildu fjár-
sterku en tiltölulega fámennu
sjóðirnir ekki taka þátt, nema
þeirra félagsmenn sætu við sama
borð og aðrir. Raunin er sú að
mun minna fjármagn þarf að lána
þessum aðilum en við fáum frá
sjóðum.
Þá má minna á að sú ákvörð-
un, að lífeyrissjóðirnir leggi veru-
legan hluta síns ráðstöfunarfjár
til húsnæðismálakerfisins, er tek-
in í fullu samráði við aðila vinnu-
markaðarins, enda oft verið rætt
um það á árum áður hvernig nýta
mætti betur fé lífeyrissjóðanna í
þágu húsnæðismála. Því stingur
nokkuð í stúf sá áróður ýmissa
stjórnmálamanna nú í kosninga-
baráttunni að með því að lífeyris-
sjóðirnir fjármagni húsnæðiskerf-
ið sé verið að flytja fjármagnið til
Reykjavíkur. Húsnæðisstofnunin
tekur við öllum umsóknum,
hvaðan sem þær koma og ræður
því ekki hvert lánin eru afgreidd.
Sem dæmi má nefna að lífeyris-
sjóðirnir á Austurlandi keyptu
skuldabréf fyrir 41 milljón, en á
Austurland verða á sama tíma
lánaðar 251,2 milljónir, nýti allir
umsækjendur sér sín lán og Vest-
manneyingar fá 82 milljónum
meira en þeir láta af hendi. Er
hér vitnað til upplýsinga sem
fram koma í ágætri grein eftir
Sigurð E. Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóra Húsnæðistofnun-
arinnar, er birtist í Morgunblað-
inu 11. apríl sl.
Hlutverk
ráðgjafaþjónustunnar
Margt fleira mætti taka til þegar
rætt er um húsnæðismál en að
lokum vil ég benda á mikilvægi
ráðgjafaþjónustunnar sem nú
hefur verið starfrækt um nokkurt
skeið hjá Húsnæðisskrifstofunni.
Þessi þjónusta á m.a. að aðstoða
fólk við að meta möguleika þess
og fjárhagslega getu er það
hyggst afla sér húsnæðis og
reikna út hvaða skuldbindingar
fjárhagur þess þolir. Þannig ættu
færri að lenda í þeirri erfiðu
stöðu sem því fylgir að reisa sér
hurðarás um öxl. Þeir sem þrátt
fyrir þá gjörbreyttu möguleika
sem hið nýja húsnæðislánakerfi
skapar og hin góðu kjör sem
verkamannabústaðakerfið veitir,
geta ekki aflað sér eigin húsnæð-
is, verða að fá aðstoð í húsnæðis-
málum eftir öðrum félagslegum
leiðum sem samfélag okkar verð-
ur að geta veitt við slíkar aðstæð-
ur. Það verður best tryggt með
áframhaldandi forustu Fram-
sóknarflokksins á þessu sviði.
Veitum honum því brautargengi
til þess í kosningunum á laugar-
daginn.
Guðmundur Bjurnason.
Barnajogginggallar
Stærðir 80-100. Verð kr. 495.-
Stærðir 104-152. Verð kr. 945.-
barna
Stærðir 100-170. Verð kr. 250.-
Barnaflauelsbuxur
Stærðir 104-140. Verð kr. 495.-
Opið laugardaga frá kl. 9-12.
igj Eyfjörö
VBB Hjaltayratsötu 4 simi 22Z75
m