Þjóðviljinn - 30.04.1950, Blaðsíða 3

Sunnudagur 30. apríl 1950.
ÞJÓÐVILJINN
3
i

Það er roeginverkefni ís-
lendinga í alþjóðaviðskipt-
um að draga fisk úr sjó og
gera úr honum girnilega
vöru handa útlendingum.
Að þessu meginverkefni
hníga athafnir þjóðarinnar
að mjög verulegu leyti. I
samræmi við það notuðu Is-
lendingar þá fjármuni sem
þeim áskotnuðust á styrj-
aldarárunum til að endur-
bæta framleiðsluhætti sína,
koma íér upp nýjum báta-
flota, nýjum togurum og
nýjum verksmiðjum i landi,
þannig að nú getur þjóðin
sinnt meginverkefni sínu á
betri og hagkvæmari hátt
en nokkru sinni fyrr. Og
flotinn er hagnýttur af
kappi og atorku, í sjómanna
stétt veljast hraustir og ó-
sérhlífnir menn sem ósjaid-
an horfast í augu við dauð-
ann í starfi sínu, en þegar
aflinn kemur á land er úr
honum unnið með beztu
tækni sem vöi er á. Tjr
bátafiskinum eru t.d. gerð
hraðfryst flök, mjög vönduð
vara, sem búið er um á hug- *
vitssamlegan hátt til þess aó
gæðin rýrni sem minnst við
geymslu og flutning. Jafn-
framt eru gerðar ýmsar
þjóðfélagslegar ráðstafanir
til að tryggja áframhald
þessarar starfsemi, Alþingi
situr á rökstólum, það eru
lagðir á skattar og breytt
um skráningu gengisins. En
þjóðin öll að heita má tek-
ur beinan og óbeinan þátt i
þessari starfsemi, að draga
fisk úr sjó og gera úr hon-
um girnilega vöru handa út-
lendingum. Og með saroeig-
inlegu átaki þjóðarinnar
voru á síðasta ári framieidd
og seld um 30.000 tonn af
hinum vönduðu hraðfrystu
flökum, svo að eitt dæmi
sé nefnt.
★

kapítalismans

1
.
:

