Dagur - 21.09.1989, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - Fimmtudagur 21. september 1989
___________________________________________
Hún var á röltinu í Strandgötunni þegar ég mætti henni.
„Hérna gengum viö systurnar á leið okkar upp í Alaska að
kaupa mjólk,“ segir hún. „Og alltaf þurftum við að koma við
í „ríkinu“ á heimleiðinni. Það gat nefnilega verið að þar yrði
gaukað að okkur súkkulaðibita eða bolsíu, eins og það hét í
þá daga. Afi var nefnilega „ríkisstjóri“, þ.e.a.s. hann
afgreiddi í „ríkinu.“ Mér er í fersku minni atvik frá þessum
árum. EitHsinn, er við systurnar vorum á leið niður tröppurn-
ar heyrðum við virðulega frú tauta fyrir munni sér: „Guð
minn góður, sáuð þið hvert blessuð börnin voru að fara.“ -
En síðan er liðin hálf öld.
Ég er þakklát
góða fólki sem é
- spjallað við Pálínu Snorradóttur yfirkenn
Það er Pálína Snorradóttir, rit-
ari Landssambands Sjálfsbjargar.
sem segir frá. Hún hefur „þvælsi
svolítið með í starfi fyrir samtök
fatlaðra undanfarna þrjá áratug-
ina,“ eins og hún orðar það.
Pálína er barnfæddur Akureyr-
ingur, dóttir Margrétar Aðal-
steinsdóttur (en hún var dóttir
Alla í ríkinu) og Snorra Jónsson-
ar. Á Akureyri lærði hún að lesa
hjá Jennu og Hreiðari, var hálfan
vetur í Barnaskóla Akureyrar hjá
Erni Snorrasyni en flutti þá til
Reykjavíkur.
Alltaf þótt kennsla
skemmtileg
Að loknu stúdentsprófi fór
Pálína í Kennaraskólann, en í þá
daga tók það eitt ár að verða
kennari. „Það hafa margir spurt
mig hvort ég hafi valið þetta starf
af köllun," segir Pálína, „en það
var nú hreint ekki. Ég fór í
Kennaraskólann af því að vin-
konur mínar flykktust þangað, og
ég hef alltaf verið heldur félags-
lynd, svo ég skellti mér .þara
með.
Ég hóf kennslu vestur á ísafirði
og þegar til kastanna kom átti
þetta starf ágætlega við mig. Mér
hefur alltaf þótt gaman að kenna.
Það var einmitt á ísafirði sem
ég gekk í Sjálfsbjörgu, sennilega í
upphafi árs 1960. Ég fékk lömun-
arveiki níu ára gömul, lamaðist á
fæti og hef alltaf síðan gengið
hölt. Þessi fötlun háði mér samt
ekkert í uppvextinum.
Ég átti góða vinkonu, sem stóð
við hlið mér strax og ég reyndi að
staulast aftur í skólann. Þar var
mér tekið eins og týnda syninum.
Það hefur ákaflega rnikið að
segja hvernig hópurinn tekur á
móti manni. Ég féll alveg inn í
hópinn aftur eftir að ég fatlaðist,
og það hafði í rauninni allt að
segja. I skólanum gat maður
staðið jafnfætis félögunum náms-
lega, þótt maður hlaupi kannski
ekki eins hratt.
Það eina sem læknirinn minn
bannaði mér var að fara á skíði.
Ég prófaði nú samt einu sinni á
götunni heima, en fann að ég gat
ekki hreyft vinstra skíðið, og
ákvað þá að reyna ekki að verða
skíðadrottning!"
Mikið hefur áunnist
- Á þessu ári var haldið upp á 30
ára afmæli Sjálfsbjargar. Hvaða
breytingar finnst þér hafa orðið
helstar?
„Eins og þú sérð í stefnu-
skránni okkar, sem samþykkt var
á þingi samtakanna í fyrra, hefur
baráttan verið jafnréttisbarátta.
Við viljum að allir eigi jafnan rétt
í þjóðfélaginu, geti komist leiðar
sinnar hindrunarlaust og fengið
þá menntun sem hugur og hæfi-
leikar standa til, tekið þátt í
félagsstörfum og skemmtunum
og jafnframt átt vísan stuðning
þjóðfélagsins, þegar á bjátar.
Mikið hefur áunnist á þessum
áratugum en þetta er stöðug bar-
átta. Sífellt þarf að minna á
þennan málaflokk, og oft á tíðum
er eins og fólk skilji ekki þarfir
fatlaðra fyrr en það kynnist fötl-
un af eigin raun, - því miður.
Þegar fyrstu Sjálfsbjargarfé-
lögin voru stofnuð árið 1958 má
segja að fatlaðir hafi verið í
felum. Félagsstarf á þessum
fyrstu árum var mjög öflugt.
Éélagarnir nutu þess að koma
saman, vinna saman, syngja
saman. Merkilegt hve margir
góðir söngmenn hafa verið í þess-
um félagsskap. En þegar hreyfi-
hamlað fólk fór að láta á sér
kræla úti í þjóðfélaginu komu í
ljós ýmsar hindranir. Erfitt hef-
ur reynst að ryðja þeim burt.
Undarlegast finnst mér samt
hversu illa hefur gengið að fá þá
sem hanna og byggja til að skilja
að allir þurfi að komast leiðar
sinnar. Éin trappa, þröskuldur,
þröngar dyr, allt geta þetta verið
óyfirstíganlegar hindranir fólki í
hjólastól. Viðurkennt er að mun
ódýrara er að taka þetta strax frá
upphafi með í reikninginn, því
breytingar geta verið svo dýrar
að þær eru nánast óframkvæman-
legar eftirá. Samt er þetta að
breytast, en það tekur langan
tíma.“
Allir eiga rétt á kennslu
við hæfi
- Hvernig horfa málefni fatlaðra
við í starfi þínu, kennslunni?
