Þjóðviljinn - 15.06.1946, Blaðsíða 5

Laugardagur 15, júni 1946.
ÞJÓÐVILJINN
í þeim kosningum, sem nú
standa fyrir dyrum, ætti það
ekki að verða miklum vanda
bundið, fyrir sjómenn, að
velja á milli stjórnmálaflokk
anna. Við þurfum ekki mik.'.ð
að líta í kringum okkur á
stjórnmálasviðinu til að sann
færast um það, að ekki er til
í landinu nema einn stjórn-
málaflokkur, sem berst heill
og ótrauður fyrir hagsmuna-
málum okkar, — og þessi
flokkur er Sósíalistaflokkur-
inn. Við vitum mæta vel hver
það var, sem fyrstur opnaði
augu þjóðarinnar fyrir þeim
möguleikum til nýsköpunar
atvinnuveganna, sér í lagi á
sviði sjávarútvegsins, er hún
átti í hinum miklu erlendu
innstæðum, sem myndazt
höfðu á stríðsárunum. — Við
munum hvernig viðtökurnar
voru, sem þessi rödd hrópand
ans, Einars Olgeirssonar, fékk
hjá hinum svokölluðu borg-
arablöðum, og lá þó Alþýðu-
blaðið hvað sízt á liði sínu.
svo sem vant er, þegar mikið
þykir við liggja að níða sósíal
ista. — Hlægilegur skýjaglóp
ur og froðusnakkur var hann
kallaður. — Ræða hans sögð
ein hin vitlausasta, er heyrzt
hefði í útvarpinu o. s. frv. —
Engin orð voru nógu kröftug
til að lýsa þeirri regin
heimsku að kalla þessar inn-
stæður íslenzkan þjóðarauð,
sem þjóðin sjálf hefði rétt
til að verja sér til framtiðar-
heilla. Nei, að þeirra dómi
voru þetta einungis eignir ein
staklinga, stríðsgróðamanna
og annarra sparifjáreigenda,
sem hefðu fullan og ótak-
markaðan rétt t:l að verja
þeim eftir eigin geðþótta. —
Að festa þetta fé, eða hluta
af því, til kaupa á nýjum
framleiðslutækjum til trygg-
ingar lífsafkomu og efnalegu
sjálfstæði þjóðarinnar, — það
var glæpur í þeirra augum.
— Vanhelgun eignarréttarins!
— Stjórnarskrárbrot! Hvern-
ig gat nokkur maður verið
svo forhertur að láta sér
detta í hug, hvað þá tjá sljk-
ar hugsanir öðrum og það í
sjálfu útvarpinu?
Þannig var nú tónninn, eða
þessu líkur, í öllum andstæð-
ingablöðum sósíalista. Það er
því auðvelt að geta sér þess
til, að löng hefði biðin getað
orðið eftir því að þe'rra flokk
ar eða flokksmenn hefðu
gerzt frumkvöðlar að þeirri
nýsköpun atvinnutækjanna,
sem nú er í hraðri fram-
kvæmd og segja má að sé,
eða sé ætlað að verða, sem
mest í anda þeirrar útvarps-
ræðu Einars Olgeirssonar,
sem hér hefur minnzt verið.
