Dagur - 15.02.1992, Qupperneq 18

Ot - CJI IOAH — CPO I* I* iunchicniip I
18 - DAGUR - Laugardagur 15. febrúar 1992
Kvikmyndasíða
Jón Hjaltason
Ætli við íslendingar fáum að sjá Stone og Douglas að náttstörfum í Basic
Instinct?
Hvað er klám?
- Michael Douglas; klámhundur eða listrænn leikari?
Nýjasta kvikmynd Michaels
Douglas, Basic Instinct, hefur
vakið upp deilur vestan hafs.
Hún þykir nokkuð hrottafengin á
köflum, sem er nú reyndar hreint
aukaatriði, hitt er verra að í einar
fimm mínútur samfleytt sést
Douglas láta vel að aðalkven-
leikkonunni, Sharon Stone; bæði
klæðlítil og seinast nakin. Sam-
faraatriðin eru fleiri og í eitt sinn
sér bíófarinn hvar kona, sem lög-
reglan yfirheyrir vegna morðs,
krossleggur Iærin og opinberar
um leið að hún er ekki í neinum
nærbuxum. Allt þetta hefur farið
hressilega fyrir brjóstið á kvik-
myndaeftirlitinu vestan hafs sem
er nú eftiröðru því að allt frá því
Joe Eszterhas seldi handritið að
myndinni fyrir litlar 180 milljónir
íslenskar krónur hefur Basic
Instinct verið til vandræða. Jafn-
vel áður en tökur hófust hafði
framleiðandinn Irwin Winkler
sagt upp kvartandi undan því að
leikstjórinn Paul Verhoeven væri
upptekinn af því einu að sýna
fáklædda kroppa „í misjafnlega
æstu ástandi“. Einu sinni eða
tvisvar fór Eszterhas í fýlu en var
lempaður til. Síðastliðið vor urðu
framleiðendur myndarinnar fyrir
árásum homma og lesbía er töldu
að sér sneytt vegna hugmyndar-
innar um lesbíu-morðingja. Basic
Instinct er nefnilega ekki klám-
mynd eins og við sumir þekkjum
er kíkjum (sárasjaldan) í bláu
möppur ónefndra myndbanda-
húsa. Hér er á ferðinni spennu-
mynd sem er mögnuð upp með
morðum sem hugnast kynvilltum
illa. Douglas er lögreglumaður í
San Francisco. Hann eltist við
fjöldamorðingja og kemst þá í
kynni við hina samkynhneigðu
Sharon Stone en hún er rithöf-
Þjóðverjar, sagan og Óskarirai
Nú styttist óðum í Óskarsverð-
launahátíðina og eftir því eru
menn áfjáðari að spá um úrslit.
Að undanförnu hefur kvikmynd
pólskættaða leikstjórans Agni-
eszka Holland, um gyðingaof-
sóknir Þjóðverja á árum seinni
heimsstyrjaldar, fengið ýmsar
viðurkenningar vestan hafs og
verið talin líklegasta bíómyndin
til að hljóta Óskarinn eftirsótta
sem besta „erlenda kvikmyndin“.
Holland byggir verk sitt á sannri
frásögn Solomen Perel af því
hvernig ungur gyðingapiltur flýði
ofsóknir nasista með því að þykj-
ast vera hreinræktaður Aríi.
Nú hafa mál skipast svo að
Europa, Europa, en það er heiti
títtnefndrar kvikmyndar
Hollander, hefur enga möguleika
á að vinna Óskar. Pýska átta-
manna nefndin, sem velja átti
fulltrúa Þýskalands á hátíðina,
lét sem Europa, Europa, væri
ekki til og ákvað raunar að engin
þýsk kvikmynd væri nógu góð til
keppni um Öskarinn. Viðbrögðin
við þessari ákvörðun átt-
menninganna hafa ekki látið á
sér standa og þeir verið sakaðir
um kynþáttafordóma og jafnvei
tilhneygingar til að vilja falsa
söguna. Hollander gerir því
skóna að ef til vill hafi myndin
snert óþægilega og sára punkta í
sálarlífi Þjóðverjanna átta.