„Hér á árum áður kom það oft
í minn hlut að sinna þeim sem
áttu í erfiðleikum í námi. Ég
reyndi því að bæta úr eigin fá-
kunnáttu með því að afla mér
frekari menntunar, fór í fram-
haldsdeild K.í. veturinn 1970 til
71, og til Noregs skólaárið 1981-
82. Þá var ég farin að vinna á
Fræðsluskrifstofu Suðurlands við
skipulagningu sérkennslu í
umdæminu, auk þess sem ég er
yfirkennari í Grunnskóla Selfoss.
í grunnskólalögunum segir að
allir nemendur eigi rétt á kennslu
við hæfi. En þetta lagaákvæði
kostar mikla peninga, meiri en
við höfum nokkru sinni fengið,
svo hægt væri að sinna þessu
ákvæði af einhverju viti.
Á Suðurlandi starfa tvær sér-
deildir, önnur í Vestmannaeyj-
um, stofnuð fyrir 1980, og hin á
Selfossi, stofnuð árið 1981, þegar
Svæðisstjórn festi kaup á húsi
gegnt barnaskólanum. Hjá okkur
var málum þannig háttað að
þrengsli komu í veg fyrir að unnt
væri að veita öllum kennslu við
hæfi. Erfitt hefur reynst að fram-
fylgja þessari lagagrein í almenna
skólanum, m.a. vegna þess að
ekki hefur verið hægt að ráða
nægilega marga til að sinna þeim
einstaklingum sem þurfa á sér-
stakri umönnun að halda.
Þeir nemendur sem stunda
nám í sérdeild eiga allir sinn
„heimabekk,“ og þangað fara
þeir í ýmsa tíma, ýmist með eða
án aðstoðar. Þar fer fram hin
félagslega „blöndun" sem ekki er
síður mikilvæg en „námsleg
blöndun," sem mikið hefur verið
rætt um síðustu árin.
í sérdeild fá nemendur einnig
talkennslu, iðjuþjálfun og geta
skroppið út í íþróttahús í hreyfi-
þjálfun og sundkennslu. Á liðn-
um vetri starfaði „göngudeild"
einn dag í viku og þangað gátu
foreldar, kennarar og nemendur
komið alls staðar að af Suður-
landi og fengið ráðgjöf. Gaf þetta
starf góða raun, því margir fatl-
aðir nemendur stunda nám í sín-
um heimaskólum á Suðurlandi,
og þá finnst kennurum og foreldr-
um gott að eiga einhvers staðar
vísan stuðning.“
Svæðisstjórn málefna
fatlaðra á Suðurlandi
- Þú hefur setið í Svæðisstjórn
um málefni fatlaðra. Hvað viltu
segja um uppbyggingu starfsins
þar?
„Já, ég slapp inn í Svæðisstjórn
árið 1984. Svæðisstjórnir um
málefni fatlaðra tóku til starfa
árið 1980 með tilkomu laga um
málefni þroskaheftra. Árið 1984
var nafni og innihaldi laganna
breytt nokkuð og hétu þau þá lög
um málefni fatlaðra. Þá var ég
beðin að fara í Svæðisstjórn, en
þar eiga samtök fatlaðra þrjá full-
trúa af sjö. Þar hefi ég starfað
síðan.
f Svæðisstjórn Suðurlands hef-
ur fólk unnið af samviskusemi að
Vetrarstarf Bridgefélags
Akureyrar hafið
Vetrarstarf Bridgefélags Akur-
eyrar hófst á þriðjudaginn með
árlegu Startmóti félagsins.
20 pör mættu til leiks og voru
spiluð 3 spil milli para eftir
Mitchell-fyrirkomulagi.
Sigurvegarar urðu þeir Haukur
Harðarson og Haukur Jónsson
en röð efstu para varð þessi:
Stig
1. Haukur Harðarson -
Haukur Jónsson: 277
2. Hilmar Jakobsson -
271
- Briddsspilarar á Norðurlandi hafa í mörg horn að líta fram að áramótum
Kynningarkvöld
26. september
Næsta þriðjudag, 26. september,
mun Bridgefélag Akureyrar
gangast fyrir sérstöku kynningar-
3.
4.
250
247
Stefán Ragnarsson:
Máni Laxdal -
Stefán Sveinbjörnsson:
Kristinn Kristinsson -
Sigfús Hreiðarsson:
5. Reynir Helgason -
Tryggvi Gunnarsson: 245
6. Anton Haraldsson -
Pétur Guðjónsson: 240
7. Gissur Jónasson -
Gunnar Berg: 233
8. Jakob Kristinsson -
Soffía Guðmundsdóttir: 229
Keppnisstjóri var Albert Sig-
urðsson en tölvuútreikning ann-
aðist Margrét Þórðardóttir. Öll
verðlaun til mótsins voru gefin af
Skipadeild KEA.
kvöldi og er það nýjung í starfsemi
félagsins. Auk þess sem starfsemi
félagsins verður kynnt þeim sem
áhuga hafa, verður spilaður tví-
menningur. Er skorað á alla
félagsmenn að taka með sér
Albert Sigurðsson er keppnisstjóri B.A. í flestum mótum féiagsins og Margrét
Þórðardóttir er reiknimeistari í þeim mótum sem tölvunni er beitt.
Reynir Helgason og Tryggvi Gunnarsson etja kappi við þá Sigfús Karlsson og Frímann Frímannsson jr. Sol'fía Guð-
mundsdóttir, Sveinbjörn Sigurðsson, Grettir Frímannsson, Ármann Hclgason, Stefán Sveinbjörnsson og Anton Haralds-
son fylgjast með gangi mála.