Dagur - 14.08.1991, Side 6

6 - DAGUR - Miðvikudagur 14. ágúst 1991
„Ferðamaimastraumuriiin er þungur“
- segir Porvarður Árnason, líffræðingur og landvörður
Þá er sumri hallar og ferða-
mönnum fækkar er ekki úr
vegi að skyggnast ögn um á
ferðamannaslóðum. Fyrir val-
inu er þjóðgarðurinn I Jökuls-
árgljúfrum. Þær raddir verða
stöðugt háværari að Mývatns-
sveitin og Jökulsárgljúfrin þoli
ekki ferðamannastraum
sumarsins. Náttúru þessara
staða sé stórlega misboðið og
raunar sé hægt að tala um
áníðslu. Að sögn kunnugra er
umferð ferðafólks skipulögð
um akvegi og göngustíga í
þjóðgarðinum í Jökulsárgljúfr-
um. Náttúruverndarráð hefur
stjórn á svæðinu sem gerir
gæfumuninn þcgar litið er til
náttúruverndar. Málum er á
annan veg farið í Mývatns-
sveit. „Þjóðgarðurinn í Jökuls-
árgljúfrum er í algjöru fjár-
svelti. Enginn þjóðgarðsvörð-
ur er á svæðinu þrátt fyrir að
tuttugu ár séu frá því að svæð-
ið var gert að þjóðgarði. í dag
er stefnt að ráðningu þjóð-
garðsvarðar, en samkvæmt
upplýsingum frá umhverfis-
málaráðuneytinu er ekki gert
ráð fyrir stöðunni á fjárlögum.
Slíkt er forkastanlegt,“ sagði
Þorvarður Arnason, líf-
lræðingur og landvörður í
Asbyrgi.
Nýtur ekki eftirlits
níu mánuði á ári
Þjóðgarðurinn í Jökulsárgljúfr-
um nýtur ekki eftirlits níu mán-
uði á ári. Landverðir eru aðeins
yfir hásumarið á svæðinu sem
uppfyllir ekki kröfur þær er
gerðar eru til þjóðgarða. Vél-
sleðamenn og byssumenn
streyma yfir svæðið haust sem
vetur og lífi og gróðri er ekki
þyrmt. Hér þarf að taka í taum-
ana.
í sumar hefur vart sést rjúpa á
svæðinu. Rjúpan er í lægð, sem
kemur niður á viðkomu fálkans.
Fálki verpti ekki í sumar í
Hljóðaklettum, sem hann hefur
gert til fjölda ára. Hinsvegar
verpti fálki í Ásbyrgi, en hann
kom aðeins upp einum unga.
Fjögur til fimm fálkahreiður hafa
verið í þjóðgarðinum hvert
sumar. í sumar voru þau aðeins
tvö.
Spörfuglum hefur fjölgað til
muna í þjóðgarðinum. Vorið var
gott og varp hófst um miðjan
apríl. Kjarrið og lyngmóarnir
hafa fyllst af ungum í tvígang.
Tíu rauðhöfðakollur verptu í
sumar á tjörninni í Ásbyrgi og
ungunum hefur farnast vel í góð-
viðri sumarsins.
Fýll sást fyrst í Ásbyrgi árið
1970. í dag er fýllinn um öll björg
og þykir mörgum nóg um. Vælið
í fuglinum fer í taugarnar á mörg-
um og þeir hinir sömu eiga erfit
um svefn í tjöldum sínu. „Mjög
erfitt er að hafa stjórn á viðkomu
fýlsins. Fiskiskipaflota og fisk-
vinnslustöðvum landsins er þar
um að kenna þar sem svo miklu
æti er hent í sjóinn. Margir hafa
nefnt að tímabært sé að eyða
múkkanum í Ásbyrgi, en slíkt er
ekki hægt. Útrýming múkkans
myndi ganga þvert á þá hugsjón
sem þjóðgarðurinn byggir á.
