Dagur - 03.03.1990, Blaðsíða 10

Dagur - 03.03.1990, Blaðsíða 10
10 - DAGUR - Laugardagur 3. mars 1990 Laugardagur 3. mars 1990 - DAGUR - 11 Á þeim tottug^árom ^°tjtt arferli Palma ^""n“ ptar eru í hugi lands- margar pm,n' * fr' æskustöðvunum a manna. Hann _ hremur árum sið- Vopnafirði 16 ára gamall og þrem , ^ ar var hann..|‘1?"Jl,RevWavík. Par með foru staðnum Roðli 1 K1 \ heíur margt drifið a hjófin aðs"úus‘J s>ð t.k p.,mi þ ð skref dagana. En siðasia sem hann hafl sem hann telur vera þ . g yndisauka. gert sér og sn,n? “ia”Jtur heim til Vppna- Þetta skref var að J J n|l ðsamt Onnu fjarðítr þar sem ™ " nni' Ragnheiði Hetgu. Olafsdóttur og dottunn sem byr í Keynja , { vor> föður sinurn og tjoisnyiu „Reyndar er langt síðan mig fór að langa til að flytja heim, eða réttara sagt út á land. Mér hefur aldrei líkað við höfuðborg- ina, ég er mikill sveitamaður í mér og ekki alinn upp í þessum ys og þys stórborgarinnar. Ég hef síðustu 10 árin notað allar frí- stundir í útivist og veiðiskap úti á Iandi þannig að borgin sinnti ekki nema einu hjá mér og það var vinnan. Meira sótti ég ekki þang- að og þegar staðan var orðin sú að ég réð ferðinni meira sjálfur og var orðinn sjálfs míns herra þá lá beinast við að fara á heima- slóðirnar. Mér finnst þetta dá- samlegt, ég er tarnamaður í vinnu en inn á milli er nauðsyn- legt að geta slakað virkilega vel á „Geri nú út frá öðru kmdshorni“ Pálmi er fjarri því hættur í tón- listinni. Hann er á fullu um helg- ar í Sjallanum á Akureyri þar sem hann rifjar upp fyrri hluta ferils síns í poppinu og hann seg- ist ekkert eiga erfiðara með að sinna vinnu í Reykjavík þótt hann búi á Vopnafirði. „Breytingin við þetta verður í raun ekki önnur en sú að nú geri ég út frá öðru landshorni. Tónlistarmenn reka sig mikið á það í sinni vinnu að ferðalög er stór þáttur í starfinu, þetta er flækingur og þvælingur. Ég er orðinn vanur þessu og þurfi ég að vinna í Reykjavík býður þetta uppá að maður skipuleggi tíma sinn betur en ella. Auk heldur finnst mér ég hafa nógan um og því sem mér finnst ein- hvers virði. Ég á vissulega fullt af góðum vinum í Reykjavík og þykir gott að koma þangað en fyrir mig var þetta spurning um að prófa eitthvað nýtt og breyta til,“ bætir hann hugsi við en held- ur síðan áfram að rifja upp fyrstu árin á tónlistarferlinum. „Eftir að við komum frá Dan- mörku fór ég aftur austur en 19 ára gamall fór ég til Reykjavíkur að spila. Ég sótti um starf í hljómsveit Magnúsar Ingimars- sonar, sem þá var afskaplega vinsæl, og hjá Magnúsi fékk ég mitt fyrsta tónlistarlega uppeldi. Ég sótti bréflega um starfið þar sem ég bauð fram ómótstæðileg- an vinnukraft minn og ég var kallaður í prufu sem gat farið á hvorn veginn sem var en eftir hana var ég tekinn inn í bandið sem bassaleikari. Við tókum þrjú ár hjá Magnúsi, það tímabil sem ég hef lært hvað mest á enda á ég honum allt að þakka, þar á meðal víðan og breiðan skilning á tón- list, þannig að maður hefur ekki bundist einu frekar en öðru í músíkinni.