Þjóðviljinn - 12.03.1953, Blaðsíða 6

6)
ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 12. marz 1953
I
þlÓOVIUINN
Útgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistallókkurinn.
Rit,stjórar: Magnús Kjartansson: (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Magnús Torfi Ólafsson,
Guðmundur Vigfússon.
Áuglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Rltstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig.
18. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði i Reykjavik og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. —Lausasöluverð 1 kr.. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljane h.f.

Dýrmætt tækifæri
Þess sjást nú víða merki að mikil óánægja og vaxandi
npplausn grefur um sig meðal flokksmanna og fylgis-
manna allra hemámsíiokkanna. Þetta er eðlileg afleiðing
stefnu þeirra og starfsnátta á undanförnum árum. Fólkið,
sem trúði yfirlýsingum þeirra um að staðið skyldi á
verði um sjálfstæði landsins og aldreii myndi til þess koma
að erlent herlið yrði kvatt til landsins á friðartímum,
hefur nú fengið að þreifa á efndunum. Þáð eru nú bráðum
bðin tvö ár síðan formlegt hernám landsins fór fram að
beiðni hernámsflokkanna allra, og þjóðin öll hefur fundið
íyrir afleiðingum þess á einn eða annan hátt.
Frammi fyrir þjóðinni standa því hernámsflokkarnir
þrír, AB-flokkurinn, Framsóknarflokkurinn og Sjálfstæöis-
flokkurinn, sem hræsmsfullir svikaflokkar og eiðrofar. Þeir
hafa ofurselt land og þjóð dutlungum og vilja erlends
herveldis, sem undirbýr árásarstyrjöld af kappi og hefur
gert ísland að einum þætti þeirrar herstöðvakeðju sem
það riðar af me§tri ákefð. Þessi landráðastarfsémi her-
námsflokkanna hefur gert hvorttveggja í senn: Leitt yfir
þjóðina hættu á algjöiri tortímingxi takist auðvaldi Banda-
ríkjanna aö efna til allsherjarstyrjaldar milli þjóða heims-
Ijis — og jafnframt kallað yfir íslenzkt þjóðemi og menn-
mgu geigvænlega hættu afsiðunar og spillingar, sem hvar-
vetha fylgir í kjölfar bandarísks hernáms.
Þetta er nú þjóðinni allri aö verða æ ljósara. Þjóð-
hollir og heiðarlegir íslendingar, sem áður hafa trúáð her-
námsflokkunum og tekið yfirlýsingar þeirra hátíðlega,
skilja að á oröum þeirra fyrir kosningar er ekkert mark
takandi. Þeir eru. margreyndir að því að lofa öllu fögru
þegar þeir eru að bella fylgi kjósenda en svíkja öll lof-
orð og rjúfa alla eiða af fullkominni óskammfeilni strax
að kosningum loknurn. Þessi er reynsla fólksins af her-
námsflokkunum og með hana í huga mun það marka
afstöðu sína til þeirra í kosningunum í vor.
Það fer ekki hjá því að forsprakkar hemámsflokkanna
verði þess varir hvað að þeim snýr í þessum efnum. Eigi
að síður reyna þeir í lengstu lög að bera sig borgin-
rnannlega. Það er t. d. ekki laust við áö vera spaugilegt
þegar málgögn flokka sem liggur við algjörri sundrungu
og upplausn láta svo í skrifum sínum sem þeir ei.gi sívax-
andi fylgisaukningu að fagna meðal þjóðarinnar og sam-
heldni þeirra og styrkur sé slíkur að annað eins hafi ekki
áður þekkzt! En einmitt á þessa lund hefja blöð allra
hernámsflokkanna kosningabaráttuna og eru AB-bláðið.
og Morgunbl. fremst í þessum flónslega málflutningi.
í sjálfu sér er blöðum hemámsflokkanna og marsjall-
stefnunnar ekki of gott að ylja sér viö þennan gervield
sjálfsblekkingar. En brátt munu þau komast að þeirri nið-
urstöðu að það íslenzkt fólk sem flokkar þeirra hafa svik-
ið og svívirt með þess eigin atkvæði að bakhjarli, lætur
ekki endalaust blekkja sig. Um allt land em nú þúsundir
rnanna og kvenna sem bíða,þess tækifæris með óþreyju að
íá að kvitta fyrir framin þjóðsvik undanfarandi ára og
vilja leggja fram krafta sína til þess að skapa landi og
þjóð aðra og bjartari framtíð en henni er fyrirhuguö
f amkvæmt áætlunum og stefnu þeirra þriggja afturhalds-
flokka sem bera ábyrgð á hernámi landsins og þeim þræl-
dómshiekkjum mai-sjailstefnunnar sem lagðir hafa verið á
þióðina.