Engar skýringar hafa komið
frá nefndinni á athæfi hennar.
Getgátur ýmiskonar hafa því
komist á loft og farið víða. Þýska
vikuritið Der Spiegel hefur eftir
einum ónefndum dómnefndar-
manni: „Það er bara ekki hægt að
láta annað eins rusl og þetta
koma fyrir sjónir bandarísku
kvikmyndanefndarinnar. “ Aðrir
hafa gert því skóna að myndin
hafi ekki þótt nógu þýsk. Þýski
framleiðandi myndarinnar, fyrir-
tækið CCC Filmkunst, mótmælir
þessu harðlega. Að vísu hafi
Europa, Europa mestmegnis ver-
ið filmuð í Póllandi en hins vegar
sé þýska aðalmál myndarinnar,
hún hafi fengið fjárstyrk frá þýsk-
um aðilum, leikararnir séu flestir
þýskir og að auki hafi opinberir
aðilar merkt myndina sem þýska
framleiðsluvöru.
Enn er ekki öll nótt úti fyrir
Europa, Europa því að fyrirtæk-
ið Orion Classic, er dreifir mynd-
inni í Bandaríkjunum, hefur haf-
ið mikla herferð til að fá Europa
tilnefnda til Óskarsverðlauna, þá
fyrir einhverja aðra þætti, leik-
stjórn eða þvíumlíkt. Orion hef-
ur fengið stuðning þýskra leik-
stjóra og Volker Schlöndorff, en
mynd hans Tin Drum vann „út-
lenda-Óskarinn“ árið 1979, er
ómyrkur í máli: „Við ættum að
skammast okkar. Þetta er ekki
aðeins heimskuleg ákvörðun
heldur einnig í hæsta máta póli-
tískt. Ég er hræddur um að hún
muni skemma fyrir þýskum kvik-
myndagerðarmönnum um
ókomna framtíð.“
Leikstjórinn Agnieszka Holland tek-
ur við Golden Globe verðlaununum
í sumar fyrir mynd sína Europa,
Europa,
Úr kvikmyndinni Europa, Europa.
Stone veltir um steinum
Enn á ný hefur kvikmyndaleik-
stjóranum Oliver Stone tekist að
rumska við bandarísku þjóðinni.
í nýrri og áleitinni kvikmynd um
morðið á 35. forseta Bandaríkj-
anna, John F. Kennedy, gerir
hann gælur við samsæriskenning-
una; þá hugmynd að valdamiklir
aðilar hafi staðið á bak við morð-
ið á forsetanum. Það var í
nóvember 1963 að forsetinn féll
fyrir kúlu launmorðingja og fékk
um leið þann vafasama sess í sög-
unni að verða fjórði forseti
Bandaríkjanna til að láta Iífið
fyrir morðingjahendi.
Stone er alls ekki á þeim bux-
unum að gera heimildarmynd um
morðið á Kennedy; hann hrærir
saman staðreyndum og skáldskap
og útkoman verður tilþrifamikil
spennumynd. Hann hefur söguna
á morðinu og hinni eiginlegu
rannsókn er fór fram á eftir en
byrjar síðan einleik þar sem sett
eru á svið málaferli á hendur
Úr mynd Kevins Costner um morðið á JFK.
athafnamanni frá New Orleans
(Tommy Lee Jones). Jim Garri-
son (Kevin Costner) sækir málið
en ákæran er meint hlutdeild í
morði Kennedys.
Meðal aukaleikara í þessari
mynd Stones eru nokkrir þunga-
vigtarmenn í Hollywood eins og
Sissy Spacek, Joe Pesci, Gary
Oldman, Jack Lemmon, Walter
Matthau, John Candy, Kevin
Bacon og Donald Sutherland.
undur og jafnframt ákaflega
grunsamleg.
