Þjóðviljinn - 18.03.1953, Blaðsíða 6

'6) — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagnr 18. marz 1953
Juóoviuinn
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Rltstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Magnús Torfi Ólafsson,
Guðmundur Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Sími 7500 (3 iínur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja ÞjóðviIjaiiE h.f.
'i.-----------------------—I-------------------------'
Athyglisverð kosningaúrslit
Um síðustu helgi urðu kunn úrslit allsherjaratkvæða-
greiðslu um stjórnarkjör í tveimur reykvískum iðnaðar-
mannafélögum, Félagi íshnzkra rafvirkja og Trésmiða-
iélagi Reykjavíkur. Um langa hríð hafa hæði þessi stéttar-
íélög kosið sér afturnaldssama forustu. í Rafvirkjafélag-
iau hefur þrífylking afturhaldsflokkanna farið með völd-
jn og notið til þess yfirgnæfandi fylgis. Tiésmíðafélagið
er sameiginlegt fyrir meistara og sveina í iðninni og hafa
meistarar löngum ráöiö iþar lögum og lofum og getað
skipað stjórn þess að mestu aö eigin vild án þess að
iaka neitt verulegt tillit til stéttarhagsmuna og vilja
vinnandi: tvésmiða.
Við stjórnarkjörið í Rafvirkjafélaginu hélt þrífylkingin
að vísu stjórnarforustunni áfram. En þó eru úrsKtin hin
athyglisverðustu. Listi sameiningarmanna, sem við sí.ð-
ustu allsherjaratkvæðagreiðslu í félaginu. fékk^öeins 20
atkvæöi, hlaut nú 48 atkv. og gerði þannig betur en tvö-
valda fylgi si.tt. Sýna þessi úrslit glögglega aö meðaliraf-
lirkja vex nú þeirri stefnu ört fylgi, sem vill samfylkja
i innandi fólki til baráttu fyrir sameiginlegum stéttarhags-
\nunum en neitar að gera stéttarsamtökin aö ambátt
þeirrar ógæfulegu þríflokkafylkingar, sem enn fer með
völd í ýmsum stéttarfélögum og Alþýðuöhmbandi íslands
og er augljóst verkfæri atvinnurekenda, ríkisstjórnarinnar
og afturhaldsins í landinu.
Sú vakning sem kosningm í rafvirkjafélaginu sýnir mun
verða öllum stéttvísum rafvirkjum hvatning til að heröa
sóknina fyrir einingu allrar stéttarinnar á grundvelli sam-
eiginlegra hagsmuna og um stefnu sameiningarmanna í
^ erkalýðsmálum almennt. Sameningarmenn í Félagi ís-
lenzkra rafvirkja hr-.fa i þessum kosningum gert átak sem
gefur íyrirheit um farsæia þróun og sigursæla baráttu
einingarstefnunnar á næstu árum.
Þótt kosningaúrslitin í Félagi íslenzkra rafvirkja sýni
ótvírætt sóknarmátt einingarstefnunnar í íslenzkum
verkalýðsmálum eru þó úrslit stjórnarkjörsins í Trésmiða-
félaginu enn ákveðnari ábending um heillavænlega þróun
i félagsmálum reykvískra iðnaðarmanna. Þrátt fyrir hina
cvenjulegu samsetning-u félagsins fór svo að A-listinn,
sem borinn var fram og studdur af sameiningarmönnum
cg öðnim stéttvísum trésmiðum, vann glæsilegan sigur. í
ívrsta skipti sezt nú að völdum í Trésmiðafélaginu sam-
hent og sterk einingarstjórn sem mun hafa það eitt að
leiðarljósi í störfum sínum aö fylkja allri stéttinni til varð-
stöðu um sameiginlcga hagsmuni og skipuleggja baráttu
hennar við hlið annarra stéttarsamtaka vinnandi fólks.