Það er nauðsynlegt að þetta fólk geri sér ljóst áð nú
brakar í innviöum hernámsflokkanna þriggja, og aö ráða-
klíkur þeirra óttast dóm kjósenda á vori, komandi. En
þessum ótta verður ekki breytt í ótvíræðah veruleika
nema með þrautseigu starfi þúsundanna sem skilja hvað
er í húfi og hve kosningamar eru dýrmætt tækifæri til að
knýja fram gagngerða stefnubreytingu í íslenzkum stjórn-
málum. Þetta fólk þarf, þrátt fyrir allan smávægilegri
skoðanaágreining, að taka höndum saman og heyja þá
fcaráttu sem framundan er í einni samstilltri fylkingu með
þeim flokki sem aldrei hefur bmgðizt alþýðunni eða mál-
ýtað íslands, sameiningarflokki íslenzkrar alþýðu — Sós-
í alistaflokknum.
Uppganpr í austr!f hrörnun í vestri
NiSurstö&ur nýjustu skýrslu Efnqhags
nefndar S Þ fyrir Evrópu vekja afhygli
| húsakynnum Þjóðabanda-
lagsins sáluga í Genf í
Sviss hafa undanfarin ár
haft aðsetur sitt hagfræðing-
ar af mörgum þjoðum, sém
hafa það starf með hönd-
um að fylgjast með heilsu-
fari, atvinnuvega Evrópu. Frá
þeim hafa borizt árlega heild-
arskýrslur, auk athugana á
þrengri sviðum, sem jafnt og
þétt hafa imnið sér álit. Hag-
fraeðingamir í Genf eru starfs
lið Efnahagsnefndar SÞ fjTÍr
Evrópu og starfi þeirra stjóm
ar Sviinn Gunnar Myrdal, einn
kunnasti hagfræðingur, sem
nú er nppi. Víðkunn er ranii-
sókn hans og konu hans, fé-
lagsfræðingsins Alva, fyrir
Camegiesjóðinn á kynþátta-
vandamálinu í Bandaríkjun-
um. Frá 1945 til 1947 var
Myrdal viðskiptamálaráðherra
í ríkisstjórn sósíaldemókrata
í Svíþjóð en það ár tók hann
við framlrvæmdastjórn Efna-
hagsnefndarinnar. í því starfi
nýtur hann fyllsta trausts
ríkisstjórna bæði í Vestur- og
Austur-Evrópulöndum og rit-
in sem koma frá starfsliði
hans þykja fræðimannleg og
traust svo af ber.
JglTT þessara rita og það
veigamesta til þessa kom
út í síðustu viku. Það er yfir-
lit um þróunina í framleiðslu
og viðskiptum í Evrópu síðan
heimsstyrjöldinni síðari lauk.
Michael Hoffman, fréttaritari
New York Times í Genf, kall-
ar bókina „stórkostlega rann-
sókn“ og segir: „Þetta er
lang yfirgripsmesta krufning
sem gerð hefur verið á Evr-
ópu eftirstríðsáranna". Og
niðurstaðan af þessari vand-
virknislegu rannsókn er sú
að Marshalllöndin í Vestur-
Evrópu eiga við vaxandi og
að þvi er virðist ólej'sanlega
viðskiptaörðugleika að stríða
og framleiðsla atvinnuvega
þeirra stendur í stað effia
minnkar jafnvel enda þótt
uppgangstímar séu í öðmm
heimshlutum. Hinsvegar hef-
ur framleiðslan stóraukizt í
Austur-Evrópu, framleiðslu-
áætlanir staðizt að mestu og
þar er verið að leggja grund-
völl að velmegun og stöðöig-
um framfömm.
^érfræðingar Efnahagsnefnd
arinnar benda á að fram-
tíðaráætlanir Marshallland-
anna frá 1948 hafa farið ger-
samlega út um þúfur. Sömu
sögu er að segja af endurskoð
aðri útgáfu þeirra frá miðju
lári 1951. Orðrétt segja sér-
fræðingarnir í Genf:
þannig ríkti í ársbyrjun 1953
stöí’nun í framleiðslu og sam-
dráttur í viðskiptum í Vest-
ur-Evrópu og var það í al-
gerri andstöðu \áð hálfs ann-
ars árs gamla ályktun
Greiðslubandalagsríkjánna um
að tryggja framleiðsluaúkn-
ingu lun fjórðung á fimm ár-
um“. Og enhfremur segir:
„I samanburði við þær háu
vonir, sem menn gerðu sér
í stríðslok, hafa framfarimar
í atvinnulífi - Vestur-Evrópu
ekki verið mjog uppörvandi.“
JJinsvegar segir um þróun-
ina í • Austur-Evrópuríkj-
umun (öðrum en Júgóslavíu)
að þar hafi „verið framkvæmd
byltingarkennd brej'ting á at-
vinnulífinu og miklar f jarvídd-
ir hafa opnazt fyrir frekari
framþróun“. — Sérfræðingar
efnahagsnefndarinnar rekja
þau vandkvæði, sem gert hafa
vart við sig í ýmsum fram-
leiðslugreinum Austur-Evr-
ópulandanna og álykta síð-
an: „Yfirleitt hafa áætlanim-
GUNNAR MYRDAL
ar borið góðan árangur cf
fallizt er á það, hvað látið
hefur verið ganga fyrir“. —
Langmest áherzla hefur verið
lögð á uppbyggingu þungaiðn-
aðarins en minni á fram-
leiðslu neyzluvarnings og end-
urbætur í landbúnaðinum. 1
löndum þessum er kolafram-
leiðslan orðin fjórðungi meiri
en fyrir stríð, framleiðsla
jarðgass, stáls og raforku
hefur næstum tvöfaldazt,
framleiðsla efnáiðnáðarins
hefur sexfaldazt i Póllandi ög
nær þrefaldazt í Rúmeníu.
