Dagur - 23.12.1987, Blaðsíða 12

12 - BAGUR'- 23. desember 1.987
Danir hafa lengi þótt
standa framarlega í
mjólkuriðnaði, og það
svo að þeir hafa orðið
mörgum öðrum þjóð-
um fyrirmynd á því
sviði. En einnig hafa
Danir, ýmist að eigin
frumkvæði eða vegna
þess að eftir því hefur
verið sóst, komið upp
eigin mjólkurbúum
víða um heim og reka
þau í samvinnu við
heimamenn á hverjum
stað. Það má m.a.
finna dönsk mjólkurbú
í Suður-Kóreu, í Mið-
Austurlöndum og á
Spáni. - Hér fer á
eftir, í lauslegri þýð-
ingu, frásögn danska
blaðamannsins Mogens
Cuber af dönsku
mjólkursamlagi á
Spáni og viðtöl hans
við nokkra af starfs-
mönnum þess.
Spænskur fjárbóndi kemur
með einn brúsa af mjólk á hjól-
börum - næst birtist kannski
tankbíll með 20 þúsund lítra af
mjólk frá Andalúsíu á Suður-
Spáni.
Mjólkin er stundum orðin
þriggja daga gömul, þegar hún
kemur til mjólkursamlagsins í
Zamora.
í Danmörku á slíkt sér ekki
stað. Þar væri mjólkinni umsvifa-
laust hellt niður.
Þrátt fyrir erfiðar aðstæður
hefur dönsku stjórnendunum
tekist að auka veltuna um 25%
frá því 1985, þegar dótturfyrir-
tæki Mjólkuriðnaðarsambands-
ins í Danmörku keypti samlagið
af tveimur bræðrum, Don Thom-
as og Don Philip Gonzales.
Raunar starfa þeir bræður áfram
hjá Dönunum sem ráðunautar og
eiga ennþá 30% af hlutafénu.
Jafnframt hinni miklu veltu-
aukningu hafa orðið umtalsverð-
ar breytingar til bóta fyrir starfs-
mennina, sem eru 70 talsins. Á
síðasta ári hækkuðu laun þeirra
um 8 prósent og vinnutíminn var
styttur um eina klukkustund á
dag.
Sveigjanleg framleiðsla
Vegna þess hve það er mismun-
andi frá degi til dags, hvað mikið
berst af mjólk, þá veit Knud
Olesen framleiðslustjóri ekki,
hvað morgundagurinn ber í
skauti sínu.
Þolinmæði og aðlögunarhæfni
skipta miklu hjá þessu mjólkur-
samlajgi.
- Aætlunargerð til lengri tíma,
eins og við þekkjum hana í Dan-
mörku, er ekki til hér. Spænskar
ær, geitur og kýr mjólk ekki jafn
mikið árið um kring. Þess vegna
verðum við að framleiða ost,
af erlendum vetfvangi i
Húsmæðurnar koma með mjólkurbrúsana sína í hjólbörum, en það
líka stórir tankbflar til samiagsins í Zamora.
koma
aðstæðna hjá fjölskyldunni, til
dæmis ef börnunum fjölgar eða
viðkomandi hefur aldrað fólk á
framfæri sínu.
Nýtt dreifíngarkerfi
Mikil söluaukning Montelarreina
kemur til af því að breytt hefur
verið um aðferð við dreifingu ost-
anna. Áður var því þannig
háttað, að eldri Gonzales-bróðir-
inn sá einn um söluna. Nú hefur
mjólkursamlagið komið sér upp
söluneti, sem nær til flestra stærri
borga á Spáni. Nokkuð, sem er
vel þekkt í Danmörku.
Aðra ástæðu fyrir velgengninni
er að finna í því, á hvern hátt
Danirnir stjórna fyrirtækinu.