Úrsli.t stjórnarkjörsins í báðum þessum félögum sýna aö
iönaðarmennirnir em nú að skilja í vaxandi mæli hvað
íil þeirra friðar heyrir á yfirstandandi timum. IÖnaðar-
mennrnir hafa ekki sízt orðið harölega fyrir baröinu á
þeirri skemmdarverkapólitík, sem marsjallflokkarnir all-
ir og ríkisstjórnir þeirra hafa markað og framkvæmt á
undanförnum árum. Skipulega hefur atvinnuleysiö veriö
leitt yfír byggingariðnaðinn með byggingabanninu,
höftunum og lánsfjárskortinum. Þannig hefur eðlileg og
þjóðholl starfsemi iðnaöarmannanna veriö heft og hneppt
í fjötra og atvinnuleysiö orðið hlutskipti þeirra langtím-
um saman. En þaö hefur hlakkað í afturhaldinu í hvert
sinn sem þaö hefur horft upp á stéttarfélög iðnaöarmanna
velja sér auðsveipa þjóna þess til forustustarfa. Aftur-
haldiö hefur hugsaö sem svo að slíkum væri óhætt aö
bjóöa sitt af hverju, þeir myndu seint rísa upp og svara
fvrir sig með því að íela þeim mönnum forustu, sem lík-
iegir væru til að skipuleggja baráttu stéttarinnar gegn
höftunum, lánsfjárbanninu og atvinnuleysinu.
En nú em iönaðarmenn að vakna til skilnings á hlut-
verki sínu. Það sanna kosningaúrslitin í jæssum tveimur
stéttarfélögum reykvískra iðnaöarmanna.
Ungverjaland á leið til vel-
megandi iðnaðarlands
Lífskjör fólksins stórbatna vegna sigra fólksins að fram-
kvæmd fimm ára áæthmarinnar
M iþýðuiýðveldið Ungverjaland
er nokkru minna en ísland,
93 þús. ferkm að stserð, en ibú-
arnir eru röskar 9 milljónir.
Árið sem leið var þriðja ár fimm
ára áætlunar Ungverjalands, en
framkvæmd þeirrar áætlunar er
vel á veg komin að breyta
landinu í velmegandi iðnaðar-
land.
Hvert ár skilar alþýðulýðveld-
unum drjúgan spöl áfram á
þróunarbraut sinni, og þetta
liðna ár markaði stór spor í
efnahagsHfi Ungverjalands. Á
þessu eina ári tóku 150 nýjar
verksmiðjur til starfa í landinu
og eru margar þeirra ekkert
smásmíði, eins og t.d. stál-
vinnsluverið í Diósgyór, vél-
smiðjurnar i Jászberény, hjarta
ungversku sléttunnar, Hajduság-
iyfjaverksmiðjan er framleiðir
nýjustu tegundir lyfja, aukn-
ingin á Mátyás Rákosi-verk-
smiðjunum og vélgenga tígul-
steinaverksmiðjan í Maly. Fram-
leiðsia ungverska iðnaðarins
jókst um 22% miðað við fram-
•leiðsluna 1951, en það er meira
en þreföldun iðnaðarframleiðslu
Ungverjalands eins og hún var
árið 1938. Sókn Ungverja í röð-
um iðnaðarþjóða Evrópu er hröð
og árangursrík, framleiðslan á
hvern ibúa af kolum er t.d.
meiri en framleiðsla Frakklands,
Austurríkis og Italíu, og fram-
leiðsla Ungverja á hrájárni og
stáli á hvern landsbúa er meiri
en framleiðsia Japans og Italiu.
igrar ungversku alþýðunnar á
efnahagssviðinu hafa þegar
fært henni stórbætt kjör. Haust-
ið 1952, nokkrum mánuðum áð-
ur en áætlunarárinu lauk, var
iaunasjóður þjóðarinnar (heild-
arupphæð greiddra launa) 18,3%
hærri en ári áður. Þar sem verð-
lag hélzt óbreytt þýðir þessi
aukning launanna aukna kaup-
getu ungverskrar alþýðu. Fyrstu
tíu mánuði ársins 1952 jókst
neyzla á mjöii. um 31.8%, syk-
urs um 24.5%, feitmetis um
46%, eggja 21.6% og smjörs um
49.3%.