Þetta eru ekki jöklafarar að klífa efsta tímlinn, heídur yerka-
menn á bandarísku baðmullarf jalli. „Offramleiðslan" af baffm-
uíl í Bandarikjunum samsvarar nú 54 kjólum handa hverjum
kvenmanni þar I landi.
Það var á síðasta ári. En
fyrir nokkrum dögum bár-
ust þjóðinni þær fregnir að
nú hefðu Bretar tekið 20.000
tcnn af freðfiskframleiðslu.
síðasta árs og hent þeim í
fiskimjölsverksmiðjur, þar
sem hingað til hefur verið
unnið úr beinum og úrgangi.
Á þann hátt hefur í einni
svipan verið tortímt verð-
mætum sem nema um 100
milljónum islenzkra króna.
Þannig heíur umsvifalaust
verið eyðilagður verulegur
hluti af þeim árangri sem
íslenzka þjóðin náði með
starfi sínu á síðasta ári. Til
þesi-a haía sjómenn okkar
þá barizt, til þessa var aflað
hinr.ar nýju og fullkomnu
tækni, tii þessa hefur verið
sveitzt á Alþingi idð að
finna úrræði og bjargráð,
slíkur varð þá hinn endan-
legi árangur af önn íslenzku
þjóðarinnar í eitt ár. Líkist
það ekki einna mest sögunni
um þá vitíirringa sem dag-
langi haraast við að moka
sandi í botnlausa tunnu?
'A'
En þetta er aðein.s Htið
brot úr stórri mynd, þótt
það hljóti að vera okkur
sérstaklega hugleikið af
skiljanlegum ástæðum. Við
höfum komizt í kynni við
annað brot sömu myndar,
einnig þessa siðustu daga.
Um sama leyti og verið er
að eyðileggja freðfiskinn
okkar úti í Bretlandi eru
flutt hingað til lands 1000
tonn af kartöflum úr eyði-
leggingarhaugum Banda-
ríkjanna. Og þessar kartöfl-
ur eru einskomar sárabót
fyrir freðfiskinn; við get-
um ekki lengur selt hina.
ágætu framleiðslu okkar en
fáum í staðinn kartöflur að
gjöf. „Yðar góðvild vill held-
ur láta kónginn kaupa þe:su
fólki hallæriskorn. en lofa^
því að draga íislta ?“ segir
Arnas Arnæus í Islands-
klukkunni.
Fyrir nokkru tefldu Reykvík
ingar símskákir við Akureyr-
inga og unnu Reykvíkingar sig
ur eins og við mátti búast. Þar
gerðust meðal annars þau tíð-
indi að einn Reykjavíkur-
manna vann skák sína í 13
leikjum, en svo stuttar skákir
eru sjaldgæfar þegar jafngóð-
ir taflmenn og þeir sem hér
voru að eiga hlut að verki. Það
var Einar Þorvaldsson, sem
skákina vann, en við hann
munu flestir þeir kanoast, sem
gaman hafa af skák-. Emar
kom fram á.- sjónarsviðið sem
skákmaður um svipað leyti og
þeir Ásmundur Ásgeirsson. Pg
Jón .Guðmundsson. Hann varð
Islandsmeistari ánð 1928, þá
mjög ungur og hefur eíðan
verið einn -af beztu taflmönn-
um okkar. Hann heíur ekki
verið virkur skákmaður nokk-
ur pndanfarin ár og mun þessi
skák vera fyrsta kappskákin
sem hann teflir síðan 1945.
Já, hiff' dásamlega vest-
ræna skipulag frelsisins
hefur blessunarríkari afleið-
ingar með hverjum degi sem
líður. I Bandaríkjunum eru
ekki aðeins kartöflufjöll,
heldur er þar nú torfundin
sú vörutegund sem ekki
Eínar Þoirvaldsson Reykjavík.
Jón Ingimarsson Akureyri.
Teílt á 6. borði i símskákum
mijll.i Reykjavíkur og Akureýr-
ar a’ðíaranótt 23, apríl.
1. e2—«4 ’ e7—e-5
•2. BíT—c4
Þessi ’leikur sýnir þegar, að
Einar eetíar að :- forðast þær
brkutir, sem mest eru troðnar
í tafibyrjun.
2. ----- RgS—f6
3. Rbl—e3
Þéir',- sém vilja hindra næsta
leik svarts, geta leikið hér
d2-- -(13. ... . . • . -
3.------
Þessi leikur er talinn ’ bezth
svarið. Fórnin. . er gerfifóro,
drepi hvítur riddarann,. vinnur
svartur • mapninn aftur með
hleðst upp í eyðilegging-
arhauga. í „offram-
leiðslu“fjöllunum eru nú t.
d. 4 milljópir baðmullar-
sekkja, 7000 milljónir lítra
af hveiti, 404 milljónir
punda af línolíu, meira en
100 milljónir punda af
smjöri, 50 milljónir punda
af osti, 76 milljónir punda
af eggjadufti, eða sem svar-
ar innihaldi 2500 mihjdna
af eggjum o.s.frv. o.s.frv.
