Þjóðviljinn - 23.07.1950, Blaðsíða 6

^ÞJÓSÍVLLJIKN

Sunnudagur 23. júli 1950.
Shah
Ritstjóri: GUÐMUNDUR ARNLAUGSSON
STÓKMEISTAKAMÓTIÐ
I BUDAPEST.
Boleslaf skí 12
Bronsteia 12
Smysloff 10
Keres 9‘/2
Najdorf 9
Kotoff 8l/2
Stáhlberg 8
Flohr 7
! Lilienthal 7 .
Szabo 7
Á skákþinginu í Búdapest
fékkst ekki svar við þeirri
spurningu, hver tefla skuli um
heimsmeistaratignina við Bot-
winnik á næsta ári. Lengstum
leit út fyrir að Boleslafskí
mundi sigra; þegar tvær um-
ferðir voru eftir, var hann heil-
um vinning ofan við Bronstein.
En Bronstein tók snarpan loka-
sprett og náði honum.
Stáhlberg hefur ritað um þing
ið í sænska skákblaðið. Hann
telur að Coleslafskí hafi teflt
ðruggast, og hafi aldrei kom-
izt í tapstöðu. Hjá honum gæti
ekki jafnmikillar fjölbreytni í
vali byrjana og hjá Bronstein,
en hann sé frumlegur og afar
glöggur í mati á taflstöðum.
Hann sé djarfur og rólegur,
þegar skákin stendur tæpt, og
tækni hans afburða mikil. Þó
telur Stáhlberg að Bronstein
gæti orðið Botwinnik enn hættu
legri andstæðingur. Taflstíll
stíll hans er hnífskarpur og
minnir á Aljechin. Bronstein
var yngstur keppenda, aðeins
27 ára gamall. Hann lagði sig
í meiri áhættu í skákum sínum
en nokkur annar og sýndi mikia-
seiglu, þegar hann var í hættu
staddur. Smysloff var almennt
álitinn eiga öruggastar sigur-
vonir, en hann tefldi ekki eins
vel og stundum áður. Sama
máli gegnir um Keres. Hann
-tefldi glæsilega á köflum en var
óviss þess á milli og komst
oft 1 erfiðar stöður og tíma-
hrak. Stáhlberg telur Najdorf
hafa verið heppinn, en senni-
lega hefur Najdorf sjálfur orð-
ið f’yrir vcnbrigðum, því - að
hann var búinn að lýsa því yf-
ir í blaðaviðtölum fyrir mótið,
ao* hann teldi sér vísan sigur
•og að hann teldi sig ekki hafa
neina ástæðu til áð ‘ ó'ttast
Bötwinnik í einviginu á eftir.
Stáhlberg sjálfur getur vel
við sinn árangur- unað. Hann
var sá eini keppenda, sem ekki
hafði neinn aðstoðarmann,. en
sá feiðinlegi siður virðist vera
KAUPIÐ
happdrœttis-
miða Sósíal-
istailohhsins
að ná fótfestu á stórmeistara-
mótum, að keppendur hafa
hjálparmenn við biðskákir.
Stáhlberg hélt jöfnu gegn öll-
um nema Keres og Kotoff.
Hér fer á eftir skákin, sém
mesta athygli vakti í fyrstu
umferð mótsins.
NIMZOINDVERSK
VÖRN.
Bronstein Szabo
Gertiud L i 1j a:
Hamingjuleitin
L
7. DAGUK.

1. d2—d4
2. c2—c4
3. Rbl—c3
4. a2—a3
5. b2xc3
6. f2—f3
. Rg8—f6
e7—e6
Bf8—b4
Bb4xc3
0—0
Rf6—h5
Svartur ætlar að leika f7-—f5
og hótar jafnframt D8-h4f. En
þessi hótun veldur hvítum ekki
teljandi erfiðleikum, og hefði
því verið betra að leika annað
hvort d7—d6 eða d7—d5.