* þessu ári, fjórða ári áætl-
^ ”■ unarinnar, hef ja stærstu
verksmiðjur hinna 341 verk-
smiðja áætlunarinnar fram-
leiðslu. Verksmiðjur þessar, sem
undanfarið hafa einungis gleypt
fjái-festingu og vinnuafl, munu
nú auka verulega iðnaðarfram-
leiðsiu iandsins. Samkvæmt á-
ætt.uninni eykst iðnaðarfram-
leiðsla Ungverjalands um 16%
á þessu ári. Framleiðsla hráefna
til iðnaðarins eykst mjög hratt.
Árið 1953 verður 4.6 milljónir
tonna af kolum unnar úr jörðu
fram yfir það sem unnið var
1952. Hrájárnsframleiðslan á að
taka stökk um hvorki meira né
minna en 44.3% og alúmíníum-
framleiðslan að aukast um 50%
á einu ári.
Staiín-járniðjuverið, stærsta
fyrirtæki þungaiðnaðar Ung-
verjalands, tekur til starfa á
þessu ári, framleiðandi járn,
stái, og koks. Sztálinváros, bær
verkamannanna sem vinna í
þessu mikla iðnaðarfyrirtæki, er
fyrsta sósíalistíska borgin í
Ungverjalandi, byggð samkvæmt
vísindalega gerðri áætlun. Ibú-
ar hennar eiga heima í rúm-
góðum, nýtízku íbúðum. Skyldu
þeir ekki hugsa tii fátækrahverf-
anna sem margir þeirra eru
komnir úr, sem martraðar aftan
úr öldum?
* llmargar nýjar námur taka
■*■*■ til starfa á árinu. 1 þeim
verða notaðar nýjustu námuvél-
Erlend
| tíðindi |
ar, smíðaðar í Sovétríkjunum
og Ungverjalandi. Þessi aukna
vélnýtni mun ekki einungis létta
erfiðustu vinnunni af herðum
námumanna, heldur einnig fer-
falda afköst námanna. Eins og í
MÁTVÁS RÁKOSI
forsætisráðhérra Ungverjafands
Sztálinváros helzt aukin fram-
leiðsla i hendur við hætt lifs-
kjör fólksins. Á þessu ári .veröa
byggð heil bæjarhverfi íbúðar-
húsa í Komló. Nýtízku íbúðir,
ríkisverzianir, menningarheimili,
kvikmyndahús og heilbrigðis-
stofnanir spretta upp í þessari
blómlegu námuborg, flytjandi
íbúum hennar ö!l þægindi nú-
tima horgarlífs.
Tugir nýrra vélsmiðja hefja
framleiðslu á þessú ári. Raf-
magnsverksmiðjan í Ganz, sem
framleiðir rafmagnsvö.rur, út-
fluttar til margra landa, verður
stækkuð um því sem næst he’m-
ing á þessu árinu. Veruleg
stækkun á Gheorghiu-Dej-skipa-
smíðastöðvunum í Búdapest
kemur til nota, en fljótaskip og
hafskip þaðan eru vel kunn í
höfnum Svartahafs og Miðjarð-
arhafs. Stór röraverksmiðja, sem
talið er að auki rörframleiðslu
iandsins um 25%, er að rísa
við Mátyás F^ákosi-iðjuverið. 1
byggingariðnaðinum stóreykst
vélanotkun, og verður sú þróun
auðvelduð ekki iítið á þessu
ári er til starfa tekur verk-
smiðja er hefur það eitt hlut-
verk að smíða vélar fyrir bygg-
ingariðnaðinn.
■H~in hraða þróun iðnaðarins
kemur bændum landsins að
sívaxandi notum. Þúsundir nýrra
landbúnaðarvéla streyma frá
verksmiðjunum til vélastöðvanna
úti um sveitirnar, og létta af
bændum erfiðustu störfunum.