“ Frægð á einni nóttu Spilamennskan í hljómsveit Magnúsar Ingimarssonar var harður skóli. Á Röðli spilaði hljómsveitin sex kvöld í viku yfir vetrartímann og á sumrin tók við flakkið um Iandsbyggðina. Nafn Pálma varð hins vegar ekki þekkt fyrr en hann fékk hlutverk í „Jes- ús Kristur dýrlingur" hjá Leikfé- lagi Reykjavíkur. „Petta var algjört „smass“ á þessum tíma, einhver vinsælasti söngleikur í álfunni á þessum árum. I sýningu L.R. lék ég stórt hlutverk og þótti gera það mjög vel og vinna Starfinu fylgir því mikil óregla á vinnutíma og tekjurnar sveiflast eftir því. Talið berst að því hvernig það er fyrir ungt fólk að standa frammi fyrir frægðinni, verða á einni nóttu þekkt andlit í þjóðfélaginu. „Þetta getur valdið býsna mikl- um erfiðleikum og vissulega hefur það gert það hjá mér. Með árunum hef ég hins vegar aðlagast þessu, tekið ákveðna hluti sem fylgja þessu og sagt sem svo; „Þetta verður þú að sætta þig við ef þú ætlar að vinna þessa vinnu.“ Ef þú getur ekki sætt sjálfan þig við þetta þá er best að hætta þessu. Þetta er af- staða sem maður verður að taka og ég hef tekið eftir því með nokkra yngri stráka sem orðið hafa þekktir að þeim gengur illa að takast á við þetta og það er leiðinlegt að horfa upp á slíkt. Ég gef þessum krökkum sem eru að slá í gegn hiklaust það ráð að þeir láti frægðina ekki bíta sig og fara illa með sig. Ef það gerist þá verður gatan mjög erfið. Þetta er spurning um persónulega af- stöðu, hversu sterkur maður er gagnvart þessari vinnu og því sem henni fylgir. Auðvitað hef ég stundum verið orðinn alveg vit- laus á þessu, sérstaklega þegar ekki hefur verið hægt að snúa sér til hægri eða vinstri án þess að fá á sig umtal úr öllum áttum, bæði sannindi og ósannindi.“ „Því hærra klifið, því hærra fallið“ Pálmi segir að sú staða komi ailt- af einhvern tímann upp hjá þeim sem verða þekktir að hlutirnir fari að ganga miður vel og þá komi yfirleitt í ljós hverjir séu vinir í raun og hverjir ekki. „Um sagði: „Sögur af dauða mínum eru mjög alvarlega ýktar.“ Þetta kalla ég rétta afstöðu til hlut- anna.“ „Grjótharður á að hægt væri að lifa af tónlistinni“ Þær hljómsveitir sem Pálmi hefur starfað með á síðustu 20 árum eru orðnar margar. Hann segir að ein eftirminnilegasta hljóm- sveitin sé Friðryk sem starfaði í kringum 1980. Pálmi segir að þetta hafi verið miklar fórnir, þær litlu tekjur sem fengust fóru í hljóðfærakaup en lifandi tónlist átti mjög erfitt uppdráttar á þess- um uppgangstíma diskótónlistar- innar. „Þetta var því hálfgerð sókn á síldarlaus mið en þetta var stórskemmtilegur tími þar sem við fórnuðum öllu fyrir bandið og spileríið,“ segir hann og hlær. „Ég var alltaf grjótharður á því að það væri hægt að lifa af tónlist- inni þannig að ég vann aldrei neitt annað nema þegar allra harðast var í ári. Ég þurfti því að aðlagast því að fá stundum góðar tekjur og stundum harla lítið. En þetta hefur blessast og kemur til með að gera það í framtíðinni. Að vera tónlistarmaður á íslandi er ekki einfalt, bransinn hér er harður þó svo mér finnist hann ekki vera of harður.“ Pálmi stiklar á stóru á ferli sín- um í Sjallanum á Akureyri þessa dagana og þar var af nógu efni að taka. Um rótina að tónlistar- áhuganum segir hann að tónlist sé að finna í ættum sínum og jafnframt hafi faðir sinn verið ágætur söngvari. „Ég held því að tónlistin hafi verið mér í blóð borin. Pabbi gaf mér fyrsta gítar- inn minn og það kom einhvern veginn ekkert annað til greina en Kominn á heimaslóðir eftir 20 ára fjarveru: ^Þegar stadan varorðin súaðé eg réð ferðinni meira sjálfur í vinnunni þá In bnln.n, r„a , ^~ - Vopnaflrði.