Dagur - 23.09.1989, Page 7

sakamálasaga
Laugardagur 23. september 1989
- HUDAÍ! - ð
DAGUR - 7
l
Ilann hvarí' út í loftici
Það var tlugræningi um borð í
Boeing 727 þotu North-west
Airlines, sem var á leið frá Port-
land í Oregon til Seattle. Hann
var kaldrifjaður, yfirvegaður og
miskunnarlaus. Starfsfólki í
farþegarými brá illilega, þegar
hann opnaði handtösku sína og
sýndi þeim heimagerða
sprengju, dýnamíttúbur og vel
tengdar hvellhettur.
Vélin var í 6.000 metrum yfir
Cascade Mountains. Flugræn-
inginn hótaði að sprengja vélina
og deyða þar með sjálfan sig, 35
aðra farþega og áhöfnina, fengi
hann ekki kröfum sínum
framgengt.
En þessum náunga, sem
samdi af fullri hörku um líf
farþega og áhafnar, tókst að
koma í framkvæmd svo áhættu-
samri en ábatasamri fyrirætlan,
að nú kallast hann þjóðhetja og
litríkasti ræningi þotualdarinn-
ar. Söngtextar hafa verið samd-
ir honum til heiðurs, aðdáenda-
klúbbar stofnaðir og fjöldi
aðdáenda klæðist skyrtum með
nafni hans áletruðu. Stórfyrir-
tæki í minjagripaiðnaði myndu
örugglega gefa út myndir af
honum í þúsundatali og blek-
bullarar lýsa ævi hans, ef nokk-
ur vissi, hvernig hann leit út eða
hver hann var.
Því enn í dag er það hulin
ráðgáta, hver það var, sem bók-
staflega hvarf út í loftið með
200.000 dollara feng. Enginn
veit hvaðan hann kom, hver
hann var eða hvert hann fór.
Hann gæti nú verið liðið lík,
lemstraður í haug rotnandi
seðla einhvers staðar í torfæru
skóglandi í norðvesturhluta
Bandaríkja Norður-Ameríku.
Hann gæti líka verið einhvers
staðar í sólarlöndum ánægður
með að hafa framkvæmt hinn
fullkomna glæp.
Það síðasta, sem til hans sást,
var, að hann stökk út úr vélinni
með í fanginu hvíta tautösku
með tíu þúsund 20 dollara seðl-
um í. Hann hvarf út í þunnt
andrúmsloftið í 2.000 metra
hæð í mínus 23ja stiga hita á
Celcius og vindhraða, sem nam
90 metrum á sekúndu.
„Ég er með sprengju“
Þann 24. nóvember 1971 kom
maður nokkur að afgreiðslu-
borðinu í brottfararhluta flug-
stöðvarinnar í Portland í Oreg-
on og keypti flugfar til Seattle.
Hann var hæglátur, miðaldra
með handtösku úr taui og dökk
gleraugu. Hann kvaðst heita
D.B. Cooper.
Þetta var á þakkargerðardag-
inn og flestum farþeganna lá á
að komast heim til að halda upp
á daginn. Enginn veitti Cooper
neina sérstaka eftirtekt þær 45
mínútur, sem bíða þurfti
útkalls. Hann fór um borð
ásamt öðrum og vélin tók sig á
loft í þrumugný og hvarf upp í
skýjaslæðu.
Eftir hálftíma flug hringdi
Cooper á flugfreyju. Tina
Mucklow fór til hans og vænti
drykkjarpöntunar. En Cooper
rétti henni samanbrotinn papp-
írsmiða og tók töskuna af gólf-
inu og setti hana í kjöltu sér.
