Þjóðviljinn - 17.05.1949, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 17. maí 1949. ÞJÓÐVIUINN 5
Sigurbjörn Ketilsson:
Oskað svars frá ungum Sjálfstæðismanni
Á hinum síðustu og verstu
tímum hafa ýmsir siðameistar-
ar borið í brjósti allmikinn ugg
út af siðferði ungu kynslóðar-
innar í landinu..
Það er að vísu gömul saga,
en þó ávalt ný. Venjulega
hljóma þessar óttasle-gnu radd-
ir úr hópi hinna eldri, en æsk-
an sjálf heldur því fram af
sínu alkunna yfirlæti, að allt
sé í lagi, og fullyrðir með til-
litsleysi hins uaga, að gallarnir
séu þó a.m.k. arfur frá feðrun-
um, siðum þeirra og áhrifum
ásamt uppeldisskilyrðum. Siða-
postular þeir, sem taka hlut-
verk sitt alvarlega, reyna að
jafnaði að benda á einhverjar
orsakir spillingarinnar og benda
á ráð til úrbóta. Ein slík rödd
kveður sér hljóðs í æskulýðs-
síðu Mbl. sunnudaginn 8.þ.m.,
þar sem þetta tvennskonar
hlutverk siðameistarans er tek-
ið alvarlegum tökum, bent á
hinar raunverulegu orsakir og
ráð gefin, sem reynast eiga ó-
brigðul. Orsök spillingarinnar
er að dómi hins unga $jálf-
stæðismanns augljós: áhrif só-
síalista í kennarastétt landsins.
En þá stétt eiga þeir að hafa
litið sérstöku girndarauga, þar
hafa þeir reynt að troða sér
inn eftir megni, dæmi kváðu
jafnvel fyrirfinnast til þess, að
slíkir menn hafi verið kostaðir
til kennaranáms. IJ’r kennara-
stólunum er síðán sáð spillingar
fræinu, sem ber ríkulegan ávöxt
í athöfnum eins og þeim að
hafa gaman af að sprengja upp
hús og fólk, kasta grjóti í
brothætt efni, velta um bifreið-
um Q.fl. o.fl.
Þar sem oz'sc-k spillingarinn-
ar er svo augljós, er ráðið til
úrbóta jafn einfalt: að hreinsa
til innan stéttarinnar, reka alla
slíka sýkilbera frá störfum
tafarlaust, og manni skilst helzt
að fyrir höf. vaki að bera á
sínum tíma fram tillögu um
stofnun nefndar til að rann-
saka óíslenzkt atferli kennara
eftir fyrirmynd að westan sem
úrskurðardómstóls á þessu sviði
hinnar menningarlegu baráttu.
Þó undarlegt megi virðast, ótt-
ast tillöguhöfundur mjög að
lagalegar sakir muni ekki fyrir-
finnast til að svipta þessa
hættulegu menn störfum. Sama
blað Mbl. óttast einnig að ekki
sé hægt að fá dóm felldan yfir
einn guðfræðipróf. háskólans,
enda þótt hann eigi aðalsökina
að blaðsins dómi á sögulegu
grjótkasti 30. marz s.l. Það
virðist sem sé alveg vanta
paragraf í íslenzka löggjöf um
það, að saknæmt sé að kenna
mönnum að kasta grjóti í frið-
samt fólk, gera tilraunir til að
sprengja upp hús o.s.frv.
En fram hjá þessu er auð-
velt að sigla að því er kennara
snertir álítur æ3kumaðurinn
hugsjónaríki Mbl., borga hin-
um burtreknu laun áfram, þó
þeir séu leystir frá störfum.
Mildari refsiaðferð við stór-
hættulega glæpamenn er erfitt
að hugsa sér. Bersýnilega er
hér á ferðinni hugsjónaauð-
ugur mannvinur, sem gaman
er að eíga orðastað við.
Þó verður ekki annað sagt
en mikið sé í húfi: „aldagömul
verðmæti íslenzku þjóðarinnar,
siðferðisgrundvöllur hennar, trú
hennar og drenglyndi, saga
hennar og menning!" Til þess
að rífa allar þessar fornu
dyggðir niður er beitt þeirri að-
ferð við kennslu ,,að æfa þurrt
námið en algerlega gengið fram
hjá tilfinningum hjartans“. Þá
eru börnunum innrættar „við-
sjár og hatur í stað samúðar“.
Sem mótleik gegn þessum
hættulegu kenningum og niður-
rifi tilfinninga hjartans skal
prédika frjálsa samkeppni,
kristindóm og ágæti auðsöfn-
unar einstaklinga. Verður ekki
séð af þessari ágætu grein
hver þessara dj'ggða skal skipa
efsta sætið.
