Dagur - 23.07.1992, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Fimmtudagur 23. júlí 1992
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFTKR. 1200ÁMÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMNETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGIV. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavíkvs. 96-41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (íþróttir),
ÓLI G. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauðárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRDUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARDUR B. JÓNASSON, ÞRÖSTUR HARALDSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25689
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖR0UR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Akureyri sem
sorpmiðstöð
Akureyringar taka nú við öllu sorpi af Eyjafjarðar-
svæðinu til urðunar á sorphaugum bæjarins á Gler-
árdal. Verið er að ganga frá samningum við Hríseyj-
arhrepp um móttöku á sorpi þaðan og þar með
verður Akureyri sorpmiðstöð Eyjafjarðar. Samið er
við hvert sveitarfélag til eins árs í einu en nefnd
sem falið var að fjalla um framtíðarskipan sorphirðu
í Eyjafirði komst að þeirri niðurstöðu að æskilegt
væri að sameinast um einn urðunarstað og varð
Glerárdalur fyrir valinu.
Skiptar skoðanir eru meðal bæjarbúa með ágæti
þessarar ráðstöfunar. Jarðfræðilega séð er Glerár-
dalur talinn henta ágætlega til sorpurðunar næstu
tvo áratugi eða svo og um það vitnar jarðfræðikönn-
un Halldórs G. Péturssonar sem hann gerði fyrir
Héraðsráð Eyjafjarðar. Niðurstöður könnunarinnar
eru þær að núverandi sorphaugar Akureyrarbæjar á
Glerárdal henta sem urðunarsvæði sorps af Eyja-
fjarðarsvæðinu en nokkrar endurbætur verði þó að
gera á svæðinu. Á hinn bóginn er Ijóst að þetta er
ekki framtíðarlausn, dalurinn þolir ekki ómælt
magn af úrgangi, og huga verður að framtíðarurð-
unarstað í svæðisskipulagi Eyjafjarðar.
Gagnrýnisraddirnar beinast einkum að mengun-
arhættu og öðrum umhverfisþáttum. Sorpurðun
samrýmist ekki hugmyndum þeirra sem vilja
byggja Glerárdal upp sem útivistarsvæði, bæði
vegna jarðrasks með tilheyrandi moldroki og
óþrifnaðar. Einnig hefur verið bent á að sorpurðun
á Glerárdal gæti spillt ímynd Akureyrar sem mat-
vælaframleiðslusvæðis og snyrtilegs ferðamanna-
bæjar. Komið hefur til tals að stofna borgarasamtök
gegn sorpurðun á Glerárdal þannig að andstaðan
er greinilega allmikil.
Ekki er fullkomlega ljóst um hve mikið magn af
sorpi er að ræða en í Degi í gær, þar sem fjallað var
um málið frá ýmsum hliðum, var giskað á 14-20
þúsund tonn á ári. Til eru gögn um ársframleiðslu
heimilisúrgangs á hvern einstakling í Reykjavík og
þær forsendur sem þar koma fram yfirfærðar á Eyja-
fjarðarsvæðið. Þetta er mikið magn og þarf að halda
vel á spöðunum svo ekki verði umhverfisslys á
Glerárdal. Núverandi urðunarsvæði gæti dugað til
næstu tíu ára og neðan við haugana eru efnisgryfj-
ur sem hugsaðar eru sem urðunarstaður næstu ára-
tugi.
í þessu máli sem öðrum verður að vega kosti og
galla. Einu má ekki gleyma, sem lítið hefur borið á
góma í umræðunni, en það er flokkun sorps. Spilli-
efni, skaðlegir málmar og eiturefni af ýmsu tagi
eiga ekki heima á sorphaugunum á Glerárdal.
Sorpflokkun er skammt á veg komin á Akureyri og
með úrgangi frá heimilum og fyrirtækjum slæðast
oft hættuleg efni. Hér verður að hugsa til framtíðar.
Fyrst búið er að ákveða að urða sorp frá öllu Eyja-
fjarðarsvæðinu á einum stað hlýtur að vera nauð-
synlegt að koma upp flokkunarstöð í tengslum við
urðunarsvæðið þar sem endurvinnanlegt sorp er
tekið til hliðar og skaðleg efni vinsuð út og send úr
landi til eyðingar í þar til gerðum verksmiðjum. Hér
mega skammtímasjónarmið ekki ráða ferðinni. SS
Sigurður Jónsson og Gísli Jónsson á bryggjunni í Ólafsfirði.
Mynd: Golli
„Drepum ekkert meira af
fiski en við megum gera“
„Þetta hefur gengið upp og
ofan hjá okkur, við byrjuðum
á rækju en hættum strax, við
lentum í brælu og svo er raikj-
an cinfaldléga verðlaus. Síðan
hpfum við verið að veiða þorsk
og kola og gengið sæmilega,“
sagði Gísli Jónsson en Dagur
ræddi við hann þar sem hann
var ásamt félaga sínum, Sig-
urði Jónssyni, að bæta eða
„kríulappa“ snurvoð á bryggj-
unni í Olafsfirði.