Hann hinkraði smástund meðan
flugfreyjan las skilaboðin: „Ég
er með sprengju. Ég vil fá
200.000 dollara, ella sprengi ég
okkur öll.“
Flugfreyjan barðist við ofsa-
hræðslu en Cooper opnaði
töskuna rólega og leyfði henni
að sjá sprengjubúnaðinn. Stúlk-
an gekk hægum skrefum fram í
stjórnklefann og Cooper hallaði
- Dularfull saga mn dularfullan nugræningja
sér aftur í sætinu og virti fyrir
sér stormskýin fyrir neðan vél-
ina.
Nokkrum sekúndum síðan
var sérstakur sendir í stjórn-
klefa kominn í gang og sendi
stöðugt á sérstakri bylgjulengd:
„Flugrán . . . Flugrán . . .“
Sérþjálfað lið frá FBI,
víkingasveit lögreglunnar og
sérfræðingar í neyðarhjálp voru
fljótt mættir á flugvöllinn í
Seattle. Farþegarnir vissu
ennþá ekkert, hvað á gekk.
Lendingin tókst vel og flugvél-
inni var ekið út á brautarenda.
Það gætti óþolinmæði í við-
brögðum farþeganna, þegar
flugstjórinn tilkynnti þurrum
rómi í hátalarakerfið: „Dömur
mínar og herrar, því miður
verður smátöf áður en við get-
um gengið frá borði. Vinsam-
legast sitjið kyrr í sætunum þar
til við höfum ekið að flugstöðv-
arbyggingunni."
Einn farþeganna hafði orð
hans að engu. Cooper leysti
öryggisbeltið og skaust, með
töskuna í fanginu fram í
stjórnklefann. Hann stóð aftan
við flugmennina: „Herrar
mínir,“ sagði hann þýðri röddu,
„snúið ykkur ekki við.“
„Nú fljúgum við til
Mexíkó“
Næstu 20 mínútur fóru í það, að
koma óhagganlegum kröfum
Coopers á framfæri um talstöð-
ina. Hann hélt fast við þá hótun
sína að sprengja allt í loft upp
og enginn þorði að efast um ein-
lægni hans.
Óþolinmæði farþeganna
jókst. Skyndilega heyrðist marr
og fremri hurðin opnaðist.
Hlaðþjónar í samfestingum - í
raun voru það FBI-menn -
komu um borð með fullhlaðinn
vagn „fyrir eldhúsið". Þeir sáu
greinilega náungann, sem stóð í
dyrum stjórnklefans. Þeir fengu
fyrirskipanir um labb-rabbtæki.
hurfu á braut og dyrnar lokuð-
ust aftur.
Ein flugfreyjanna fór með
vagninn fram og Cooper rann-
sakaði það, sem á honum var,
sterklegan poka með 200.000
dollurum, tvær aðal- og tvær
varafallhlífar.
Cooper kvartaði undan þvf,
að peningarnir væru ekki í bak-
poka, en jafnaði sig fljótt og til-
kynnti flugmanninum, að farþ-
egunum væri heimilt að yfirgefa
vélina.
Farþegarnir, sem enn vissu
ekki, hvað á gekk, gáfu
óánægju sinni lausan tauminn
og kvörtuðu sáran yfir töfinni,
þegar þeir stigu upp í bifreiðir,
sem biðu þeirra, en starfsliðið,
sem tók á móti þeim, varpaði
öndinni léttar. En eitt vandamál
var óleyst. Cooper hafði ennþá
yfirrráð yfir flugvélinni og þrem
úr áhöfninni. Tveir stórir
olíubílar komu og tankar vélar-
innar voru fylltir af eldsneyti.
Nokkrum mínútum áður en
vélin fékk leyfi til flugtaks fóru
þrjár herþotur og þyrla á loft frá
nærliggjandi herflugvelli.
„Nú fljúgum við til Mexíkó,“
sagði Cooper við flugstjórann
W. Bill Scott.
Vélin hóf sig á loft og flaug í
suðurátt. Nokkru eftir flugtak
gaf Cooper nýja fyriskipun:
„Fljúgið með vængbörðin í 15
gráðu niðurstöðu og hjólin
niðri. Haldið flughraðanum
undir 90 metrum á sekúndu og
fljúgið ekki ofar en 2.000
metrar. Opnið aftari hurðina.“
Scott flugstjóri mótmælti:
„Þá gengur fljótt á eldsneytið.
