Þjóðviljinn - 06.11.1946, Blaðsíða 4

4
ÞJÓÐVILJINN
Miðrvikndagur 6; 'nóv. 1946
þlÓÐVIUINN
Útgeíandi: SameiningarGokkur alþýðu — Sósíalistafiokjcurtan
Ritstjórar: Kristinn E. Andrésson, Sigurður Guðmundsson, áb.
Frétteritstjóri: Jón Bjarnason.
Ritstjórnarskrifstofur: Skólavörðust. 19. Símár 2270 og 7500
(eftir kl. 19.00 einnig 2184).
Afgreiðsla: Skólavörðustig 19, síml 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 6399.
Prentsmiðjusími 2184.
Askriftarverð; kr. 8.00 á mánuði. — Lausasölu 50 aurar
eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
I
Skipnlagning fjármagnsins
í herferð þeirri sem hafin er til að afla stofnlánadeild
sjávarútvegsins fjár, með sölu vaxtabréfa, hafa þegar
unnizt nokkrir sigrar, þó ekki séu liðnir nema fáir dagar
síðan sóknin hófst.
Það hefur reynzt svo, enn sem komið er að minnsta kosti,
að þeir sem svarað hafi kalli nýbyggingarráðs og stofn-
lánadeildarinnar eru ekki auðmennirnir, þeir menn í þjóð-
félaginu sem ráða yfir miklu f jármagni, heldur margir efna-
litlir menn, sem hafa lagt fram fé vegna þeirrar miklu þjóð-
arnauðsynjar, að hægt sé að veita stofnlán til framhald-
andi nýsköpunar í sjávarútveginum.
Sú staðreynd, að gera þurfi sérstakar og óvenjulcgar ráð-
stafanir til að beina fé almennings í sjávarútveginn, sýnir
skýrar §n flest annað það öfugstreymi scm ríkir í f jármál-
um landsins og atvinnuvegum.
Fjármagn landsmanna, óhóflegur hluti þess, hefur á
undanförnum áratugum streymt frá þeim framleiðslugreín-
um, sem bera þjóðfélag Islendinga uppi í ýmsa hliðarfar-
vegi einkum þó í innflutningsverzlunina. Þetta kemur af
því, a. m. k. síðustu áratugina að kaupmannastéttin hefur
haft undirtökin í stórum stjórnmálaflokki, Sjálfstæðis-
flokknum, og notað stjórnmálavald til að skapa sér að-
stöðu til gróða, og sú gróðaaðstaða var látin haldast að
mestu á valdatímum Framsóknar- og Alþýðuflokksins.
Aðalatvinnuvegur þjóðarinnar, sjávarútvegurinn hefur
löngum verið olnbogabarn stjórnarvaldanna. Það hefur
oftastnær verið áhætta að leggja fé í útgerð, og í seinni
tíð hafa íslenzkir auðmenn fremur kosið að velta sér í ó-
hófsgróða heildsalastéttarinnar, okurvöxtum svarta pen-
ingamarkaðsins og byggingum skrauthýsa fyrir fjölskyld-
ur sínar, en leggja fé í þá atvinnuvegi, sem þjóðinni er lífs-
nauðsyn að blómgist.
Með nýsköpuninni var farið inn á þá braut að stjórnar-
völd landsins beindu vitandi vits verulegu f jármagni til
þeirra atvinnugreina, sem þjóðarheill og velmegun byggist
á. — Með nýsköpun atvinnulífsins er byrjað á miklu verki.
Þar hefur þegar áunnizt mikið, en þó er enn meira eftir ó-
unnið og þjóðarnauðsyn að áfram verði haldið á þeirri
braut.
En þannig hefur verið á málum haldið að fjárhagshlið
nýsköpunarinnar hefur bilað, og er það vafalaust fram-
kvæmdinni að kenna að verulegu leyti, en hitt mun þó að-
alatriðið, að í byrjun nýsköpunarinnar hafi ekki verið geng-
ið nógu langt í því að skipuléggja fjármagn þjóðarinnar,
gera ráðstafanir sem afstýrðu því að hægt sé áð verja
jniklum hluta þjóðarauðsins að geðþótta ábyrgðarlausra
auðkýfinga, með þeim tillitum einum, að f jármagnið haldi
áfram að hlaða utan á sig bfsagróða handa fámennum
hóp f járplógsmanna.
