Dagur - 16.07.1987, Blaðsíða 6

Dagur - 16.07.1987, Blaðsíða 6
6 - DAGUR - 16. júlí 1987 „Ég er ekkert fyrir það að vera að auglýsa þetta. Er fyrir löngu kominn með fasta og trygga viðskiptavini og það mundi bara skapa vandræði ef mikið fleiri bættust við,“ varð Friðriki Ingólfssyni garðyrkju- bónda í Laugarhvammi í Lýt- ingsstaðahreppi að orði við blaðamann Dags þegar sá síðarnefndi hafði barið að dyr- um í Laugarhvammi og kynnt erindagjörðir sínar. Friðrik sem stofnaði nýbýli í Laugarhvammi árið 1948 hefur stundað garðyrkju í bráðum hálfa öld. Hann hefur verið að draga við sig á síðari árum, segist vera farinn að þreytast svolítið á þessu. Garðyrkjubúskap í Laug- arhvammi stundar nú einnig Jón- ína dóttir Friðriks og hennar fjöl- skylda. Friðrik var fyrst spurður hvort gróðurhús væru á fleiri bæj- um í sveitinni. „Pað eru gróðurhús á Reykj- um, á næsta bæ fyrir utan skólann og svo úti í Varmalækjarþorpi á 2 bæjum. En aðeins starfrækt á húsið á Laugarbóli hér norðan við, en þar átti ég þá heima. Ég flutti svo hingað 1948.“ - Leist sveitungum ykkar eitthvað á þetta brölt í þér og bræðrum þínum? „Ekki meira en svo. Sigurpáll Árnason í Lundi í Varmahlíð hafði byrjað árinu á undan okkur og það má nú vera að þess vegna hafi þetta uppátæki okkar fengið meiri skilning. Annars var þetta voðalega erfitt í fyrstu vegna markaðs. Fólkið kunni þá ekki að borða tómata, gúrkur eða kál og það var erfitt að fást við þetta. Maður mátti ekki auka við á neinu sviði, þá varð maður að henda svo svo miklu. í framhaldi af þessu varð ég að fara út í skepnubúskap hreinlega til að hafa lifibrauð og stundaði einnig vinnu út á við, s.s. smíðar." - Og væntanlega hefur ekki verið eins vel stutt við gróður- húsaræktina sem var nýbúgrein þá eins og gert er við nýbúgreinar í dag? „Nei, ekki aldeilis. Við bygg- ingu fyrstu húsanna fengum við Friðrik Ingólfsson þessari verðkönnun var búðin sem verslaði við okkur með 50-60 kr. lægra kílóverð en búðirnar sem hún var miðuð við. Þær voru með rétt verð, en okkar við- skiptaðili með rangt verð.“ - Og þú hefur ræktað bæði blóm og ávexti? „Já. Gúrku, tómata og kál, sumarblóm og svolítið af afskornum blómum. Blómaver- tíðin stendur frá 20. maf til sama tíma í júní. Alltaf er samt einn og einn að tínast fram yfir mánaða- mótin. Menn eru sumir síðbúnir með sínar lóðir eins og gengur. Þú sérð að það er aðeins eftir af blómunum en ekkert meira en eðlilegt má teljast. Það er aldrei hægt að stíla upp á það að hafa nóg og eiga engan afgang." - Eru næg verkefni í gróður- húsunum yfir veturinn? „Það má heita að svo sé, við ýmsan undirbúning fyrir sumar- ið: Það þarf að skipta um mold í sumum húsunum, glerja og gera við svona hitt og þetta, og þvo húsin. Það verður stundum svo- lítið uppihald og það er létt á „Eg er ekkert fyrir þad að vem að auglýsa þetta“ - spjaUað við Friðrik Ingólfsson garðyrkjubónda í Laugarhvammi í Tungusveit langt fyrir neðan framieiðslu- kostnað. Neytendasamtökin gerðu kröfu um það á sínum tíma að varan yrði seld á mjög niðursettu verði frekar en að henda henni og svo reiknuðu þeir það út hvað þetta væri garðyrkjumönnum mikill gróði að losna við þetta, en það var ekki reiknað með fram- haldinu. Því þá bíður fólk næstu ár eftir því að verðið lækki og það fari niður fyrir framleiðslu- kostnaðarverð. Þetta á engan rétt á sér. Það á að verðleggja vöruna á framleiðsluverði í