Eigum við að fljúga þannig, þá
verðum við að millilenda til að
bæta á.“
„Allt í lagi,“ hreytti Cooper
út úr sér, „lendið í Reno í
Nevada. Þar fáið þið ný fyrir-
mæli. Haldið strikinu beint í
suður og læsið stjórnklefanum."
Flugræninginn tók miðann
með upphaflegu skilaboðunum
úr vasa flugstjórans áður en
hann fór aftur í. Hann ætlaði
greinilega ekki að skilja eftir
nein vegsummerki eftir sig, ekki
einu sinni rithandarsýnishorn.
Ærandi hávaði fylgdi því er
flugmennirnir minnkuðu inn-
gjöfina og opnuðu dyrnar.
Farþegarýmið var
mannlaust
Þegar menn síðar rannsökuðu
„svarta kassann" kom í ljós, að
mælitæki hans höfðu skráð
þyngdarminnkun, sem samsvar-
aði 73 kílóum kl. 20.13, 32
mínútum eftir að vélin fór frá
Seattle. Þá hafði D.B. Cooper
$tokkiö.
Fjórum stundum síðar opn-
aði aðstoðarflugmaðurinn
stjórnklefann. Hann ætlaði að
vara Cooper við, því að nauð-
synlegt var að loka afturhurð-
inni áður en lent væri í Reno.
En farþegarýmið var mann-
laust. Cooper og peningarnir
voru horfnir. Tvær fallhlífanna
voru eftir, önnur sundurskorin.
Sennilega hefur Cooper notað
ræmur úr henni til að binda á sig
peningapokann.
Hættan á slysi í lofti var liöin
hjá og leitin aö D.B. Cooper
var á fullu. Menn frá FBI og
flugmálastjórn reiknuðu út leiö
þotunnar og niðurstaðan varð
sú, að Cooper hefði stokkið út
yfir torfærustu fjalllendisskóg-
um Vesturríkjanna. Möguleik-
ar óreynds manns á að lifa af og
komast til byggða voru nánast
engir. Cooper var klæddur í
jakkaföt, regnkápu og þunnar
mokkasíur, þegar hann stökk.
Loftið var það þunnt, að hraði
hans hcfur verið um 65 km/klst.
þegar hann kom niður, þrátt
fyrir fallhlífina, væri heppnin
með, því að hæstu tindar fjall-
anna ná næstum flughæð vélar-
innar.
Það þarf þrautþjálfaðan eins-
takling í toppþjálfun til að ná til
byggða við þessar aðstæður.
Lögreglan kannaði nákvæmlega
feril allra þeirra, sem höfðu
taugar og reynslu til að láta sér
til hugar koma slíkt stökk, fall-
hlífarstökkvaranna í slökkviliöi
skógræktarinnar. En „Cooper“
var ekki úr þeirra hópi.
Atvinnumennirnir, sem þjálfað-
ir eru til að stökkva í fallhlíf
niður í skógana með allan
útbúnað, sem þarf til slökkvi-
starfa og fjarskipta, voru sam-
mála um, að stökk „Coopers"
úr þotu í snarvitlausu veðri,
væri hreint sjálfsmorð.
Leit úr lofti var gerð yfir þús-
undum ferkílómetra í Oregon,
Washington og Nebraska, en
engin ummerki fundust um
fallhlíf.
„Ég hef ekki einu sinni
fengið stöðumælasekt
Þrem vikum eftir ránið, kom
fyrsta furðulega vísbendingin.