En ógæfu íslands verður
ekki ætíð alit að vopni. Það
sannaðist hér, því þegar farlð
var að hugsa og ræða málið
af meiri gaumgæfni, reyndist
það svo, að til voru
mætir menn í öllum flokkum,
sem féllust á sjónarmið Ein-
ars í þessu viðreisnarmáli
þjóðarinnar. Sérstaklega kom
þetta þó í ljós, -þegar Far-
Guðmundur Guðmundsson:
Hversvegna sjómenn kjósa Sósíalistaflokkinn
manna- og fiskimannasam-
band íslands hafði tekið mál
ið í sínar hendur. Þá sást
fljótt, að meðal sjómanna
höfðu orð Einars ekki fallið
í ófrjóvan jarðveg, því ein-
mitt á afstöðu þeirra til máls
ins tókst að reisa þá öldu,
sem að lokum svipti ráðherra
stólunum undan utanþings-
stjórninni, sællrar minning-
ar, jafnframt því sem hún
skilaði okkur aftur þingræðis
stjórn grundvallaðri, í öllum
aðalatriðum, á þeirri nýsköp-
unarhugsun, er upphaflega
var framborin í hinni umtöl-
uðu ræðu Einars Olgeirsson-
ar. —
Engar tálvonir þurfum við
þó að gera okkur um brota-
lausan einhug „borgaraflokk-
anna“ í málinu. Til þess hafa
óvinir nýsköpunarinnar,
þeirra á meðal, verið of marg
ir og talað of skýrt, enda
stundum vart hægt betur að
sjá en flokkarnir myndu
klofna formlega um málið.
Við sáum Framsóknarflokk-
inn svo andvígan nýsköpun-
inni, að um stjórnarsamvinnu
af hans hálfu gat ekki verið
að ræða. Við sáum miðstjórn
Alþýðuflokksins klofna til
helminga um málið, þar sem
annar helmingurinn vildi
ekki ganga til stjórnarsam-
vinnu um það, sem vitanlega.
gat ekki þýtt neitt annað en
það, að sá hlutinn vildi held-
ur enga nýsköpun. Við heyrð
um fimm þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins lýsa yfir á-
byrgðarleysi sínu á stjórnar-
samvinnunni og þar af leið-
andi, auðvitað, líka á þeirri
nýsköpun, sem henni var
bundin. Við höfum einnig
nokkuð fylgzt með þrotlausri
baráttu annars aðalblaðs
flckksins hér í Reykjavík
gegn stjói'narsamvinnunni og
um hug bess til nýsköpunar-
innar hefur enginn þurft að
villast.
Sósíalistaflokk-.”"'nn einn
hefur frá byrjun staðið heill
og óskiptur með nýsköoun-
inni, enda er hún fyrst og
fremst hans mál. Það er því
Ijóst, að með honum stendur
eða fellur þetta vinsæla mál,
nýsköpun atvinnutækjanna.
Við getum svona ímyndað
okkur, hvernig framkvæmd-
irnar yrðu í höndum hinna
flokkanna þriggja, sem ým-
ist eru hálfvolgir í málinu
eða beint andvígir framgangi
þess, ef þeim tæk st, að lokn-
um kosningum, að hrinda.
sósíalistum frá stjórnarsam-
vinnu, sökum of lítillar at-
kvæðaaukningar þeirra, en
vitanlega er það ljúfasti
draumur afturhaldsins enda,
eftir öllum sólarmerkjum að
dæma, þegar ákveðið svo
framt sem fært þykir.
Þegar vjð lítum til alls
efni, sýnum einni þjóð, getur
verið bein móðgun, eða jafn-
vel fjandsamleg ráðstöfun,
af okkar hálfu, gagnvart
annarri.
Hitt er svo annað mál, sem
sérhver íslendingur ætti að
geia sei vel Ijost, að með^ 1924) er þannig:
hersetu stórveldis hér á okk-
ar fámenna landi, jafnt á
friðar- sem ófriðartímum,
hlyti okkar eigin sjálfstæðis-
og fullveldisvitund að dvína
og hverfa, hvað þá, að við
Umhugsunarefm fyrir
Morgunblaðið
Framhald aj 4. síðu.
