Dagur - 04.11.1995, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Laugardagur 4. nóvember 1995
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 60, AKUREYRI,
SÍMI: 462 4222
SÍMFAX: 462 7639 - SÍMFAX AUGLÝSINGADEILDAR: 462 2087
ÁSKRIFT M. VSK. KR. 1500 Á MÁNUÐI • LAUSASÖLUVERÐ M. VSK. KR. 125
RITSTJÓRAR: JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, (ÁBM.),
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, (ÁBM.)
AÐRIR BLAÐAMENN: AUÐUR INGÓLFSDÓTTIR,
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON,
SIGURÐUR BOGI SÆVARSSON, FROSTI EIÐSSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 464 1585, fax 464 2285).
UÓSMYNDARI: BJÖRN GÍSLASON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI: HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 462 5165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
Hvert fara fjármunimir?
Löngum hefur verið sagt að íslendingar fari offari
þegar einhver nýbreytni er á ferðinni. Fjölmiðla-
byltingin er dæmi um þetta, tölvubyltingin er
dæmi um þetta, happdrættisæðið er eitt dæmið
til og loks mætti nefna líkamsræktarbylgjuna.
Hvort sem menn líta á þetta sem neikvæða þróun
eða jákvæða þá verður að hafa í huga að allt
kostar þetta peninga og það verulega peninga.
í vikuritinu Vísbendingu fyrr í haust var nokk-
uð fjallað um tómstundaeyðslu okkar íslendinga
og bent á að á sama tíma og mikið er talað um
lífskjör og afkomu erum við haldin hamslítilli
tækjagleði og tómstundaþrá. í tölum frá Hag-
stofu sést greinilega hver þróunin er í skiptingu
tómstundaútgjalda. Ekki kemur á óvart að liður-
inn bækur og blöð er 22% en sá liður var mun
stærri áður enda hefur þjóðin löngum kennt sig
við bóka- og blaðalestur. Til tækja verjum við aft-
ur á móti 24% tómstundaútgjaldanna og þar
kemur bersýnilega fram íslenska tækjaæðið. Til
útvarps og sjónvarps fara 16% útgjaldanna, og
13% til líkamsræktar og annarra tómstunda, 5%
til kvikmynda og sama hlutfall í leikhús og kapp-
leiki. Loks er síðasti liðurinn sem er happdrætti
en til þeirra hluta verjum við 16%.
Ef litið er til tómstundaeyðslunnar sem hlut-
falls af einkaneyslu á árabilinu 1960 fram til
dagsins í dag er sveiflan sláandi. Tómstundirnar
stóðu nokkurn veginn í stað fram um 1970, tóku
síðan til sín stærri bita kökunnar fram til um 1985
en síðan þá hafa stökkin verið stór upp á við. Allt
þetta dæmi má orða einfaldar; um 1970 fóru fimm
krónur af hverjum hundrað til tómstunda en
núna fara um 10 krónur af hverjum 100 í afþrey-
ingu. Hér er verið að tala um sömu ár og hugtak-
ið þjóðarsátt hefur átt hug landsmanna og mikil
umræða hefur verið um lífskjör. Tómstunda-
eyðsla hefur greinilega tekið til sín stærri hluta
tekna fólks og því er ekki óeðlilegt þó spurt sé
hvort margir eigi ekki verulega möguleika til að
skapa sér meiri fjármuni til nauðsynja með því að
draga úr tómstundaeyðslunni. Allt er þetta
spurning um að velja og hafna.
I UPPAHALDI
Þorsteinn Pálsson í mestu áliti
Jón Björnsson, fonnaður
Skautafélags Akureyrar, er
fæddur innbœingur, býr
þar í dag með fjölskyldu
sinni í nágrenni við eitt
lielsta áhugamálið, at-
hafnasvœði Skautafélags Akur-
eyrar. Jón er eigandi Verkvals á
Akureyri og það eitt og sér að
reka fyrirtœkið mundi duga
mörgu meðalljóninu. Eftir hefð-
bundna skólagöngu fór Jón á sjó
í tvö ár, og síðan var hann mein-
dýraeyðir á Akureyri í allmörg
ár. Jón lœrði rafvirkjun hjá Ljós-
virkjanum. Fyrir utan skauta-
(þróttinq hefur laxveiðin mikið
aðdráttarafl og er Ormarsá við
Raufarhöfn í mestu uppálialdi.