7. Rgl—h3! f7—f5
Dh4 er nú einskis nýtt (Dh4+
8. Rf2 og hrókurinn á H1 er
valdaður, svo að Rg3 er úti-
lokað).
8. e2—e4! c7—c5
Ef Dh4f, þá vitaskuld fyrst
Bg5 og svo fxe4. Svartur hefði
betur látið sér nægja 8.—
d7—d6.
9. e4—e5 Rb8—c6
10. f3—f4 g"—g6
11. Bfl—e2 b7—b6
12. 0—0
Hvítur hleypur ekki á sig:
12. BxRh5 Dh4f 13. Rf2 DxBh5
og ef hvítur tekur drottninga-
kaup, stendur svartur engu
lakar að vígi.
12. ... Rh5—g7
13. Bcl—e3 c5xd4
14. c3xd4 Bc8—aS
15. Ddl—a4 Dd8—c8
Æskilegra hefði verið að
koma hróknum á c8, en Ra5
dugar ekki vegna. Bd2.
16. Hfl—cl Ha8—b8
17. Hal—bl -RcS—a5
18. Rh3—g5 Dc8—c6
19. Da4—b4 Dc6—c7
20. d4—d5 Ra5—b7
21. Db4—el Rb7—c5
Hvítur bjó sig undir að vinna
peð með c4—c5, BxBe2, cxb6
osfr.
22. Del—h4 h7—h5
23. Be2—1'3 Hb8—c8
24. dö—d6 Dc7—d8
25. Dh4—g3 Rc5—d3
Þessi leiðangur endar með
skelfingu, en það ér erfitt að
bíða aðgerðalaus í þröngri og
erfiðri- stöðu.
26. Hcl—c3 Ba6xc4
27. Bf3—b7 b6—b5
Hcb8 kostar mann; Hxc4,
Hxb7, Hc3, Rc5, BxRc5 og
svartur getur ekki drepið
biskupinn.
28. Bb7xc8. Dd8xc8
29. Rg5—f3 Kg8—h7
30. Rf3—h4 Dc8-!7-e8
31. Be:t-—d4 . og svártur
gafst upp, þvi að hann missir
tvo mean fyrir hrók. > -- /
sé talið og Lillý fari varlega með kaffibollana.
Það væri bezt að þú þurrkaðir þá, þeir eru svo
þunnir.“
„Já, mamma."
„Og svo manstu að það er í dag, sem við
eigum að senda út þvottinn."
„Já, mamma.“
Lillý var ekki farin að þvo upp, hún átti
eftir að borða. Kaffibollarnir frá morgunveizl-
unni stóðu á eldhúsborðinu — Marta vonaði,
að Lillý kæmist slysalaust gegnum eldraunina,
uppþvottinn. Hún gekk upp á herbergið sitt
meðan hún beið. Hún sat þar stundarkorn með
hendur í skauti og horfði út í bláinn.
„Ungfrú.“ Lillý kallaði á hana. „Frúin vill
tala við ungfrúna........“
Marta fór niður og inn til móður sinnar, sem
lá á legubekk með teppi ofaná sér.
„Jú, Marta mín, mér datt eitt í hug.........
Lennart skildi eftir hvítu flúnelsfötin sín í haust
sem leið. Þú þarft að athuga, hvort ekki þarf
að þvo þau.“
„Þau voru þvegin í haust.“
„En heldurðu ekki að þau hafi gulnað? Þú
þarft að minnsta kosti að athuga það.“
Marta fór fram í eldhúsið til Lillý, þurrkaði
postulinið, taldi silfrið og setti hlutina á sinn
stað. Því næst fór hún upp á loftið til að taka
til þvottinn.
„Ungfrú. Frúin......“
Lillý nennti ekki að ljúka við setninguna. Hún
stóð neðst í stiganum og hrópaði.
Marta fór aftur niður.
„Ætlaði mamma að tala við mig?“
„Nú, þarna ertu.......... Já, hvað var það
nú aftur........'Já, hvemig var það með fötin
hans Lennarts?“
Marta fann hvemig blóðið steig henni til
höfuðs. Hún kreppti hnefana. Eftir andartak
svaraði hún rólega:
„Eg er ekki enn búin að taka til þvottinn.