“ Mynd: KL „Eg er rótgróinn Vopnfirðingur“ - segir tónlistarmaðurinn Pálmi Gunnarsson og það finnst mér ég geta vel fyrir austan,“ segir Pálmi. Félagarnir í „bransanum“ urðu hissa Pálmi segist viðurkenna að stundum hafi læðst að honum sú hugsun að ef til vill yrði búsetan á Vopnafirði allt öðruvísi en reikn- að hafi verið með. „En þá kem ég líka að öðru sem ég er að reyna að þróa upp í mér og það er að vera ekki hræddur við að taka ný skref og fást við eitthvað nýtt. Ég held að þessu fylgi alltaf eitthvað skemmtilegt, þó ekki væri þá nema reynslan af því að hafa prófað. Maður getur enda- laust setið á sínum feita rassi og sagt við sjálfan sig: „ Nei, ég legg ekki í þetta. Það getur eitthvað farið úrskeiðis.“ í leiðinni er maður í þeirri óþægilegu stöðu að prófa aldrei neitt nýtt, prófa aldrei neitt nema það sem maður er öruggur með að gangi upp. Ég vildi hins vegar láta á þetta reyna og sé ekkert eftir því. Ég er alveg rótgróinn Vopnfirðingur." Félagar Pálma í „bransanum“ urðu margir hverjir undrandi á þeim tíðindum að nú ætlaði hann að taka sig upp og flytja austur á Vopnafjörð. En eftir því sem lengra líður segist Pálmi verða var við að félagarnir líti öðrum augum á þetta. „Nú eru þeir líka komnir í þá skemmtilegu stöðu að hafa mig þarna fyrir austan og geta komið í heimsókn til mín þegar þeir vilja afstressa sig,“ bætir hann við og brosir. tíma fyrir austan til að sinna mínum hugðarefnum og er jafn- vel farinn að gera þarna hluti sem ég gaf mér aldrei tíma til að sinna þegar ég bjó f Reykjavík. Það er góð tilhugsun fyrir mig að vera með fjölskylduna fyrir austan og mér fannst ég sjá það vel á dóttur minni þegar við kom- um austur hvað þetta umhveríi er miklu manneskjulegra en steinsteypan og þessi þröngi hringur sem börn búa við á köfl- um í bænum. Ég hafði gaman af því þegar dóttir mín kom þarna í vor að sjá hana hlaupa lausa um og það tók mann tíma að átta sig á því að það' þurfti ekki að hafa sömu áhyggjurnar og áður af stóru götunum og bílunum," seg- ir hann. „Er að færa mig nær rótunum“ Pálmi ólst upp á Vopnafirði en foreldrar hans fluttu úr ysta daln- um í Vopnafirði, Böðvarsdal, inn í plássið. Um 16 ára aldurinn fór hann í gagnfræðaskólann á Laug- um í Reykjadal þar sem hann kynntist Fríðriki Friðrikssyni, sem nú er sparisjóðsstjóri á Dalvík. Eftir vistina á Laugum brölluðu þeir félagarnir margt saman en hæst reis þó för til Dan- merkur. Pálmi segir að allar göt- ur síðan hafi þeir Friðrik verið óaðskiljanlegir félagar og flest öll sumur hafa þeir sameinað veiði- áhugann í góðum veiðitúrum. „Mér finnst einhvern veginn eins og að með þessum flutningi hafi ég verið að færa mig nær rótun- ákveðinn leiksigur þannig að segja má að nafn mitt hafi orðið þekkt á einni nóttu,“ segir Pálmi. í sýningunni hjá L.R. kynntist Pálmi Baldri Má Arngrímssyni og í gegnum hann upphófst vin- skapur og samstarf Pálma, Bald- urs og Magnúsar Eiríkssonar í hljómsveitinni Mannakorn. Pálmi og Magnús hafa unnið mikið saman í gegnum árin og segir Pálmi að Magnús sé sá mað- ur sem litað hafi ævi sína hvað mest allra. Varla líður sá dagur að ekki séu spiluð lög Magnúsar í flutningi Pálma á einhverri útvarpsstöðinni og segir það sína sögu um hve vel þessi lög stand- ast tímans tönn. „Magnús hefur sagt mér að stundum hafi hann haft ákveðna lífsreynslu mína og hans sjálfs í huga þegar hann hafi sest niður til að semja og oft hef ég á tilfinningunni að samið sé út frá ákveðnum hlutum sem ég hef upplifað sjálfur og að sama skapi hafa margir aðrir upplifað þetta sama. Mér þykir ákaflega vænt um þetta og einmitt í þessu getur legið skýring á því að textar Magnúsar verða svona vinsælir. Þetta eru einfalt framsettir textar sem flestir geta fundið sjálfa sig í.