mannafélagi Islantís, þar sem
sjálfstæði landsins er talin stafa
hætta af erlendu íjármagni að
baki íslenzkum bloSum og umráð
um útlendinga. Morgunblaðið
er ekki nefnt í sambykktiimi, ei»
Lögrétta birtir hana undir yfir-
lýsingu Morgunbiaðsritstjóranna
með fyrirsögninni „Önhur yfir-
lýsing". Samþykkt Blaðamanna-
félags Islands (frá 1'3. apríl
„Biaðamannafélag Islands á-
lyktar að lýsa yfir, að það telur;
mjög varhugavert, að haldið sé>
uppi pólitískum biöðtun á Is-
landi, þannig að umráðin eða
meiri hluti fjármagns þess, sem
þessa ætti okkur sjómönnum
vissulega að vera vorkunar-
lítið að vita hvar í flokk okk-
ur ber að skipa okkur við
þessar kosningar, því sann-
arlega er nýsköpun sjávarút-
vegsins okkur svo mikilsvert
mál, að flest önnur, að und-
anskyldu herstöðvamálinu,
hljóta að hverfa í skugga
þess. Hér er svo mikið í húfi,
að vel takist, ekki einungis
fyrir okkur sjómennina, held
ur alla þjóðina, að við höf-
um ekki ráð á því að stuðla
að því með atkvæði okkar á
kjördegi, að eina stjórnmála-
flokknum, sem frá byrjun
hefur barizt heill og ótrauð-
ur fyrir farsælum framgangi
málsins verði hrint frá öll'um
frekari áhrifum á fram-
kvæmd þess.
Ef við nú lítillega leiðum
hugann að afstöðu . blaðanna
og flokkanna í öðru máli,
hinu svonefnda herstöðva-
máli, sem vafalaust er það
málið, sem örlagaríkast getur
orðið okkur, sjáum við að
líkt verður upp á teningnum.
All'r flokkar, að Sósíalista-
flokknum einum undanskild-
um, hafa vægast sagt sýnt
mjög blendna afstöðu í því
máli. Það getur engum dulizt,
sem nokkuð hefur kynnt sér
blaðaskrif, og segja má blaða-
þögn, um þetta mál, að inn-
an vébanda flokkanna
þriggja: Framsóknarflokks-
ins, Alþýðuflokksins og Sjálf-
stæðisflokksins, eru að verki
geigvænleg öfl, er róa að bví
öllum árum, bæði leynt og
ljóst, að endurnýjaður verði
eða framlengdur herverndar
samningurinn við Bandaríkin
og þeim látin í té réttindi til
landsafnota hér, til hernaðar
þarfa. Þeir menn, sem beita
sér fyrir þessu, v'rðast gjör-
samlega blindir fyrir því, að
með slíkum ívilnunum við
eitt stórveldi á kostnað ann-
ars, værum við beinlínis að
setja okkur, sem þetta land
byggjum, á oddinn í þeim
heimsveldaátökum, sem hugs
anlegt er að nú séu framund
an. Já, blátt áfram kalla yf-
:‘r okkur fyrstu sprengjurnar,
sem varpað yrði í þeim hild-
arleik. Þeir virðast ekki sjá,
eða vilja sjá, að hver sú
undanlátssemi, er við, í þessu
yrðum stundinni lengur í baki stendur. sé í höndum
tölu fullvalda ríkja í augum, manna, sem eiga annarra en
umheimsins, enda er vitan- ^ ínnlendra hagsmuna að gseta. —*
lega ekki hægt að tala um j Teiur féiagið sjálíslæði landsins
fullveldi þjóðai. sem þolii gefa gtaíað hin mestn hætta a£
annarri þjóð hersetu í landi
sínu á friðartímum.
Eg trúi því vart, að þeir
verði rnargir meðal okkar
íslenzkra sjómanna, sem
kjósa sér það hlutskipti, að
styrkja með atkvæði sínu
kröfur þeirra manna, sem
ekki verður betur séð en
helzt vildu koma okkur sem
fyrst undir stjörnufána
Bandaríkjanna, enda þótt
þar yrði einni stjörnunni
fleira en nú er, sem koma
slíku“.
Hneykslið sem þetta mát
vakti mun hafa leitt tU þess að
farið var að leppa ertenda fjár-
magnið sem að Morgunblaðinu
stóð og koma því í íslenzkar
hendur.