Strax og ég er búin, skal ég líta á fötyi.“
„Þú mátt ekki gleyma því.“
„Nei.“ . ~
Rektorinn var farinn í skólann aftur. Rekt-
orsfrúin og Marta drukku teið einar.
„Það er undarlegt að vinnukonan hjá Ek
yfirkennara skuli fara í miðjum mánuði," sagði
rektorsfrúin. „Stúlkan virðist annars vera dug-
leg.“
Marta þagði um stund. Síðan sagði hún:
„Lillý hefur heyrt, að hún eigi von á barni.“
,,Þú ættir ekki að tala við Lillý um slíka
hluti,“ sagði móðirin hvössum rómi.
Marta beygði sig eftir tvinnaspotta á gólfinu.
Var það sakleysi hennar sjálfrar, tuttugu og
átta ára gamallar eða sakleysi Lillý, sem var
átján ára, sem móðirin óttaðist um. Hún varð
gripin skyndilegri löngun til að komast að því.
„Á mamma við að Lillý sé of ung til að ræða
um þessa hluti?“
Móðirin var með treyju handa Klas-Göran á
prjónuíium, og hún lét hana síga.
„Eg á við það, að þáð er alls ekki viðeigandi,
að þú ræðir um þessa hluti við þjónustufólk eða
aðra.“
Marta svaraði ekki. Hún fór að hugsa um,
hvernig allt hafði verið þegar von var á dreng
Lennarts í heiminn. Daginn út og daginn inn
hafði verið talað um treyjur, bleyjur, naflabindi,
geirvörtur. Þegar von var á bami Lennarts var
um að ræða helgar bleyjur og heilög naflabindi.
Fósturlát voru eitt algengasta umræðuefni.
„Það verður ekki auðvelt fyrir hana. Hún er
fátæk,“ sagði Marta. Hún sagði það í tilrauna-
skyni, ekki beinlinis til að láta samúð sína í
Ijós.
Móðirin leit á hana yfir gleraugun.
„Svona manneskjur eiga aldrei meðaumkun
skilið.“
„Þekkii þú hana?“
„Þekki? Hvað á Marta við?“ Rektorsfrúin
talaði við dóttur sina í þriðju persónu, þegaV
hún vildi sýna vanþóknun sina.
„Eg á við, að það er nauðsynlegt að þekkja
manneskju til þess að geta sagt um hvort hún
á skilið meðaumkun eða ekki.“
„E|j hef heyrt nóg um hana til þess, að ég
veit hvers konar manneskja hún er. Viltu biðja
Lillý að fara með tebakkann fram.“
Marta lijálpaði Lillý að taka fram af borðiriu.
Þegar því var lokið, fór hún ekki aftur inn til
móðurinnar, heldur fór hún fram í anddyrið og
setti á sig hatt og kápu.
„Eg ætla að ganga út, mamma“. Hún rak
höfuðið inn um gættina og lokaði dyrurium í
skyndi til að forða sér undan hinum venjulegá
flóði af spurningum og athugasemdum, og flýtti
sér niður tröppurnar. Henni fannst hún ekki ör-
ugg fyrr en hún var kömin út á götuna.
Hvert átti hún að fará? Ekkert sérstakt. Hún
átti fjöldann allan af kunningjum en ekki einn
einasta vin.
Hún mætti skólafólki, sem heilsaði henni kurt-
eislega, sennilega í virðingarskyni við rektor
sinn. Hún gekk framhjá skólanum. Á vellinum
léku nokkrir drengir sér í boltaleik. Hún leit
upp í gluggann að skrifstofu föður síns. Þaf
sat faðir heririar, vinnusamur og viðutan skarp-
skyggn, lærður og menritaður maður — en bHnd-
úr á tilfinningar og reynslu sinna nánustu. ....
Og þó ef til vill ekki. Elsku pabbi.