“ Skyndifrægðin getur verið erfið Starf tónlistarmannsins er ólíkt flestum öðrum störfum. Frægðar- sólin getur skinið skært en á stutt- um tíma geta hlutirnir snúist við. þetta er til ágætt orðatiltæki á ensku sem segir „The higher you climb, the higher you fall“, eða því hærra sem þú klifrar, því hærra verður fallið. Ég held að þetta eigi hvergi betur við en um fólk sem verður skyndilega frægt og ef það getur ekki staðið undir þeim kröfum sem gerðar eru til þess þá verður fallið stundum mjög hátt. En ég held líka að menn sýni aldrei meiri styrk en þegar þeir standa upp eftir slíkt og halda áfram. Hjá mér hafa komið upp augnablik þegar mér hefur ekki þótt neinn tilgangur með þessu . en það hefur þá bara verið ein- hver tími sem ég hef þurft til að taka sjálfan mig í gegn því þegar upp er staðið skipti ég sjálfur öllu máli. Um leið og ég er farinn að láta afstöðu fólks í kringum mig skipta öllu máli þá er ég hættur að stýra nokkrum hlut og kominn í ógöngur. Ég tek tvímælalaust tillit til þess sem sagt er í kringum mig en ég verð þó alltaf að ráða sjálfur ferðinni. Ef einhver talar illa um mig þá er spurningin sú hvort ég ætla að gefa viðkomandi vald til að gera mig svekktan og sáran eða hvort ég tek sjálfur valdið af viðkomandi sögusmettu og hætti að næra hana. Ég þekki engan sem er með andlitið í sviðsljósinu og ekki hefur lent milli tannanna á fólki og ég er þar ekki undantekning. Afstaða manns sjálfs er samt alltaf það sem ræður samanber frábært svar Trausta veðurfræðings þegar hann vitnaði til Mark Twain og að halda áfram í músíkinni. Fyrir mig hafa þessi 20 ár verið reynslurík, fjölbreytileg og ákaf- lega þroskandi. Ég hef klifið fjöll og stundum rúllað niður aftur en ég held að mér hafi alltaf tekist að halda áfram að klifra.“ „Trúi ekki öðru en landsbyggðin rísi margfalt öflugri upp“ „Spilið er frítt,“ segir Pálmi með ánægjusvip þegar hann er spurð- ur um áframhaldið á ferlinum. „Ég er ákveðinn í að láta mér líða vel enda hef ég fulla ástæðu til þess. Ég ætla ekki að gera mik- il framtíðarplön enda geta allar forsendur fyrir slíku breyst á stuttum tíma.“ Landsbyggðarmaðurinn í Pálma skýst upp á yfirborðið þeg- ar hann er spurður hver ástæðan hafi verið fyrir því að Akureyri varð fyrir valinu til að rifja upp 20 ára tónlistarferil. „Kannski er þetta löngun mín til að lands- byggðin sé ekki eitthvert auka- atriði en höfuðborgin aftur á móti sá staður þar sem allt á að gerast. Við erum að gera hlutina hér jafn fagmannlega og ef við værum í borginni og ég vil ekki tala um þetta á þeim nótum að fólk úti á landi eigi skilið að fá svona sýn- ingu. Úti um allt land býr harð- duglegt og fínt fólk sem lifir að mörgu leyti erfiðara lífi en borgarbúarnir en líka að mörgu leyti léttara. Kannski er þetta mitt innlegg til landsbyggðar- áfram í músíkinni.“ stefnunnar enda trúi ég ekki öðru en landsbyggðin eigi eftir að rísa upp í framtíðinni margfalt öflugri en hún er í dag vegna þess að hér yrði ömurlegt ástand ef sveitir og þorp fengju ekki að lifa góðu lífi. Þetta er komið út í tóma vitleysu þegar við þurfum að vera að senda allt til Reykjavíkur og halda þar uppi einhverjum skjalatöskuköllum við að útdeila til okkar aftur. Við þurfum að breyta þessu,“ segir hann ákveð- inn á svip. „Algjör Fjalla-Eyvindur í sumar“ Stangveiðin og útivera skipar fastan sess í lífi Pálma Gunnars- sonar. „Þetta