Þjóðgarðurinn er friðland alls lífs
sem þrífst og ekki er okkar að
gera upp á milli lífvera," sagði
Þorvarður.
Fræðslustofu vantar
Nú er svo komið að sögn Þor-
varðar að stórbæta þarf alla
aðstöðu í Ásbyrgi til móttöku
I Hljóðaklettum.
ferðamanna. Árið 1984 voru
framkvæmdir á svæðinu. Síðan
hefur fjármagn ekki fengist til
nýframkvæmda. Ferðamönnum
fjölgar ár frá ári og öll aðstaða er
orðin ófullnægjandi. Úrbóta er
þörf á tjaldstæðum. Sökkull að
fræðslustofu var steyptur upp í
Ásbyrgi 1984. Mjög aðkallandi er
að reisa hús á þessum sökkli.
„Starf okkar landvarða snýst
mikið um fræðslu. Ef við hefðum
fræðslustofu hér í Ásbyrgi og
fólki væri gert að koma til okkar
til að fá upplýsingar um þjóð-
garðinn þá þori ég að fullyrða að
ekki kæmi til náttúruspjalla. í
Mývatnssveit stendur til að reisa
fræðslustofu, en fjármögnun
hennar verður með útgáfu frí-
merkis.
Næsta sumar verður umhverfi
tjarnarinnar í bontni Ásbyrgis
algjört forgangsverkefni. Stígar
meðfram tjörninni að norðan-
verðu eru ekki til sóma. Tjarnar-
bakkann verður að laga og það er
hægt. Nú er rætt um að hlaða lít-
inn útsýnispall við tjörnina úr
grjóti sem myndi falla inn í
umhverfið. Mér sýnist slíkt góð
lausn.“
Þungur straumur
ferðamanna
„Ferðamannastraumurinn í þjóð-
garðinum er þungur. Dag hvern
koma um 20 hópferðabílar í
Ásbyrgi og svipaður fjöldi í
Hljóðakletta. Að þessu viðbættu
er allur fjöldinn er kemur í einka-
bílum, á mótor- og reiðhjólum og
fótgangandi. Við værum í stakk
búin til að taka á móti þessum
fjölda, ef við hefðum fjármagn
og mannskap til að gera virkilega
góða göngustíga um þjóðgarð-
inn. Lega þeirra stíga sem eru
fyrir er góð, en þeir eru ekki
nægilega vandaðir, þ.e. ekki var-
anlegir. Ótal slóðir eru í Hljóða-
klettum sem við landverðir höf-
um lokað. Að þessu var unnið í
fyrra og verkið heppnaðist vel.
Flestir ferðamenn virða þær tak-
markanir sem settar eru á göngu-
leiðir, en á móti gætum við þess
að meginslóðirnar séu til þeirra
staða sem þykir ákjósanlegt að
sjá.
í framtíðinni verður að vanda
betur til göngustíganna í þjóð-
garðinum. Á nokkrum stöðum
hefur gerð giinguleiða leitt til
náttúruspjalla í vorleysingum.
Þessar skemmdir höfum við land-
verðir lagað nema á einum stað í
Hljóðaklettum.
Ef litið er til þess mikla álags
sem þjóðgarðurinn í Jökulsár-
gljúfrum verður fyrir ár hvert er
mesta furða hversu svæðið hefur
komið vel út. Trúlega nýtur þjóð-
garðurinn þess hve víðfeðmur
hann er. Aðra sögu er að segja
um Mývatnssveitina. Mývatns-
sveitin er okkur landvörðum
mikið áhyggjuefni. fslendingar
verða að gera sér grein fyrir
hversu mikil auðæfi eru fólgin í
viðkvæmri náttúru landsins
okkar. Lítið þarf að bera út af til
að illa fari á fjölsóttum ferða-
mannastöðum,“ sagði Þorvarður
Árnason, líffræðingur. ój