Þjóðviljinn - 12.03.1953, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 12, marz 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (3
lernamslíðinu mú
fjölgað og stofnaður innlendur her
'Skoplegar andsfœSur i AlþýSubl. i gœr
' Alþýöublaðiö er mjög miöur sín í gær út af því að' Þjóð-
viljinn skýröi almenningi frá því sem geröist á aö'alfundi
Alþýðuflokksfélags Reykjavíkur, þar sem Stefán Jóhann
Stefánsson markaöi stefnu flokksins í sjálfstæöismálimum
á mjög athyglisveröaii og lærdómsríkan hátt. Hannibal
Valdimarsson sér sér eltki annað fært en aö játa skilyröis-
laust að frásögn Þjóöviljans hafi verið rétt í öllam atriö-
um. Hann segir orörétt í forustugrein:
„I gær þóttist Þjóðviljinn
hafa mikil tiðindi að ílytja um
Stefnu A1 þýðu flokksi n s. Stefnan
liefði verið mörkuð í ræðu er
Stefán Jóhann Stefánsson hefði
flutt á atalfundi Alþýðuflokks-
féiags Reykjavikur á sunnudag
inn var. Og stefnan væri sú að
að Alþýð'uflokkurinn vildi iiui-
iendan her og fjölmennara er-
lént herlið. . . . tít af þessum
fréttafiutningi Þjóðviljans er
aðeins ástæða til að taka þetta
fram nú: Ilinvaidsherrarni r í
Rússiandi og annars stáðar geta
ákveðið stefnu í sérhverju máli
með því að halda bara ræðu og
tiikynna fólkinu að svona skuli
stefnan vera. . . . En í Alþýðu-
fiokknum gerist það ekki svona.
3Þar er það ekki teitín sem góð
og gild vara, að foriugi ffytji
iboðskap sinn í tilkynuingar-
formí, og svo só afstaða flokks-
ins þar með ákveðin. — Fólk-
inu beri bara að þegja og hlýða.
Nei, í Alþýðuflokknum er
stefnan ekki ákveðin I neinu
Hanníbal
máli, — sízt af öliu í stórmál-
um — nema frjálsar umræður
fari fram, og síðan sé gerð á-
lyktun um málið studd af meiri-
hluta, þess fé’Jagsskapar sem um
málið ber að f jaila. . . . Þegar
Alþýðuflokkurinn hefur sam-
þykkt ályktun um þau önnur
atriði þessara máia, sem Þjóð-
viljinn ræddi um, er stefna
flokksins ákveðin i jæirn efnum
en fyrr ekki. — Iíæður ein-
stakra flokksnvanna, hversu
langar sem væru, ákveða enga
stefnu í lýðræðissamtökum. “
Hannibal Valdimarsson ber
þannig ekki við að véfengja eitt
einasta' atriði í frásögn Þjóð
viljans, heldur játar skilyrðis
laust að Þjóðviljinn hafi rakið
ræðu Stefán Jóh. Stefánssonar
rétt. Hins vegar segir Hanni
bal að í Alþýðuflokknum sé
„það ekki tekin sem góð og gild
vara, áð foringi flytji boðskap
sinn í tilkynningarformi“ og að
„ræður tinstakra flokksmanna,
hversn langar sem væru, ákveða
enga stefnu," — en Stefán Jó-
hann talaði í nærri kluikkutíma!
Þessi hreystiyrði Hannibals
um að Stefán Jóhann marki
ekki stéfnu flokksins verða hins
vegar ekki tekin alvarlega. All-
ir vita að það er einmitt Stefán
sem hefur markað alla stefn-
una undanfama mánuði, eftir
að hann var búinm að ná sér
eftir atburðina á flokksþinginuj
og að iþað er t.d. Stefán og fé-
lágar hans sem hafa ákveðið öll
framboð til þessa og valið fyrsta
þá sem hafa verið liprastir allra
í bandaríkjaþjónustunni. Eng-
inn kunnugur dregur í efa að
Stefán og klíka hans muni
marka stefnuna áfram — og
að þegar til kastanna kemur
muni Hannibal Valdimarsson
lyppast jafn gersamlega niður
og vorið 1951, þegar hann sam-
þyikkti hernámið á lejTiifundum
hernámsflokkanna. En þá verða
kosningar einnig afstaðnar.
Það er skoplegt að í sama
blaðinu og Hannibal játar af-
dráttarlaust að ræða Stefáns sé
rétt rakin í Þjóðviljanum, birt-
ir Stefan Jóhann sjálfur yfir-
lýsingu og reynir að bera til
baka eitt atriði í frásögninni:
að hann hafi mælt með því að
stofnaður verði innlendur her.
Formönnum flokksins ber þann-
ig ekki saman. Ösamræmið staf-
ar af því að Stefán Jóhann Stef-
ánsson, á til að þera, ,,leikni hins
æfða stjórnmálamanns" en
Hannibal lætur stundum heiðar-
leikann flækjast fyrir sér — og
það er hættulegt fyrir mann sem
vill vera framariega í Alþýðu-
flokknum. En Hannibal er að
æfast í þessu líka.