Þegar kvikmyndatökum lauk
sagði Stone að hún og Douglas
hefðu gengið eins langt og hugs-
ast gat á kynlífssviðinu. „Svo
langt að ég get ekki ímyndað mér
að þeir fái stimpil frá kvikmynda-
eftirlitinu."
Basic Instinct ér búin að fá
stimpilinn en vandinn er sá að fá
R-mat eins og það heitir vestan
hafs en það þýðir að börn megi
horfa á kyikmyndina en aðeins í
fylgd með fullorðnum. Eftir að
hafa séð Basic Instinct tvívegis
ákvað kvikmyndaeftirlitið (The
Motion Picture Association af
America’s classification board)
að þrýsta NC-17 mati á myndina.
Þetta voru hin verstu tíðindi fyrir
framleiðendurna því að í Banda-
ríkjunum þýðir NC-17 einfald-
lega að myndin sé bönnuð öllum
er ekki hafa náð 17 ára aldri.
Þegar tíðindin spurðust ráða-
mönnum hjá Carolco, en þeir
framleiða þetta tæplega tveggja
og hálfs milljarðs ævintýri, og
Tri-Star, sem dreifir, tóku þeir
samstundis upp skærin og byrj-
uðu að brýna. Á móti þeim stóðu
leikstjórinn Verhoeven og
Douglas og neituðu öllum mála-
miðlunum; Basic Instinct yrði
ekki klippt til að fá R-mat. Ekki
er enn útséð um hvor sigrar,
Mammon eða hin blóðheita list.
En víst er um það að ef einhverjir
geta borið sigurorð af Mammoni
Hollywood þá eru það þeir félag-
ar Verhoeven og Douglas.
Hollenski leikstjórinn er þekktur
fyrir ofbeldisfullu stórgróða-
myndirnar RoboCob og Total
Recall og Douglas er án vafa einn
virtasti leikarinn og framleiðand-
inn í Hollywood þessa dagana.
En ætti Tri-Star að fara eftir hug-
boði hans? Sumir benda á vel-
gengni Fatal Attraction og segj-
ast sannfærðir um að Basic
Instinct muni spjara sig á sama
hátt fái hún til þess tækifæri.
En fjáraflamennirnir eru hik-
andi. Síðan Henry and June kom
út hefur engin kvikmynd komið á
markaðinn vestan hafs með NC-
17 mati. Leikstjórar fá fyrirmæli
um að skila inn kvikmyndum sem
í mesta lagi fá R-mat. Kvik-
myndafyrirtækin eru ekki reiðu-
búin að útiloka unga bíófara frá
kvikmyndum sínum, þeim er öll-
um stefnt inn á hinn arðvænlega
táningamarkað. Fjölmörg kvik-
myndahús neita að sýna bannað-
ar myndir og jafnvel dagblöð
vilja ekki taka við auglýsingum
þegar um NC-17 myndir er að
ræða.
Og hver ætli verði svo niður-
staðan? Þar sem ekki er leyfilegt
að setja tvær útgáfur sömu bíó-
myndar á markað í Bandaríkjun-
um er útilokað að búa til vægari
útgáfu Basic Instinct og bjóða
bæði upp á hana og þá uppruna-
legu. Líklegast er því að
Verhoeven og Douglas verði að
sætta sig við að myndin verði
klippt til fyrir bandaríska bíófara
en sýnd óstytt í öðrum löndum.
Og enn á ný vaknar spurningin;
af hverju er það svo að kvik-
myndagerðarmönnum leyfist
óátalið að lýsa ofbeldi og fá fyrir
það hrós - eins og til dæmis í The
Silence of the Lambs, Cape Fear
og JFK - en ef gera á gælur við
kynlíf verður allt vitlaust?