Dagur - 26.10.1989, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Fimmtudagur 26. október 1989
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1000 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 90 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 660 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON (íþróttir),
KARL JÓNSSON (Sauðárkróki vs. 95-35960),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNUSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARI: KRISTJÁN LOGASON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Innstæðulaus ávísun
Ræða Þorsteins Pálssonar, formanns Sjálfstæðis-
flokksins, um stefnuræðu forsætisráðherra á
Alþingi á mánudagskvöldið var eftirtektarverð.
Sjálfstæðisflokkurinn er stærsti stjórnarandstöðu-
flokkurinn og ber sem slíkum að veita ríkisstjórn-
inni aðhald. Það aðhald þarf að vera byggt á
málefnalegum grunni, svo það komi að gagni. Ræða
formanns Sjálfstæðisflokksins í umræðunum á
mánudagskvöld sýndi svo ekki verður um villst að
sjálfstæðismenn ætla sér allt annað en að vera
málefnalegir í stjornarandstöðunni í vetur.
Þorsteinn Pálsson vék ekki einu orði að því með
hvaða hætti hefði átt að leysa þau vandamál sem
við blöstu þegar ríkisstjórn hans hrökklaðist frá
völdum fyrir rúmu ári. Þaðan af síður vék hann einu
orði að því með hvaða hætti ætti að taka á þeim
vanda sem enn er óleystur. Hins vegar var hann
óspar á að gagnrýna allar aðgerðir ríkisstjórnar
Steingríms Hermannssonar, sem þó hafa þegar
skilað verulegum árangri. í hans augum og þá
væntanlega sjálfstæðismanna allra, er allt vont sem
þessi ríkisstjórn gerir. Sama hversu miklir þjóðar-
hagsmunir eru í húfi.
í ræðu sinni lét Þorsteinn Pálsson sem hann hefði
ekki hugmynd um þann vanda sem fólginn er í
stöðugri útþenslu ríkisútgjalda. Hann ætti þó að
þekkja vandamálið, því íslandsmet Þorsteins Páls-
sonar í ríkissjóðshalla, frá fjármálaráðherratíð hans,
hefur enn ekki verið slegið og fær vonandi að
standa um ókomin ár. Það er talið nema um 11 millj-
örðum króna á núvirði.
í ræðu sinni í fyrrakvöld ásakaði þessi sami Þor-
steinn Pálsson ríkisstjórn Steingríms um að skatt-
pína almenning og lýsti því yfir að ef sjálfstæðis-
menn kæmust til valda myndu þeir gera þrennt:
Fella úr gildi þær breytingar sem núverandi ríkis-
stjórn hefur gert á eignarskatti. Koma tekjuskattin-
um í sama horf og við upphaf staðgreiðslu. Lækka
virðisaukaskattinn í áföngum, þannig að hann verði
sambærilegur við núverandi söluskattshlutfall.
Þetta kallar Þorsteinn Pálsson að „afnema vinstri-
stjórnarskattheimtuna. “ Morgunblaðið hrósar for-
manninum í hástert fyrir þessi loforð í forystugrein
í gær. Og vissulega má til sanns vegar færa að fyrir-
heitin eru fögur. En því miður vantar allan rök-
stuðning með þeim. Hvernig myndu sjálfstæðis-
menn fara að þessu, kæmust þeir til valda?
í sjálfu sér hefði ríkisstjórn Steingríms
Hermannssonar getað gert allt það sem sjálfstæðis-
menn nú lofa. En það hefði kostað að ríkissjóði yrði
skilað með 10-12 milljarða króna halla á næsta ári
ellegar að loka hefði þurft fjölmörgum ríkisstofnun-
um, þar á meðal heilsugæslustofnunum og skólum,
til að draga enn frekar úr útgjöldum ríkisins en þeg-
ar er gert ráð fyrir.
Það er auðvelt fyrir stjórnarandstöðuflokkana að
gera kjósendum gylliboð á borð við þetta. Það er að
segja ef stjórnarandstaðan kýs að vera með öllu
óábyrg og ómálefnaleg. Því miður hefur Sjálfstæðis-
flokkurinn tekið þann kostinn. Flestum er ljóst að
loforð Sjálfstæðisflokksins um verulegar skatta-
lækkanir eru með öllu óraunhæf og nákvæmlega
jafnmikils virði og innstæðulaus ávísun. BB.
Félagarnir og Akureyringarnir Þóra Árnadóttir og Birkir Baldursson nota alltaf hjálma þegar þau hjóla úti.
Mynd: KL
Reiðhjólahjálmur getur bjargað
lífi barnsins þíns!