Dagblað í Los Angeles fékk
vélritað bréf póstlagt í Seattle
undirritað D.B. Cooper, svo-
hljóðandi:
„Ég er enginn nútíma Hrói
höttur og á ekki ólifað nema 14
mánuði. Flugrán var handhæg-
asta aðferðin og sú arðmesta,
sem mér kom í hug til að öðlast
hugarró. Ég rændi ekki North
West flugtclagið af rómantík
eða hetjlund eða nokkrum öðr-
um málsbætandi ástæðum, sem
venja er að nota til að bera í
bætifláka fyrir glæpi og áhættu.
Ég áfellist hvorki þá, sem er
þungt í sinni í minn garð né þá,
sem helst vilja sjá mig handtek-
inn og refsað, en það mun ckki
gerast. Ég var öruggur um það
fyrirfram, að ég myndi sleppa.
Ég hef ferðast með áætlunar-
flugi nokkrum sinnum eftir rán-
ið og allar vangaveltur urn, að
ég sé í felum einhvers staðar úti
í sveit, eru út í hött. Ég er ekki
heldur geðveikur og ég er ekki á
sakaskrá. Ég hef ekki einu sinni
fengið stöðumælasekt."
Bréfið hleypti ltfi í leitina að
Cooper og þegar listinn yfir
grunaða styttist voru nokkur
hundruð hermanna frá herstöð-
inni Fort Lewis í Portland í
Oregon gerðir út af örkinni til
að fínkemba skógana í leit að
vísbendingum. Þeim til aðstoð-
ar voru leitarflugvélar og meira
að segja var stuðst við gervi-
tunglamyndir.
En ekki varð vart við nein
ummerki eftir Cooper.
Rannsóknarmenn FBl voru
sannfærðir um, að hefði Cooper
lifað stökkið af, þá myndi hann
nást, þegar hann færi að eyða fé
sínu. Númer allra seðlanna
voru skráð og allir bankar
Bandaríkjanna og helstu fjár-
magnsstofnanir utan þeirra
hafði verið send viðvörun og
beiðni um að láta vita strax og
einhver seðlanna kæmi í þeirra
hendur.
Á meðan á leitinni stóö,
eyddu flugfélög stórfé til aö
koma í veg fyrir, aö hægt væri
að leika eftir ránsaðferð Coop-
ers og hverfa með fallhlíf.
Framleiðendur innkölluðu allar
Boeing 727 vélarnar og sleginn
var varnagli við því, að hægt
væri að opna afturhuröina með-
an á flugi stóð.
„D.B. Cooper,
hver ertu?“
Áhugi fjölmiöla dvínaði, en
smátt og smátt kom í Ijós áhugi
almennings á flugræningjanum
dularfulla og örlögum hans.
Hér og þar gat að líta krot á
veggjum eins og: „D.B. Coop-
er, hver ertu?“ Og plötusnúðar
skvaldurstöðvanna léku hverja
plötuna af annarri tileinkaða
honum.
Ári eftir ránið sló FBI því
föstu, að D.B. Cooper heföi
dáið í lendingu. Ekki einn ein-
asti seðill af ránsfengnum hafði
komið í ljós og talið var, að enn
lægju 200.000 dollarar ásamt
rotnandi líki Coopers einhvers
staðar í nær ófærum skóginum.
Fljótlega skutu fyrstu áhuga-
mennirnir upp kollinum. Þeir
kölluðu sig „peningaveiði-
menn“ og fóru inn í skóginn til
að leita.
Þann 24. nóvember 1976
hætti FBI opinberlega leit sinni
að D.B. Cooper. Fimm ár voru
þá liðin frá því að brotiö var
framið og samkvæmt lögum um
fyrningu afbrota var D.B.
Cooper frjáls á ný, væri hann á
lífi.
Væri Cooper í raun liðið lík
uppi í fjöllunum, ættu penin-
garnir að bíða þess þar að
finnast. íbúar Portland og
Seattle fengu „Cooperæði“.
Fjöll og skógar bergmáluðu af
fótataki leitarmannanna, en allt
án árangurs.