Þar sem greinarhöf. hlýtur
að hafa krufið þessi mál alvar-
lega til mergjar, stefnu hinnar
frjálsu samkeppni og einkaauð-
söfnun annarsvegar og tekizt
að heimfæra þá stefnu undir
anda kristindómsins og svo
hinsvegar stefnu sósíalismans,
stefnu samhjálpar og sameign-
ar landsins barna á landi og
helztu framleiðslutækjum, væri
mjög fróðlegt, ef hann vildi
rökstyðja það mál sitt skýrar
en gert er í umræddri grein
hans. Honum til aðstoðar við
þá greinargerð vildi ég leyfa
mér að benda honum á nokkur
atriði í boðskap kristninnar.
Þegar Jóhannes skírari boðaði
komu guðsríkis og fólkið spurði
hann, hvað það ætti að gera
til undirbúnings komu þess,
svaraði Jóh.: Sá sem hefur
tvo kirtla, gefi þeim, sem engan
hefur, og sá, sem matföng hef-
ur, geri eins. Nú vil ég spyrja
hina ungu $jálfstæðishetju: Var
Jóhannes að prédika samkeppn’
um lífsgæðin eða var hann að
prédika sameign eða var hann
kannski bara ótíndur kommún-
isti?
Dreifing lífsverðmætanna,
lífsnauðsynjanna var að hans
dómi undirstöðuatriðið til þess
að kenna mönnum frumatriði
skyldnanna i guðsríkinu.
Hvað mundi nú þessi ungi
$jálfstæðismaður segja, ef
kennari, sem aðhj'lltist sósíal-
isma, leggði út af orðum Jó-
hannesar og vildi tala til til-
finninga hjartans á þessa leið:
Sá sem hefir yfir að ráða stóru,
rúmgóðu og heilnæmu húsi,
hann er ekki kristinn í verki
nema hann bjóðist til þess að
veita hússkjól með sér þeim,
setn býr í rakri, kaldri og sól-
arlítilli kjallaraíbúð, skúrkumb-
alda eða bara einföldum her-
mannaskála. Eða hvað áliti
greinarhöf. Mgbl. um þann
kennara, sem benti á harðýðgi
og miskunnarleysi auðugs hús-
eiganda, sem ár eftir ár aug-
lýsir í Mgbl. á þessa leið: Barn-
laus hjón geta fengið húsnæði.
Væri það ekki að tala til til-
finninga hjartans að benda á,
að það sé miskunnarleysi að
horfa á fátæk börn hírast í
heilsuspillandi íbúð og hafa e.
t. v. ónóga og miður holla fæðu
þar að auki, án þess að gera
raunhæfar aðgerðir til úrbóta
á þessu ástandi?
En hvort túlkaði það betur
stefnu sósíalista eða $jálfstæðis
manna ?
Minnumst þess að Kristur
sagði sjálfur um hina auðugu:
Auðveldara er fyrir úlfalda að
ganga gegnum nálarauga en rík
an mann að ganga inn í guðsríki.
Við skulum taka kristindóminn
alvarlega ungi $jálfstæðismaður
og gera okkur grein fyrir, hvað
þetta þýðir. Einkaauðsöfnun er
stórhættuleg andlegri velferð
mannsins Þið $jálfstæðismenn
teljið hana nauðsynlega til vel-
farnaðar þjóðinni, líka andlega
séð, því ekki gleymið þið því,
að maðurinn lifir ekki á einu
saman brauði. Og að berjast á
móti henni og prédika kenning-
ar Jóhannesar skírara og
Jesú Krists (sbr. ráðleggingar
hans til unga mannsins ríka:
Far þú og sel allar eigur þínar
og gef fátækum), það teljið þið
til glæpa og niðurrifs allra fag-
urra dyggða. Það er auðvelt að
fullyrða hvað sem er, en komið
þið bara með rök, grundvölluð
á kenningu Krists, fyrst þið
þykizt standa svo föstum fótum
á þeim grundvelli umfram aðra
menn.
Kristur sagði líka: Allt það,
sem þig viljið að aðrir menn
gjöri yður, það skuluð þér og
þeim gjöra, því þetta er lögmál-
ið og spámennirnir. Með öðrum
orðum, kjarni alls raunverulegs
kristindóms. Eg gerk ekki ráð
fyrir að umræddur ungur $jálf-
stæðismaður hafi löngun til að
liorfa á börn sín líða skort,
hungur, ldæðlej'si eða alast upp
við óhollt húsnæði.
Úr því hann ekki kýs þetta
sjálfum sér og sínum til handa,
getur hann ekki horft á aðra
líða slíkan skort, án þess að
beita öllum sínum kröftum til
bóta á þessu ástandi? Hann
hyggst sjálfsagt vinna það kær-
leiksríka verk undir merkjum
Sjálfstæðisflokksins.
Þá vil ég leyfa mér að spyrja
hann, í þeirri von að fá rök-
stutt svar: Hvaða tillögu-hefur
$jálfstæðisflokkurinn beitt sér
fyrir til þess að ráða bót á t. d.
húsnæðisskorti fátækra manna
,í fortíð og nútíð, og þá náttúr-
lega orðið þar að etja við and-
stöðu okkar sósíalista, hinna ó-
kristnu og tilfinningalausu ?