Hitt er staðreynd, að Valtýr
Stefánsson og Jón . Kjartansson
hikuðu ekki við að gerast rit-
stjórar undir stjórn útlends
manns, sem Þorsteinn Gíslason
lýsir af náinni viðkynningu í
Lögréttugreinunum. Sú staðreynd
skyldi í stað þess fána, sem gaeti ef til vill skýrt i.jónustulund
hefur verið tákn okkar Is-
lendiriga, í blíðu og stríðu,
á umliðnum árum.
*
Um þau siðferðislegu áhrif,
sem hersetan hefur til þessa
haft á allt þjóðlíf okkar, ætla
ég ekki að ræða. Þar tala
þessara manna við 'þá erl. valda-
menn, sem farið hafa fram á
afsal islenzkra lar.dsréttinda, er
þeir loka blaði sinu meira að-
segja fyrir fregnum, sem stutt
geta íslenzka málstaðinn.
DANSKUR FRÉT.TARITARI,
heilbrigð.'s- og lögreglu- j sem ferðazt hefur um Þýzkalanrl
skýrslur okkar skýrustu Qg Frakkland að rannsaka maf-
máli og vantar þó .mikið á, Vge]a/lstandið lætur svo uni
að þær segi allt. Þeir, sem ina,p. j-jf Pjóðv.erjar eru að
óska þess, að hér sitji áfiam t]eyja ur hungri, þá eru Frakk-
útlent herlið, óska þess þai ar |n-ullr .,5 liggja i gröfinni í
með, að þjóðin verði undir
þessum áhrifum framvegis.
Eg hef hér örlítið drepið á
tvö langmikilvægustu málin,
sem liggja fyrir við þær kosn
ingar, sem nú fara í hönd.
Þau tvö mál, se.rn þessar kosn
ingar ættu í raun og veru að
snúast um, að mestu. Eg hef
bent á það, að Sósralistaflokk
urinn er eini stjórnmála-
flokkurinn, sem hefur sýnt
algerlega hreina liti í báð-
um þessum málum. Ótrauð-
ur, heill og óskiptur hefur
hann, allt frá byrjun. barizt
með því að setja „::kilyrði“'
eða með öðrum undanbrögð-
um. þegar til íramkvæmda
skal koma.
Á sama hátt heíur Sósíal-
istaflokkurinn, einn allra'
stjórnmálaflokka, barizt harð
vítugri bmáttu gegn livers-
konar landréttir.daafsali til!
framandi þjóða og við þykj-
umst vita það, að á gengi
hans, einmitt við þessar
kosningar, mun það velta,
fyrir þeirri tæknilegu ný- hvort byrjað verður, þegar að
sköpunarhugsjón, er Einar kosningaúrslitum kunnum, að
Olgeirsson bar fram í út-
varpsræðu sinni 11. sept,
1944. Þrátt fyrir hverskyns
semja af okkur sjálfstæði
okkar og fullveldi, eða ekki.
Sjómenn vilja ekkert hik,
hróp, háðsyrði, brigzl og sví- j sleifarlag eða hengilmænu-
virðingar úr herbúðum and-i.hátt í framk^æmd eða skipu-
stæðinganna hefur Sósíalista lagningu þe.rrar risavöxnu
flokkurinn aldrei látið neinn j nýsköpunar, sem nú er haf-
bilbug á sér finna í þessu in.
máli. Við vitum það líka, sjó-
menn'rnir, að nýsköpunina
eigum við því að þakka, að
alþmgismenn sósíalista, svo
on flokkurinn sjálfur, gjörðu
''kyldu sína, enda þekkja
þeir lítt til slíkra „lista“, sem
þeirra að svíkja gefin loforð
Sjómenn vllja Island frjálst
og fullvalda ríki, frjálsa þjóð
í frjálsu landi. Engar her-
stöðvar hér.
Þeir munu því kjósa Sósíá|
istaflokkinn.
Guðm. Giiðviundsson
frá öjeigsfirðip.