Hver kannast ekki við að hafa
heyrt fréttir um sorgleg reið-
hjólaslys þar sem afleiðingin er
alvarlegur höfuðskaði? Þau
eru því miður tíð og ekki þarf
endilega að koma til að ekið
hafi verið á reiðhjólafólk því
sakleysislegt fall getur haft
banvænar afleiðingar. Nær-
tækt dæmi um slíkt var þegar
ungt barn á Norðurlandi beið
bana á síðasta ári í hörmulegu
slysi og fyrir nokkrum árum
lést fullorðinn maður á Akur-
eyri eftir að hafa fallið af hjóli.
Höfuðslys verða ekki eingöngu
hjá reiðhjólafólki. Hestamenn
kannast vel við hættuna við að
falla af baki og notkun hjálina
meðal reiðmanna hefur aukist.
En í skíðabrekkum er það því
miður hending ef sést til barns
með hjálm en slíkt ætti að vera
jafn eðlilegt og skíðin sjálf því
þar hafa sömuleiðis orðið mjög
alvarleg slys sem hægt hefði verið
að koma í veg fyrir ef notkun
hjálma hefði verið til staðar.
Svona mætti lengi telja áfram, en
er hugsanlega hægt að koma í veg
fyrir þessi slys?
60% banaslysa
reidhjólamanna
af völdum höfuðáverka
Á sumum Norðurlandanna hefur
notkun svokallaðra reiðhjóla-
hjálma verið lögleidd. í Svíþjóð
hefur notkun hjálma t.d. stór-
aukist og í skýrslu sem ritstjórn
Dags barst á dögunum frá því
landi kemur m.a. fram að 30%
allra slysa sem valda höfuðáverk-
um megi rekja til reiðhjóla-
manna. Á árunum 1980-1987 lét-
ust 88 reiðhjólamenn í Svíþjóð,
60% þeirra af völdum liöfuð-
áverka. Stærstur hluti reiðhjóla-
manna eru börn á aldrinum 7-14
ára. Af hverjum 1000 slysum á
hestamönnum hljóta 100 þeirra
höfuðáverka. Umhugsunarverð-
ar staðreyndir ekki satt?
Notkun á Akureyri
Notkun reiðhjólahjálma á íslandi
hefur því miður ekki náð fótfestu
en þó virðist að undanförnu hafa
orðið breyting þar á. í einstökum
bæjarfélögum hefur notkun
hjálma orðið „tískufyrirbrigði"
hjá börnum og er það vel. En
betur má ef duga skal. Á Akur-
eyri býr fjölskylda sem nýverið
flutti þangað frá Norðurlöndun-
um. Á heimilinu er 6 ára stúlka
sem ætíð notar hjálm þegar hún
fer út að hjóla. í fyrstu varð hún
fyrir dálítilli áreitni frá öðrum
börnum vegna þessa en nú hefur
þróunin snúist við og félagarnir
sem nota hjálma á hjólum sínum
verða sífellt fleiri. Foreldrar
stúlkunnar segja að ekki komi
annað til greina en að barnið noti
hjálm og þarf ekki að sannfæfa
þau um ágæti hjálmsins því þau
þekkja nærtækt dæmi um hörmu-
legar afleiðingar þegar barn féll
af hjóli.
Fullorönir sýni fordæmi
Ólafur Ásgeirsson aðstoðaryfir-
lögregluþjónn á Akureyri segist
tvímælalaust mæla með að börn
noti hjálma á hjólum og beinir
þessum orðum sérstaklega til for-
eldra því í raun er ekki hægt að
ásaka barnið sjálft fyrir að vera
hjálmlaust. Þá segir hann að full-
orðið fólk eigi að sýna gott for-
dæmi og nota hjálma á reiðhjól-
um því það á ekki síður á hættu
að falla og slasast.
Dagur gerði lauslega könnun í
verslunum á Akureyri og kom í
ljós að auðvelt er að fá reiðhjóla-
hjálma keypta. Allar bensín-
stöðvar Skeljungs hafa t.d. slíka
hjálma til sölu, þeir eru mjög
léttir og því hentugir fyrir börn.
Að sögn starfsmanna var nokkur
sala í hjálmunum í sumar en nú
eftir að skólarnir hófust hefur
sala dottið niður. Skíðaþjónustan
og Sportbúðin hafa sömuleiðis
haft hjálma til sölu.
Hjálmur getur
skipt sköpum
Af ofangreindu ætti að vera ljóst
að foreldrar, kennarar og aðrir
sem umgangast börn ættu að
hvetja til notkunar hjálmanna.
Höfuðið er einn viðkvæmasti
hluti líkamans og þolir ekki mik-
;ð högg, en hjálmur getur skipt
sköpum, jafnvel þó fallið sé ekki
hátt. Ef rétt er farið að börnun-
um ætti ekki að vera svo ýkja erf-
itt að fá þau til að nota hjálmana.
Þeim yngstu má t.d. telja trú um
að „allir“ noti hjálma og að það
sé „flott“ eða „sniðugt“ og von-
andi líður ekki á löngu þar til það
heyrir til undantekninga að sjá
hjálmlaust barn á hjóli eða á
skíðum. VG