Verðmæti þessara eyðilegg-
ingarhauga er nú talið nema
um 4 mihjörðum dollara —
66.000.000.000.00 íslenzkra
króna.
Á borðinu fyrir framan
mig liggur bandaríska tíma-
ritið Life, marzheftið í ár.
Þar er grein um þennan
blessunarríka árangur kapit-
alismans, þar sem hinum ó-
skynjanlegu tölum og núll-
um er breytt í skiljanlegar
stærðir. Þar segir að í eyði-
leggingarfjöllum Bandaríkj-
anna sé:
„Nægilegt hveiti til að
baka 12 brauð handa sér-
hverjum karli, konu og
barni í öllum heiminum.
Nægilegur mais til aó
fulinægja öllum þörfum
Bandaríkjanna í næstu íimm
ár.
Nægilegt smjör ti] að
baka afmælistertur handa
sérhverju baroi í Bandaríkj
unum undir 15 ára aldri í
næstu 10 ár.
Nægileg baðmull ti] að
gera. 54 morgunkjóla handa
sórhverjum kvenmanni í
Bandaríkjimum,
Nægilegar sveskjur i
morgungraut hanaa öllum
þingmönnum Bandaríkj-
anna þar til í september ár-
ið 3239“.
Og greinarhöfundur heid-
ur áfraxn að telja upp ,yof-
framleiðslu“vörurnar: J\ið-
ursoðin mjólk, kalkúixar,
baunir, sojabaunir, ostur, ull,
hrísgrjón, línolía o.s.frv.
d7—d5. Auk leiksins sem Ein-
ar velur koma til greina 4.
Bxf7f Kxf7 5. Rxe4 d5 6. Df3f
Kg8 7. Rg5 Dd7! (en ,ekki
Dxg5! Dxd5f og mátar) og
svartur stendur öllu betur
vegna miðpeðanna, og 4. Dh5
Rd6, sem er talið leiða til stöðu
sem hvorugum hallast í vil.
4. Rgl—i3
Hér er um reglulega fórn,
að ræða því að svartur getur
haldið peðinu: 4. Rxc3 5. dxc3
f6 (þetta er nauðsynlegt, því
að ef d6 þá Rg5) 6. Rh4 g6
(þetta verður heldur ekki um-
flúið, því að svartur ógnar með
Dh5+), Hvítur hrókar nú og
leikur síðar f4. Hann hefur þá
stöðu sem vænleg .er til sóknar.
4.----- Re4—f6
Svartur hafnar áhættunni.
Hið bandaríska blað fórn-
ar síðan höndum í algeru
ráðleysi: „Aðeins geymslu-
kostnaður matvælanna nem-
ur um 4 milljónum króna á
dag, eða um 1500 milljón-
um króna á ári. Rikisstjórn
in getur ekki kastað vörun-
um á bandarískan markað
án þess að verðið fari niður
fyrir það lágmark; sem
bændum er nauðsynlegt.
Hún getur ekki selt vör-
urnar erlendis vegna þezs
að verðið á flestum banda-
rískum landbúnaðarafurðum
er of hátt, og erlendis er
auk þess dollaraskortur.
Hún getur í rauninni ekkert
gert — annað en horft á
birgðirnar vaxa og talið
þær við og við til að fylgj-
ast með því hversu illa sé
komið“.
★
Á sama tíma. cg „offram-
Ieiðs]an“ er að kæfa allt
færist skorturinn í aukana
með hverjum degi. Atvinnu-
leysingunum fjölgar, þeir
nema nú meira en 40 milljón
um í auðvaldsheiminum, fá-
tæktin verður æ sárari,
hungur verður æ fleirum að
aldurtila. Kaupgetan minnk-
ar, eyðingarhaugarnir vaxa
cg það er ekki hægt að
setja neyzluvörurnar á
markaðinn, því þá mjmdi
verðið lækka evo framleið-
endur færu á vonarvöl!
Svo alger og frumstæð er
nú' sjálfhelda hins kapít-
aliska. skipulags. Og hin
íim voldugu drottnurum
þess skipulags munu finn-
ast það lítil tíðindi þótt
140.000 sálir, á atómstöð
norður við heimskautsbaug
fái ekki lengur rækt það
verkefni sitt að draga fisk
úr sjó og gera úr honum
girailega vöru handa útlend-
ingum.

Til greina kom auk þess er áð-
an var nefnt 4. — Rd6. Hvítur*
er þá neyddur til að fórna peð
inu, ef hann vill fá einhverjar
flækjur, þvi að eftir 5. Rxe5
De7 6. De2 Rxc4 og drottninga,
kaup hefur svartur lítið að ótt
ast. Þess vegna 5. Bb3 e4 6-
Rd4. En riddarinn stendur illa
á d6 og hvitur fær spil fyrir
peðið eða vinnur það jafnvei
aftur. Val svarts verður þvi
að teljast hið forsjálasta.
5. Rf3xe5 d7—(15
6. Bc4—b3 Bf8—d®
7. d2—d4 • c7—c6
8. Bcl—g5 Rb8—(17
9. 0—0
Hið eina, sem bvítur geturr
talið sér til tekna eftir byrjun-
ina, er framvörðurmn, riddar-
“ -ngts ‘i v, pivquroj^