er lífsfylling, úti- vist, góða loftið, óblíð og falleg veðrátta. Stangveiðin hefur fylgt mér alla ævi, ég var mjög ungur þegar ég byrjaði að fara með stöng austur í lónin heima á Vopnafirði en í dag er maður kominn lengra í þessu þar sem maður er sjálfur farinn að hnýta flugur og þess háttar. Maður er því kominn í sértrúarsöfnuð fluguveiðimanna,“ segir Pálmi. Pálmi veiðir út um allt land og næsta sumar verður sérstök áhersla lögð á vatnaveiðina. „Ég ætla að verða algjör Fjalla- Eyvindur í sumar. Það er fullt af góðum vötnum með fiski upp um allar heiðar. Auðvitað er maður eins og heimaríkur hundur á sum- um veiðistöðum en það að prófa eitthvað nýtt gerir stangveiðina skemmtilega." Sjálfs síns herra við fallega veiðiá Veiðifélagar Pálma eru flestir ótengdir skemmtanabransanum þótt honum hafi tekist að kveikja veiðidellu hjá mörgum félögum sínum í músíkinni. Hann segir að í ljós hafi komið að margir þess- ara manna hafi mikið í veiðiskap- inn að gera, einmitt til þess að losna frá streitunni sem fylgir bransanum. „Meira segja Gunni Þórðar er kominn í hóp stang- veiðimanna og ég er að vonast til að hann komi til Vopnafjarðar í sumar og veiði í Hofsá. Ég vil kristna alla tónlistarmenn og kynna fyrir þeim veiðiskapinn,“ bætir hann við. Vopnfirðingnum Pálma þykir slæmt hversu ásetnar heimaárnar eru, jafnvel svo að þeir sem búa nærri þessum ám verða að sækja eitthvað annað til að veiða. Þar á Pálmi við Selána, perlu Vopna- fjarðar, sem hann segir að fáir útvaldir fái að veiða í. Ekki er laust við að hann hristi höfuðið þegar rætt er um verðþróunina á veiðileyfunum í þekktari ánum og ekki segir hann nóg með borga þurfi í þessum ám háar fjárhæðir fyrir veiðileyfin heldur þurfi að borga mikið fyrir mat og gistingu í veiðihúsunum í ofaná- lag. „Að þessu leyti er þetta ekk- ert gaman. Ég nýt mín hvergi betur en þar sem ég er sjálfs míns herra við árnar, helst í kofum þar sem ég elda minn eiginn mat eða hreinlega sleppi því að borða ef mér býður svo við að horfa. Ég vil líka vakna þegar mér sýnist og ráða ferðinni sjálfur. Það er ekki nema einn túr á ári sem maður fer í þessa helv . . . hótelmennsku. Svona veiðimennska hefur verið vinsæl en þetta er að breytast," segir hann. „Enga ástæðu til að flytja aftur til Reykavíkur“ Meiri snerting við náttúruna var það sem Pálmi sóttist eftir þegar hann fluttist til Vopnafjarðar. Draumurinn er að fjölskyldan eignist hlut í bát nú og þegar hef- ur Pálmi gert svolítið af því að bregða sér á sjó. Og þegar vel viðrar fer hann og nýtur nærliggj- andi fjalla þótt fjallaferðirnar hefj- ist ekki fyrir alvöru fyrr en í sumar. „Ég er algjör nátturugep- ill enda fær maður mikla næringu út úr náttúrunni. Maður er ennþá að átta sig á þe'ssari nálægð við náttúruna, ég virði oft fyrir mér fjöllin og nú fyrir fáeinum dögum varð ég svolítið undrandi þegar mér var bent á hóp af hreindýr- um í næsta nágrenni við flugvöll- inn. Manni finnst eitthvað mjög sérstakt við þetta.“ Pálmi er fljótur til svars þegar hann er spurður hvort hann hafi sest að ásamt fjölskyldu sinni fyr- ir fullt og allt á Vopnafirði. „Ég ætla að vona að guð forði mér frá því að vera nokkuð að flytja mig til. Mín bíða óþrjótandi verkefni heima, þó ekki væri nema það að sitja á rassinum, láta mér líða vel og hugsa um lífið og tilveruna sem ég veit að ég gleymdi gjarn- an þegar mest gekk á.“ JÓH

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.