Margir starfsmannanna voru á
einu máli um að stjórnunar-
aðferðir Dananna væru miklu
lýðræðislegri en verið hefði hjá
Fjárbændurnir njóta góðs af danska mjólkursamlaginu. Hér er smali, sem
gætir hjarðarinnar að fornum sið.
segir Knud Olesen, og hefur þá í
huga hið sérstaka hugarfar Spán-
verja.
- Spænsku verkamennirnir
koma ekki til okkar og kvarta, þó
að þeir séu óánægðir með eitt-
hvað. Þeireru mjög skylduræknir
og neita ekki yfirvinnu, þó að
þeir hafi kannski ætlað sér að
gera eitthvað annað. Við höfum
oft komist í þá aðstöðu, að við
höfum orðið að vekja eftirtekt
þeirra á því hvaða kröfur þeir
ættu að gera.
- En spænski hugsunarháttur-
inn veldur því líka, að þú getur
ekki samtímis sagt sama mannin-
um fyrir um þrjú verkefni. Annað
hvort verður þá ekkert þeirra
ieyst eða þá hætt við sum verkin
hálfunnin. Þetta kemur ekki til af
því að Spánverjar séu heimskari
en Danir, þeir eru bara öðruvísi.
Hugsunarhátturinn er annar, og
því verður maður að gera sér
grein fyrir, að öðrum kosti er
ekki hægt að reka fyrirtæki
erlendis.
Eitt af því, sem ekki fylgir
dönskum reglum, er hvernig
staðið er að samningum um laun-
in. Það er samið við hvern ein-
stakan um laun hans og þá tekið
tillit til frammistöðu hans við
vinnuna. Knud Olesen segist
einnig taka tillit til breyttra
fyrri eigendum, sem voru afdrátt-
arlausari í fyrirskipunum til
verkamannanna.
Bæjarstjórnin í Zamora fagn-
aði yfirtöku Dananna á Montel-
arreina. Miguel Angel Mena,
sem er ráðherra matvælaiðnaðar-
ins í Zamora-héraði, orðaði það
þannig:
- Við fögnum því sérstaklega,
að starfsemi mjólkursamlagsins
hefur aukist. Það hefur kannski
ekki fjölgað atvinnutækifærum
fljótt á litið, en ég er þeirrar
skoðunar, að það hafi aukið
atvinnu hjá þeim, sem tengjast
rekstrinum. Sumir fjárbændur
hafa fjölgað fénu o.s.frv. Ég á
von á því, að aukin starfsemi
Montelarreina muni í framtíðinni
veita aukna atvinnu.
Það lætur vel í eyrum fólks,
sem heima á í borg, þar sem 15 til
20 prósent vinnufærra manna
ganga atvinnulausir.
Velgengni danska fyrirtækisins
á Spáni er staðreynd, og Mjólk-
uriðnaðarsambandið hefur góð
spil á hendi, þegar Spánn verður
að fullu innlimaður í Evrópu-
bandalagið eftir nokkur ár.
Dönsku stjórnendurnir þekkja
EF-tóninn, og þeir eru alveg und-
ir það búnir að hefja viðræður
um aðstæður á vinnustað, launa-
samninga og styttan vinnutíma.
þegar við höfum mjólk til þess.
Við höfum framleitt varabirgðir
af osti, sem gera okkur kleift að
selja ost á öllum árstímum, segir
Knud Olesen, sem kallaður er
„Mexíkómaðurinn“ vegna þess
að hann talar spænsku með suð-
ur-amerískum áherslum, sem
hann tileinkaði sér meðan hann
dvaldist um tveggja ára skeið við
störf í Venezuela.
Framleiðslan í Montelarreina
er aðallega bundin við sex teg-
undir osta, sem þurfa að verkast í
sex til tólf mánuði áður en þeir
fara í sölu.
Danskar reglur á Spáni
- Við reynum að haga rekstri
mjólkursamlagsins á sama hátt
og gert er í Danmörku, en við
getum það ekki hundrað prósent,
Trúnaðarmennirnir eru á einu máli um, að það sé crfitt að fá starfsfélagana til að láta verka-
lýðsmálin nokkuð til sín taka.