Æðinu linnti um hríð, en það
gaus upp aftur árið 1979. Þá
fann veiðimaður, sem ráfaði um
nær ósnortna skógana upp af
Kelso í Washington, hlut gerð-
an af manna höndum. Þetta
reyndist vera aðvörunarskilti af
afturhurð Boeing 727.
Á einni nóttu greip um sig
hreina „gullæðið". Þúsundir
áhugamanna streymdu til Kelso
til að reyna að verða fyrri til eft-
ir peningum Coopers en FBI-
menn á þyrlum. Stjörnuspá-
menn, landakortasalar og leið-
sögumenn þáðu hátt í það jafn
mikið í greiðslur fyrir „þjón-
ustu" sína og leitarliðið vonað-
ist eftir að finna inni í skógun-
Walter Wagner lögreglustjóri
lýsti atganginum þannig: „Það
lá við að skógarnir yrðu trað-
kaðir niður af mannfjöldanum,
en enginn fann neitt hvorki þau
eða við.“
Hafði Cooper eftir allt saman
tekist að komast af og sleppa
burt með peningana?
Það má vera að svarið við
þeirri spurningu hafi fengist sjö
og hálfu ári eftir ránið.
Þá fór iðnverkamaður að
nafni Harold Ingram með átta
ára syni sínum í gönguferð eftir
sendnum bakka Colombia-
fljóts og sá þá stafla af illa förn-
um seðlum í sandinum.
Samkvæmt upplýsingum lög-
reglunnar, sem girti af svæðið
kringum fundarstaðinn, voru
peningarnir, 3.000 dollarar,
hluti af lausnargjaldi því, sem
Cooper var greitt.
Rannsóknir á seðlunum og
þeim leir, sem klesst hafði á þá,
sýndu, að peningarnir höfðu að
öllum líkindum borist með
árstraumnum af svæði einu um
80 kílómetrum ofar eða komið í
ána úr einhverri þveránni þar
uppi.
Ævintýraliðið hvarf á vit fjall-
anna. Eina ferðina enn brutust
leitarmcnn með dollaraglýju í
augum gegnum skógana.
„Þetta var það, sem við kom-
umst næst Cooper," má lesa í
skýrslu FBI-mannsinns John
Pringle, „en við erum ennþá á
varðbergi skyldu fleiri vísbend-
ingar koma í ljós.“
Lifi D.B. Cooper ennþá, er
honum óhætt að gefa sig fram
við FBI. Fyrningartíminn fyrir
flugránið er liðinn og það þýðir,
að ekki er refsingar að vænta
fyrir það^ En það er eitt atriði,
sem hefur í för méð sér, að sá,
sem framdi best heppnaða
flugrán sögunnar, getur aldrei
látið vitnast hver hann er.
FBI hefur trúlega gefist upp,
en skattyfirvöld í höfuðborginni
Washington koma aldrei til með
að afskrifa mál D.B. Coopers.
Hans bíður reikningur að
upphæð 300.000 dollarar, hærri
upphæð en lausnargjaldið, auk
10 ára fangelsis fyrir að hafa
hvorki talið fram eða greitt
skatt í fjölda ára.
Starfsmaður ríkisskattstjóra
segir: „Við skattleggjum bæði
löglega og ólöglega fengið fé.
Hvað okkur varðar er einfald-
lega um tekjur að ræða.
D.B. Cooper þénaði 200.000
dollara á flugráninu og hann
hefur ekki greitt neinn skatt
ennþá af þeim tekjum. Auk
þess skuldar hann vexti og refsi-
skatt. Við lögðum á hann eins
og einhleyping án annarra
tekna. Vilji hann ræða við ein-
hvem starfsmanna embættisins
og æskja einhverra frádráttar-
liða, erum við til viðræðu.
En þangað til D.B. Cooper
gefur sig fram, munum við
halda uppi spurnum um hann
og eigur hans. Skattsvik fyrnast
aldrei."