Þeir eru hásetár á Guðrúnu
Jónsdóttur frá Ólafsfirði ásamt
skipstjóranum Aðalsteini Bern-
harðssyni. Þrátt fyrir að bátur-
inn, sem er 28 tonn, sé frá Ólafs-
fjrði eru þeir allir frá Siglufirði.
Báturinn var keyptur þaðan fyrír
nokkru og áhöfnin fylgdi með.
Þeir eru að jafnaði aðeins þrír
um borð nema þegar þeir eru á
netum, þá bætist fjórði maðurinn
við.
„Við höfum verið að veiða við
Grímsey og víðar, í rauninni alls
staðar þar sem við megum veiða.
Þetta gengur voðalega misjafn-
lega en það er alveg á hreinu að
við drepum ekki jafn mikið af
fiski og margir virðast halda. Það
er alltaf gagnrýni á snurvoðina en
mest af þessu er tómt rugl. Við
drepum ekkert meira af fiski en
við megum gera.“
- Og hafið rífandi tekjur auð-
vitað?
„Nei, vinur minn. Hver sagði
þér það? Við höfum kannski
þokkalegar tekjur miðað við
marga í landi en miðað við vinnu
er þetta sáralítið. Við vinnum
yfirleitt 18 tíma á sólarhring, það
er alger undantekning ef við för-
um undir það,“ sagði Gísli Jóns-
son. JHB
Kátir vinnuskólastrákar á Dalvík:
I
Alltaf gott veður héma“
55
„Þetta er ágætt, sérstaklega
þegar það er gott veður. Og
það er alltaf gott veður hérna
þannig að við kvörtum ekki,4
Stefán Friðrik Stcfánsson, Róbert Eyfeld Pétursson og Hallur Geir Heiðars-
son: „Er þetta nokkuð fyrir Samúel?“ Mynd: Goiii
sögðu þrír strákar i vinnu-
skólanum á Dalvík sem Dags-
menn rákust á nýlega.
Strákarnir heita Stefán Friðrik
Stefánsson, 14 ára, Róbert Ey-
feld Pétursson, 12 ára, og Hallur
Geir Heiðarsson, 12 ára. Þeir
sögðu langskemmtilegast að mála
en voru sammála um að það færi
að versna í því þegar þeir þyrftu
að raka og tína rusl. „Það er
alveg ömurlegt, sérstaklega að
tína rusl,“ sagði einn úr hópnum.
Þeir félagarnir voru ekkert að
barma sér yfir laununum og
sögðu þau alveg þokkaleg. Síðan
fylgdu miklar útskýringar á launa-
töxtum: „Sko, 12 ára fá 160 á
tímann, 13 ára fá... og 16 ára fá
þrjú hundruð og eitthvað. Annars
erum við að hætta í dag og þurf-
um að fara. Frá hvaða blaði ertu?
Er þetta nokkuð fyrir Sarnúel?"
JHB
Björn S. Stefánsson:
Kilja um stöðu íslands gagnvart EES
Komið hefur út í Reykjavík
Hjáríki, kilja um stöðu íslands
samkvæmt samningsuppkastinu
um EES, eftir Björn S. Stefáns-
son, dr. scient. Bókin er samin til
skilnings á þeim hugmyndum
sem um þrjátíu ára skeið hafa
mótað þá afstöðu sem íslenskir
ráðamenn hafa nú til vestur-evr-
ópskrar stjórnar á íslandi. Ritið
skiptist í 7 kafla og 21 grein og
fæst einnig í hljóðbók.
Að dómi höfundar kæmi EES-
aðild erlendum ríkjum, fyrirtækj-
um og einstaklingum í fjölþætta
áhrifastöðu til að hafa arð af
íslendingum - með innlendum
bandamönnum. Slík aðstaða tel-
ur hann að yfirgnæfi alla aðra
þætti málsins.
Þegar íslendingar hafa hafnað
EES-aðild - það getur gerst á
ýmsum stigum málsins - verður
ritið grundvöllur hugsunar um
endurnýjaða afstöðu íslands til
samskipta við nákomin ríki.
Bókin er samin af sjónarhóli
manns, sem við upphaf málsins,
árið 1962, hafði sérstaka aðstöðu
til að kynnast hug íslenskra
ráðamanna í þessum efnum, og
hefur síðan haft að starfi að rann-
saka og gera grein fyrir högum
lands og stjórnarháttum.
Forsíðumynd af fiskiskipi við
Vestmannaeyjar vísar til þess, að
mikið er fjallað um sjávarútveg-
inn: Um mat (þ.e. stöðugt van-
mat) ráðamanna á getu hans,
hafréttarmál, samningsstöðu
íslendinga í viðskiptum, mis-
skilning í fræðum Háskólamanna
um aflamark (og þar með um
veiðileyfagjald) og um ýmsa
háskólagengna sem bregðast
seint við niðurstöðum rannsókna
á hollustu afurða lands og sjávar.