Áin hefur verið leigð útlendingum
og því leitaði Jón í aðrar ár sl.
sumar, m.a. Laxá íAðaldal og
Blötidu. Eiginkona Jóns er Sigur-
Kna Styrmisdóttir, œttuð úr Gler-
árþorpinu og þau eiga þrjá syni;
Gunnar Rafn 11 ára, Héðinn 7
ára og Baldvin ársgamlan.
Hvaða matur er i mestu uppálialdi
lijá þér?
Lambahryggur með brúnuðum
kartöflum.
Uppálialdsdrykkur?
Kaffi, þó ég drekki allt of mikið
af því.
Hvaða heimilisstörfþykir þér
skemmtilegust?
Að ryksuga, enda er parkett á
gólfum og fljótlegt að renna
moppunni yfir gólfin. Ég man
ekki eftir neinu leiðinlegu.
Stundar þú einhverja markvissa
hreyfingu eða líkamsrœkt?
Jón Björnsson.
Fer aðeins á skauta, þó alls ekki
nóg. Á sumrin læt ég hreyfing-
una við veiðina nægja.
Ertu starfandi í einhverjum klúbb
eða félagasamtökum?
Ég er auðvitað í Skautafélagi Ak-
ureyrar og svo er ég varamaður í
stjórn Vetraríþróttamiðstöðvar-
innar á Akureyri.
Hvaða blöð og tímarit kaupir þú?
Dag og Moggann. Svo kaupir
fyrirtækið mitt nokkur tímarit,
m.a. rit Þroskahjálpar.
Hvaða bók er á náttborðinu hjá þér?
Síðast var ég að lesa Nostradam-
us, en síðan hefur ekki verið nein
bók á náttborðinu.
/ hvaða stjörnumerki ertu?
í fiskamerkinu.
Hvaða tónlistarmaður er í inestu
uppáhaldi hjá þér?
Tvímælalaust innbæingurinn
Kristján Jóhannsson. Ég á nokkra
diska með honum og hlusta
stundum á þá.
Uppáhaldsíþróttamaður?
Alfreð Gíslason, ekki spurning.
Hvað Iwrfir þú mest á í sjónvarpi?
Fréttir. Dýralífsmyndir hef ég
einnig mjög gaman af að horfa á,
þær eru líka yfirleitt svo vandaðar.
Á hvaða stjóriimálamanni liefur þú
mest álit?
Framsóknarmenn hér í bæ eru
ekki hátt skrifaðir, þar ráða fót-
boltakallar alveg ríkjum. Ætli ég
nefni ekki Þorstein Pálsson sjáv-
arútvegs- og dómsmálaráðherra.
Hverer að þínu mati fallegasti stað-
urá íslandi?
Akureyri, en síðan kemur svæðið
meðfram Laxá í Aðaldal.
Hvert vildir þú helst flytja ef þú
þyrftirað flytja búferlum nú?
Ur landi, t.d. til Noregs.
Efþú yitnir stóra vinningin í Lottó
eða Getrauniim, hvernig mundirþú
eyða þeim peningum?
Kaupa mér snjósleða og borga
síðan skuldir.
Hvernig viltþút helst eyða frístund-
um þínum?
Heima við í róiegheitum.
Hvað gerðirþú ísumarfríinu?
Ég fór ekki í neitt sumarfrí að
undanskilinni verslunarmanna-
helginni. Þá fór ég með fjöl-
skylduna vestur á efra svæðið við
Blöndu.
Hvað œtlarþú að gera um helgina?
Vinna við skautasvæðið en við
stefnum að því að opna sem
fyrst. Svo þarf ég líklega að
sinna vinnunni eitthvað. GG
BAKÞAN KAR
KRISTINN C JÓHANNSSON
Um blýlaust matarbensín
og pústreykt fíallalamb
Hin síðustu misseri hefur áhugi
okkar framsóknarmanna og Is-
lendinga líka beinst æ meir að
því að ísland skuli í augum
heimsins hafa yfirbragð hinnar
hreinu og ómenguðu náttúru og
grænnar þar sem því verður við
komið. Lambakjöt hvort heldur
er í hálfum eða heilum skrokk-
um, heimaslátrað eða ekki skal
vera eins konar villibráð alin í
tæru lofti og á rómantísku fjalla-
fóðri og grasi sem aldrei hefur
komist í kynni við næringu úr
verksmiðjum eða mengun frá
umferð eða iðnaði.
Og það er ekki að spyrja að
því þegar við fáum slíkar hug-
myndir t.d. um breytta ímynd
lands og þjóðar að við erum fljót
að grípa til aðgerða enda nú að
duga eða drepast fyrir okkur og
sauðkindina.