Enginn lesandi Alþýðublaðs-
ins er í vafa um hvort hann á
heldur að trúa frásögn Hanni-
bals eða Stefáns. Stefán hefur
mikla æfingu í að gefa út yfir-
lýsingar. Þegar rætt var um
Keflavíkursamninginn sagði
Stefán Jóhann í upphafi ræðu
um málið: Ef hér væri um að
ræða herstöðvar, þyrfti ekltí að
ræða þetta meira; }ki væru allir
sammála, Síðan beitti hann sér
af alefli fyrir Keflaviknrsamn-
ingnum, Yegna þess að þar væri
ekki um neinar herstöðvar að
ræða!
Þjóðviljinn hefur haft tal af
tveimur möirnum sem sátu
fund A1 þýíuflokk sfélags
Reykjavíltur. Þeim ber báðum
saman um ræðu Stefáns og
þeir herma báðir að hann liafi
talað mjög dig'urbarkalega uni
nauðsyn þess að ísleudingar
legðu sitt af mörkiun til að
Fundarhamarinn til SÞ
Stefún Jóhann
tryggja „öryggi landsins“. Hafi
allir skQið þann kafla ræðu hans
sem stuðning við stofnun inn-
lends hers, enda ber því ná-
kvæmJega saman við forustu-
grein Haunibals sjálfs.
i Framhald af 12. siðu.
þykir liturinn fallegur, falslaus
og virðulegur.
Hugmyndina er yður kunnugt
um. Eru það fjórir dvergar, ris-
ar eða bara mennskir náungar,
sem lyfta sameiginlegu átaki
fjögurra höfuðátta. Grettistak
myndi slíkt kallað á þvísa landi.
Má hugsa sér sannleikann, rétt-
lætið, eður annað gott og fagurt
málefni, sem mönnum kann ,að
koma til hugar. Mér þótti við-
kunnanlegra að gripurinn væri
afhentur 1 sæmilegum umbúðum,
gerði því einskonar spónastokk
úr rauðviði (mahogni). Rauða-
viður var hér áður fyrr sam-
nefni um margar rauðleitar við-
artegundir, svo sem rauðfurur
(Oregonpine, Pittspine), mahogni
o. fk
Nú er að byrja á byrjuninni
um efnið í stokkinn. í afreks-
mannasögum Sigfúsar Sigfús-
sonar, X. flokki, bls. 153, segir
svo:
„Það bar til nýlundu árið
1818, ,að sagt er, að viðarfarm-
skip mikið barst upp á grymi-
ingar, sem ærnar eru úti fýria*
Starmýrarlandi Álftafirði evstra
og rekasælar mjög. Skip þetta var
með þrem þilförum. Það leystist
i sundur í brimi, og rak svo
Fjársöfnun til að bæta tjón Hnífs-
dælinga þegar barnsskéli þeirra fauk
Sérstök nefnd Hnifsdælinga
hér í Reykjavík er nú tekin til
starfa í samráði við Kristján
Jónsson skólastjóra í Hnífsdal
o. fl. forystumenn þar vestra, en
hann er einnig formaður Lestrar
félags Hnífsdælinga. Hlutverk
nefndarinnar er að beita sér fyr-
ir fjársöfnun meðal Hnífsdælinga
búsettra i Reykjavík og nágrenni.
Einníg að veita viðtöku bóka-
gjöfum og öðrum gjöfum, sem
kynnu að berast í tilefni af hin-
um margháttaða skaða, er Hnifs-
dælingar urðu fyrir, þegar barna
skólahús þeirra fauk föstudaginn
27. febr. s. 1> og bóksafn, kennslu
tæki, prédikunarstóll o. fl. eyði-
lagðist.
Nefndina skipa: Baldvrn Þ.
Kristjánsson, erindreki, Ásvalla-
götu 46, sími 6657; Elísabet'
Hjartardóttir, frú, Úthlíð 10,
sími 5107 og 'Páll Halldórsson,
söngstjóri, Drápuhlíð 10, sími
7007.
Nefndin mun innan skamms
birta ávarp í sambandi við verk-
efni sitt.
móímælir huginynd aft-
urlialdsiiis uin mnlendan her
Algjör eining um kosningu sljcrnar félagsins
Á aðalfundi Nórfar, félags netavinnuiólhs, sem haldinn var s.l.
sunnudag vom einróma samþykkt harðorð mótmæli gegn þeirri
hugmynd Hermanns Jónassonar og Bjarna Benediktssonar að
kontíð verði á stofn innlendum her.
Algjör eining var um kosningu
stjómaj félagsins og skipa hana:
Formaður: Guðmundur Bjarna-
son, ritari: Þorsteinn Ó. G. Krist-
insson, gialdkeri: María Guð-
mundsdóttir. í varastjórn voru
kosin: Varaformaður: Halldóra
Ó. Guðmundsdóttir, vamritari:
Þórður U. Þorfinnsson, varagjald
keri: Ólafur Kristjánsson.