Skipulagning fjármagnsins, þannig að þjóðartekjurnar
streymi til mikilvægustu atvinnuveganna, að fjármunum
þjóðarinnar verði fyrst og fremst varið með tilliti til þarfa
og velmegunar þjóðarheildarinnar, er úrlausnarefni, sem
verða mun efst á dagskrá í stjómmálum Islendinga næstu
árin, og viðunandi lausn þesa er skilyrði fyrir því að ný-
sköpun atvinnulífsins geti haldið áfranx og orðið sú bylting
í atvinnuháttum, sem alþýðan. ætlast til.
OF MARGIR TÓNLEIKAR
FARA FRAM HJÁ HLUST
ENDUM ÚTVARPSINS.
„H. G.“ í Vestmannaeyjum hef
ur sent mér eftirfarandi bréf,
sem fjallar um flutning útvarps
ins á konsertum merkra lista-
manna:
„Eg sé að einhver lesandi Ut-
varpstíðinda þakkar útvarpsráði
fyrir það, að útvarpað var kon-j
sertum Busch’s og Serkins,
Maríu Markan og Karlakórs
Reykjavi'kur.
Mér finnst ekki, að þetta sé
sérlega þakkarvert. Er ekki æt1 -
azt til, að ríkisútvarpið eigi að
vera menni'ngarstofnun allra
landsmanna?
Nei, þetta áminnzta útvarp var
sjálf'sagt. Það hafa alltof margir
tónleikar farið fram hjá hlust-
endum útvarpsins, þó svo færi
ekki um þessa.
Við, hlustendur utan Reykja
víkur, höfum nógu oft orðið að
sætta okkur við „reykinn af
réttunum“, eins og einn fyrir-
lesari komst að orði um dag-
inn, þótt hækkandi sé gjaldið fyr
ir hið mjög svo misjafna út-
varpsefni. Veitir sannariega
ekki af að „nýtt blóð“ komi í
hið vísa útvarpsráð, en ekki tel
ég að öllu viturregt, að velja það
um of eftir pólitískum Íit.
Þó held ég, að oftastnær hafi
valið tekizt vonum betur, og
svo hafi enn farið, að því er
aðra snertir en fulltrúa Alþýðu-
flokk'sins, sem er ekki maður
andlega heilbrigðum, a. m. k
eftir skrifum hans að dæma.
HVAÐ UM EINAR
KRIST JÁN SSON ?
„En meðal annara orða: —
Hrvers vegna var hvorki útvarp-
að neinu „ljóðakvöldi" Einars
Kristjánssonar né „Winterreise"?
Þegar einn allra vinsælasti
söngvari íslands kemur heim
snögga ferð, eftir margra ára
útivist, þá gefst aðeins nokkr-
um hluta Reykvíkinga tækifæri
til að hiusta á hann.
Var ekki unnt að ná samkomu .
lagi við söngvarann um að
syngja í útvarpið?
Sé svo, hefur útivarpsráð gilda
afsökun, hafi það gert lista-
manninum sæmileg boð, annars
ekki.
En hafi Einar Kristjánsson
ekki gefið kost á að syngja í
útvarpið, þá er það aðdáendum
söngvarans og tónmenntar í land
inu mikil vonibrigði.
H.G.“
í tilefni þessa bréfs hringdi ég
á skrifst. útvarpsdagskrárinnar
og fékk þær upplýsingar, að Einar
Kristj’ártsson hefði verið beðin i
að syngja inn á plötur fyrir út-
varpið, skömmu áður en hann
fór utan, en hann hafði fær/.t
undan því sökum þess að rödd
hans væri ekki í fullkomnu lagi,
vegna einhvers lasleika. Hins-
vegar kvaðst hann mundu
syngja í útvarpið, strax og hann
kæmi aftur úr utanförinni, en
það verður að Mkindum ein-
hverntima í janúar næstkom-
andi.
STRÆTIS V AGN AR OG
TAUGARNAR I
REYKVÍKINGUM.
Þá hef ég fengið tvö bréf um
strætisvagnana. Annar bréfritar-
inn skammast yfir því, að svo
mikill hávaði stafi af þessum
farartækjum, að maður geti eig-
inléga elcki rætt við kunn-
ingja sina á götum úti nema
með því að öskra hástöfum, þeg
ar eitt'hvei-t stræti'svagna-„garg-
anið“ fari framhjá. Hann telur
þetta með öllu óþcilandi og krefst
þess að kyrrð og friðsæld í bæn-
um okkar sé aukin til stórr i
muna með því að þaggað sé nið
ur í hinum „trylltu og ofsa-
fengnu strætisvögnuim.“ ■— Þetla
telur hann að hægt sé að gera
með því að ganga vel frá hljóð-
dunkum strætisvagnamótoranna,
eða þá með því að fá alveg í þá
nýja mótora. ,,Því eins og mál-
um er nú komið má með sanni
segja, að taugum Reykvikinga
stafi mikiil hætta af mótorum
strætisvagnanna", segir hann.