Það þarf að hafa hraðar hend-
ur í grænni uppbyggingunni og
skapa ímyndina í hvelli enda sjá-
um við þess þegar dæmi að menn
ætla ekki að láta sitja við orðin
tóm.
Það sem brýnast er að gera
fyrir hina ómenguðu ímynd er
eins og hugsjónamenn og skipu-
lagsnefndir sáu í lófa sínum þeg-
ar í stað er að koma upp bensín-
sölu við dyr matvörubúða. Ekkert
gefur jafn ótvírætt til kynna að
við hugsum öðruvísi og ætlum
okkur annað en gegnmengaðar
stórþjóðir í útlöndum. Ekkert ber
hugsjónum okkar um grænt og
gott jafn augljóst vitni.
Akureyringar ætla sér forystu
í þessum efnum sem öðrum.
Matvöruverslanir í bænum sem
láta einskis ófreistað til að þjóna
okkur og ímynd bæjarins láta
jafnvel dýrmæt bílastæði sín und-
ir þessa náttúruvænu þjónustu.
Það er auðvitað rétt athugað hjá
þessum og skipulagsyfirvöldum f
bænum að ef eitthvað var nauð-
synlegt þá er það að selja bensín í
mjólkurbúðum.
Ég sé fyrir mér að lífið allt
breytir um svip þegar við, í
ferðamannabæklingum um fjalla-
lambið okkar og náttúruna, get-
um boðið upp á smurolíulegnar
grillsteikur, lambalæri reykt við
púströr, lærissneiðar 98 okt og
eldislax í frostlegi, rækjur í rúðu-
pissvökva, bílabónfægðar kótil-
ettur, súrmjólk með bensínbragði
og sperðla, super diesel special.
Það mætti sannarlega loka
nokkrum Norðurgötum til að
koma á svona þjónustu eða
beygja susum eina Hjalteyrar-
götu.
Mér finnst ekki nóg gert í
náttúruverndinni samt. Krafa
allra sem unna íslenskri náttúru
og hvort sem þeir eru í KEA eða
ekki hlýtur að vera sú að nýta
hvern þann grænan blett sem fyr-
irfinnst eða bílastæði til að
byggja bensínstöð. Ég fagna þess
vegna því að græna svæðið héma
upp með Gleránni hefur ekki far-
ið fram hjá yfirvöldum og hug-
sjónamönnum.
Ég hlýt líka að krefjast þess í
nafni þjónustunnar við viðskipta-
vinina og hollustuverndar að
bensínkrani verði settur á Hóla-
búðina og Heilsuhornið, bensín-
tankur á bílastæðin við Brekku
og Brynju og yfirbyggð bensín-
stöð með amk. sex dælum við
Sunnuhlíð. Eða hvað verður
maður ekki að gera fyrir græn-
golandi ímyndina.
Nú virðast bæjaryfirvöld ekki
hafa áttað sig á því ennþá að það
eru fjögur horn á Eiðsvellinum
og þar bráðvantar bensín eða
hvernig höldum við að fari fyrir
ferðamannabænum þegar menn
sjá slíka staði ónýtta fyrir nú utan
það að útlendir ferðafrömuðir
gætu hæglega orðið bensínlausir
einmitt þar. Við sem göngum í
Kjamaskógi getum ekki sætt
okkur við minna en tvær bensín-
sölur þar enda ólíft þar með
bensínlyktarlaust súrefnið í
lungunum. Tvær á leiðinni upp
að Skíðastöðum er lágmark.
Ef við ætlum að standa undir
náttúruvænu nafni verður að láta
hendur standa fram úr ermum og
ekki má heldur gleyma því að
þetta matvörubúðabensín verður
miklu ódýrara en þetta venjulega
og af allt annarri sort fyrir nú ut-
an það að fyrirtækin borga auð-
vitað kostnaðinn úr eigin vasa og
sýna þar grænan viljann í verki.
Heitið skal á alla vel náttúraða
Akureyringa að skipast nú í sveit
og biðröð langa þegar matarbens-
ínið verður til reiðu og hafa bíl-
ana í gangi meðan beðið er til að
skapa samstöðu og hið náttúru-
væna andrúmsloft sem hæfir
fjallalambi, mjólk og græmeti.
Ég heyrði í út'varpinu um dag-
inn: Ékki er sopið kálið ef botninn
er suður í Borgarfirði og má segja
þetta spakmæli eigi víða við.