upphafi og láta það svo halda sínu striki. Ekki spenna verðið svona hátt meðan varan er nýnæmi fyrir fólkinu og það spyr ekki að hvað hún kostar. Þegar kílóið af tómötunum t.d. lækkar í einu stökki úr 150 í 80 krónur. Ég er ekki með á þetta. Alveg hiklaust vil ég henda vörunni frekar en selja hana á því verði sem er langt undir framleiðslukostnaði. Þessi vara er svo vinsæl að fólk neitar sér ekki um hana ef hún er seld á eðlilegu verði. Fólk kaupir alltént útlenda ávexti á okurverði seinni part vetrar og það miklu lakara að gæðum. Þessar verðsveiflur eru á allan hátt slæmar. Sem dæmi má nefna verðkönnun sem gerð var nýlega á verði ávaxta og var ekki mark- tæk vegna þess að búðin sem var með lægsta veröið á tómötunum keypti þá af okkur, og við áttum að vera búnir að hækka verðið á þeim þegar við sendum þá. Það brást að maður hjá sölufélaginu léti okkur vita um að verðið hefði hækkað og við vorum með of lágt verð á tómötunum í eina viku. Þetta kemur stundum fyrir. í manni. Ég hef yfirleitt haft það ósköp létt í vikurnar kringum áramótin og getað unnið að hugðarefnum mínum og tóm- stundum, frá svona miðjum nóvember og fram í miðjan janúar. Manni veitir ekki af, maður er orðinn gamall í hett- unni í þessu. Ég fór í garðyrkju- skólann 1941 og er sem sagt búinn að vera í garðyrkjunni í 46 ár, svo að ég er nú farinn að lýj- ast aðeins. Síðan ég byrjaði á gróðurhúsaræktinni hefur alltaf verið einhver garðyrkja á ári hverju þó það hafi verið lítið um tíma, því eins og ég sagði áðan var markaðurinn ákaflega tak- markaður.“ - Þú minntist á hugðarefni og tómstundagaman, hvað er þitt aðalhugðarefni? „Það er gamall draumur, smíðar. Það var nú í vetur sem ég var að kenna í barnaskólanum smíðar, en hin seinni ár hef ég notað tímann til að smíða hin og þessi smástykki fyrir mig að gamni. Svona sem lítið dæmi, stofuklukkur og ég gerði það að gamni mínu að smíða eina og gerði við gamla. Þetta hef ég gaman af að fást við. Það er ósköp mikið atriði að byggja sig upp þannig að hafa aðeins frí frá garðyrkjunni. Þetta er nú ekki eins spennandi held ég fyrir þann sem stundar þetta sem atvinnu og þann sem er að fást við þetta sem tómstundagaman. Enda held ég að ég hafi meira gaman af smíðunum, en ég taldi mig á sínum tíma hafa villst í garðyrkjuna, ég hefði átt að fara í smíðarnar. Annars uni ég þessu orðið sæmilega, efast ekkert um það,“ sagði Friðrik Ingólfsson að endingu. -þá öðrum bænum, Ljósalandi." - Varst þú ekki fyrstur til að byggja gróðurhús hérna í sveit- inni? „Jú við bræðurnir 3, auk mín Gísli og Eðvarð, byggðum fyrsta húsið hérna í Lýtingsstaða- hreppi. Þetta var bara lítil kompa, sem við skiptum strax upp og árið eftir var ég bara útaf fyrir mig og byggði svo fyrsta engin lán, nema bara víxla eins og hver annar. Það var ekkert stutt við mann svoleiðis." Boginn of hátt spenntur - Markaðsmálin? „Þetta hefur verið dálítið snúið með markaðsmál, þó mér hafi gengið ákaflega vel að selja, allt- af síðan markaður var fyrir hendi. Ég fylgi Sölufélagi garð- yrkjumanna í verðlagsmálum. Ég verð samt að segja, að mér finnst þeir spenna bogann óþarflega hátt í fyrstu með verðið. Og það að salan minnki svo mikið eftir að nýjabrumið er farið af, sc hreiníega of hárri verðlagningu að kenna. Svo er verðið dúkkað niður og varan seld á tilboðsverði Laugarhvammur í Tungusveit.

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.