Sú breyting hefur nú verið
gerð á lögum Nótar, að félagið
verður eftirleiðis landsfélag, þ.e.
stitrfssvæði þess verður landið
allt.
ViSskiptasammngur við Ungverja
Hinn 7. marz síðastliðinn var
undirritaður í Budapest við-
skiptasamningur milli íslands og
Ung'verjalands fyrir árið 1953.
Viðskiptasanmingurinn heim-
ilar sölu til Ungverjalands á 600
smálestum af hraðfrystum fiski j
og auk þess öðrum islenzkum
vörimi fyrir rösklega eina mill-
jón króna.
á móti gert ráð fyrir kaup-
um á ýmsum ungverskum vör-
um.
Af hálfu íslands önnuðust
samningana þeir Pétur Thor-
steinsson, deildai'stjóri í utan-
ríkisráðuneytinu, dr. Oddur Guð
jónsson, varaforrnaður Fjárhags-
ráðs, og dr. Magnús Z. Sigurðs-
gon, verziunarfulltrúi í Prag.
(Frétt frá utanríkisráðu-
neytinu.).
að segja .allt á land upp. Skipið
hét „Strombólí“ eftir smáeyju
(við Ítalíu). Maður fannst
klemmdur milli viða í skips-
flakinu. í fötum hans fundust
bréf og skilríki, er greindu frá
því, að skipið hefði komið frá
Pommern og átti að fara með
fullfermi viðar til Englands“.
Þetta var í tíð Jóns og Hjör-
leifs, Hafnanbræðra hinna sterku
í Borgarfirði aústur, og má í
nefndri bók á bls. 155—156 sjá
um blýburð þeirra . bj^jfca frá
þessu strandi, aila leið austur í
Borgarfjörð í Norður-Múlaþingi.
Afl þeirr.a bræðra var svo mik-
ið, að jafnvel á æskuárum mín-
um hætti mönnum til að breyta
um róm, ef nöfn þeirra voru
nefnd, alveg eíns og þegar Einar
á Núpi (sjá bókina „Faðir
minn“) nefndi nöfn Grettis og
Gunnars á Hlíðarenda.
IÞá bjó í Núpshjáleigu á Beru-
fjarðarströnd toóndi sá, er Jón
hét Jónsson, faðir Lísbetar föð-
urömmu minnar. Jón þessi hafði
verið smiður mikill, bæði á tré
og málma. Mun hann hafa keypt
drjúgan slatta af Strombólí-
rauðaviði. Sonur hans var Jón
í Borgargarði við Djúpavog,
(afi Níelsar Karlssonar, timbur-
kaupm. hér og þeirra systkina),
hann var einnig þjóðhagi mikill,
mjög kunnur eystra á sinni tið.
Hann erfði afgang rauðaviðarins.
Sonur Jóns i Borgargarði var .
Lúðvík Jónsson, snillingur hinn
mesti, lærðúr snikkari og timb- ■
urmaður í Kaupmannahöfn, at-
hafnamaður mikill, byggði m. a.
flestöll stórhýsi á Austurlandi
þeirrar tíðar. Lúðvík erfði nú-
enn afgang rauðaviðarins. Ágúst
Lúðvíksson verzlunarmaður og
bóndi á Diúpavogi fæst ekki
við smíðar. Hiá honum sá ég a£
tilviljun tvo; dularfulla, marg-
rykfallna plankabúta á skemmu-
lofti, en sá þó einhvem veginn,
að góðviði myndi vera. Fannst
mér þeir girriilegír til fróðleiks
og fór að spyrja Ágúst frænda
minn út í þessa sýn. Sagði hann
mér þá alla sögu bútanná og.
afhenti mér þá til eignar, og
bað mig vel að..njóta, sem og
reynt hefur verið. Þetta skeði
veturinn 1922—23. Síðan hef ég
lumað allfast á bútum þessum
og ekki notað nema í allra við-
hafnarmestu 'gripi. En því segi
ég þessá sögu, að stokkuxinn ut-
an um hamarinn er úr St.rombólí
rauðaviði.
Stokkurinn er gjörður eins og
gömlu prjónastokkarnir, holað-
er úr eintrjáningi, þannig að
sæmilega passi fyrir það, sem
í skal geymast, og annað ekki.
Einnig er hann með vilja ófóðr-
aður að innan, finnst mér það
bæði faliegra, verulegra og ís-
lenzkara á svipinn. Hverskonar
fóðrun vill trosna, flagua og
verða að hálfgjörðum óþverra
með timanum.
Ofan á stokklokið er svo skor-
ið U. N. með íslenzku höfðaletri,
og er það austfirzk höfðaleturs-
gerð, sem mér þykir fallegust
og fyrirfinnst aðeins á Austur-
landi. Ég hylltist til að hafa
letrið bundið, þ. e. bundið höfða-
letur, en það þótti viðhafnarmest.
Á lok stokksins eru einnig
skomir skrauthnútar, er vovu
.óaðskiljanlegir - fylgifiskar ís-
j lenzka skrautstílsins, samtímis
I höfðaletrinu, (