Eg þykist vita, að margir mun’
Framh. á 6. síðu.
BarMaleikveSSfrmlp
Framh. af 3. síðu
Nýir vellir í Austur-
bænum
Næsti áiangi var autt
svæði við Boilagötu og Gunn
arsbraut. Þenna stað hafði
Sigurður ; hernumið“ undir
bráðabirgðalevkvöll í sumar
og sett þar npp 6 rólur- ..Eg
ætla líka að láta þarna tvo
sandka'ssa," sagði hann.
Þá komum við á Húxe gs-
völlinn, sem er við Háteigs-
veginn. Völlur þessi er nú
langt til fullgerður, komnar
4 rólur og fjórir sand'kassar,
eiga að bætast við 2 rólur og
fleiri ný leiktæki.
Rauðarárstígsvöllurinn er
að ýmsu leyti hlýlegastur. —
Hann er að husabaki í þrí-
hyrningnum sem myndaðist
við Rauðarárstíg, Skúlagótu
og Laugaveg. Það er stcr
völlur. 7 róluv- 4 stórir sand-
kassar og grasvöllur til fót-
'boltaæfinga-
Kleppsholtið
Nú tók Sigurður stefnu
inn í Kleppsholt.
,,En Höfðavöllurinn, mað-
ur, sem okkur blaðamönnum
var sagt hér á árunum að
fcryrjað væri á. Ætlarðu ekki
að sýna mér harm?*‘ .
„Hann er enginn, og verð-
ur víst aldrei á þeim stað í
hverfinu,“ svaraði Sigurður
stuttur í spuna.
„Nú, var þetta þá lýgi?“
„Nei, það var ræst fram og
ég teiknaði hann, — en svo
var bara ákveðið að þar
skyldi vera eitthvað annað “
Við Sunnut'org á Klepps-
hiolti hefur Sigurður sett upp
bráðabirgðaleikvöll :með 4
róluim og 2 sandkö’ssum. Ann
ar bráðabirgðaleikvöllurinn
með 4 rólum og 3 sandköss-
um er við Kambsveginn■
Báðir þessir bráðabirgða-
leikvellir eru ógirtir og mun
^ allt 1 óvissu enn um framtíð-
arskipun þeirra.
Kleppsholtsbyggðin hefur
stækkað mjög síðustu árin.
Mælt hefur verið fyrir mörg
um nýjum götum ög bygg-
ingar sáðar hafnar. — Von-
andi kemur það eikki upp úr
kafinu að börnunum hafi ver
ið gleymt við skipulagningu
þessa nýja bæjarhluta.
Aðeins upphaf þess sem
þarf að verða
Af framanrituðu sést að
.rneira hefur verið gert í leik
vallaméhmum á s. 1. sumri
en nokkru sinni áður- Það er
árangurinn af því að bæjar-
stjórnarmeiri'hlutinn hefur
nú loks byrjað undanhald
undan margendurteknum
kröfum ’sósíalista í þessu
máli, og þar með gefið áhuga
söínum starfsmanni nokkurt
svigrúm til fram'kvæmda.
í sumar hefur verið kormð
upp 7 nýjum völlum (þótt
nokkrir séu enn á byrjunar-
stiginu), en fram að þeim
tíma að Reykjavíkurbær hélt
hátíðlegt 160 ára afimæli sitt
og taldi yfir 48 þús. íbúa,
hafði hún ekki eignazt nerr.a
5 leikvelli. Og venjulega hsf-
ur tekið mörg ár að ljúka
við 1 völl.
En þetta er aðeins byrj-
un þess sem þarf að fram-
kvæma. í stórum bæjarhlut-
um eiga börnin enn ekkert
athvarf til leika annað en
götuna. — Stundum hefur
því verið bori'ð við að eigi
væri tími til leikvallagerðar
vegna annarra framkvæmda-
Sú stjórnarstefna sem ekk:
hefur fé né tíma til þess að
sjó æskunni, sem- borgina á
að erfa, fyrir sjálfsögðustu
hlutum, hún er illa á vegi
stödd.
Það er bæjarbúa sjólfra að
sjó til þess að haldið verði
ófram á þeirri braut sem haf
in var í sumar.
J. B.