Þjóðviljinn - 09.11.1945, Qupperneq 1

þJÓÐVIU INN
10. árgangur
Föstudagur 9. nóv. 194%
253. tölublað.
5. þmg Samemmgarflokks alþýðu - Sósíalistaflokks-
ms var sett í
Kviknar í skrif-
stofu Sláturfelags
Suðurlands
Rétt fyrir kl. 10 í gær-
kvöldi kom upp eldur í aðal
afgreiðslusal í skrifstofu-
húsi Sláturfél. Suðurlands.
Var hann alelda er slökkvi
liðið kom á vettvang, en þ,rí
tókst þó fljótlega aö ráöa
ncðurlögum eldsins. Þilin að
næstu herbergjum. skemmd-
ust, mest og loftið yfir einn
ig nokkuö.
Upptok eldsins eni ókunn.
70-80 fulltrúar frá deildum flokksins um allt land sitja þingið
Eríkur Helgason, Elísabet Eiríksdóttir og Gunnar Jóhannsson forsetar þess
I sambandi við fiokksþingr-
ið verður haldinn skemmíi-
iundur í fundarsal Mjclkur-
stöðyarinnar. Verður nánar
a,uslýst um fundinn síðar.
★ ■
Jónas Hallgríms-
son og hldukonan
Á sunnudaginn kemur, kl.
1,30 flytur Gunnar Gunnars-
son skáld að Skriðuklaustri
fyrirlestur í Nýja Bíó er hann
nefnir Jónas Hallgrímsson og
huldukonan.
Fyrirlestur þessi verður
haldinn á vegum Helgafells-
útigáfunnar, en í gær kom út
hjá henni viðhafnarútgáfa af
ljóðuim Jónasar Hallgrímsson
ar í tilefni af hundruðustu
ártíð skáldsins. Er það ein,
vandaðasta bók er gefin hef-
ur verið út hér á landi.
skreytt litmyndum, þ. á m.
7 litmyndum af málverkum.
L’Jmyndirnar eru ekki tilbún
ar eins og er en væntanlegar
innan skamms.
ÁRBÓK 1945.
Væntanleg er frá Helga-
fellsútgáfunni Árbók 1945.
Verða það ritgerðir, kvæði og
sögur eftir Gunnar Gunnars-
son; „ýmislegt sem á ekki
annarsstaðar heima og hefði
að öðru leyti glatazt,“ sagði
Gunnar Gunnarsson í viðtali
við blaðamenn í fyrradajg.
Ætlunin er að halda þessari
útgáfu áfram árlega.
Fimmta bindi af útgáfu
Landnámu á ritum Gunnars
Gunnarssonar er nú að verða
tilbúin og á næsta ári er ráð-
gert að út komi fjögur bindi
en alls munu útgáfan verða
um 20 bindi.
Flokksþingið
í kvöld kl. 8,30 flyt-
ur Brynjólfur Biarna-
son skýrslu miðstjórn-
ar og Áki Jakobsson
framsöguræðu um ný-
sköpun atvinnuveg-
anna. Öllum flokksfé-
lögum er heimill að-
gangur að þinginu
gegn framvísun flokks
skýrteinis.
Þingið er í sam-
komusal Mjólkur-
stöðvarinnar.
Fimmta þing Sameiningarflokks alþýðu —'
Sósíalistaflokksins, var sett í gær af Sigfúsi Sigur-
hjartarsyni, varaformanni flokksins.
Til þings voru komnir um 70 fulltrúar frá
flokksdeildum um allt land, en nokkrir eru ókomn-
ir, vænta.nlegir í dag.
Þingið er háð í hinum rúmgóða samkomusal
Mjólkursamsölunnar. Blasir við fyrir enda salsins
mynd af Jóni Sigurðssyni, með kjörorðinu „ísland
frjálst“ en báðu megin myndarinnar breiðast
íslenzkir og rauðir fánar.
Þingstörf hófust á því, að
kjörbréfangfnd var /kofj'n.
Athugaöi hún kjörbréf fuli-
trúa, cg voru þau öll tekin
gild. _
Þá fór fram kjör á starfs-
mönnum og fastanefndum
þingsins.
Fyrsti forseti var kjörin
sérá Eiríkur Helgason frá
Bjarnanesi, og varaforsetar
Elísabet EiríksiÁttir og
Gunnar Jóhannsson.
Ritarar þingsins voru kosn
ir Jóhannes úr Kötlum.
Snorri Jónsson og Dýrleif
Árnadóttir.
N ef ndakosningar
Uppástungunefnd: Eggert
Þorbjarnarson, Lúðvík Jós-
epsson, Þóroddur Guö-
mundsson.
Stjórnmálanefnd: Brynj-
ólfur Bjarnason, Eyjólfur
Eyjólfsson, Gunnar Jóhanns
son, Kristinn E. Andrésson,
Sigfús Sigurhjartarson.
Skipulagsnefnd: Ársæll
SigurÖsson, Eggert Þorbjarn
arson, Helgi Sigurösson, Jón
GuÖmundsson, Steingrímur
Aðalsteinsson.
Bæjarmálanefnd: Hauku:
Hélgason, Katrín Thorodd-
sen, Páll Ásgrímsson, Sigfúr
Sigurhjartarson, Steinþór
GuÖmundsson.
Sjávarútvegsnefnd: Áki
Jakobsson, LúÖvík Jóseps-
son, Þoi*valdur Steinason.
Landbúnaðarnefnd: Ás
mundur Sigurösson, Gunn-
ar Benediktsson, Kjartan
Norðdahl.