Kristur sagði: Verður er verka-
maðurinn launanna. Hefur $jálf
stæðisflokkurinn barizt fyrir
rétti hins vinnandi manns til
mannsæmandi launa gegn and-
stöðu sósíalista?
Á hvaða grundvelli starfaði
hinn fyrsti kristni söfnuður?
Enginn taldi neitt vera sitt en
állt sameiginlegt. Hinir fyrstu
lærisveinar hafa vissulega, tekið
kristindóminn eins alvarlega og
ungir $jálfstæðismenn í höfuð-
borg íslands gera nú, óg erigu
verri skilyrði haft til að skilja
inntak hans. En þeir höfðust
ólíkt að í störfum og fram-
kvæmd. Lærisveinarnir höfðu
sameign allra á verðmætum til
lífsviðurværis, ungir $jálfstæðis
menn boða baráttu um þau sem
einskonar kjarna krístindóms-
ins, auðsöfnun fárra, örbirgð
margra. Við sósíalistar boðum
samhjálp fjöldans, afnám for-
réttinda, sameign lífsverðmæt-
anna og teljum það alls ekki
fjarri raunverulegum kristin-
dómi. Von er þó ungum $jálf-
stæðismönnum blöskri sú
stefna, þar sem þeir telja sig
sjálfkjörna arftaka Krists hér
á jörð í hegðun og hugarfari.
Vei yður, þér hræsnarar.
Kórarnir. voru Karlakór Ak-
ureyrar, Kvennakór Slysavarna
félagsins og 75 manna bland-
aður kór, einsöngvarar voru
Helga Jónsdóttir og Jóhann
Konráðsson.
Að löknum tónleikunum
hylltu áheyrendur tónskáldið
og Þorsteinn M. Jónsson, for-
seti bæjarstjórnar flutti ræðu
þar sem honum fórust m. a. svo
orð:
„Þegar Áskelí kom til þessa
bæjar var hann fátækur af ver-
aldlegum auði, og af þeim auði
er hann fátækur enn. En hann
kom samt ekki hingað sem fá-
tækur maður, því að hann átti
andans auð. Af andlegum auði
var hann flestum ríkari. Og
þótt hann hafi jafnan miðlað
samborgurum sínum af þeim
auði, þá hefur þessi auður hans
aukizt ár frá ári, og af honum
hefur hann aldrei verið ríkari
en nú, þegar hann er sextugur
Það var talið virðulegt starf
að vera barnakennari hér á
landi, segir æskulýðssíða Mbl.
og gefur síðan þá lýsingu á
störfum fjölda kennara, sem
drepið var á í upphafi þessa
máls. Það hefur einnig verið
talið vandasamt verk og erfitt
og ekki talið veita af að allir
aðilar, foreldrar og kennarar
mættust þar með gagnkvæmum
skilningi.
Aðalblað $jálfstæðisflokksins
og útbreiddasta blað landsins,
hefur stimplað stóran hóp kenn°
ara sem einskonar glæpamenn,
er svipta beri störfum tafar-
laust. Séu þeir foreldrar til, sem
taka þennan málflutning alvar-
lega, og ekki er loku fyrir það
skotið að svo kunni að reynast,
þá minnkar a. m. k. ekki vand-
inn við starfið og ólíklegt að
meiri árangur fáist. Ef foreldr-
ar fara að líta á kennara barna
sinna sem óbótamenn, er sannar
lega alvara á ferðum. Þar fer
að verða ískyggilega mikill
vandi á ferðum hjá kennurum
að sneiða hjá glæpamannsheit-
inu. Það má með sanni segja,
að margir eru nú þegar grunað-
ir á hinum ólíklegustu stöðum
sem hæfir til þess að öðlast góð
ar nafnbætur af þessu tagi.
Hagsmunabarátta verka
manna hefur verið orðuð við
glæpi og nú kemur upp úr kaf-
inu að mikill hluti kennarastétt
arinnar er haldinn glæpaástríðu
í ríkum mæli. Von er þó sitt
hvað gangi úrskeiðis í þjóðfé-
laginu, þegar þannig er í pott-
inn búið.
M.s. Droiming
Alexandrine
fer til Færeyja og Kaupmanna-
hafnar 26. þ. m. Pantaðir far-
seðlar óskast sóttir fyrir kl. 5 í
dag, annars seldir öðrum. Til-
kynningar um vörur komi sem
fyrst.
SKIPAAFGREIÐSLA
JES ZIMSEN.
ERLENDLR PÉTÚRSSON.
Afmælistónleikar Áskels Snorrason-
ar tónskálds á Akurevri
Afmælistónleikar í tilefni af sextugsafmæli Áskels Snorra-
sonar tónskálds og söngstjóra voru haldnir á Akureyri föstu-
daginn 6. þ. m. og endurteknir í s.l. vikú.
Voru þar einnig flutt tónverk eftir Áskel sjálfan og stjóra-
aði hann sjálfur kórunum er verk hans fluttu.
. !«s83»