Ra.fvirkjun fyrir sveitirnar eykst
óöfluga. Árið 1938 nutu ekki
nema 875 af 3400 sveitaþorpum
Ungverjaiands rafmagns, eða um
fjórði hiuti. Þogar fimm ára
áætluninni iýkur, í árslok 1954,
mun hvert. einasta sveitaþorp
Ungverjalands hafa rafmagn,
síma, kvikmyndahús og menn-
ingarheimili. Baráttan við þurrk-
inn, aidafoman fjanda bænd-
anna á ungversku sléttunum,
hefst á nýtt stig árið 1953. Hálf
önnur milljón rúmmetra jarð-
efna verður fjarlægð við gröft
Tisáa-skurðsins, er liggja á
um Austur-Ungverjaland. 1 sköp-
un Tiszalök-stífluvatnsins verð-
ur stífluhliðum og fyrstu túr-
bínusamstæðu raforkuversins lok
ið. —• Tiszalök-slífluvatnið mun
gefa áveituvatn á svæði sem er
120 000 hektarar. Árið 1938 voru
einungis 10 000 hektara áveitu-
svæði í öllu landinu.
Rikisstjórnin beitir sér fyrir
stofnun tiliauna- og kynbótabúa.
Árið 1953 taka til starfa 40
nautgriparæktarbú í sveitum
landsins. Landbúnaðarháskólinn
íi Gödölló nánægt Búdapest út-
skrifar fjölda bændasona ár-
lega. Skólinn tekur um 3000
stúdenta.. Nú er verið að stofna
í sambandi við skólann tilrauna-
stöð fyrir* landbúnaðarvé’.ar og
verður unnið þar að staðaldri að
bættum gerðum iandbúnaðarvéla,
fyrir bændur landsins.
H Ungverjalandi, eins og öðrum
alþýðuríkjum, er það fólkið
sjálft sém nýtur góðs af allri
aukningu framleiðslunnar í iðn-
aði og landbúnaði. Við iok fimm
ára áætlunarinnar eiga þjóðar-
tekjurnar aö hafa aukizt um
130%, tala þe'irra sem lifa af
launum haffikar um 650 000 og
lífskjör fólksins hafa náð stigi
sem er helmingi hærra en 1938.
Verulegur hluti af þessum lífs-
kjarabótum kerrtur til fram-
kvæmda árið 1953. Miklu meira
af neyzluvörum verður á boð-
stólum og laun verkamanna.
halda áfram að hækka. Tugiv
þúsunda nýtízku íbúða verða
byggðar, nýir skólar, æðri og
lægri, verða reistir. Hundruð
nýrra spítala, heilsuhæla, hi-ess-
ingarheimila, og heilsuverndar-
stöðva sveitaþorpa verða tekin
til notkunar ög stórauka heilsu-
gæzilu fólksins.
Nýjar miðstöðvar íþróttahreyf-
íngarinnar, leikvangurinn í
Búdapest og íþróttahótelið sem.
verið er að reisa þar í grennd,
verða tekin til notkunar í næsta
mánuði. Hundruð íþróttasvæða
um allt land verða tekin i brúk
á árinu, þar á meðal nokkui-
stór iþróttahús og stórir úti-
leikvangar í sveitahéruðum.
Wllnginn er sá staður í Ung-
verjalandi - að fimm ára.
áætlunin snerti hann ekki á
einhvern hátt. Um allt land er
byggt og unnið, allsstaar er ný-
sköpun, nýtt líf. Alþýðan vinnur
hörðum höndum og starfsglöð að
sköpun hins nýja Ungverjalands.
Þar er unnið ötullega að bygg-
ingu aðalHnunnar í neðanjarð-
arbrautinni í Búd-pest sem
ætlað er að stórauka þægindi
liöfuðstaðarbúa hvað samgöng-
urnar snertir; þáð er verið að
reisa Dónársementsverksmiðjuna,
stærstu byggingarvöruverksmiðju
Evrópu, sem mun stórauka frið-
samiega hyggingarstarfsemi þjóð-
arinnar; það er verið að reisa
Sztáhnváros — nýja miðstöð
ungversks iðnaðar; þa.ð er ver-
ið að byggja stórkostlega _ stíflu-
garða til að gera óræktarland
að ræktarlandi. .. . Allt eru þetta
áfangar í sókn ungverskrar al-
þýðu á ieiðum sósíalismans,
leiðum fimm ára áætlunarinnar,
en hún er „fi'iðai'áætlun, vegur
til lands járns og stáls, tii nýs
Ungverjalands sem er öflugt, vel-
megandi, sósíalistískt mcnning-
a'rland"; eins og segir i lögunum
um fimm ára áæthinina.