Verkalýðsmálanefnd: Að-
alhéíður Hólm, Jón Rafns
son, Njáll SigurÖsson, Sig-
urður GuÖnason, Þóroddur
Guömundsson.
Fjármálanefnd: Arsælj
Sigurösson, Jóhann Rafns
son, Már Einarsson.
Öagskrámefnd: Eiríkuv
Helgason, Halldór Jakobs-
son, Petrína Jakobsson.
Framsöguræður
Brynjólfs Bjarnason-
ar og Áka Jakobsson-
ar í kvöld
í kvöld hefst þingfundur
aö nýju kl. 8,30 og flytur þá
Brynjólfur Bjarnasoi'.,
mennamálaráöh. skýrslu
miðstjórnar og Aki Jakobs-
son, atvinnumálaráöh. fram
sögu um nýsköpun atvinnu-
veganna.
Áheyrendapláss er nóg í
þingsalnum, og eru flokks-
menn vclkomhir sem áheyr-
endur, en sýna þarf skír-
teini við innganginn.
Utanríkismálaumræður í brezka þinginu
Cliurchill álítur það „heilaga
kvöð“ að halda kjarnaorku-
levndri
Bevin tekur stórt upp í sig
sprengjunm
í fyrradag fóru fram umræður um utanríkis-
mál í brezka þinginu. Aðallega var rætt um sam-
búð Bretlands og Bandaríkjanna og atómsprengj-
una. Foringi stjórnarandstöðunnar, Winston
Chuicliiil, flutti aðalræðuna.. í lok umxæðunnar
flutti Bevin utanríkisráðherra ræðu og var stór-
orðari en venja er um utanríkismál.
Ný bók:
Bóndinn í Kreml
Ævisaga Stalíns
Bóndinn í Kreml — ævi-
saga Stalíns — nefnist ný-
útkomin bók cftir Gunnar
Benediktsson.
Margt hefur veriö ritað
um Stalín á undanförnum
árum, þ. á. m. nokkrar ævi-
sögur. íslenzkir lesendur
hafa þó margir veriö næsta
fáfróðir um æviferil „bónd-
ans í Kreml“, því engin
fyrnefndra ævisagna hefu:
veriö þýdd á íslenzku.
Nú hefur Gunnar Bene-
diktsson bætt úr þessari
vöntun og skrifaö bók um
Stalín. Er hún nær 300 síð-
ur, prýdd fjölda mynda.
Skiptir hann bókíinni í
þessa kafla ' m. a.: ÆÖsta
skepna jaröarinnar, þar
sem mín vagga var, Guð-
fræöineminn í Gorí, Meöal
verkamanna í Tíflis, Sosso í
Batumborg, Koba í fangelsi.
Frh. á 8. siðu.
Church'.ll kvaöst mundi
ræöa mest um sambúö Bret
lands við Bandaríkin, en þó
yrði hann að minnast á hið
annaö mikla bandalagsríki
Bretlands, Sovétríkin.
Dáðist að Stalín
Churchill kvaö’ það vera
sér fagnaöarefni að vita, að
Stalín héldi enn örugglega
um stjórnvöld þessa
mikla ríkisskips. Hann yrði
aö segja það, aö han dáðist
einlæglega áö þeim mikla
manni.
Bretland mundi aldrei
láta það henda sig að taka
þátt í nokkru bandalagi
ríkja, er beindist gegn Sov-
étríkjunum. SkoÖanamunur
hljóti alltaf áö koma upp,
en efgi að vera hægt að
jafna hann.
Bandaríkin og Bretland
Churchill sagöi, aö Bret-I
land og Bandaríkin ættu
svo margt sameiginlegt, aö
þau ættu í sameiningu að
geta tryggt friðinn í heim-
mum og þyrftu engan á'ö
hræðast. Þessi ríki yröu aö
líta á þaö sem heilaga
skyldu að gæta leyndamáls
kjarnorkusprengjunnar sero
vel mætti verða til að koma
í veg fyrir árásarstyrjaldir
í framtíöinni.
Vill að Bretar framleiði
kjarnorkusprengjur
Hann lagöi til aö Bretar
létu Bandaríkjamenn ekki
eina um aö framleiöa kjarn
orkusprengjur heldur hæfu
sem fyrst framleiðslu þeirra
sjálfir. Hann vænti þess aö
vísindamenn létu ekki veröa
af þeirri hótun simJ. að
ljósta upp leyndarmálum
varöandi framleiðslu
sprengnanna aö ættu stjórn
ir landanna einar aö taka
ákvarðanir um þaö.
Bevin steytir sig
Bevin utanríkisráöhen-ra
sagöi í upphafi ræöu sinnar
að hann fyrir sitt leyti
treysrí Öryggisstofnun sam-
einuöu þjóðanna bezt til aö
gæta friðar í heiminum. Ef
ummæliTrumans forseta urn
utanríkismálastefnu Banda
ríkjanna væru eitthvaö
meira en innantóm slagorö’
Framhald á 8. síðu.
4gætar 7. nóv.
skemmtanir
7. nóvemþer skemmtanir
þœr sem Sósíalispafélagið
ig Æskulýðsfylkingin geng
ust fyrir í fyrrákvöld tók-
ust með ágœtum.
Voru þœr mjög fjölsótt-
ar og skemmtu menn sér
vel. Hafa ræður þeirra
Kristins Andréssonar og
Stefáns Ögrhundssr>'— beg
ar verið birtar í Þjóðvilj-
anum.
Sósíalistafélag.ið, 4 S>.lu-
firði gekkst einn-n iyrir
ágætum skemmtifundi 7.
nóv.