•
^Jrastar hafa þó framfarirn-
ar verið í Sovétríkjumun.
„Margt bendir til þess að ef
útþenslan heldur áfram með
svipuðum hraða og hingað til
muni í lok j-firstandandi ára-
tugs framieiðsla og neyzla,
heiztu iðnaðarhráefna verða í
Sovétríkjunum jafn mikil eða
meiri en í sjö iðnþróuðustu
löndum Vestur-(Evrópu til
samans", segja höfundar
skýrslunnar. Þeir telja að sú
70% framleiðsluaukning frá
1951 til 1955, sem gert er
ráð fyrir í j’firstandandi fimm
ára áætlun Sovétrikjanna
muni nást fyrr en áætlunin
gerir ráð fyrir. Sérstök á-
herzia er lögð á aukin af-
köst hvers verkamanns í
Sovétríkjunum og hina hrað-
stígu aukningu i framleiðslu
oliu, rafmagus, stáis og kola.
•
/^tvinnuleysi er ekki til i
Austur-Evfópu en i Vest-
ur-Evrópu eru 4,4 milljónir
manna atvinnu'ausar. Heldur
hefur dregið úr atvinnuleysi
í norðvesturhluta álfunnar en
það hefur aukizt sem þvi
svarar í Miðjarðaihafslöndun-
um, þar sem lífskjör manna
versna jafnt og þétt. Lífskjör
almennings hafa batnað í
A-EvTppulöndunum vegna
lækkandi verðlags en vegna
hinnar . miklu f járfestingar
hefur neyzlan aukizt. hægar
en framleiðslan. Álit sérfræð-
inga Efnahagsnefndarinnar er
að rikisstjómirnar i Vestur-
Evrópu hafi gert iUt verra
méð stefnu sinni í fjármálum
og atvinnumáliun. Þeir segja:
„Það er ekki ólíklegt að auð-
veldara yrði að ieysa vanda-
málin varðandi jafnvægi í
þjóðfélögunum og tekjuskipt-
ingu, ef ríkisstjórnimar tækju
sér fyrir hendur að auka þarf-
irnar í stað þess að hafa of
strangan liemil á útþenslu“.
e
Jþað sem veldur stöðnun í
atvinnulífi Vestur-Evrópu
á sama tíma og Austur-Evr-
ópa og Bandaríkin lifa upp-
gangstíma er vandkvæði á
sölu framleiðslunnar og
skortur á gjsldeyri til hrá-
efnakaupa sem af útflutnings-
kreppunni hlýzt. Vestur-Evr-
ópuríkin verða æ háðári
Bandarikjunum um kaup á
nauðsynjum en þeim er að
verulegu leyti fyrirmimað með
tollmúrum að selja fram-
leiðs'u sína til Bandaríkjanna.
Fyrir stríð komu 37% af
korninnflutningi Vestur-Evr-
ópu frá Bandaríkjunum en
nú 80%, af fóðurkornsinn-
flutningnum 8% en nú 47%,
af oííu- og feitiinnflutningnum
7% en nú 20%, af sykurinn-
flutningnum 40% en nú 78?^,
og þannig mætti lengi telja.
Vestur-Evrópa er orðin einn
helzti markaffurinn fyrir
bandaríska framleiðslu en
framleiðsla Vestur-Evrópu-
rikjanna kemst ekki inn í
Bandaríkin..
•* • .
IP* þrjár leiðir er að velja
fyrir Vestur-Evrópulönd-
in til að afla þeirra 2000 til
2500 milljóna dollara á ári,
sem skortir á að þau eigi
fyrir þörfum: 1) Að auka út-
flutninginn til Bandarikjanna,
2) að beina viðskiptunum
annað en til Bandaríkjanna og
3) að sigra bandaríska fram-
leiðendur í samkeppninni
hvarvetna á heimsmarkaðín-
um. Vegna vaxandi sölutregðu
heimafyrir í Bandaríkjunum
má telja leiðirnar 1) og 3)
lokaðar. Leiðin 2) þýðir þa'ð
áð leita verður aukinna við-
skipta milli Austur- og Vest-
ur-Evrópu en sérfræðingar
Efnahagsnefndarinnar hafa
þrásinnis bent á að þau eru
eðlilegasta lausnin á vandan-
um. En þar er ljón á vegin-
um. Bandaríkjastjórn hefur
fvrirboðjð Marshalllöndunum
að selja Austur-Evrópuríkj-
unum þær vörur, sem 'þau
girnast til uppbyggingar
þungaiðnaðar síns. Hinsvegar
vilja Austur-Evrópuríkin ekki
selja matvæli sín og liráefni
fyrir eintómt glingur. I næsta
mánuði kemur saman á veg-
Framhald á 11. síðu.